तैत्तिरीयोपनिषद्भाष्यम्ப்⁴ருகு³வல்லீப்ரத²மோ(அ)நுவாக:
ப்⁴ருகு³வல்லீ
ப்ரத²மோ(அ)நுவாக:
ௐ ஸஹ நாவவது । ஸஹ நௌ பு⁴நக்து । ஸஹ வீர்யம் கரவாவஹை । தேஜஸ்வி நாவதீ⁴தமஸ்து மா வித்³விஷாவஹை ॥ ௐ ஶாந்தி: ஶாந்தி: ஶாந்தி: ॥
ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் ப்³ரஹ்ம ஆகாஶாதி³கார்யமந்நமயாந்தம் ஸ்ருஷ்ட்வா ததே³வாநுப்ரவிஷ்டம் விஶேஷவதி³வோபலப்⁴யமாநம் யஸ்மாத் , தஸ்மாத் ஸர்வகார்யவிலக்ஷணம் அத்³ருஶ்யாதி³த⁴ர்மகமேவ ஆநந்த³ம் ததே³வாஹமிதி விஜாநீயாத் , அநுப்ரவேஶஸ்ய தத³ர்த²த்வாத் ; தஸ்யைவம் விஜாநத: ஶுபா⁴ஶுபே⁴ கர்மணீ ஜந்மாந்தராரம்ப⁴கே ந ப⁴வத: இத்யேவமாநந்த³வல்ல்யாம் விவக்ஷிதோ(அ)ர்த²: । பரிஸமாப்தா ச ப்³ரஹ்மவித்³யா । அத: பரம் ப்³ரஹ்மவித்³யாஸாத⁴நம் தபோ வக்தவ்யம் ; அந்நாதி³விஷயாணி ச உபாஸநாந்யநுக்தாநீத்யத: இத³மாரப்⁴யதே -
யதோ+வா+இமாநி+பூ⁴தாநி+ஜாயந்தே
ப்⁴ருகு³ர்வை வாருணி: । வருணம் பிதரமுபஸஸார । அதீ⁴ஹி ப⁴க³வோ ப்³ரஹ்மேதி । தஸ்மா ஏதத்ப்ரோவாச । அந்நம் ப்ராணம் சக்ஷு: ஶ்ரோத்ரம் மநோ வாசமிதி । தம் ஹோவாச । யதோ வா இமாநி பூ⁴தாநி ஜாயந்தே । யேந ஜாதாநி ஜீவந்தி । யத்ப்ரயந்த்யபி⁴ஸம்விஶந்தி । தத்³விஜிஜ்ஞாஸஸ்வ । தத்³ப்³ரஹ்மேதி । ஸ தபோ(அ)தப்யத । ஸ தபஸ்தப்த்வா ॥ 1 ॥
ஆக்²யாயிகா வித்³யாஸ்துதயே, ப்ரியாய புத்ராய பித்ரோக்தேதி - ப்⁴ருகு³ர்வை வாருணி: । வை - ஶப்³த³: ப்ரஸித்³தா⁴நுஸ்மாரக:, ப்⁴ருகு³ரித்யேவம் நாமா ப்ரஸித்³தோ⁴ அநுஸ்மார்யதே, வாருணி: வருணஸ்யாபத்யம் வாருணி: வருணம் பிதரம் ப்³ரஹ்ம விஜிஜ்ஞாஸு: உபஸஸார உபக³தவாந் - அதீ⁴ஹி ப⁴க³வோ ப்³ரஹ்ம இத்யநேந மந்த்ரேண । அதீ⁴ஹி அத்⁴யாபய கத²ய । ஸ ச பிதா விதி⁴வது³பஸந்நாய தஸ்மை புத்ராய ஏதத் வசநம் ப்ரோவாச - அந்நம் ப்ராணம் சக்ஷு: ஶ்ரோத்ரம் மநோ வாசம் இதி । அந்நம் ஶரீரம் தத³ப்⁴யந்தரம் ச ப்ராணம் அத்தாரம் அநந்தரமுபலப்³தி⁴ஸாத⁴நாநி சக்ஷு: ஶ்ரோத்ரம் மநோ வாசம் இத்யேதாநி ப்³ரஹ்மோபலப்³தௌ⁴ த்³வாராண்யுக்தவாந் । உக்த்வா ச த்³வாரபூ⁴தாந்யேதாந்யந்நாதீ³நி தம் ப்⁴ருகு³ம் ஹோவாச ப்³ரஹ்மணோ லக்ஷணம் । கிம் தத் ? யத: யஸ்மாத் வா இமாநி ப்³ரஹ்மாதீ³நி ஸ்தம்ப³பர்யந்தாநி பூ⁴தாநி ஜாயந்தே, யேந ஜாதாநி ஜீவந்தி ப்ராணாந்தா⁴ரயந்தி வர்த⁴ந்தே, விநாஶகாலே ச யத்ப்ரயந்தி யத்³ப்³ரஹ்ம ப்ரதிக³ச்ச²ந்தி, அபி⁴ஸம்விஶந்தி தாதா³த்ம்யமேவ ப்ரதிபத்³யந்தே, உத்பத்திஸ்தி²திலயகாலேஷு யதா³த்மதாம் ந ஜஹதி பூ⁴தாநி, ததே³தத்³ப்³ரஹ்மணோ லக்ஷணம் , தத்³ப்³ரஹ்ம விஜிஜ்ஞாஸஸ்வ விஶேஷேண ஜ்ஞாதுமிச்ச²ஸ்வ ; யதே³வம்லக்ஷணம் ப்³ரஹ்ம தத³ந்நாதி³த்³வாரேண ப்ரதிபத்³யஸ்வேத்யர்த²: । ஶ்ருத்யந்தரம் ச - ‘ப்ராணஸ்ய ப்ராணமுத சக்ஷுஷஶ்சக்ஷுருத ஶ்ரோத்ரஸ்ய ஶ்ரோத்ரமந்நஸ்யாந்நம் மநஸோ யே மநோ விது³ஸ்தே நிசிக்யுர்ப்³ரஹ்ம புராணமக்³ர்யம்’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 18) இதி ப்³ரஹ்மோபலப்³தௌ⁴ த்³வாராண்யேதாநீதி த³ர்ஶயதி । ஸ ப்⁴ருகு³: