ప్రాణో బ్రహ్మేతి హ స్మాహ కౌషీతకిస్తస్య హ వా ఎతస్య ప్రాణస్య
బ్రహ్మణో మనో దూతం వాక్పరివేష్ట్రీ చక్షుర్గాత్రం శ్రోత్రం
సంశ్రావయితృ యో హ వా ఎతస్య ప్రాణస్య బ్రహ్మణో మనో దూతం
వేద దూతవాన్భవతి యో వాచం పరివేష్ట్రీం
పరివేష్ట్రీమాన్భవతి తస్మై వా ఎతస్మై ప్రాణాయ బ్రహ్మణ ఎతాః
సర్వా దేవతా అయాచమానా బలిం హరన్తి తథో ఎవాస్మై సర్వాణి
భూతాన్యయాచమానాయైవ బలిం హరన్తి య ఎవం వేద
తస్యోపనిషన్న యాచేదితి తద్యథా గ్రామం భిక్షిత్వా
లబ్ధోపవిశేన్నాహగతో దత్తమశ్నీయామితి య ఎవైనం
పురస్తాత్ప్రత్యాచక్షీరంస్త ఎవైనముపమన్త్రయన్తే దదామ త
ఇత్యేష ధర్మో యాచతో భవత్యనన్తరస్తేవైనముపమన్త్రయన్తే
దదామ త ఇతి ॥ ౧ ॥

ప్రాణో బ్రహ్మేతి హ స్మాహ పైఙ్గ్యస్తస్య వా ఎతస్య ప్రాణస్య బ్రహ్మణో వాక్ పరస్తాచ్చక్షురారున్ధతే చక్షుః పరస్తాచ్ఛ్రోత్రమారున్ధతే శ్రోత్రం పరస్తాన్మన ఆరున్ధతే మనః పరస్తాత్ ప్రాణ ఆరున్ధతే తస్మై వా ఎతస్మై ప్రాణాయ బ్రహ్మణ ఎతాః సర్వా దేవతా అయాచమానాయ బలిం హరన్త్యేవం హైవాస్మై సర్వాణి భూతాన్యయాచమానాయైవ బలిం హరన్తి య ఎవం వేద తస్యోపనిషన్న యాచేదితి తద్యథా గ్రామం భిక్షిత్వాఽలబ్ధ్వోపవిశేన్నాహమతో దత్తమశ్నీయామితి త ఎవైనముపమన్త్రయన్తే యే పురస్తాత్ ప్రత్యాచక్షీరన్నేష ధర్మోఽయాచతో భవత్యన్నదాస్త్వేవైనముపమన్త్రయన్తే దదామ త ఇతి ॥ ౨ ॥

అథాత ఎకధనావరోధనం
యదేకధనమభిధ్యాయాత్పౌర్ణమాస్యాం వామావాస్యాం వా
శుద్ధపక్షే వా పుణ్యే నక్షత్రేఽగ్నిముపసమాధాయ పరిసముహ్య
పరిస్తీర్య పర్యుక్ష పూర్వదక్షిణం జాన్వాచ్య స్రువేణ వా
చమసేన వా కంసేన వైతా ఆజ్యాహుతీర్జుహోతి
వాఙ్నామదేవతావరోధినీ సా మేఽముష్మాదిదమవరున్ద్ధాం తస్యై
స్వాహా చక్షుర్నామ దేవతావరోధినీ సా
మేఽముష్మాదిదమవరున్ద్ధాం తస్యై స్వాహా శ్రోత్రం నామ
దేవతావరోధినీ సా మేఽముష్మాదిదమవరున్ద్ధాం తస్యై స్వాహా
మనో నామ దేవతావరోధినీ సా మేఽముష్మాదిదమవరున్ద్ధాం
తస్యై స్వాహైత్యథ ధూమగన్ధం
ప్రజిఘాయాజ్యలేపేనాఙ్గాన్యనువిమృజ్య
వాచంయమోఽభిప్రవృజ్యార్థం బ్రవీత దూతం వా
ప్రహిణుయాల్లభతే హైవ ॥ ౩ ॥

