अद्वैतमेव द्वैतात्मना परिणमते चेद् द्वैतमपि तात्विकं स्यादित्याशङ्क्याऽऽह –
माययेति ।
विवर्तवादानङ्गीकारे दोषमाह –
तत्त्वत इति ।
पूर्वार्धव्यावर्त्यामाशङ्कामादर्शयति –
द्वैतमिति ।
तत्र पूर्वार्धाक्षरण्यवतार्य व्याकरोति –
अत आहेति ।
विमतो भेदो मिथ्या भेदत्वाच्चन्द्रादिभेदवदित्यर्थः।
विमतं तत्त्वतो भेदरहितम्, निरवयत्वान्नित्यत्वादजत्वाच्च व्यतिरेकेण मृदादिवदित्याह –
नेत्यदिना ।
निरवयवत्वेऽपि वस्तुनः स्फुटनधर्मत्वमाशङ्क्याऽऽह –
सावयवं हीति ।
उक्तमनुमानं निगमयति –
तस्मादिति ।
अन्यथा परमार्थत्वेनेत्यर्थः। पुनर्नञनुकर्षणमन्वयार्थं, कार्यत्वधर्मत्वांशत्वादिरत्र प्रकारोऽभिप्रेतः।
विपक्षे दोषं वदन् द्वितीयार्धं विवृणोति –
तत्त्वत इति ।
प्रसङ्गस्येष्टत्वमाशङ्क्य निराचष्टे –
तच्चेति ।
विवर्तवादमुपसंहरति –
अजमिति ।
स्थिते विवर्तवादे फलितमाह –
तस्मादिति ॥१९॥