చిత్రో హ వై గార్గ్యాయణిర్యక్షమాణ ఆరుణిం వవ్రే స హ పుత్రం
శ్వేతకేతుం ప్రజిఘాయ యాజయేతి తం హాసీనం పప్రచ్ఛ
గౌతమస్య పుత్రాస్తే సంవృతం లోకే యస్మిన్మాధాస్యస్యన్యమహో
బద్ధ్వా తస్య లోకే ధాస్యసీతి స హోవాచ నాహమేతద్వేద
హన్తాచార్యం ప్రచ్ఛానీతి స హ పితరమాసాద్య పప్రచ్ఛేతీతి
మా ప్రాక్షీత్కథం ప్రతిబ్రవాణీతి స హోవాచాహమప్యేతన్న వేద
సదస్యేవ వయం స్వాధ్యాయమధీత్య హరామహే యన్నః పరే
దదత్యేహ్యుభౌ గమిష్యావ ఇతి ॥ స హ సమిత్పాణిశ్చిత్రం
గార్గ్యాయణిం ప్రతిచక్రమ ఉపాయానీతి తం హోవాచ బ్రహ్మార్హోసి
గౌతమ యో మాముపాగా ఎహి త్వా జ్ఞపయిష్యామీతి ॥ ౧ ॥
శ్వేతకేతుం ప్రజిఘాయ యాజయేతి తం హాసీనం పప్రచ్ఛ
గౌతమస్య పుత్రాస్తే సంవృతం లోకే యస్మిన్మాధాస్యస్యన్యమహో
బద్ధ్వా తస్య లోకే ధాస్యసీతి స హోవాచ నాహమేతద్వేద
హన్తాచార్యం ప్రచ్ఛానీతి స హ పితరమాసాద్య పప్రచ్ఛేతీతి
మా ప్రాక్షీత్కథం ప్రతిబ్రవాణీతి స హోవాచాహమప్యేతన్న వేద
సదస్యేవ వయం స్వాధ్యాయమధీత్య హరామహే యన్నః పరే
దదత్యేహ్యుభౌ గమిష్యావ ఇతి ॥ స హ సమిత్పాణిశ్చిత్రం
గార్గ్యాయణిం ప్రతిచక్రమ ఉపాయానీతి తం హోవాచ బ్రహ్మార్హోసి
గౌతమ యో మాముపాగా ఎహి త్వా జ్ఞపయిష్యామీతి ॥ ౧ ॥
స హోవాచ యే వైకే చాస్మాల్లోకాత్ప్రయన్తి చన్ద్రమసమేవ తే
సర్వే గచ్ఛన్తి తేషాం ప్రాణైః పూర్వపక్ష
ఆప్యాయతేఽథాపరపక్షే న ప్రజనయత్యేతద్వై స్వర్గస్య లోకస్య
ద్వారం యశ్చన్ద్రమాస్తం యత్ప్రత్యాహ తమతిసృజతే య ఎనం
ప్రత్యాహ తమిహ వృష్టిర్భూత్వా వర్షతి స ఇహ కీటో వా
పతఙ్గో వా శకునిర్వా శార్దూలో వా సింహో వా మత్స్యో వా
పరశ్వా వా పురుషో వాన్యో వైతేషు స్థానేషు ప్రత్యాజాయతే
యథాకర్మం యథావిద్యం తమాగతం పృచ్ఛతి కోఽసీతి తం
ప్రతిబ్రూయాద్విచక్షణాదృతవో రేత ఆభృతం
పఞ్చదశాత్ప్రసూతాత్పిత్ర్యావతస్తన్మా పుంసి కర్తర్యేరయధ్వం
పుంసా కర్త్రా మాతరి మాసిషిక్తః స జాయమాన ఉపజాయమానో
ద్వాదశత్రయోదశ ఉపమాసో ద్వాదశత్రయోదశేన పిత్రా
సన్తద్విదేహం ప్రతితద్విదేహం తన్మ ఋతవో మర్త్యవ ఆరభధ్వం
తేన సత్యేన తపసర్తురస్మ్యార్తవోఽస్మి కోఽసి త్వమస్మీతి
తమతిసృజతే ॥ ౨ ॥
సర్వే గచ్ఛన్తి తేషాం ప్రాణైః పూర్వపక్ష
ఆప్యాయతేఽథాపరపక్షే న ప్రజనయత్యేతద్వై స్వర్గస్య లోకస్య
ద్వారం యశ్చన్ద్రమాస్తం యత్ప్రత్యాహ తమతిసృజతే య ఎనం
ప్రత్యాహ తమిహ వృష్టిర్భూత్వా వర్షతి స ఇహ కీటో వా