ப்³ரஹ்மோபலப்³தி⁴த்³வாராணி ப்³ரஹ்மலக்ஷணம் ச ஶ்ருத்வா பிது:, தபோ ப்³ரஹ்மோபலப்³தி⁴ஸாத⁴நத்வேந அதப்யத தப்தவாந் । குத: புநரநுபதி³ஷ்டஸ்யைவ தபஸ: ஸாத⁴நத்வப்ரதிபத்திர்ப்⁴ருகோ³: ? ஸாவஶேஷோக்தே: । அந்நாதி³ப்³ரஹ்மண: ப்ரதிபத்தௌ த்³வாரம் லக்ஷணம் ச யதோ வா இமாநி இத்யாத்³யுக்தவாந் । ஸாவஶேஷம் ஹி தத் , ஸாக்ஷாத்³ப்³ரஹ்மணோ(அ)நிர்தே³ஶாத் । அந்யதா² ஹி ஸ்வரூபேணைவ ப்³ரஹ்ம நிர்தே³ஷ்டவ்யம் ஜிஜ்ஞாஸவே புத்ராய இத³மித்த²ம்ரூபம் ப்³ரஹ்ம இதி ; ந சைவம் நிரதி³ஶத் ; கிம் தர்ஹி, ஸாவஶேஷமேவோக்தவாந் । அதோ(அ)வக³ம்யதே நூநம் ஸாத⁴நாந்தரமப்யபேக்ஷதே பிதா ப்³ரஹ்மவிஜ்ஞாநம் ப்ரதீதி । தபோவிஶேஷப்ரதிபத்திஸ்து ஸர்வஸாத⁴கதமத்வாத் ; ஸர்வேஷாம் ஹி நியதஸாத்⁴யவிஷயாணாம் ஸாத⁴நாநாம் தப ஏவ ஸாத⁴கதமம் ஸாத⁴நமிதி ஹி ப்ரஸித்³த⁴ம் லோகே । தஸ்மாத் பித்ரா அநுபதி³ஷ்டமபி ப்³ரஹ்மவிஜ்ஞாநஸாத⁴நத்வேந தப: ப்ரதிபேதே³ ப்⁴ருகு³: । தச்ச தபோ பா³ஹ்யாந்த:கரணஸமாதா⁴நம் , தத்³த்³வாரகத்வாத்³ப்³ரஹ்மப்ரதிபத்தே:, ‘மநஸஶ்சேந்த்³ரியாணாம் ச ஹ்யைகாக்³ர்யம் பரமம் தப: । தஜ்ஜ்யாய: ஸர்வத⁴ர்மேப்⁴ய: ஸ த⁴ர்ம: பர உச்யதே’ இதி ஸ்ம்ருதே: । ஸ ச தபஸ்தப்த்வா ॥
த்³விதீயோ(அ)நுவாக:
அந்நம் ப்³ரஹ்மேதி வ்யஜாநாத் । அந்நாத்³த்⁴யேவ க²ல்விமாநி பூ⁴தாநி ஜாயந்தே । அந்நேந ஜாதாநி ஜீவந்தி । அந்நம் ப்ரயந்த்யபி⁴ஸம்விஶந்தீதி । தத்³விஜ்ஞாய । புநரேவ வருணம் பிதரமுபஸஸார । அதீ⁴ஹி ப⁴க³வோ ப்³ரஹ்மேதி । தம் ஹோவாச । தபஸா ப்³ரஹ்ம விஜிஜ்ஞாஸஸ்வ । தபோ ப்³ரஹ்மேதி । ஸ தபோ(அ)தப்யத । ஸ தபஸ்தப்த்வா ॥ 1 ॥
அந்நம் ப்³ரஹ்மேதி வ்யஜாநாத் விஜ்ஞாதவாந் । தத்³தி⁴ யதோ²க்தலக்ஷணோபேதம் । கத²ம் ? அந்நாத்³த்⁴யேவ க²லு இமாநி பூ⁴தாநி ஜாயந்தே । அந்நேந ஜாதாநி ஜீவந்தி । அந்நம் ப்ரயந்த்யபி⁴ஸம்விஶந்தீதி । தஸ்மாத்³யுக்தமந்நஸ்ய ப்³ரஹ்மத்வமித்யபி⁴ப்ராய: । ஸ ஏவம் தபஸ்தப்த்வா, அந்நம் ப்³ரஹ்மேதி விஜ்ஞாய லக்ஷணேந உபபத்த்யா ச புநரேவ ஸம்ஶயமாபந்ந: வருணம் பிதரமுபஸஸார - அதீ⁴ஹி ப⁴க³வோ ப்³ரஹ்மேதி । க: புந: ஸம்ஶயஹேதுரஸ்யேதி, உச்யதே - அந்நஸ்யோத்பத்தித³ர்ஶநாத் । தபஸ: புந: புநருபதே³ஶ: ஸாத⁴நாதிஶயத்வாவதா⁴ரணார்த²: । யாவத்³ப்³ரஹ்மணோ லக்ஷணம் நிரதிஶயம் ந ப⁴வதி, யாவச்ச ஜிஜ்ஞாஸா ந நிவர்ததே, தாவத்தப ஏவ தே ஸாத⁴நம் ; தபஸைவ ப்³ரஹ்ம விஜிஜ்ஞாஸஸ்வேத்யர்த²: । ருஜ்வந்யத் ॥
த்ருதீயோ(அ)நுவாக:
ப்ராணோ ப்³ரஹ்மேதி வ்யஜாநாத் । ப்ராணாத்³த்⁴யேவ க²ல்விமாநி பூ⁴தாநி ஜாயந்தே । ப்ராணேந ஜாதாநி ஜீவந்தி । ப்ராணம் ப்ரயந்த்யபி⁴ஸம்விஶந்தீதி । தத்³விஜ்ஞாய । புநரேவ வருணம் பிதரமுபஸஸார । அதீ⁴ஹீ ப⁴க³வோ ப்³ரஹ்மேதி । தம் ஹோவாச । தபஸா ப்³ரஹ்ம விஜிஜ்ஞாஸஸ்வ । தபோ ப்³ரஹ்மேதி । ஸ தபோ(அ)தப்யத । ஸ தபஸ்தப்த்வா ॥ 1 ॥
சதுர்தோ²(அ)நுவாக:
மநோ ப்³ரஹ்மேதி வ்யஜாநாத் । மநஸோ ஹ்யேவ க²ல்விமாநி பூ⁴தாநி ஜாயந்தே । மநஸா ஜாதாநி ஜீவந்தி । மந: ப்ரயந்த்யபி⁴ஸம்விஶந்தீதி । தத்³விஜ்ஞாய । புநரேவ வருணம் பிதரமுஸஸார । அதீ⁴ஹி ப⁴க³வோ ப்³ரஹ்மேதி । தம் ஹோவாச । தபஸா ப்³ரஹ்ம விஜிஜ்ஞாஸஸ்வ । தபோ ப்³ரஹ்மேதி । ஸ தபோ(அ)தப்யத । ஸ தபஸ்தப்த்வா ॥ 1 ॥