అథాతో దైవస్మరో యస్య ప్రియో బుభూషేయస్యై వా ఎషాం
వైతేషమేవైతస్మిన్పర్వణ్యగ్నిముపసమాధాయైతయైవావృతైతా
జుహోమ్యసౌ స్వాహా చక్షుస్తే మయి జుహోమ్యసౌ స్వాహా ప్రజ్ఞానం తే
మయి జుహోమ్యసౌ స్వాహేత్యథ ధూమగన్ధం
ప్రజిఘాయాజ్యలేపేనాఙ్గాన్యనువిమృజ్య వాచంయమోఽభిప్రవృజ్య
సంస్పర్శం జిగమిషేదపి వాతాద్వా
సమ్భాషమాణస్తిష్ఠేత్ప్రియో హైవ భవతి స్మరన్తి హైవాస్య ॥ ౪ ॥

అథాతః సాయమన్నం ప్రాతర్దనమమ్తరమగ్నిహోత్రమిత్యాచక్షతే
యావద్వై
పురుషో భాసతే న తావత్ప్రాణితుం శక్నోతి ప్రాణం తదా వాచి
జుహోతి
యావద్వై పురుషః ప్రాణితి న తావద్భాషితుం శక్నోతి వాచం
తదా ప్రాణే జుహోత్యేతేఽనన్తేఽమృతాహుతిర్జాగ్రచ్చ స్వపంశ్చ
సన్తతమవచ్ఛిన్నం జుహోత్యథ యా అన్యా ఆహుతయోఽన్తవత్యస్తాః
కర్మమయ్యోభవన్త్యేతద్ధ వై పూర్వే విద్వాంసోఽగ్నిహోత్రం
జుహవాఞ్చక్రుః ॥ ౫ ॥

ఉక్థం బ్రహ్మేతి హ స్మాహ శుష్కభృఙ్గరస్తదృగిత్యుపాసీత
సర్వాణి హాస్మై భూతాని శ్రైష్ఠ్యాయాభ్యర్చ్యన్తే
తద్యజురిత్యుపాసీత సర్వాణి హాస్మై భూతాని శ్రైష్ఠ్యాయ
యుజ్యన్తే తత్సామేత్యుపాసీత సర్వాణి హాస్మై భూతాని
శ్రైష్ఠ్యాయ సన్నమన్తే తచ్ఛ్రీత్యుపాసీత తద్యశ
ఇత్యుపాసీత తత్తేజ ఇత్యుపాసీత తద్యథైతచ్ఛా స్త్రాణా । మ్
శ్రీమత్తమం యశస్వితమం తేజస్వితమం భవతి తథో ఎవైవం
విద్వాన్సర్వేషాం భూతానాం శ్రీమత్తమో యశస్వితమస్తేజస్వితమో
భవతి తమేతమైష్టకం కర్మమయమాత్మానమధ్వర్యుః సంస్కరోతి
తస్మిన్యజుర్భయం ప్రవయతి యజుర్మయం ఋఙ్మయం హోతా ఋఙ్మయం
సామమయముద్గాతా స ఎష సర్వస్యై త్రయీవిద్యాయా ఆత్మైష ఉత
ఎవాస్యాత్యైతదాత్మా భవతి ఎవం వేద ॥ ౬ ॥

అథాతః సర్వజితః కౌషీతకేస్రీణ్యుపాసనాని భవన్తి
యజ్ఞోపవీతం కృత్వాప ఆచమ్య త్రిరుదపాత్రం
ప్రసిచ్యోద్యన్తమాదిత్యముపతిష్ఠేత వర్గోఽసి పాప్మానం మే
వృఙ్ధీత్యేతయైవావృతా మధ్యే సన్తముద్వర్గోఽసి పాప్మానం మ
ఉద్ధృఙ్ధీత్యేతయైవావృతాస్తే యన్తం సంవర్గోఽసి పాప్మానం
మే సంవృఙ్ధీతి యదహోరాత్రాభ్యాం పాపం కరోతి
సన్తద్ధృఙ్క్తే ॥ ౭ ॥