పతఙ్గో వా శకునిర్వా శార్దూలో వా సింహో వా మత్స్యో వా
పరశ్వా వా పురుషో వాన్యో వైతేషు స్థానేషు ప్రత్యాజాయతే
యథాకర్మం యథావిద్యం తమాగతం పృచ్ఛతి కోఽసీతి తం
ప్రతిబ్రూయాద్విచక్షణాదృతవో రేత ఆభృతం
పఞ్చదశాత్ప్రసూతాత్పిత్ర్యావతస్తన్మా పుంసి కర్తర్యేరయధ్వం
పుంసా కర్త్రా మాతరి మాసిషిక్తః స జాయమాన ఉపజాయమానో
ద్వాదశత్రయోదశ ఉపమాసో ద్వాదశత్రయోదశేన పిత్రా
సన్తద్విదేహం ప్రతితద్విదేహం తన్మ ఋతవో మర్త్యవ ఆరభధ్వం
తేన సత్యేన తపసర్తురస్మ్యార్తవోఽస్మి కోఽసి త్వమస్మీతి
తమతిసృజతే ॥ ౨ ॥
స ఎతం దేవయానం పన్థానమాసాద్యాగ్నిలోకమాగచ్ఛతి స
వాయులోకం స వరుణలోకం స ఆదిత్యలోకం స ఇన్ద్రలోకం స
ప్రజాపతిలోకం స బ్రహ్మలోకం తస్య హ వా ఎతస్య
బ్రహ్మలోకస్యారోహృదో ముహూర్తా యేష్టిహా విరజా నదీ తిల్యో
వృక్షః సాయుజ్యం సంస్థానమపరాజితమాయతనమిన్ద్రప్రజాపతీ
ద్వారగోపౌ విభుం ప్రమితం విచక్షణాసన్ధ్యమితౌజాః ప్రయఙ్కః
ప్రియా చ మానసీ ప్రతిరూపా చ చాక్షుషీ
పుష్పాణ్యాదాయావయతౌ వై చ
జగత్యమ్బాశ్చామ్బావయవాశ్చాప్సరసోంఽబయానద్యస్తమిత్థంవిద
అ గచ్ఛతి తం బ్రహ్మాహాభిధావత మమ యశసా విరజాం
వాయం నదీం ప్రాపన్నవానయం జిగీష్యతీతి ॥ ౩ ॥
వాయులోకం స వరుణలోకం స ఆదిత్యలోకం స ఇన్ద్రలోకం స
ప్రజాపతిలోకం స బ్రహ్మలోకం తస్య హ వా ఎతస్య
బ్రహ్మలోకస్యారోహృదో ముహూర్తా యేష్టిహా విరజా నదీ తిల్యో
వృక్షః సాయుజ్యం సంస్థానమపరాజితమాయతనమిన్ద్రప్రజాపతీ
ద్వారగోపౌ విభుం ప్రమితం విచక్షణాసన్ధ్యమితౌజాః ప్రయఙ్కః
ప్రియా చ మానసీ ప్రతిరూపా చ చాక్షుషీ
పుష్పాణ్యాదాయావయతౌ వై చ
జగత్యమ్బాశ్చామ్బావయవాశ్చాప్సరసోంఽబయానద్యస్తమిత్థంవిద
అ గచ్ఛతి తం బ్రహ్మాహాభిధావత మమ యశసా విరజాం
వాయం నదీం ప్రాపన్నవానయం జిగీష్యతీతి ॥ ౩ ॥
తం పఞ్చశతాన్యప్సరసాం ప్రతిధావన్తి శతం మాలాహస్తాః
శతమాఞ్జనహస్తాః శతం చూర్ణహస్తాః శతం వాసోహస్తాః
శతం కణాహస్తాస్తం బ్రహ్మాలఙ్కారేణాలఙ్కుర్వన్తి స
బ్రహ్మాలఙ్కారేణాలఙ్కృతో బ్రహ్మ విద్వాన్ బ్రహ్మైవాభిప్రైతి స
ఆగచ్ఛత్యారం హృదం తన్మనసాత్యేతి తమృత్వా సమ్ప్రతివిదో
మజ్జన్తి స ఆగచ్ఛతి ముహూర్తాన్యేష్టిహాంస్తేఽస్మాదపద్రవన్తి
స ఆగచ్ఛతి విరజాం నదీం తాం మనసైవాత్యేతి
తత్సుకృతదుష్కృతే ధూనుతే తస్య ప్రియా జ్ఞాతయః
సుకృతముపయన్త్యప్రియా దుష్కృతం తద్యథా రథేన
ధావయన్రథచక్రే పర్యవేక్షత ఎవమహోరాత్రే పర్యవేక్షత ఎవం
