శ్రీమద్భగవద్గీతాభాష్యమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (గీతాభాష్య)
 
ఇదం తే నాతపస్కాయ
నాభక్తాయ కదాచన
చాశుశ్రూషవే వాచ్యం
మాం యోఽభ్యసూయతి ॥ ౬౭ ॥
ఇదం శాస్త్రం తే తవ హితాయ మయా ఉక్తం సంసారవిచ్ఛిత్తయే అతపస్కాయ తపోరహితాయ వాచ్యమ్ ఇతి వ్యవహితేన సమ్బధ్యతేతపస్వినేఽపి అభక్తాయ గురౌ దేవే భక్తిరహితాయ కదాచన కస్యాఞ్చిదపి అవస్థాయాం వాచ్యమ్భక్తః తపస్వీ అపి సన్ అశుశ్రూషుః యో భవతి తస్మై అపి వాచ్యమ్ యో మాం వాసుదేవం ప్రాకృతం మనుష్యం మత్వా అభ్యసూయతి ఆత్మప్రశంసాదిదోషాధ్యారోపణేన ఈశ్వరత్వం మమ అజానన్ సహతే, అసావపి అయోగ్యః, తస్మై అపి వాచ్యమ్భగవతి అనసూయాయుక్తాయ తపస్వినే భక్తాయ శుశ్రూషవే వాచ్యం శాస్త్రమ్ ఇతి సామర్థ్యాత్ గమ్యతేతత్ర మేధావినే తపస్వినే వా’ (యాస్క. ని. ౨ । ౧ । ౬) ఇతి అనయోః వికల్పదర్శనాత్ శుశ్రూషాభక్తియుక్తాయ తపస్వినే తద్యుక్తాయ మేధావినే వా వాచ్యమ్శుశ్రూషాభక్తివియుక్తాయ తపస్వినే నాపి మేధావినే వాచ్యమ్భగవతి అసూయాయుక్తాయ సమస్తగుణవతేఽపి వాచ్యమ్గురుశుశ్రూషాభక్తిమతే వాచ్యమ్ ఇత్యేషః శాస్త్రసమ్ప్రదాయవిధిః ॥ ౬౭ ॥
ఇదం తే నాతపస్కాయ
నాభక్తాయ కదాచన
చాశుశ్రూషవే వాచ్యం
మాం యోఽభ్యసూయతి ॥ ౬౭ ॥
ఇదం శాస్త్రం తే తవ హితాయ మయా ఉక్తం సంసారవిచ్ఛిత్తయే అతపస్కాయ తపోరహితాయ వాచ్యమ్ ఇతి వ్యవహితేన సమ్బధ్యతేతపస్వినేఽపి అభక్తాయ గురౌ దేవే భక్తిరహితాయ కదాచన కస్యాఞ్చిదపి అవస్థాయాం వాచ్యమ్భక్తః తపస్వీ అపి సన్ అశుశ్రూషుః యో భవతి తస్మై అపి వాచ్యమ్ యో మాం వాసుదేవం ప్రాకృతం మనుష్యం మత్వా అభ్యసూయతి ఆత్మప్రశంసాదిదోషాధ్యారోపణేన ఈశ్వరత్వం మమ అజానన్ సహతే, అసావపి అయోగ్యః, తస్మై అపి వాచ్యమ్భగవతి అనసూయాయుక్తాయ తపస్వినే భక్తాయ శుశ్రూషవే వాచ్యం శాస్త్రమ్ ఇతి సామర్థ్యాత్ గమ్యతేతత్ర మేధావినే తపస్వినే వా’ (యాస్క. ని. ౨ । ౧ । ౬) ఇతి అనయోః వికల్పదర్శనాత్ శుశ్రూషాభక్తియుక్తాయ తపస్వినే తద్యుక్తాయ మేధావినే వా వాచ్యమ్శుశ్రూషాభక్తివియుక్తాయ తపస్వినే నాపి మేధావినే వాచ్యమ్భగవతి అసూయాయుక్తాయ సమస్తగుణవతేఽపి వాచ్యమ్గురుశుశ్రూషాభక్తిమతే వాచ్యమ్ ఇత్యేషః శాస్త్రసమ్ప్రదాయవిధిః ॥ ౬౭ ॥

హితాయ ఇతి ఎతదేవ వ్యాచష్ఠే -

సంసారేతి ।

కదాచన ఇతి సర్వైః సమ్బధ్యతే ।

ప్రతిషేధసామర్థ్యసిద్ధమ్ అర్థం కథయతి-

భగవతీతి ।

అర్థసిద్ధే అర్థే స్మృత్యన్తరమ్ అనుసృత్య మేధావిత్వమ్ అన్తర్భావయతి -

తత్రేతి ।

వికల్పదర్శనాత్ తేషు ఉక్తేషు విశేషణేషు మేధావిత్వమపి ప్రవిశతి ఇత్యర్థః ।

వికల్పపక్షే కథమ్ అధికారిప్రతిపత్తిః ? ఇతి, తత్రాహ -

శుశ్రూషేతి ।

తాభ్యాం యుక్తాయ భగవతి అసూయారహితాయ తపస్వినే వాచ్యమ్ ఇతి సమ్బన్ధః । తద్యుక్తాయ - శుశ్రూషాభక్త్యనసూయాసహితాయ ఇత్యర్థః ।

తపస్విత్వం మేధావిత్వం వా నిరపేక్షమ్ అధికారివిశేషణమ్ ఇతి శఙ్కాం శాతయతి -

శుశ్రుషేతి ।

భగవద్విషయాసూయారాహిత్యే తాత్పర్యం సూచయతి-

భగవతీతి ।

కస్మై తర్హి వాచ్యమ్ ఎతత్ ? ఇతి ఆశఙ్క్య, పూర్వోక్తసర్వగుణసమ్పన్నాయ, ఇత్యాహ -

గురుశుశ్రూషేతి ।

అనుక్తేతరవిశేషణోపలక్షణార్థమ్ ఉభయగ్రహణమ్ । మేధావినః తపస్విత్వం న అతీవ అపేక్షతే । సర్వమన్యత్ బాధకాభావాత్ అపేక్షితమేవ ఇతి భావః ॥ ౬౭ ॥