பஞ்சமோ(அ)நுவாக:
விஜ்ஞாநம் ப்³ரஹ்மேதி வ்யஜாநாத் । விஜ்ஞாநாத்³த்⁴யேவ க²ல்விமாநி பூ⁴தாநி ஜாயந்தே । விஜ்ஞாநேந ஜாதாநி ஜீவந்தி । விஜ்ஞாநம் ப்ரயந்த்யபி⁴ஸம்விஶந்தீதி । தத்³விஜ்ஞாய । புநரேவ வருணம் பிதரமுபஸஸார । அதீ⁴ஹி ப⁴க³வோ ப்³ரஹ்மேதி । தம் ஹோவாச । தபஸா ப்³ரஹ்ம விஜிஜ்ஞாஸஸ்வ । தபோ ப்³ரஹ்மேதி । ஸ தபோ(அ)தப்யத । ஸ தபஸ்தப்த்வா ॥ 1 ॥
ஷஷ்டோ²(அ)நுவாக:
ஆநந்தோ³ ப்³ரஹ்மேதி வ்யஜாநாத் । ஆநந்தா³த்³த்⁴யேவ க²ல்விமாநி பூ⁴தாநி ஜாயந்தே । ஆநந்தே³ந ஜாதாநி ஜீவந்தி । ஆநந்த³ம் ப்ரயந்த்யபி⁴ஸம்விஶந்தீதி । ஸைஷா பா⁴ர்க³வீ வாருணீ வித்³யா । பரமே வ்யோமந் ப்ரதிஷ்டி²தா । ஸ ய ஏவம் வேத³ ப்ரதிதிஷ்ட²தி । அந்நவாநந்நாதோ³ ப⁴வதி । மஹாந் ப⁴வதி । ப்ரஜயா பஶுபி⁴ர்ப்³ரஹ்மவர்சஸேந । மஹாந் கீர்த்யா ॥ 1 ॥
ஏவம் தபஸா விஶுத்³தா⁴த்மா ப்ராணாதி³ஷு ஸாகல்யேந ப்³ரஹ்மலக்ஷணமபஶ்யந் ஶநை: ஶநை: அந்தரநுப்ரவிஶ்ய அந்தரதமமாநந்த³ம் ப்³ரஹ்ம விஜ்ஞாதவாந் தபஸைவ ஸாத⁴நேந ப்⁴ருகு³: ; தஸ்மாத் ப்³ரஹ்ம விஜிஜ்ஞாஸுநா பா³ஹ்யாந்த:கரணஸமாதா⁴நலக்ஷணம் பரமம் தப: ஸாத⁴நமநுஷ்டே²யமிதி ப்ரகரணார்த²: । அது⁴நா ஆக்²யாயிகாம் ச உபஸம்ஹ்ருத்ய ஶ்ருதி: ஸ்வேந வசநேந ஆக்²யாயிகாநிர்வர்த்யமர்த²மாசஷ்டே । ஸைஷா பா⁴ர்க³வீ ப்⁴ருகு³ணா விதி³தா வருணேந ப்ரோக்தா வாருணீ வித்³யா பரமே வ்யோமந் ஹ்ருத³யாகாஶகு³ஹாயாம் பரமே ஆநந்தே³ அத்³வைதே ப்ரதிஷ்டி²தா பரிஸமாப்தா அந்நமயாதா³த்மநோ(அ)தி⁴ப்ரவ்ருத்தா । ய ஏவமந்யோ(அ)பி தபஸைவ ஸாத⁴நேந அநேநைவ க்ரமேண அநுப்ரவிஶ்ய ஆநந்த³ம் ப்³ரஹ்ம வேத³, ஸ ஏவம் வித்³யாப்ரதிஷ்டா²நாத் ப்ரதிதிஷ்ட²தி ஆநந்தே³ பரமே ப்³ரஹ்மணி, ப்³ரஹ்மைவ ப⁴வதீத்யர்த²: । த்³ருஷ்டம் ச ப²லம் தஸ்யோச்யதே - அந்நவாந் ப்ரபூ⁴தமந்நமயஸ்ய வித்³யத இத்யந்நவாந் ; ஸத்தாமாத்ரேண து ஸர்வோ ஹி அந்நவாநிதி வித்³யாயா விஶேஷோ ந ஸ்யாத் । ஏவமந்நமத்தீத்யந்நாத³:, தீ³ப்தாக்³நிர்ப⁴வதீத்யர்த²: । மஹாந்ப⁴வதி । கேந மஹத்த்வமித்யத ஆஹ - ப்ரஜயா புத்ராதி³நா பஶுபி⁴: க³வாஶ்வாதி³பி⁴: ப்³ரஹ்மவர்சஸேந ஶமத³மஜ்ஞாநாதி³நிமித்தேந தேஜஸா । மஹாந்ப⁴வதி கீர்த்யா க்²யாத்யா ஶுபா⁴சாரநிமித்தயா ॥
ஸப்தமோ(அ)நுவாக:
அந்நம் ந நிந்த்³யாத் । தத்³வ்ரதம் । ப்ராணோ வா அந்நம் । ஶரீரமந்நாத³ம் । ப்ராணே ஶரீரம் ப்ரதிஷ்டி²தம் । ஶரீரே ப்ராண: ப்ரதிஷ்டி²த: । ததே³தத³ந்நமந்நே ப்ரதிஷ்டி²தம் । ஸ ய ஏதத³ந்நமந்நே ப்ரதிஷ்டி²தம் வேத³ ப்ரதிதிஷ்ட²தி । அந்நவாநந்நாதோ³ ப⁴வதி । மஹாந் ப⁴வதி । ப்ரஜயா பஶுபி⁴ர்ப்³ரஹ்மவர்சஸேந । மஹாந் கீர்த்யா ॥ 1 ॥