సుకృతదుష్కృతే సర్వాణి చ ద్వన్ద్వాని స ఎష విసుకృతో
విదుష్కృతో బ్రహ్మ విద్వాన్బ్రహ్మైవాభిప్రైతి ॥ ౪ ॥
శతమాఞ్జనహస్తాః శతం చూర్ణహస్తాః శతం వాసోహస్తాః
శతం కణాహస్తాస్తం బ్రహ్మాలఙ్కారేణాలఙ్కుర్వన్తి స
బ్రహ్మాలఙ్కారేణాలఙ్కృతో బ్రహ్మ విద్వాన్ బ్రహ్మైవాభిప్రైతి స
ఆగచ్ఛత్యారం హృదం తన్మనసాత్యేతి తమృత్వా సమ్ప్రతివిదో
మజ్జన్తి స ఆగచ్ఛతి ముహూర్తాన్యేష్టిహాంస్తేఽస్మాదపద్రవన్తి
స ఆగచ్ఛతి విరజాం నదీం తాం మనసైవాత్యేతి
తత్సుకృతదుష్కృతే ధూనుతే తస్య ప్రియా జ్ఞాతయః
సుకృతముపయన్త్యప్రియా దుష్కృతం తద్యథా రథేన
ధావయన్రథచక్రే పర్యవేక్షత ఎవమహోరాత్రే పర్యవేక్షత ఎవం
సుకృతదుష్కృతే సర్వాణి చ ద్వన్ద్వాని స ఎష విసుకృతో
విదుష్కృతో బ్రహ్మ విద్వాన్బ్రహ్మైవాభిప్రైతి ॥ ౪ ॥
స ఆగచ్ఛతి తిల్యం వృక్షం తం బ్రహ్మగన్ధః ప్రవిశతి స
ఆగచ్ఛతి సాయుజ్యం సంస్థానం తం బ్రహ్మ స ప్రవిశతి
ఆగచ్ఛత్యపరాజితమాయతనం తం బ్రహ్మతేజః ప్రవిశతి స
ఆగచ్ఛతీన్ద్రప్రజాపతీ ద్వారగోపౌ తావస్మాదపద్రవతః స
ఆగచ్ఛతి విభుప్రమితం తం బ్రహ్మయశః ప్రవిశతి స
ఆగచ్ఛతి విచక్షణామాసన్దీం బృహద్రథన్తరే సామనీ
పూర్వౌ పాదౌ ధ్యైత నౌధసే చాపరౌ పాదౌ వైరూపవైరాజే
శాక్వరరైవతే తిరశ్చీ సా ప్రజ్ఞా ప్రజ్ఞయా హి విపశ్యతి స
ఆగచ్ఛత్యమితౌజసం పర్యఙ్కం స ప్రాణస్తస్య భూతం చ
భవిష్యచ్చ పూర్వౌ పాదౌ శ్రీశ్చేరా చాపరౌ
బృహద్రథన్తరే అనూచ్యే భద్రయజ్ఞాయజ్ఞీయే
శీర్షణ్యమృచశ్చ సామాని చ ప్రాచీనాతానం యజూంషి
తిరశ్చీనాని సోమాంశవ ఉపస్తరణముద్గీథ ఉపశ్రీః
శ్రీరుపబర్హణం తస్మిన్బ్రహ్మాస్తే తమిత్థంవిత్పాదేనైవాగ్ర
ఆరోహతి తం బ్రహ్మాహ కోఽసీతి తం ప్రతిబ్రూయాత్ ॥ ౫ ॥
ఆగచ్ఛతి సాయుజ్యం సంస్థానం తం బ్రహ్మ స ప్రవిశతి
ఆగచ్ఛత్యపరాజితమాయతనం తం బ్రహ్మతేజః ప్రవిశతి స
ఆగచ్ఛతీన్ద్రప్రజాపతీ ద్వారగోపౌ తావస్మాదపద్రవతః స
ఆగచ్ఛతి విభుప్రమితం తం బ్రహ్మయశః ప్రవిశతి స
ఆగచ్ఛతి విచక్షణామాసన్దీం బృహద్రథన్తరే సామనీ
పూర్వౌ పాదౌ ధ్యైత నౌధసే చాపరౌ పాదౌ వైరూపవైరాజే
శాక్వరరైవతే తిరశ్చీ సా ప్రజ్ఞా ప్రజ్ఞయా హి విపశ్యతి స
ఆగచ్ఛత్యమితౌజసం పర్యఙ్కం స ప్రాణస్తస్య భూతం చ
భవిష్యచ్చ పూర్వౌ పాదౌ శ్రీశ్చేరా చాపరౌ
బృహద్రథన్తరే అనూచ్యే భద్రయజ్ఞాయజ్ఞీయే
శీర్షణ్యమృచశ్చ సామాని చ ప్రాచీనాతానం యజూంషి
తిరశ్చీనాని సోమాంశవ ఉపస్తరణముద్గీథ ఉపశ్రీః