అథ మాసి మాస్యమావాస్యాయాం పశ్చాచ్చన్ద్రమసం
దృశ్యమానముపతిష్ఠేతైవావృతా హరితతృణాభ్యామథ వాక్
ప్రత్యస్యతి యత్తే సుసీమం హృదయమధిచన్ద్రమసి శ్రితమ్ ॥
తేనామృతత్వస్యేశానం మాహం పౌత్రమఘం రుదమితి న
హాస్మాత్పూర్వాః ప్రజాః ప్రయన్తీతి న
జాతపుత్రస్యాథాజాతపుత్రస్యాహ ॥ ఆప్యాస్వ సమేతు తే సన్తే
పయాంసి సముయన్తు వాజా యమాదిత్యా
అంశుమాప్యాయయన్తీత్యేతాస్తిస్ర ఋచో జపిత్వా నాస్మాకం ప్రాణేన
ప్రజయా పశుభిరాప్యస్వేతి దైవీమావృతమావర్త
ఆదిత్యస్యావృతమన్వావర్తయతి దక్షిణం బాహుమన్వావర్తతే ॥ ౮ ॥

అథ పౌర్ణమాస్యాం పురస్తాచ్చన్ద్రమసం
దృశ్యమానముపతిష్ఠేతైతయైవావృతా సోమో రాజాసి
విచక్షణః పఞ్చముఖోఽసి ప్రజాపతిర్బ్రాహ్మణస్త ఎకం ముఖం
తేన ముఖేన రాజ్ఞోఽత్సి తేన ముఖేన మామన్నాదం కురు ॥ రాజా
త ఎకం ముఖం తేన ముఖేన విశోత్సి తేనైవ ముఖేన మామన్నాదం
కురు ॥ శ్యేనస్త ఎకం ముఖం తేన ముఖేన పక్షిణోఽత్సి తేన
ముఖేన మామన్నాదం కురు ॥ అగ్నిస్త ఎకం ముఖం తేన ముఖేనేమం
లోకమత్సి తేన ముఖేన మామన్నాదం కురు ॥ సర్వాణి భూతానీత్యేవ
పఞ్చమం ముఖం తేన ముఖేన సర్వాణి భూతాన్యత్సి తేన ముఖేన
మామన్నాదం కురు ॥ మాస్మాకం ప్రాణేన ప్రజయా
పశుభిరవక్షేష్ఠా యోఽస్మాద్వేష్టి యం చ వయం
ద్విష్మస్తస్య ప్రాణేన ప్రజయా పశుభిరవక్షీయస్వేతి
స్థితిర్దైవీమాఅవృతమావర్త ఆదిత్యస్యావృతమన్వావర్తన్త ఇతి
దక్షిణం బాహుమన్వావర్తతే ॥ ౯ ॥

అథ సంవేశ్యన్జాయాయై హృదయమభిమృశేత్ ॥ యత్తే సుసీమే
హృదయే హితమన్తః ప్రజాపతౌ ॥ మన్యేఽహం మాం తద్విద్వాంసం
మాహం పౌత్రమఘం రుదమితి న హాస్మత్పూర్వాః ప్రజాః ప్రైతి ॥ ౧౦ ॥

అథ ప్రోష్యాన్పుత్రస్య మూర్ధానమభిమృశతి ॥
అఙ్గాదఙ్గాత్సమ్భవసి హృదయాదధిజాయసే ।
ఆత్మా వై పుత్రనామాసి స జీవ శరదః శతమ్ ॥ అసావితి
నామాస్య గృహ్ణాతి । అశ్మా భవ పరశుర్భవ హిరణ్యమస్తృతం
భవ । తేజో వై పుత్రనామాసి స జీవ శరదః శతమ్ ॥ అసావితి
నామాసి గృహ్ణాతి । యేన ప్రజాపతిః ప్రజాః
పర్యగృహ్ణీతారిష్ట్యై తేన త్వా పరిగృహ్ణామ్యసావిత్యథాస్య
దక్షిణే కర్ణే జపతి ॥ అస్మే ప్రయన్ధి
మఘవన్నృజీషిన్నితీన్ద్రశ్రేష్ఠాని ద్రవిణాని ధేహీతి
మాచ్ఛేత్తా మా వ్యథిష్ఠాః శతం శరద ఆయుషో జీవ పుత్ర
 । తే నామ్నా మూర్ధానమభిజిఘ్రామ్యసావితి త్రిరస్య
మూర్ధానమభిజిఘ్రేద్గవా త్వా హిఙ్కారేణాభిహిఙ్కరోమీతి
త్రిరస్య మూర్ధానమభిహిఙ్కుర్యాత్ ॥ ౧౧ ॥