கிம் ச, அந்நேந த்³வாரபூ⁴தேந ப்³ரஹ்ம விஜ்ஞாதம் யஸ்மாத் , தஸ்மாத் கு³ருமிவ அந்நம் ந நிந்த்³யாத் ; தத் அஸ்ய ஏவம் ப்³ரஹ்மவிதோ³ வ்ரதம் உபதி³ஶ்யதே । வ்ரதோபதே³ஶோ அந்நஸ்துதயே, ஸ்துதிபா⁴க்த்வம் ச அந்நஸ்ய ப்³ரஹ்மோபலப்³த்⁴யுபாயத்வாத் । ப்ராணோ வா அந்நம் , ஶரீராந்தர்பா⁴வாத்ப்ராணஸ்ய । யத் யஸ்யாந்த: ப்ரதிஷ்டி²தம் ப⁴வதி, தத்தஸ்யாந்நம் ப⁴வதீதி । ஶரீரே ச ப்ராண: ப்ரதிஷ்டி²த:, தஸ்மாத் ப்ராணோ(அ)ந்நம் ஶரீரமந்நாத³ம் । ததா² ஶரீரமப்யந்நம் ப்ராணோ(அ)ந்நாத³: । கஸ்மாத் ப்ராணே ஶரீரம் ப்ரதிஷ்டி²தம் ? தந்நிமித்தத்வாச்ச²ரீரஸ்தி²தே: । தஸ்மாத் ததே³தத் உப⁴யம் ஶரீரம் ப்ராணஶ்ச அந்நமந்நாத³ஶ்ச । யேநாந்யோந்யஸ்மிந்ப்ரதிஷ்டி²தம் தேநாந்நம் ; யேநாந்யோந்யஸ்ய ப்ரதிஷ்டா² தேநாந்நாத³: । தஸ்மாத் ப்ராண: ஶரீரம் ச உப⁴யமந்நமந்நாத³ம் ச । ஸ ய ஏவம் ஏதத³ந்நமந்நே ப்ரதிஷ்டி²தம் வேத³ ப்ரதிதிஷ்ட²தி அந்நாந்நாதா³த்மநைவ । கிம் ச, அந்நவாநந்நாதோ³ ப⁴வதீத்யாதி³ பூர்வவத் ॥
அஷ்டமோ(அ)நுவாக:
அந்நம் ந பரிசக்ஷீத । தத்³வ்ரதம் । ஆபோ வா அந்நம் । ஜ்யோதிரந்நாத³ம் । அப்ஸு ஜ்யோதி: ப்ரதிஷ்டி²தம் । ஜ்யோதிஷ்யாப: ப்ரதிஷ்டி²தா: । ததே³தத³ந்நமந்நே ப்ரதிஷ்டி²தம் । ஸ ய ஏதத³ந்நமந்நே ப்ரதிஷ்டி²தம் வேத³ ப்ரதிதிஷ்ட²தி । அந்நவாநந்நாதோ³ ப⁴வதி । மஹாந்ப⁴வதி । ப்ரஜயா பஶுபி⁴ர்ப்³ரஹ்மவர்சஸேந । மஹாந்கீர்த்யா ॥
அந்நம் ந பரிசக்ஷீத ந பரிஹரேத் । தத்³வ்ரதம் பூர்வவத்ஸ்துத்யர்த²ம் । ததே³வம் ஶுபா⁴ஶுப⁴கல்பநயா அபரிஹ்ரீயமாணம் ஸ்துதம் மஹீக்ருதமந்நம் ஸ்யாத் । ஏவம் யதோ²க்தமுத்தரேஷ்வபி ஆபோ வா அந்நம் இத்யாதி³ஷு யோஜயேத் ॥
நவமோ(அ)நுவாக:
அந்நம் ப³ஹு குர்வீத । தத்³வ்ரதம் । ப்ருதி²வீ வா அந்நம் । ஆகாஶோ(அ)ந்நாத³: । ப்ருதி²வ்யாமாகாஶ: ப்ரதிஷ்டி²த: । ஆகாஶே ப்ருதி²வீ ப்ரதிஷ்டி²தா । ததே³தத³ந்நமந்நே ப்ரதிஷ்டி²தம் । ஸ ய ஏதத³ந்நமந்நே ப்ரதிஷ்டி²தம் வேத³ ப்ரதிதிஷ்ட²தி । அந்நவாநந்நாதோ³ ப⁴வதி । மஹாந்ப⁴வதி । ப்ரஜயா பஶுபி⁴ர்ப்³ரஹ்மவர்சஸேந । மஹாந்கீர்த்யா ॥
அப்ஸு ஜ்யோதி: இத்யப்³ஜ்யோதிஷோரந்நாந்நாத³கு³ணத்வேநோபாஸகஸ்ய அந்நஸ்ய ப³ஹுகரணம் வ்ரதம் ॥
த³ஶமோ(அ)நுவாக:
ந கஞ்சந வஸதௌ ப்ரத்யாசக்ஷீத । தத்³வ்ரதம் । தஸ்மாத்³யயா கயா ச வித⁴யா ப³ஹ்வந்நம் ப்ராப்நுயாத் । அராத்⁴யஸ்மா அந்நமித்யாசக்ஷதே । ஏதத்³வை முக²தோ(அ)ந்நம் ராத்³த⁴ம் । முக²தோ(அ)ஸ்மா அந்நம் ராத்⁴யதே । ஏதத்³வை மத்⁴யதோ(அ)ந்நம் ராத்³த⁴ம் । மத்⁴யதோ(அ)ஸ்மா அந்நம் ராத்⁴யதே । ஏதத்³வா அந்ததோ(அ)ந்நம் ராத்³த⁴ம் । அந்ததோ(அ)ஸ்மா அந்நம் ராத்⁴யதே ॥ 1 ॥
ததா² ப்ருதி²வ்யாகாஶோபாஸகஸ்ய வஸதௌ வஸதிநிமித்தம் கஞ்சந கஞ்சித³பி ந ப்ரத்யாசக்ஷீத, வஸத்யர்த²மாக³தம் ந நிவாரயேதி³த்யர்த²: । வாஸே ச த³த்தே அவஶ்யம் ஹி அஶநம் தா³தவ்யம் । தஸ்மாத்³யயா கயா ச வித⁴யா யேந கேந ச ப்ரகாரேண ப³ஹ்வந்நம் ப்ராப்நுயாத் ப³ஹ்வந்நஸங்க்³ரஹம் குர்யாதி³த்யர்த²: । யஸ்மாத³ந்நவந்தோ வித்³வாம்ஸ: அப்⁴யாக³தாய அந்நார்தி²நே அராதி⁴ ஸம்ஸித்³த⁴ம் அஸ்மை அந்நம் இத்யாசக்ஷதே, ந நாஸ்தீதி ப்ரத்யாக்²யாநம் குர்வந்தி, தஸ்மாச்ச ஹேதோ: ப³ஹ்வந்நம் ப்ராப்நுயாதி³தி பூர்வேண ஸம்ப³ந்த⁴: । அபி ச அந்நதா³நஸ்ய