ப்ரவ்ருத்திலிங்கா³த்³விஶேஷார்த²: ப்ரஶ்ந உபபந்ந: । ரதா²தீ³நாம் ஹி சேதநாவத³தி⁴ஷ்டி²தாநாம் ப்ரவ்ருத்திர்த்³ருஷ்டா, ந அநதி⁴ஷ்டி²தாநாம் । மநஆதீ³நாம் ச அசேதநாநாம் ப்ரவ்ருத்திர்த்³ருஶ்யதே ; தத்³தி⁴ லிங்க³ம் சேதநாவதோ(அ)தி⁴ஷ்டா²துரஸ்தித்வே । கரணாநி ஹி மநஆதீ³நி நியமேந ப்ரவர்தந்தே ; தந்நாஸதி சேதநாவத்யதி⁴ஷ்டா²தர்யுபபத்³யதே । தத்³விஶேஷஸ்ய சாநதி⁴க³மாச்சேதநாவத்யதி⁴ஷ்டா²த்ருஸாமாந்யே சாதி⁴க³தே விஶேஷார்த²: ப்ரஶ்ந உபபத்³யதே । கேநேஷிதம் கேநேஷ்டம் கஸ்யேச்சா²மாத்ரேண மந: பததி க³ச்ச²தி, ஸ்வவிஷயே நியமேந வ்யாப்ரியத இத்யர்த²: । மநுதே(அ)நேநேதி விஜ்ஞாநநிமித்தமந்த:கரணம் மந: । ப்ரேஷிதமிவேத்யுபமார்த²: । ந த்விஷிதப்ரேஷிதஶப்³த³யோரர்தா²விஹ ஸம்ப⁴வத: । ந ஹி ஶிஷ்யாநிவ மநஆதீ³நி விஷயேப்⁴ய: ப்ரேஷயத்யாத்மா । விவிக்தநித்யசித்ஸ்வரூபதயா து நிமித்தமாத்ரம் ப்ரவ்ருத்தௌ நித்யசிகித்ஸாதி⁴ஷ்டா²த்ருவத் । ப்ராண இதி நாஸிகாப⁴வ: ப்ரகரணாத் । ப்ரத²மத்வம் ச க்ரியாயா: ப்ராணநிமித்தத்வாத் । ஸ்வதோ விஷயாவபா⁴ஸமாத்ரம் கரணாநாம் ப்ரவ்ருத்தி: । சலிக்ரியா து ப்ராணஸ்யைவ மநஆதி³ஷு । தஸ்மாத்ப்ராத²ம்யம் ப்ராணஸ்ய । ப்ரைதி க³ச்ச²தி । யுக்த: ப்ரயுக்த இத்யேதத் । வாசோ வசநம் கிம்நிமித்தம் ப்ராணிநாம் । சக்ஷு:ஶ்ரோத்ரயோஶ்ச கோ தே³வ: ப்ரயோக்தா । கரணாநாமதி⁴ஷ்டா²தா சேதநாவாந்ய:, ஸ கிம்விஶேஷண இத்யர்த²: ॥

‘ஶ்ரோத்ரஸ்ய ஶ்ரோத்ரம்’ இத்யாதி³ப்ரதிவசநம் நிர்விஶேஷஸ்ய நிமித்தத்வார்த²ம் । விக்ரியாதி³விஶேஷரஹிதஸ்யாத்மநோ மநஆதி³ப்ரவ்ருத்தௌ நிமித்தத்வமித்யேதத் ‘ஶ்ரோத்ரஸ்ய ஶ்ரோத்ரம்’ இத்யாதி³ப்ரதிவசநஸ்யார்த²:, அநுக³மாத் । அநுக³தாநி ஹ்யஸ்மிந்நர்தே²(அ)க்ஷராணி । கத²ம் ? ஶ்ருணோத்யநேநேதி ஶ்ரோத்ரம் । தஸ்ய ஶப்³தா³வபா⁴ஸகத்வம் ஶ்ரோத்ரத்வம் । ஶப்³தோ³பலப்³த்⁴ருரூபதயாவபா⁴ஸகத்வம் ந ஸ்வத: ஶ்ரோத்ரஸ்ய ; அசித்³ரூபத்வாத் , ஆத்மநஶ்ச