శ్రీరుపబర్హణం తస్మిన్బ్రహ్మాస్తే తమిత్థంవిత్పాదేనైవాగ్ర
ఆరోహతి తం బ్రహ్మాహ కోఽసీతి తం ప్రతిబ్రూయాత్ ॥ ౫ ॥
ఋతురస్మ్యార్తవోఽస్మ్యాకాశాద్యోనేః సమ్భూతో భార్యాయై రేతః
సంవత్సరస్య తేజోభూతస్య భూతస్యాత్మభూతస్య త్వమాత్మాసి
యస్త్వమసి సోహమస్మీతి తమాహ కోఽహమస్మీతి సత్యమితి బ్రూయాత్కిం
తద్యత్సత్యమితి యదన్యద్దేవేభ్యశ్చ ప్రాణేభ్యశ్చ తత్సదథ
యద్దేవాచ్చ ప్రాణాశ్చ తద్యం తదేతయా వాచాభివ్యాహ్రియతే
సత్యమిత్యేతావదిదం సర్వమిదం సర్వమసీత్యేవైనం తదాహ
తదేతచ్ఛ్లోకేనాప్యుక్తమ్ ॥ ౬ ॥
సంవత్సరస్య తేజోభూతస్య భూతస్యాత్మభూతస్య త్వమాత్మాసి
యస్త్వమసి సోహమస్మీతి తమాహ కోఽహమస్మీతి సత్యమితి బ్రూయాత్కిం
తద్యత్సత్యమితి యదన్యద్దేవేభ్యశ్చ ప్రాణేభ్యశ్చ తత్సదథ
యద్దేవాచ్చ ప్రాణాశ్చ తద్యం తదేతయా వాచాభివ్యాహ్రియతే
సత్యమిత్యేతావదిదం సర్వమిదం సర్వమసీత్యేవైనం తదాహ
తదేతచ్ఛ్లోకేనాప్యుక్తమ్ ॥ ౬ ॥
యజూదరః సామశిరా అసావృఙ్మూర్తిరవ్యయః । స బ్రహ్మేతి హి
విజ్ఞేయ ఋషిర్బ్రహ్మమయో మహానితి ॥
తమాహ కేన పౌంస్రాని నామాన్యాప్నోతీతి ప్రాణేనేతి బ్రూయాత్కేన
స్త్రీనామానీతి వాచేతి కేన నపుంసకనామానీతి మనసేతి కేన
గన్ధానితి ఘ్రాణేనేతి బ్రూయాత్కేన రూపాణీతి చక్షుషేతి కేన
శబ్దానితి శ్రోత్రేణేతి కేనాన్నరసానితి జిహ్వయేతి కేన కర్మాణీతి
హస్తాభ్యామితి కేన సుఖదుఃఖే ఇతి శరీరేణేతి కేనానన్దం రతిం
ప్రజాపతిమిత్యుపస్థేనేతి కేనేత్యా ఇతి పాదాభ్యామితి కేన ధియో
విజ్ఞాతవ్యం కామానితి ప్రజ్ఞయేతి ప్రబ్రూయాత్తమహాపో వై ఖలు
మే హ్యసావయం తే లోక ఇతి సా యా బ్రహ్మణి చితిర్యా వ్యష్టిస్తాం
చితిం జయతి తాం వ్యష్టిం వ్యశ్నుతే య ఎవం వేద య ఎవం వేద
॥ ౭ ॥
విజ్ఞేయ ఋషిర్బ్రహ్మమయో మహానితి ॥
తమాహ కేన పౌంస్రాని నామాన్యాప్నోతీతి ప్రాణేనేతి బ్రూయాత్కేన
స్త్రీనామానీతి వాచేతి కేన నపుంసకనామానీతి మనసేతి కేన
గన్ధానితి ఘ్రాణేనేతి బ్రూయాత్కేన రూపాణీతి చక్షుషేతి కేన
శబ్దానితి శ్రోత్రేణేతి కేనాన్నరసానితి జిహ్వయేతి కేన కర్మాణీతి
హస్తాభ్యామితి కేన సుఖదుఃఖే ఇతి శరీరేణేతి కేనానన్దం రతిం
ప్రజాపతిమిత్యుపస్థేనేతి కేనేత్యా ఇతి పాదాభ్యామితి కేన ధియో
విజ్ఞాతవ్యం కామానితి ప్రజ్ఞయేతి ప్రబ్రూయాత్తమహాపో వై ఖలు
మే హ్యసావయం తే లోక ఇతి సా యా బ్రహ్మణి చితిర్యా వ్యష్టిస్తాం
చితిం జయతి తాం వ్యష్టిం వ్యశ్నుతే య ఎవం వేద య ఎవం వేద
॥ ౭ ॥