மாஹாத்ம்யமுச்யதே - யதா² யத்காலம் ப்ரயச்ச²த்யந்நம் , ததா² தத்காலமேவ ப்ரத்யுபநமதே । கத²மிதி ததே³ததா³ஹ - ஏதத்³வை அந்நம் முக²த: முக்²யே ப்ரத²மே வயஸி முக்²யயா வா வ்ருத்த்யா பூஜாபுர:ஸரமப்⁴யாக³தாயாந்நார்தி²நே ராத்³த⁴ம் ஸம்ஸித்³த⁴ம் ப்ரயச்ச²தீதி வாக்யஶேஷ: । தஸ்ய கிம் ப²லம் ஸ்யாதி³தி, உச்யதே - முக²த: பூர்வே வயஸி முக்²யயா வா வ்ருத்த்யா அஸ்மை அந்நதா³ய அந்நம் ராத்⁴யதே ; யதா²த³த்தமுபதிஷ்ட²த இத்யர்த²: । ஏவம் மத்⁴யதோ மத்⁴யமே வயஸி மத்⁴யமேந ச உபசாரேண ; ததா² அந்தத: அந்தே வயஸி ஜக⁴ந்யேந ச உபசாரேண பரிப⁴வேந ததை²வாஸ்மை ராத்⁴யதே ஸம்ஸித்⁴யத்யந்நம் ॥
ய ஏவம் வேத³ । க்ஷேம இதி வாசி । யோக³க்ஷேம இதி ப்ராணாபாநயோ: । கர்மேதி ஹஸ்தயோ: । க³திரிதி பாத³யோ: । விமுக்திரிதி பாயௌ । இதி மாநுஷீ: ஸமாஜ்ஞா: । அத² தை³வீ: । த்ருப்திரிதி வ்ருஷ்டௌ । ப³லமிதி வித்³யுதி ॥ 2 ॥
ய ஏவம் வேத³ ய ஏவமந்நஸ்ய யதோ²க்தம் மாஹாத்ம்யம் வேத³ தத்³தா³நஸ்ய ச ப²லம் , தஸ்ய யதோ²க்தம் ப²லமுபநமதே । இதா³நீம் ப்³ரஹ்மண உபாஸநப்ரகார: உச்யதே - க்ஷேம இதி வாசி । க்ஷேமோ நாம உபாத்தபரிரக்ஷணம் । ப்³ரஹ்ம வாசி க்ஷேமரூபேண ப்ரதிஷ்டி²தமித்யுபாஸ்யம் । யோக³க்ஷேம இதி, யோக³: அநுபாத்தஸ்யோபாதா³நம் । தௌ ஹி யோக³க்ஷேமௌ ப்ராணாபாநயோ: ப³லவதோ: ஸதோர்ப⁴வத: யத்³யபி, ததா²பி ந ப்ராணாபாநநிமித்தாவேவ ; கிம் தர்ஹி, ப்³ரஹ்மநிமித்தௌ । தஸ்மாத்³ப்³ரஹ்ம யோக³க்ஷேமாத்மநா ப்ராணாபாநயோ: ப்ரதிஷ்டி²தமித்யுபாஸ்யம் । ஏவமுத்தரேஷ்வந்யேஷு தேந தேந ஆத்மநா ப்³ரஹ்மைவோபாஸ்யம் । கர்மணோ ப்³ரஹ்மநிர்வர்த்யத்வாத் ஹஸ்தயோ: கர்மாத்மநா ப்³ரஹ்ம ப்ரதிஷ்டி²தமித்யுபாஸ்யம் । க³திரிதி பாத³யோ: । விமுக்திரிதி பாயௌ । இத்யேதா மாநுஷீ: மநுஷ்யேஷு ப⁴வா மாநுஷ்யா: ஸமாஜ்ஞா:, ஆத்⁴யாத்மிக்ய: ஸமாஜ்ஞா ஜ்ஞாநாநி விஜ்ஞாநாந்யுபாஸநாநீத்யர்த²: । அத² அநந்தரம் தை³வீ: தை³வ்ய: தே³வேஷு ப⁴வா: ஸமாஜ்ஞா உச்யந்தே । த்ருப்திரிதி வ்ருஷ்டௌ । வ்ருஷ்டேரந்நாதி³த்³வாரேண த்ருப்திஹேதுத்வாத்³ப்³ரஹ்மைவ த்ருப்த்யாத்மநா வ்ருஷ்டௌ வ்யவஸ்தி²தமித்யுபாஸ்யம் ; ததா² அந்யேஷு தேந தேநாத்மநா ப்³ரஹ்மைவோபாஸ்யம் । ததா² ப³லரூபேண வித்³யுதி ॥
யஶ இதி பஶுஷு । ஜ்யோதிரிதி நக்ஷத்ரேஷு । ப்ரஜாதிரம்ருதமாநந்த³ இத்யுபஸ்தே² । ஸர்வமித்யாகாஶே । தத்ப்ரதிஷ்டே²த்யுபாஸீத । ப்ரதிஷ்டா²வாந் ப⁴வதி । தந்மஹ இத்யுபாஸீத । மஹாந் ப⁴வதி । தந்மந இத்யுபாஸீத । மாநவாந் ப⁴வதி ॥ 3 ॥
யஶோரூபேண பஶுஷு । ஜ்யோதீரூபேண நக்ஷத்ரேஷு । ப்ரஜாதி: அம்ருதம் அம்ருதத்வப்ராப்தி: புத்ரேண ருணவிமோக்ஷத்³வாரேண ஆநந்த³: ஸுக²மித்யேதத்ஸர்வமுபஸ்த²நிமித்தம் ப்³ரஹ்மைவ அநேநாத்மநா உபஸ்தே² ப்ரதிஷ்டி²தமித்யுபாஸ்யம் । ஸர்வம் ஹி ஆகாஶே ப்ரதிஷ்டி²தம் ; அதோ யத்ஸர்வமாகாஶே தத்³ப்³ரஹ்மைவேத்யுபாஸ்யம் ; தச்சாகாஶம் ப்³ரஹ்மைவ । தஸ்மாத் தத் ஸர்வஸ்ய ப்ரதிஷ்டே²த்யுபாஸீத । ப்ரதிஷ்டா²கு³ணோபாஸநாத் ப்ரதிஷ்டா²வாந் ப⁴வதி । ஏவம் ஸர்வேஷ்வபி । யத்³யத்ராதி⁴க³தம் ப²லம் , தத் ப்³ரஹ்மைவ ; தது³பாஸநாத்தத்³வாந்ப⁴வதீதி த்³ரஷ்டவ்யம் ; ஶ்ருத்யந்தராச்ச - ‘தம் யதா² யதோ²பாஸதே ததே³வ ப⁴வதி’ இதி । தந்மஹ இத்யுபாஸீத । மஹ: மஹத்த்வகு³ணவத் தது³பாஸீத । மஹாந்ப⁴வதி । தந்மந இத்யுபாஸீத । மநநம் மந: । மாநவாந்ப⁴வதி மநநஸமர்தோ² ப⁴வதி ॥