சித்³ரூபத்வாத் । யச்ச்²ரோத்ரஸ்யோபலப்³த்⁴ருத்வேநாவபா⁴ஸகத்வம் ததா³த்மநிமித்தத்வாச்ச்²ரோத்ரஸ்ய ஶ்ரோத்ரமித்யுச்யதே । யதா² க்ஷத்ரஸ்ய க்ஷத்ரம் , யதா² வா உத³கஸ்யௌஷ்ண்யமக்³நிநிமித்தமிதி த³க்³து⁴ரப்யுத³கஸ்ய த³க்³தா⁴க்³நிருச்யதே உத³கமபி ஹ்யக்³நிஸம்யோகா³த³க்³நிருச்யதே, தத்³வத³நித்யம் யத்ஸம்யோகா³து³பலப்³த்⁴ருத்வம் தத்கரணம் ஶ்ரோத்ராதி³ । உத³கஸ்யேவ த³க்³த்⁴ருத்வமநித்யம் ஹி தத்ர தத் । யத்ர து நித்யமுபலப்³த்⁴ருத்வமக்³நாவிவௌஷ்ண்யம் ஸ நித்யோபலப்³தி⁴ஸ்வரூபத்வாத் த³க்³தே⁴வோபலப்³தோ⁴ச்யதே । ஶ்ரோத்ராதி³ஷு ஶ்ரோத்ருத்வாத்³யுபலப்³தி⁴ரநித்யா, நித்யா சாத்மநி । அத: ஶ்ரோத்ரஸ்ய ஶ்ரோத்ரமித்யாத்³யக்ஷராணாமர்தா²நுக³மாது³பபத்³யதே நிர்விஶேஷஸ்யோபலப்³தி⁴ஸ்வரூபஸ்யாத்மநோ மநஆதி³ப்ரவ்ருத்திநிமித்தத்வமிதி । மநஆதி³ஷ்வேவம் யதோ²க்தம் । வாசோ ஹ வாசம் ப்ராணஸ்ய ப்ராண இதி விப⁴க்தித்³வயம் । ஸர்வத்ரைவம் ஹி த்³ரஷ்டவ்யம் । கத²ம் ? ப்ருஷ்டத்வாத் ஸ்வரூபநிர்தே³ஶ: । ப்ரத²மயைவ ச நிர்தே³ஶ: । தஸ்ய ச ஜ்ஞேயத்வாத்கர்மத்வமிதி த்³விதீயா । அதோ வாசோ ஹ வாசம் ப்ராணஸ்ய ப்ராண இத்யஸ்மாத்ஸர்வத்ரைவ விப⁴க்தித்³வயம் । யதே³தச்ச்²ரோத்ராத்³யுபலப்³தி⁴நிமித்தம் ஶ்ரோத்ரஸ்ய ஶ்ரோத்ரமித்யாதி³லக்ஷணம் தத் நித்யோபலப்³தி⁴ஸ்வரூபம் நிர்விஶேஷமாத்மதத்த்வம் பு³த்³த்⁴வா அதிமுச்ய அநவபோ³த⁴நிமித்தாத்⁴யாரோபிதாத்³பு³த்³த்⁴யாதி³லக்ஷணாத்ஸம்ஸாராந்மோக்ஷணம் க்ருத்வா தீ⁴ரா: தீ⁴மந்த: ப்ரேத்ய அஸ்மாத் லோகாத் ஶரீராத் ப்ரேத்ய வியுஜ்ய அந்யஸ்மிந்நப்ரதிஸந்தீ⁴யமாநே நிர்நிமித்தத்வாத³ம்ருதா ப⁴வந்தி । ஸதி ஹ்யஜ்ஞாநே கர்மாணி ஶரீராந்தரம் ப்ரதிஸந்த³த⁴தே । ஆத்மாவபோ³தே⁴ து ஸர்வகர்மாரம்ப⁴நிமித்தாஜ்ஞாநவிபரீதவித்³யாக்³நிவிப்லுஷ்டத்வாத்கர்மணாமிதி அநாரம்பே⁴(அ)ம்ருதா ஏவ ப⁴வந்தி । ஶரீராதி³ஸந்தாநாவிச்சே²த³ப்ரதிஸந்தா⁴நாத்³யபேக்ஷயா அத்⁴யாரோபிதம்ருத்யுவியோகா³த்பூர்வமப்யம்ருதா: ஸந்தோ நித்யாத்மஸ்வரூபத்வாத³ம்ருதா ப⁴வந்தீத்யுபசர்யதே ॥