అథాతో దైవః పరిమర ఎతద్వై బ్రహ్మ దీప్యతే
యదగ్నిర్జ్వలత్యథైతన్మ్రియతే
యన్న జ్వలతి తస్యాదిత్యమేవ తేజో గచ్ఛతి వాయుం ప్రాణ ఎతద్వై
బ్రహ్మ
దీప్యతే యథాదిత్యో దృశ్యతేఽథైతన్మ్రియతే యన్న దృశ్యతే తస్య
చన్ద్రమసమేవ తేజో గచ్ఛతి వాయుం ప్రాణ ఎతద్వై బ్రహ్మ దీప్యతే
యచ్చన్ద్రమా దృశ్యతేఽథైతన్మ్రియతే యన్న దృశ్యతే తస్య
విద్యుతమేవ తేజో
గచ్ఛతి వాయుం ప్రాణ ఎతద్వై బ్రహ్మ దీప్యతే
యద్విద్యుద్విద్యోతతేఽథైతన్మ్రియతే
యన్న విద్యోతతే తస్య వాయుమేవ తేజో గచ్ఛతి వాయుం ప్రాణస్తా
వా ఎతాః
సర్వా దేవతా వాయుమేవ ప్రవిశ్య వాయౌ సృప్తా న మూర్చ్ఛన్తే
తస్మాదేవ
పునరుదీరత ఇత్యధిదైవతమథాధ్యాత్మమ్ ॥ ౧౨ ॥

ఎతద్వై బ్రహ్మ దీప్యతే యద్వాచా వదత్యథైతన్మ్రియతే యన్న వలతి
తస్య చక్షురేవ తేజో గచ్ఛతి ప్రాణం ప్రాణ ఎతద్వై బ్రహ్మ
దీప్యతే
యచ్చక్షుషా పశ్యత్యథైతన్మ్రియతే యన్న పశ్యతి తస్య
శ్రోత్రమేవ
తేజో గచ్ఛతి ప్రాణం ప్రాణ ఎతద్వై బ్రహ్మ దీప్యతే యచ్ఛోత్రేణ
శృణోత్యథైతన్మ్రియతే యన్న శృణోతి తస్య మన ఎవ తేజో
గచ్ఛతి
ప్రాణం ప్రాణ ఎతద్వై బ్రహ్మ దీప్యతే యన్మనసా
ధ్యాయత్యథైతన్మ్రియతే
యన్న ధ్యాయతి తస్య ప్రాణమేవ తేజో గచ్ఛతి ప్రాణం ప్రాణస్తా
వా
ఎతాః సర్వా దేవతాః ప్రాణమేవ ప్రవిశ్య ప్రాణే సృప్తా న
మూర్ఛన్తే
తస్మాద్ధైవ పునరుదీరతే తద్యదిహ వా ఎవంవిద్వాంస ఉభౌ
పర్వతావభిప్రవర్తేయాతాం తుస్తూర్షమాణో దక్షిణశ్చోత్తరశ్చ
న హైవైనం స్తృణ్వీయాతామథ య ఎనం ద్విషన్తి యాంశ్చ
స్వయం
ద్వేష్టి త ఎవం సర్వే పరితో మ్రియన్తే ॥ ౧౩ ॥