தந்நம இத்யுபாஸீத । நம்யந்தே(அ)ஸ்மை காமா: । தத்³ப்³ரஹ்மேத்யுபாஸீத । ப்³ரஹ்மவாந் ப⁴வதி । தத்³ப்³ரஹ்மண: பரிமர இத்யுபாஸீத । பர்யேணம் ம்ரியந்தே த்³விஷந்த: ஸபத்நா: । பரி யே(அ)ப்ரியா ப்⁴ராத்ருவ்யா: । ஸ யஶ்சாயம் புருஷே । யஶ்சாஸாவாதி³த்யே । ஸ ஏக: ॥ 4 ॥
தந்நம இத்யுபாஸீத நமநம் நம: நமநகு³ணவத் தது³பாஸீத । நம்யந்தே ப்ரஹ்வீப⁴வந்தி அஸ்மை உபாஸித்ரே காமா: காம்யந்த இதி போ⁴க்³யா விஷயா இத்யர்த²: । தத்³ப்³ரஹ்மேத்யுபாஸீத । ப்³ரஹ்ம பரிப்³ருட⁴தமமித்யுபாஸீத । ப்³ரஹ்மவாந் தத்³கு³ணோ ப⁴வதி । தத்³ப்³ரஹ்மண: பரிமர இத்யுபாஸீத ப்³ரஹ்மண: பரிமர: பரிம்ரியந்தே(அ)ஸ்மிந்பஞ்ச தே³வதா வித்³யுத்³வ்ருஷ்டிஶ்சந்த்³ரமா ஆதி³த்யோ(அ)க்³நிரித்யேதா: । அத: வாயு: பரிமர:, ஶ்ருத்யந்தரப்ரஸித்³தே⁴: । ஸ ஏவாயம் வாயுராகாஶேநாநந்ய இத்யாகாஶோ ப்³ரஹ்மண: பரிமர: ; தஸ்மாதா³காஶம் வாய்வாத்மாநம் ப்³ரஹ்மண: பரிமர இத்யுபாஸீத । ஏநம் ஏவம்வித³ம் ப்ரதிஸ்பர்தி⁴நோ த்³விஷந்த: ; அத்³விஷந்தோ(அ)பி ஸபத்நா யதோ ப⁴வந்தி, அதோ விஶேஷ்யந்தே த்³விஷந்த: ஸபத்நா இதி । ஏநம் த்³விஷந்த: ஸபத்நா: தே பரிம்ரியந்தே ப்ராணாந் ஜஹதி । கிம் ச, யே ச அப்ரியா அஸ்ய ப்⁴ராத்ருவ்யா அத்³விஷந்தோ(அ)பி தே ச பரிம்ரியந்தே ॥
‘ப்ராணோ வா அந்நம் ஶரீரமந்நாத³ம்’ இத்யாரப்⁴ய ஆகாஶாந்தஸ்ய கார்யஸ்யைவ அந்நாந்நாத³த்வமுக்தம் । உக்தம் நாம - கிம் தேந ? தேநைதத்ஸித்³த⁴ம் ப⁴வதி - கார்யவிஷய ஏவ போ⁴ஜ்யபோ⁴க்த்ருத்வக்ருத: ஸம்ஸார:, ந த்வாத்மநீதி । ஆத்மநி து ப்⁴ராந்த்யா உபசர்யதே । நந்வாத்மாபி பரமாத்மந: கார்யம் , ததோ யுக்த: தஸ்ய ஸம்ஸார இதி ; ந, அஸம்ஸாரிண ஏவ ப்ரவேஶஶ்ருதே: । ‘தத்ஸ்ருஷ்ட்வா ததே³வாநுப்ராவிஶத்’ (தை. உ. 2 । 6 । 1) இத்யாகாஶாதி³காரணஸ்ய ஹி அஸம்ஸாரிண ஏவ பரமாத்மந: கார்யேஷ்வநுப்ரவேஶ: ஶ்ரூயதே । தஸ்மாத்கார்யாநுப்ரவிஷ்டோ ஜீவ ஆத்மா பர ஏவ அஸம்ஸாரீ ; ஸ்ருஷ்ட்வா அநுப்ராவிஶதி³தி ஸமாநகர்த்ருத்வோபபத்தேஶ்ச । ஸர்க³ப்ரவேஶக்ரியயோஶ்சைகஶ்சேத்கர்தா, தத: க்த்வாப்ரத்யயோ யுக்த: । ப்ரவிஷ்டஸ்ய து பா⁴வாந்தராபத்திரிதி சேத் , ந ; ப்ரவேஶஸ்யாந்யார்த²த்வேந ப்ரத்யாக்²யாதத்வாத் । ‘அநேந ஜீவேந ஆத்மநா’ (சா². உ. 6 । 3 । 2)இதி விஶேஷஶ்ருதே: த⁴ர்மாந்தரேணாநுப்ரவேஶ இதி சேத் , ந ; ‘தத் த்வமஸி’ (சா². உ. 6। 8। 16) இதி புந: தத்³பா⁴வோக்தே:। பா⁴வாந்தராபந்நஸ்யைவ தத³போஹார்தா² ஸம்பத் இதி சேத் - ந; ‘தத் ஸத்யம்’ ‘ஸ ஆத்மா’ ‘தத் த்வமஸி’ (சா². உ. 6 । 8 । 