மாண்டூ³க்யோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (மாண்டூ³க்ய)
 
விபூ⁴திம் ப்ரஸவம் த்வந்யே மந்யந்தே ஸ்ருஷ்டிசிந்தகா: ।
ஸ்வப்நமாயாஸரூபேதி ஸ்ருஷ்டிரந்யைர்விகல்பிதா ॥ 7 ॥
விபூ⁴திர்விஸ்தார ஈஶ்வரஸ்ய ஸ்ருஷ்டிரிதி ஸ்ருஷ்டிசிந்தகா மந்யந்தே ; ந து பரமார்த²சிந்தகாநாம் ஸ்ருஷ்டாவாத³ர இத்யர்த²:, ‘இந்த்³ரோ மாயாபி⁴: புருரூப ஈயதே’ (ப்³ரு. உ. 2 । 5 । 19) இதி ஶ்ருதே: । ந ஹி மாயாவிநம் ஸூத்ரமாகாஶே நி:க்ஷிப்ய தேந ஸாயுத⁴மாருஹ்ய சக்ஷுர்கோ³சரதாமதீத்ய யுத்³தே⁴ந க²ண்ட³ஶஶ்சி²ந்நம் பதிதம் புநருத்தி²தம் ச பஶ்யதாம் தத்க்ருதமாயாதி³ஸதத்த்வசிந்தாயாமாத³ரோ ப⁴வதி । ததை²வாயம் மாயாவிந: ஸூத்ரப்ரஸாரணஸம: ஸுஷுப்தஸ்வப்நாதி³விகாஸ: ; ததா³ரூட⁴மாயாவிஸமஶ்ச தத்ஸ்த²ப்ராஜ்ஞதைஜஸாதி³: ; ஸூத்ரததா³ரூடா⁴ப்⁴யாமந்ய: பரமார்த²மாயாவீ । ஸ ஏவ பூ⁴மிஷ்டோ² மாயாச்ச²ந்ந: அத்³ருஶ்யமாந ஏவ ஸ்தி²தோ யதா², ததா² துரீயாக்²யம் பரமார்த²தத்த்வம் । அதஸ்தச்சிந்தாயாமேவாத³ரோ முமுக்ஷூணாமார்யாணாம் , ந நிஷ்ப்ரயோஜநாயாம் ஸ்ருஷ்டாவாத³ர இத்யத: ஸ்ருஷ்டிசிந்தகாநாமேவைதே விகல்பா இத்யாஹ — ஸ்வப்நமாயாஸரூபேதி । ஸ்வப்நஸரூபா மாயாஸரூபா சேதி ॥

சேதநாசேதநாத்மகஸ்ய ஜக³த: ஸர்கே³ ப்ரஸ்துதே ஸ்வமதவிவேசநார்த²ம் மதாந்தரமுபந்யஸ்யதி –

விபூ⁴திம் ப்ரஸவமிதி ।

ஈஶ்வரஸ்ய விபூ⁴திர்விஸ்தார: ஸ்வகீயைஶ்வர்யக்²யாபநம் ஸ்ருஷ்டிரிதி பக்ஷே ஸ்ருஷ்டேர்வஸ்துத்வஶங்காயாம் பக்ஷாந்தரமாஹ –

ஸ்வப்நேதி ।

குத: ஸ்ருஷ்டிசிந்தகாநாமேதந்மதம், தத்த்வவிதா³மேவ கிம் ந ஸ்யாத், தத்ரா(அ)(அ)ஹ –

ந த்விதி ।

ஸ்ருஷ்டேரபி வஸ்துத்வாத்³ வஸ்துசிந்தகாநாமபி தத்ரா(அ)(அ)த³ரோ ப⁴விஷ்யதீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ –

இந்த்³ர இதி ।

மாயாமயீ ஸ்ருஷ்டிராத³ரவிஷயா ந ப⁴வதீத்யத்ர த்³ருஷ்டாந்தமாஹ –

ந ஹீதி ।

மாயாதீ³த்யாதி³ஶப்³தே³ந தத்கார்யம் க்³ருஹ்யதே ।

த்³ருஷ்டாந்தநிவிஷ்டமர்த²: தா³ர்ஷ்டாந்திகே யோஜயதி –

ததை²வேதி ।

தர்ஹி பரமார்த²சிந்தகாநாம் குத்ரா(அ)(அ)த³ர இத்யாஶங்க்ய ஸத்³ருஷ்டாந்தமுத்தரமாஹ –

ஸூத்ரேத்யாதி³நா ।

மாயாச்ச²ந்நத்வமத்³ருஶ்யமாநத்வே ஹேது: । துரீயாக்²யம் ஜாக்³ரத்ஸ்வப்நஸுஷுப்தேப்⁴யோ விஶ்வதைஜஸப்ராஜ்ஞேப்⁴யஶ்சாதிரிக்தம் தத³ஸ்ப்ருஷ்டமிதி ஶேஷ: । பரமார்த²தத்த்வசிந்தா ஹி ஸம்யக்³தீ⁴த்³வாரா ப²லவதீ, ந ஸ்ருஷ்டே: ।

தத: ஸ்ருஷ்டாவநாத³ரஸ்தத்த்வநிஷ்டா²நாமித்யாஹ –

நேதி ।

பரமார்த²சிந்தகாநாம் ஸ்ருஷ்டாவநாத³ராத³பரமார்த²நிஷ்டா²நாமேவ ஸ்ருஷ்டௌ விஶேஷசிந்தேத்யுக்தே(அ)ர்தே² த்³விதீயார்த²மவதாரயதி –

இத்யத இதி ।

ஜாக்³ரத்³ க³தாநாமர்தா²நாமேவ ஸ்வப்நே ப்ரத²நாத் தஸ்ய ஸத்யத்வம் மாயாயாஶ்ச மண்யாதி³லக்ஷணாயா: ஸத்யத்வாங்கீ³காராத³நயோர்விகல்பயோ: ஸித்³தா⁴ந்தாத்³ வைஷம்யமுந்நேயம் ॥7॥