అథాతో నిఃశ్రేయసాదానం ఎతా హ వై దేవతా అహం శ్రేయసే
వివదమానా అస్మాచ్ఛరీరాదుచ్చక్రముస్తద్దారుభూతం
శిష్యేథైతద్వాక్ప్రవివేశ తద్వాచా వదచ్ఛిష్య
ఎవాథైతచ్చక్షుః ప్రవివేశ తద్వాచా వదచ్చక్షుషా
పశ్యచ్ఛిష్య ఎవాథైతచ్ఛ్రోత్రం ప్రవివేశ తద్వాచా
వదచ్చక్షుషా పశ్యచ్ఛ్రోత్రేణ శృణ్వన్మనసా
ధ్యాయచ్ఛిష్య ఎవాథైతత్ప్రాణః ప్రవివేశ తత్తత ఎవ
సముత్తస్థౌ తద్దేవాః ప్రాణే నిఃశ్రేయసం విచిన్త్య ప్రాణమేవ
ప్రజ్ఞాత్మానమభిసంస్తూయ సహైతైః
సర్వైరస్మాల్లోకాదుచ్చక్రముస్తే
వాయుప్రతిష్ఠాకాశాత్మానః స్వర్యయుస్తహో
ఎవైవంవిద్వాన్సర్వేషాం
భూతానాం ప్రాణమేవ ప్రజ్ఞాత్మానమభిసంస్తూయ సహైతైః
సర్వైరస్మాచ్ఛరీరాదుత్క్రామతి స వాయుప్రతిష్ఠాకాశాత్మా
న స్వరేతి తద్భవతి యత్రైతద్దేవాస్తత్ప్రాప్య తదమృతో భవతి
యదమృతా దేవాః ॥ ౧౪ ॥

అథాతః పితాపుత్రీయం సమ్ప్రదానమితి చాచక్షతే పితా పుత్రం
ప్రష్యాహ్వయతి నవైస్తృణైరగారం
సంస్తీర్యాగ్నిముపసమాధాయోదకుమ్భం సపాత్రముపనిధాయాహతేన
వాససా సమ్ప్రచ్ఛన్నః శ్యేత ఎత్య పుత్ర ఉపరిష్టదభినిపద్యత
ఇన్ద్రియైరస్యేన్ద్రియాణి సంస్పృశ్యాపి వాస్యాభిముఖత
ఎవాసీతాథాస్మై సమ్ప్రయచ్ఛతి వాచం మే త్వయి దధానీతి పితా
వాచం తే మయి దధ ఇతి పుత్రః ప్రాణం మే త్వయి దధానీతి పితా
ప్రాణం తే మయి దధ ఇతి పుత్రశ్చక్షుర్మే త్వయి దధానీతి పితా
చక్షుస్తే మయి దధ ఇతి పుత్రః శ్రోత్రం మే త్వయి దధానీతి పితా
శ్రోత్రం తే మయి దధ ఇతి పుత్రో మనో మే త్వయి దధానీతి పితా
మనస్తే మయి దధ ఇతి పుత్రోఽన్నరసాన్మే త్వయి దధానీతి
పితాన్నరసాంస్తే మయి దధ ఇతి పుత్రః కర్మాణి మే త్వయి
దధానీతి పితా కర్మాణి తే మయి దధ ఇతి పుత్రః సుఖదుఃఖే మే
త్వయి దధానీతి పితా సుఖదుఃఖే తే మయి దధ ఇతి పుత్ర ఆనన్దం
రతిం ప్రజాఇం మే త్వయి దధానీతి పితా ఆనన్దం రతిం ప్రజాతిం
తే
మయి దధ ఇతి పుత్ర ఇత్యాం మే త్వయి దధానీతి పితా ఇత్యాం తే మయి
దధ ఇతి పుత్రో ధియో విజ్ఞాతవ్యం కామాన్మే త్వయి దధానీతి
పిఉతా
ధియో విజ్ఞాతవ్యం కామాంస్తే మయి దధ ఇతి పుత్రోఽథ
దక్షిణావృదుపనిష్క్రామతి తం పితానుమన్త్రయతే యశో
బ్రహ్మవర్చసమన్నాద్యం కీర్తిస్త్వా జుషతామిత్యథేతరః
సవ్యమంసమన్వవేక్షతే పాణి నాన్తర్ధాయ వసనాన్తేన వా
ప్రచ్ఛద్య స్వర్గాల్లోకాన్కామానవాప్నుహీతి స యద్యగదః
స్యాత్పుత్రస్యైశ్వర్యే పితా వసేత్పరివా వ్రజేద్యయుర్వై
ప్రేయాద్యదేవైనం
సమాపయతి తథా సమాపయితవ్యో భవతి తథా సమాపయితవ్యో
భవతి ॥ ౧౫ ॥