अनाविष्कुर्वन्नन्वयात् ॥५०॥

ननु भावशुद्धिरपि बालचरितं भवति तन्मात्रमेव गृह्यतामत आह –

यावद् बालचरितश्रुतेरिति ।

यावदस्ति बालचरितं तावतः सर्वस्य बाल्येनेति श्रुतेरवगमान्न सङ्कोचः कार्य इत्यर्थः ।

अपि च यथा पूर्वत्र मौनशब्दस्य ज्ञानातिशये प्रसिद्धिमाश्रित्याप्राप्तमौनविधिराश्रितः, एवमत्रापि बाल्यशब्दस्य कामचारादौ प्रसिद्धेस्तदेव बाल्यं न हि शुद्धभावेऽपि तपस्विनि बालशब्दं वृद्धाः प्रयुञ्जत इत्यभिप्रेत्याह –

कामचारेति ।

भावशुद्धिरूपं तदेवेति ।

यद्यपि केवलायां भावशुद्धौ बाल्यशब्दोन प्रसिद्धः; तथापि कामचारादिमति बाले भावशुद्धिरस्ति, तावन्मात्रपरतया बाल्यशब्दः सङ्कोच्यत इत्यर्थः ।

सङ्कोचे च कारणं शेषिविध्यनुग्रह एकमुक्तम्, अपरं चाह –

एवं चेति ।

शास्त्रान्तरबाधनं यदन्याय्यं तदेवं सति न भविष्यतीति योजना ॥५०॥

इति पञ्चदशमनाविष्काराधिकरणम् ॥