ந தத்ர சக்ஷுர்க³ச்ச²தீத்யுக்தே(அ)பி பர்யநுயோகே³ ஹேதுரப்ரதிபத்தே: । ‘ஶ்ரோத்ரஸ்ய ஶ்ரோத்ரம்’ இத்யேவமாதி³நோக்தே(அ)ப்யாத்மதத்த்வே அப்ரதிபந்நத்வாத்ஸூக்ஷ்மத்வஹேதோர்வஸ்துந: புந: புந: பர்யநுயுயுக்ஷாகாரணமாஹ — ந தத்ர சக்ஷுர்க³ச்ச²தீதி । தத்ர ஶ்ரோத்ராத்³யாத்மபூ⁴தே சக்ஷுராதீ³நி, வாக்சக்ஷுஷோ: ஸர்வேந்த்³ரியோபலக்ஷணார்த²த்வாத் , ந விஜ்ஞாநமுத்பாத³யந்தி । ஸுகா²தி³வத்தர்ஹி க்³ருஹ்யேதாந்த:கரணேந அத ஆஹ — நோ மந:, ந ஸுகா²தி³வந்மநஸோ விஷயஸ்தத் , இந்த்³ரியாவிஷயத்வாத் । ந வித்³மோ ந விஜாநீம: அந்த:கரணேந, யதா² ஏதத் ப்³ரஹ்ம மநஆதி³கரணஜாதம் அநுஶிஷ்யாத் அநுஶாஸநம் குர்யாத் ப்ரவ்ருத்திநிமித்தம் யதா² ப⁴வேத் , ததா² அவிஷயத்வாந்ந வித்³மோ ந விஜாநீம: । அத²வா ஶ்ரோத்ராதீ³நாம் ஶ்ரோத்ராதி³லக்ஷணம் ப்³ரஹ்ம விஶேஷேண த³ர்ஶயேத்யுக்த ஆசார்ய ஆஹ — ந ஶக்யதே த³ர்ஶயிதும் । கஸ்மாத் ? ந தத்ர சக்ஷுர்க³ச்ச²தீத்யாதி³ பூர்வவத்ஸர்வம் । அத்ர து விஶேஷோ யதை²தத³நுஶிஷ்யாதி³தி । யதை²தத் அநுஶிஷ்யாத் ப்ரதிபாத³யேத் அந்யோ(அ)பி ஶிஷ்யாநிதோ(அ)ந்யேந விதி⁴நேத்யபி⁴ப்ராய: ॥

ஸர்வதா²பி ப்³ரஹ்ம போ³த⁴யேத்யுக்த ஆசார்ய ஆஹ ‘அந்யதே³வ தத்³விதி³தாத³தோ² அவிதி³தாத³தி⁴’ இத்யாக³மம் । விதி³தாவிதி³தாப்⁴யாமந்யத் யோ ஹி ஜ்ஞாதா ஸ ஏவ ஸ:, ஸர்வாத்மகத்வாத் । அத: ஸர்வாத்மநோ ஜ்ஞாதுர்ஜ்ஞாத்ரந்தராபா⁴வாத்³விதி³தாத³ந்யத்வம் । ‘ஸ வேத்தி வேத்³யம் ந ச தஸ்யாஸ்தி வேத்தா’ (ஶ்வே. உ. 3 । 19) இதி ச மந்த்ரவர்ணாத் । ‘விஜ்ஞாதாரமரே கேந விஜாநீயாத்’ (ப்³ரு. உ. 2 । 4 । 14) இதி ச வாஜஸநேயகே । அபி ச வ்யக்தமேவ விதி³தம் தஸ்மாத³ந்யதி³த்யபி⁴ப்ராய: । யத்³விதி³தம் வ்யக்தம் தத³ந்யவிஷயத்வாத³ல்பம் ஸவிரோத⁴ம் ததோ(அ)நித்யம் அத ஏவாநேகத்வாத³ஶுத்³த⁴ம் அத ஏவ தத்³விலக்ஷணம் ப்³ரஹ்மேதி ஸித்³த⁴ம் । அஸ்து தர்ஹ்யவிதி³தம் । ந, விஜ்ஞாநாநபேக்ஷத்வாத் । யத்³த்⁴யவிதி³தம் தத்³விஜ்ஞாநாபேக்ஷம் । அவிதி³தவிஜ்ஞாநாய