தைத்திரீயோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
வநமாலாவ்யாக்²யா
 
ௐ ஸஹ நாவவது । ஸஹ நௌ பு⁴நக்து । ஸஹ வீர்யம் கரவாவஹை । தேஜஸ்வி நாவதீ⁴தமஸ்து மா வித்³விஷாவஹை ॥ ௐ ஶாந்தி: ஶாந்தி: ஶாந்தி: ॥
ஸஹ நாவவத்விதி । ஸஹ நாவவது, நௌ ஶிஷ்யாசார்யௌ ஸஹைவ அவது ரக்ஷது । ஸஹ நௌ பு⁴நக்து ப்³ரஹ்ம போ⁴ஜயது । ஸஹ வீர்யம் வித்³யாநிமித்தம் ஸாமர்த்²யம் கரவாவஹை நிர்வர்தயாவஹை । தேஜஸ்வி நௌ தேஜஸ்விநோராவயோ: அதீ⁴தம் ஸ்வதீ⁴தம் அஸ்து அர்த²ஜ்ஞாநயோக்³யமஸ்த்வித்யர்த²: । மா வித்³விஷாவஹை, வித்³யாக்³ரஹணநிமித்தம் ஶிஷ்யஸ்ய ஆசார்யஸ்ய வா ப்ரமாத³க்ருதாத³ந்யாயாத்³வித்³வேஷ: ப்ராப்த: ; தச்ச²மநாயேயமாஶீ: - மா வித்³விஷாவஹை இதி । மைவ நாவிதரேதரம் வித்³வேஷமாபத்³யாவஹை । ஶாந்தி: ஶாந்தி: ஶாந்திரிதி த்ரிர்வசநமுக்தார்த²ம் । வக்ஷ்யமாணவித்³யாவிக்⁴நப்ரஶமநார்தா² சேயம் ஶாந்தி: । அவிக்⁴நேநாத்மவித்³யாப்ராப்திராஶாஸ்யதே, தந்மூலம் ஹி பரம் ஶ்ரேய இதி ॥

‘ஸஹ நாவவது’ இதி ஶாந்திம் ப்ரதீகக்³ரஹணபூர்வகம் வ்யாசஷ்டே —

ஸஹ நாவவத்வித்யாதி³நா ।

கு³ரோ: க்ருதார்த²த்வாச்சி²ஷ்ய ஏவ கு³ரோ: ஸ்வஸ்ய ச க்ஷேமம் ப்ரார்த²யத இத்யாஹ —

ரக்ஷத்விதி ।

ப்³ரஹ்மேதி ஶேஷ: ।

போ⁴ஜயத்விதி ।

பாலயத்வித்யர்த²: । யதா² கு³ருர்நிராலஸ்ய உபதி³ஶதி யதா² சாஹமுபதி³ஷ்டமர்த²மப்ரதிபத்திவிப்ரதிபத்த்யாதி³ரஹிதோ க்³ருஹ்ணாமி ததா² பாலயத்விதி பா⁴வ: ।

வித்³யாநிமித்தமிதி ।

மம வித்³யோத³யம் ப்ரதி நிமித்ததயா யதா³வயோ: ஸாமர்த்²யமபேக்ஷிதமூஹாபோஹாதி³லக்ஷணம் தத்ஸஹிதாவேவ நிர்வர்தயாவஹை இத்யர்த²: ।

அதீ⁴தமிதி ।

ஆவயோ: ஸம்ப³ந்தி⁴ யத³தீ⁴தமுபநிஷத்³க்³ரந்த²ஜாதம் தத்தேஜஸ்வ்யஸ்த்விதி யோஜநா ।

அதீ⁴தஸ்ய தேஜஸ்வித்வம் ஸௌஷ்ட²வமித்யாஹ —

ஸ்வதீ⁴தமிதி ।

அபேக்ஷிதப்³ரஹ்மவித்³யோபயோகி³த்வேந ததே³வ ஸௌஷ்ட²வம் நிரூபயதி —

அர்த²ஜ்ஞாநேதி ।

நநு ஶிஷ்யாசார்யயோர்த்³வேஷோ ந ப்ரஸஜ்யதே பரஸ்பரமத்யந்தஹிதைஷித்வாதி³த்யாஶங்க்யாஹ —

வித்³யேதி ।

வித்³யாக்³ரஹணம் நிமித்தீக்ருத்ய கதா³சித்³வைமநஸ்யரூபோ த்³வேஷோ ப்ரஸஜ்யத இத்யர்த²: ।

