शब्दस्य प्रामाण्यं किं सम्बन्धग्रहणाय शब्दार्थं प्रमाणान्तरविषयमपेक्षते, किं वा शब्दस्य प्रमाणान्तरसम्भिन्नार्थविषयत्वादपेक्षत इति विकल्प्य प्रथमपक्षोऽङ्गीकृत इत्याह -

यद्यपि शब्दमात्रस्येति ।

प्रयोगो दृष्टः इतिइति शब्दो न दृश्यते ।

उत्तमवृद्धस्य प्रयोगो दृष्ट इत्यर्थः ।

द्वितीयपक्षोऽनुपपन्न इत्याह -

व्युत्पत्ता तु कथमिति ।

केवलार्थशब्दस्य शक्तिं गृह्णातीति भावः ।

तदेवोपपादयति -

श्रोतृव्यवहारो हीति ।

स च श्रोतुरिति ।

केवलार्थज्ञाननिमित्तः, श्रोतुर्व्यवहारः, न तु वक्तुर्ज्ञानसम्भिन्नार्थविषयज्ञाननिमित्तः अतः परिशुद्धपरिशुद्धिरिति इत्यर्थः ।

ज्ञानान्तरसिद्धार्थावबोधकत्वमिति ।

वक्तृज्ञानविशिष्टार्थावबोधकत्वं शब्दस्य नावगतमित्यर्थः ।

तेनानवगम्यैवेति ।

अर्थविषयवक्तृज्ञानमर्थविशेषणतयाऽनवगम्यैव केवलार्थे न शब्दस्य सम्बन्धावगम इत्यर्थः ।

यथावगमं चेति ।

बालो यदा श्रोता भवति तदा तस्य केवलार्थे शब्दाद्विज्ञानोत्पत्तिर्भवति न वक्तुर्ज्ञानविशिष्टार्थ इत्यर्थः । बालोऽव्युत्पन्नः पश्चादुत्तमवृद्धो यदा भवति तदा ज्ञानान्तरेणार्थमवगम्य विवक्षित्वा परस्मै प्रयुङ्क्ते तत्र प्रमाणान्तरविवक्षयोः उपयोगमिति मध्यमवृद्धस्य शब्दात् ज्ञानोत्पत्तावर्थविशेषणतया शाब्दज्ञानं प्रति विषयत्वेन तयोरुपयोगं न प्रतिपद्यत इत्यर्थः ।

प्रमाणान्तरगृहीतार्थप्रकाशन इति ।

प्रमाणान्तरविशिष्टार्थप्रकाशन इत्यर्थः ।

कथमप्रामाण्यमाशङ्क्येतेति ।

अनपेक्षत्वात् प्रमाणान्तरसंवादादिना नाप्रामाण्यमित्यर्थः ।

प्रमेयगतदोषादेव चित्रनिम्नोन्नतादिज्ञानवत् ब्रह्मज्ञानमपि मिथ्येति नेत्याह -

प्रमेयस्येत्यादिना ।

विषयस्य ज्ञानहेतुत्वाभावे कथं ज्ञानस्य विषयाकारतेति तत्राह -

शब्दस्यैवेति ।

तदेकनिष्ठत्वेनेति ।

शब्दसामर्थ्यस्यार्थनिष्ठत्वात् ज्ञानस्यार्थाकारतेत्यर्थः ।

तर्हि संवादार्थं ब्रह्मणि प्रमाणान्तरं वक्तव्यमिति नेत्याह -

न संवादलक्षणमिति ।

बोधलक्षणमिति ।

अज्ञातार्थबोधगम्यं प्रामाण्यमित्यर्थः ।

स्वरूपवाक्यानामपीति ।

ब्रह्मात्मैक्यप्रतिपादकवाक्यानामपीत्यर्थः ।