16) இதி ஸாமாநாதி⁴கரண்யாத் । த்³ருஷ்டம் ஜீவஸ்ய ஸம்ஸாரித்வமிதி சேத் , ந ; உபலப்³து⁴ரநுபலப்⁴யத்வாத் । ஸம்ஸாரத⁴ர்மவிஶிஷ்ட ஆத்மோபலப்⁴யத இதி சேத் , ந ; த⁴ர்மாணாம் த⁴ர்மிணோ(அ)வ்யதிரேகாத் கர்மத்வாநுபபத்தே: । உஷ்ணப்ரகாஶயோர்தா³ஹ்யப்ரகாஶ்யத்வாநுபபத்திவத் த்ராஸாதி³த³ர்ஶநாத்³து³:கி²த்வாத்³யநுமீயத இதி சேத் , ந ; த்ராஸாதே³ர்து³:க²ஸ்ய ச உபலப்⁴யமாநத்வாத் நோபலப்³த்⁴ருத⁴ர்மத்வம் । காபிலகாணாதா³தி³தர்கஶாஸ்த்ரவிரோத⁴ இதி சேத் , ந ; தேஷாம் மூலாபா⁴வே வேத³விரோதே⁴ ச ப்⁴ராந்தத்வோபபத்தே: । ஶ்ருத்யுபபத்திப்⁴யாம் ச ஸித்³த⁴ம் ஆத்மநோ(அ)ஸம்ஸாரித்வம் , ஏகத்வாச்ச । கத²மேகத்வமிதி, உச்யதே - ஸ யஶ்சாயம் புருஷே யஶ்சாஸாவாதி³த்யே ஸ ஏக: இத்யேவமாதி³ பூர்வவத்ஸர்வம் ॥
ஸ ய ஏவம்வித் । அஸ்மால்லோகாத்ப்ரேத்ய । ஏதமந்நமயமாத்மாநமுபஸங்க்ரம்ய । ஏதம் ப்ராணமயமாத்மாநமுபஸங்க்ரம்ய । ஏதம் மநோமயமாத்மாநமுபஸங்க்ரம்ய । ஏதம் விஜ்ஞாநமயமாத்மாநமுபஸங்க்ரம்ய । ஏதமாநந்த³மயமாத்மாநமுபஸங்க்ரம்ய । இமாம்ல்லோகாந்காமாந்நீ காமரூப்யநுஸஞ்சரந் । ஏதத்ஸாம கா³யந்நாஸ்தே । ஹா3வு ஹா3வு ஹா3வு ॥ 5 ॥
அந்நமயாதி³க்ரமேண ஆநந்த³மயமாத்மாநமுபஸங்க்ரம்ய ஏதத்ஸாம கா³யந்நாஸ்தே । ‘ஸத்யம் ஜ்ஞாநம்’ இத்யஸ்யா ருச: அர்த²: வ்யாக்²யாத: விஸ்தரேண தத்³விவரணபூ⁴தயா ஆநந்த³வல்ல்யா । ‘ஸோ(அ)ஶ்நுதே ஸர்வாந்காமாந்ஸஹ ப்³ரஹ்மணா விபஶ்சிதா’ (தை. உ. 2 । 1 । 1) இதி தஸ்ய ப²லவசநஸ்ய அர்த²விஸ்தாரோ நோக்த: । கே தே ? கிம்விஷயா வா ஸர்வே காமா: ? கத²ம் வா ப்³ரஹ்மணா ஸஹ ஸமஶ்நுதே ? - இத்யேதத்³வக்தவ்யமிதீத³மிதா³நீமாரப்⁴யதே । தத்ர பிதாபுத்ராக்²யாயிகாயாம் பூர்வவித்³யாஶேஷபூ⁴தாயாம் தப: ப்³ரஹ்மவித்³யாஸாத⁴நமுக்தம் । ப்ராணாதே³ராகாஶாந்தஸ்ய ச கார்யஸ்ய அந்நாந்நாத³த்வேந விநியோக³ஶ்ச உக்த: ; ப்³ரஹ்மவிஷயோபாஸநாநி ச । யே ச ஸர்வே காமா: ப்ரதிநியதாநேகஸாத⁴நஸாத்⁴யா ஆகாஶாதி³கார்யபே⁴த³விஷயா:, ஏதே த³ர்ஶிதா: । ஏகத்வே புந: காமகாமித்வாநுபபத்தி:, பே⁴த³ஜாதஸ்ய ஸர்வஸ்ய ஆத்மபூ⁴தத்வாத் । தத்ர கத²ம் யுக³பத்³ப்³ரஹ்மஸ்வரூபேண ஸர்வாந்காமாந் ஏவம்வித்ஸமஶ்நுத இதி, உச்யதே - ஸர்வாத்மத்வோபபத்தே: । கத²ம் ஸர்வாத்மத்வோபபத்திரிதி, ஆஹ - புருஷாதி³த்யஸ்தா²த்மைகத்வவிஜ்ஞாநேநாபோஹ்யோத்கர்ஷாபகர்ஷாவந்நமயாதீ³ந்ஆத்மநோ(அ)வித்³யாகல்பிதாந் க்ரமேண ஸங்க்ரம்ய ஆநந்த³மயாந்தாந் ஸத்யம் ஜ்ஞாநமநந்தம் ப்³ரஹ்ம அத்³ருஶ்யாதி³த⁴ர்மகம் ஸ்வாபா⁴விகமாநந்த³மஜமம்ருதமப⁴யமத்³வைதம் ப²லபூ⁴தமாபந்ந: இமம்ல்லோகாந்பூ⁴ராதீ³நநுஸஞ்சரந்நிதி வ்யவஹிதேந ஸம்ப³ந்த⁴: । கத²மநுஸஞ்சரந் ? காமாந்நீ காமதோ(அ)ந்நமஸ்யேதி காமாந்நீ ; ததா² காமதோ ரூபாண்யஸ்யேதி காமரூபீ ; அநுஸஞ்சரந் ஸர்வாத்மநா இமாந் லோகாநாத்மத்வேந அநுப⁴வந் । கிம் ? ஏதத்ஸாம கா³யந்நாஸ்தே । ஸமத்வாத்³ப்³ரஹ்மைவ ஸாம ஸர்வாநந்யரூபம் கா³யந் ஶப்³த³யந் ஆத்மைகத்வம் ப்ரக்²யாபயந் லோகாநுக்³ரஹார்த²ம் தத்³விஜ்ஞாநப²லம் ச அதீவ க்ருதார்த²த்வம் கா³யந் ஆஸ்தே திஷ்ட²தி । கத²ம் ? ஹா3வு ஹா3வு ஹா3வு । அஹோ இத்யேதஸ்மிந்நர்தே²(அ)த்யந்தவிஸ்மயக்²யாபநார்த²ம் ॥