ஹி லோகப்ரவ்ருத்தி: । இத³ம் து விஜ்ஞாநாநபேக்ஷம் । கஸ்மாத் ? விஜ்ஞாநஸ்வரூபத்வாத் । ந ஹி யஸ்ய யத்ஸ்வரூபம் தத்தேநாந்யதோ(அ)பேக்ஷ்யதே । ந ச ஸ்வத ஏவ வாபேக்ஷா, அநபேக்ஷமேவ ஸித்³த⁴த்வாத் । ந ஹி ப்ரதீ³ப: ஸ்வரூபாபி⁴வ்யக்தௌ ப்ரகாஶாந்தரமந்யதோ(அ)பேக்ஷதே, ஸ்வதோ வா । யத்³த்⁴யநபேக்ஷம் தத்ஸ்வத ஏவ ஸித்³த⁴ம் , ப்ரகாஶாத்மகத்வாத் । ப்ரதீ³பஸ்யாந்யோ(அ)பேக்ஷிதோ(அ)ப்யநர்த²க: ஸ்யாத் , ப்ரகாஶே விஶேஷாபா⁴வாத் । ந ஹி ப்ரதீ³பஸ்ய ஸ்வரூபாபி⁴வ்யக்தௌ ப்ரதீ³பப்ரகாஶோ(அ)ர்த²வாந் । ந சைவமாத்மநோ(அ)ந்யத்ர விஜ்ஞாநமஸ்தி, யேந ஸ்வரூபவிஜ்ஞாநே(அ)ப்யபேக்ஷ்யேத । விரோத⁴ இதி சேத் , ந ; அந்யத்வாத் । ஸ்வரூபவிஜ்ஞாநே விஜ்ஞாநஸ்வரூபத்வாத்³விஜ்ஞாநாந்தரம் நாபேக்ஷத இத்யேதத³ஸத் । த்³ருஶ்யதே ஹி விபரீதஜ்ஞாநமாத்மநி ஸம்யக்³ஜ்ஞாநம் ச — ந ஜாநாம்யாத்மாநமிதி ச, ஶ்ருதேஶ்ச । ‘தத்த்வமஸி’ (சா². உ. 6 । 8 । 7) ‘ஆத்மாநமேவாவேத்’ (ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 10) ‘ஏதம் வை தமாத்மாநம் விதி³த்வா’ (ப்³ரு. உ. 3 । 5 । 1) இதி ச ஸர்வத்ர ஶ்ருதிஷ்வாத்மவிஜ்ஞாநே விஜ்ஞாநாந்தராபேக்ஷத்வம் த்³ருஶ்யதே । தஸ்மாத்ப்ரத்யக்ஷஶ்ருதிவிரோத⁴ இதி சேத் , ந । கஸ்மாத் ? அந்யோ ஹி ஸ ஆத்மா பு³த்³த்⁴யாதி³கார்யகரணஸங்கா⁴தாத்மாபி⁴மாநஸந்தாநாவிச்சே²த³லக்ஷணோ(அ)விவேகாத்மகோ பு³த்³த்⁴யாத்³யவபா⁴ஸப்ரதா⁴நஶ்சக்ஷுராதி³கரணோ நித்யசித்ஸ்வரூபாத்மாந்த:ஸாரோ யத்ராநித்யம் விஜ்ஞாநமவபா⁴ஸதே । பௌ³த்³த⁴ப்ரத்யயாநாமாவிர்பா⁴வதிரோபா⁴வத⁴ர்மகத்வாத்தத்³த⁴ர்மதயைவ விலக்ஷணமபி சாவபா⁴ஸதே । அந்த:கரணஸ்ய மநஸோ(அ)பி மநோ(அ)ந்தர்க³தத்வாத் ஸர்வாந்தரஶ்ருதே: । அந்தர்க³தேந நித்யவிஜ்ஞாநஸ்வரூபேண ஆகாஶவத³ப்ரசலிதாத்மநா அந்தர்க³ர்ப⁴பூ⁴தேந ஸ பா³ஹ்யோ பு³த்³த்⁴யாத்மா தத்³விலக்ஷண:, அநக்³நிரிவாக்³நி: அர்சிர்பி⁴ரிவாக்³நே: ப்ரத்யயைராவிர்பா⁴வதிரோபா⁴வத⁴ர்மகைர்விஜ்ஞாநாபா⁴ஸரூபைரநித்யை: அநித்யவிஜ்ஞாந ஆத்மா ஸுகீ² து³:கீ² இத்யப்⁴யுபக³தோ லௌகிகை:, அதோ(அ)ந்யோ நித்யவிஜ்ஞாநஸ்வரூபாதா³த்மந: । தத்ர ஹி விஜ்ஞாநாபேக்ஷா விபரீதஜ்ஞாநத்வம் சோபபத்³யதே, ந புநர்நித்யவிஜ்ஞாநே । ‘தத்த்வமஸி’ (சா². உ. 6 । 