தஸ்யாபி ஸ்வாரஸிகத்வம் வ்யாவர்தயதி —

ப்ரமாதே³தி ।

அந்யக்ருதது³ர்போ³த⁴நாதி³நா ஶிஷ்யஸ்யாசார்யவிஷயே(அ)நாத³ரரூபோ(அ)பராதோ⁴ ப⁴வதி, ததா² ஆசார்யஸ்யாபி ஶிஷ்யவிஷயே தாத்³ருக்³வித⁴ ஏவாபராதோ⁴ ப⁴வதி, இத³ம் ச லோகே ப்ரஸித்³த⁴மிதி பா⁴வ: । ஶிஷ்யேண தாவத்ஸ்வவிஷயே ஆசார்யகர்த்ருகத்³வேஷோ(அ)வஶ்யம் பரிஹர்தவ்ய:, இதரதா² அவித்³யாநிவ்ருத்திபர்யந்தவித்³யோத³யாஸம்ப⁴வாத் ; தது³க்தம் வார்த்திகே - ‘ஸ்யாஜ்ஜ்ஞாநம் ப²லவத்³யஸ்மாச்சா²ந்தாந்த:கரணே கு³ரௌ’ இதி ; ததா² ஸ்வஸ்யாசார்யவிஷயகத்³வேஷோ(அ)பி ஸம்யக்பரிஹர்தவ்ய:, தஸ்ய தத்³ப⁴க்திவிக⁴டகத்வேந ப⁴க்திஹீநஸ்ய தாத்³ருஶவித்³யோத³யாஸம்ப⁴வாத் । ததா² ச ஶ்ருதி: - ‘யஸ்ய தே³வே பரா ப⁴க்திர்யதா² தே³வே ததா² கு³ரௌ । தஸ்யைதே கதி²தா ஹ்யர்தா²: ப்ரகாஶந்தே மஹாத்மந:’ இதீதி பா⁴வ: ।

உக்தார்த²மிதி ।

த்ரிர்வசநமாத்⁴யாத்மிகாதி⁴பௌ⁴திகாதி⁴தை³விகாநாம் வித்³யாப்ராப்த்யுபஸர்கா³ணாம் ப்ரஶமநார்த²மிதி க்³ரந்தே²நேதி ஶேஷ: ।

ஸஹ நாவவத்விதி ஶாந்தேர்வக்ஷ்யமாணவித்³யாஶேஷத்வம் நிர்விவாத³மித்யாஶயேநாஹ —

வக்ஷ்யமாணேதி ।

‘ஶ்ரவணாயாபி ப³ஹுபி⁴ர்யோ ந லப்⁴ய: ஶ்ருண்வந்தோ(அ)பி ப³ஹவோ யம் ந வித்³யு:’ இத்யாதி³வசநைராத்மவித்³யாப்ராப்தௌ விக்⁴நபா³ஹுல்யாவக³மாத்தந்நிவ்ருத்திரவஶ்யம் ப்ரார்த²நீயேத்யாஹ —

அவிக்⁴நேந ஹீதி ।

இதரதா² தத்ப்ராப்த்யபா⁴வ: ப்ரஸித்³த⁴ இதி ஹி-ஶப்³தா³ர்த²: ।

நநு முமுக்ஷுணா ஆத்மவித்³யாப்ராப்தி: கிமர்த²மாஶாஸ்யதே ? தத்ராஹ —

தந்மூலம் ஹீதி ।

ப்ரக்ருஷ்டஶ்ரேயஸோ மோக்ஷஸ்யாத்மவித்³யாமூலகத்வே ‘தரதி ஶோகமாத்மவித்’ இத்யாதி³ஶ்ருதிப்ரஸித்³தி⁴ஸூசநார்தோ² ஹி-ஶப்³த³: ॥