க: புநரஸௌ விஸ்மய இதி, உச்யதே -
அஹமந்நமஹமந்நமஹமந்நம் । அஹமந்நாதோ³3(அ)ஹமந்நாதோ³3(அ)ஹமந்நாத³: । அஹம் ஶ்லோகக்ருத³ஹம் ஶ்லோகக்ருத³ஹம் ஶ்லோகக்ருத் । அஹமஸ்மி ப்ரத²மஜா ருதா3ஸ்ய । பூர்வம் தே³வேப்⁴யோ(அ)ம்ருதஸ்ய நா3பா⁴யி । யோ மா த³தா³தி ஸ இதே³வ மா3வா: । அஹமந்நமந்நமத³ந்தமா3த்³மி । அஹம் விஶ்வம் பு⁴வநமப்⁴யப⁴வா3ம் । ஸுவர்ந ஜ்யோதீ: । ய ஏவம் வேத³ । இத்யுபநிஷத் ॥ 6 ॥
அத்³வைத ஆத்மா நிரஞ்ஜநோ(அ)பி ஸந் அஹமேவாந்நமந்நாத³ஶ்ச । கிஞ்ச, அஹமேவ ஶ்லோகக்ருத் । ஶ்லோகோ நாம அந்நாந்நாத³யோ: ஸங்கா⁴த:, தஸ்ய கர்தா சேதநாவாந் । அந்நஸ்யைவ வா பரார்த²ஸ்ய அந்நாதா³ர்த²ஸ்ய ஸதோ(அ)நேகாத்மகஸ்ய பாரார்த்²யேந ஹேதுநா ஸங்கா⁴தக்ருத் । த்ரிருக்தி: விஸ்மயத்வக்²யாபநார்தா² । அஹமஸ்மி ப⁴வாமி । ப்ரத²மஜா: ப்ரத²மஜ: ப்ரத²மோத்பந்ந: । ருதஸ்ய ஸத்யஸ்ய மூர்தாமூர்தஸ்யாஸ்ய ஜக³தோ தே³வேப்⁴யஶ்ச பூர்வமம்ருதஸ்ய நாபி⁴: அம்ருதத்வஸ்ய நாபி⁴:, மத்⁴யம் மத்ஸம்ஸ்த²ம் அம்ருதத்வம் ப்ராணிநாமித்யர்த²: । ய: கஶ்சித் மா மாம் அந்நமந்நார்தி²ப்⁴யோ த³தா³தி ப்ரயச்ச²தி - அந்நாத்மநா ப்³ரவீதி, ஸ: இத் இத்த²மேவேத்யர்த²:, ஏவமவிநஷ்டம் யதா²பூ⁴தம் மாம் ஆவா அவதீத்யர்த²: । ய: புநரந்யோ மாமத³த்வா அர்தி²ப்⁴ய: காலே ப்ராப்தே(அ)ந்நமத்தி தமந்நமத³ந்தம் ப⁴க்ஷயந்தம் புருஷமஹமந்நமேவ ஸம்ப்ரத்யத்³மி ப⁴க்ஷயாமி । அத்ராஹ - ஏவம் தர்ஹி பி³பே⁴மி ஸர்வாத்மத்வப்ராப்தேர்மோக்ஷாத் ; அஸ்து ஸம்ஸார ஏவ, யதோ முக்தோ(அ)ப்யஹம் அந்நபூ⁴த: அத்³ய: ஸ்யாம் அந்யஸ்ய । ஏவம் மா பை⁴ஷீ: ; ஸம்வ்யவஹாரவிஷயத்வாத் ஸர்வகாமாஶநஸ்ய ; அதீத்யாயம் ஸம்வ்யவஹாரவிஷயமந்நாந்நாதா³தி³லக்ஷணமவித்³யாக்ருதம் வித்³யயா ப்³ரஹ்மத்வமாபந்ந: வித்³வாந் ; தஸ்ய நைவ த்³விதீயம் வஸ்த்வந்தரமஸ்தி, யதோ பி³பே⁴தி ; அதோ ந பே⁴தவ்யம் மோக்ஷாத் । ஏவம் தர்ஹி கிமித³மாஹ - அஹமந்நமஹமந்நாத³ இதி ? உச்யதே । யோ(அ)யமந்நாந்நாதா³தி³லக்ஷண: ஸம்வ்யவஹார: கார்யபூ⁴த:, ஸ ஸம்வ்யவஹாரமாத்ரமேவ ; ந பரமார்த²வஸ்து । ஸ ஏவம்பூ⁴தோ(அ)பி ப்³ரஹ்மநிமித்தோ ப்³ரஹ்மவ்யதிரேகேணாஸந்நிதி க்ருத்வா ப்³ரஹ்மவித்³யாகார்யஸ்ய ப்³ரஹ்மபா⁴வஸ்ய ஸ்துத்யர்த²முச்யதே - ‘அஹமந்நமஹமந்நமஹமந்நம் । அஹமந்நாதோ³(அ)ஹமந்நாதோ³(அ)ஹமந்நாத³:’ இத்யாதி³ । அத: ப⁴யாதி³தோ³ஷக³ந்தோ⁴(அ)பி அவித்³யாநிமித்த: அவித்³யோச்சே²தா³த்³ப்³ரஹ்மபூ⁴தஸ்ய நாஸ்தீதி । அஹம் விஶ்வம் ஸமஸ்தம் பு⁴வநம் பூ⁴தை: ஸம்ப⁴ஜநீயம் ப்³ரஹ்மாதி³பி⁴ர்ப⁴வந்தீதி வா அஸ்மிந் பூ⁴தாநீதி பு⁴வநம் அப்⁴யப⁴வாம் அபி⁴ப⁴வாமி பரேணேஶ்வரேண ஸ்வரூபேண । ஸுவர்ந ஜ்யோதீ: ஸுவ: ஆதி³த்ய: ; நகார உபமார்தே² ; ஆதி³த்ய இவ ஸக்ருத்³விபா⁴தமஸ்மதீ³யம் ஜ்யோதீ: ஜ்யோதி:, ப்ரகாஶ இத்யர்த²: । இதி வல்லீத்³வயவிஹிதா உபநிஷத் பரமாத்மஜ்ஞாநம் ; தாமேதாம் யதோ²க்தாமுபநிஷத³ம் ஶாந்தோ தா³ந்த உபரதஸ்திதிக்ஷு: ஸமாஹிதோ பூ⁴த்வா ப்⁴ருகு³வத் தபோ மஹதா³ஸ்தா²ய ய ஏவம் வேத³, தஸ்யேத³ம் ப²லம் யதோ²க்தமோக்ஷ இதி ॥