8 । 7) இதி போ³தோ⁴பதே³ஶோ நோபபத்³யத இதி சேத் , ‘ஆத்மாநமேவாவேத்’ (ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 10) இத்யேவமாதீ³நி ச, நித்யபோ³தா⁴த்மகத்வாத் । ந ஹ்யாதி³த்யோ(அ)ந்யேந ப்ரகாஶ்யதே ; அதஸ்தத³ர்த²போ³தோ⁴பதே³ஶோ(அ)நர்த²க ஏவேதி சேத் , ந ; லோகாத்⁴யாரோபாபோஹார்த²த்வாத் । ஸர்வாத்மநி ஹி நித்யவிஜ்ஞாநே பு³த்³த்⁴யாத்³யநித்யத⁴ர்மா லோகைரத்⁴யாரோபிதா ஆத்மாவிவேகத: ; தத³போஹார்தோ² போ³தோ⁴பதே³ஶோ போ³தா⁴த்மந: । தத்ர ச போ³தா⁴போ³தௌ⁴ ஸமஞ்ஜஸௌ । அந்யநிமித்தத்வாது³த³க இவௌஷ்ண்யமக்³நிநிமித்தம் । ராத்ர்யஹநீ இவாதி³த்யநிமித்தே லோகே நித்யாவௌஷ்ண்யப்ரகாஶாவக்³ந்யாதி³த்யயோரந்யத்ர பா⁴வாபா⁴வயோ: ஸநிமித்தத்வாத³நித்யாவிவோபசர்யேதே । த⁴க்ஷ்யத்யக்³நி: ப்ரகாஶயிஷ்யதி ஸவிதா இதி தத்³வத் । ஏவம் ச ஸுக²து³:க²ப³ந்த⁴மோக்ஷாத்³யத்⁴யாரோபோ லோகஸ்ய தத³பேக்ஷ்ய ‘தத்த்வமஸி’ (சா². உ. 6 । 8 । 7) ‘ஆத்மாநமேவாவேத்’ இத்யாத்மாவபோ³தோ⁴பதே³ஶிந்ய: ஶ்ருதய: கேவலமத்⁴யாரோபாபோஹார்தா²: । யதா² ஸவிதாஸௌ ப்ரகாஶயத்யாத்மாநம் இதி தத்³வத் போ³த⁴கர்த்ருத்வம் ச நித்யபோ³தா⁴த்மநி । தஸ்மாத³ந்யத³விதி³தாத் । அதி⁴ஶப்³த³ஶ்சாந்யார்தே² । யத்³வா யத்³தி⁴ யஸ்யாதி⁴ தத்ததோ(அ)ந்யத்ஸாமர்த்²யாத் , யதா²தி⁴ ப்⁴ருத்யாதீ³நாம் ராஜா । அவ்யக்தமேவாவிதி³தம் ததோ(அ)ந்யதி³த்யர்த²: । விதி³தமவிதி³தம் ச வ்யக்தாவ்யக்தே கார்யகாரணத்வேந விகல்பிதே, தாப்⁴யாமந்யத்³ப்³ரஹ்ம விஜ்ஞாநஸ்வரூபம் ஸர்வவிஶேஷப்ரத்யஸ்தமிதமித்யயம் ஸமுதா³யார்த²: । அத ஏவாத்மத்வாந்ந ஹேய உபாதே³யோ வா । அந்யத்³த்⁴யந்யேந ஹேயமுபாதே³யம் வா’ ந தேநைவ தத்³யஸ்ய கஸ்யசித்³கே⁴யமுபாதே³யம் வா ப⁴வதி । ஆத்மா ச ப்³ரஹ்ம ஸர்வாந்தரத்வாத³விஷய: । அதோ(அ)ந்யஸ்யாபி ந ஹேயமுபாதே³யம் வா । அந்யாபா⁴வாச்ச । இதி ஶுஶ்ரும பூர்வேஷாமித்யாக³மோபதே³ஶ: । வ்யாசசக்ஷிரே இத்யஸ்வாதந்த்ர்யம் தர்கப்ரதிஷேதா⁴ர்த²ம் । யே ந: தத் ப்³ரஹ்ம உக்தவந்த: தே தமேவாக³மம் ப்³ரஹ்மப்ரதிபாத³கம் வ்யாக்²யாதவந்த:, ந புந: ஸ்வபு³த்³தி⁴ப்ரப⁴வேண தர்கேணோக்தவந்த இதி தஸ்யைவ த்³ரடி⁴ம்நே ஆக³மபாரம்பர்யாவிச்சே²த³ம் த³ர்ஶயதி வித்³யாஸ்துதயே । தர்கஸ்த்வநவஸ்தி²தோ ப்⁴ராந்தோ(அ)பி ப⁴வதீதி ॥

யத்³வாசேதி மந்த்ராநுவாதோ³ த்³ருட⁴ப்ரதீத்யை । ‘அந்யதே³வ தத்³விதி³தாத்’ இதி யோ(அ)யமாக³மார்தோ² ப்³ராஹ்மணோக்த: அஸ்யைவ த்³ரடி⁴ம்நே இமே மந்த்ரா: யத்³வாசா இத்யாத³ய: பட்²யந்தே । யத் ப்³ரஹ்ம வாசா ஶப்³தே³ந அநப்⁴யுதி³தம் அநப்⁴யுக்தம் , அப்ரகாஶிதமித்யேதத் । யேந வாக³ப்⁴யுத்³யத இதி வாக்ப்ரகாஶஹேதுத்வோக்தி: । யேந ப்ரகாஶ்யத இதி வாசோ(அ)பி⁴தா⁴நஸ்ய அபி⁴தே⁴யப்ரகாஶகத்வஸ்ய ஹேதுத்வமுச்யதே ப்³ரஹ்மண: । உக்தம் ச ‘கேநேஷிதாம் வாசமிமாம் வத³ந்தி’ (கே. உ. 1 । 1) ‘யத்³வாசோ ஹ வாசம்’ (கே. உ. 1 । 2) இதி । ததே³வ ப்³ரஹ்ம த்வம் வித்³தி⁴ இத்யவிஷயத்வேந ப்³ரஹ்மண ஆத்மந்யவஸ்தா²பநார்த² ஆம்நாய: । யத்³வாசாநப்⁴யுதி³தம் வாக்ப்ரகாஶநிமித்தம் சேதி ப்³ரஹ்மணோ(அ)விஷயத்வேந வஸ்த்வந்தரஜிக்⁴ருக்ஷாம் நிவர்த்ய ஸ்வாத்மந்யேவாவஸ்தா²பயத்யாம்நாய: ததே³வ ப்³ரஹ்ம த்வம் வித்³தி⁴ இதி ; யத்நத உபரமயதி நேத³மித்யுபாஸ்யப்ரதிஷேதா⁴ச்ச ॥

யந்மநஸேத்யாதி³ ஸமாநம் । மநோ மதமிதி । யேந ப்³ரஹ்மணா மநோ(அ)பி விஷயீக்ருதம் நித்யவிஜ்ஞாநஸ்வரூபேணேத்யேதத் । ஸர்வகரணாநாமவிஷயஸ்தாநி ச ஸவ்யாபாராணி ஸவிஷயாணி நித்யவிஜ்ஞாநஸ்வரூபாவபா⁴ஸதயா யேநாவபா⁴ஸ்யந்த இதி ஶ்லோகார்த²: । ‘க்ஷேத்ரம் க்ஷேத்ரீ ததா² க்ருத்ஸ்நம் ப்ரகாஶயதி பா⁴ரத’ (ப⁴. கீ³. 13 । 33) இதி ஸ்ம்ருதே: । ‘தஸ்ய பா⁴ஸா’ (மு. உ. 2 । 2 । 10) இதி சாத²ர்வணே । யேந ப்ராண இதி க்ரியாஶக்திரப்யாத்மவிஜ்ஞாநநிமித்தேத்யேதத் ॥