ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:
கிம் காரணம் ப்³ரஹ்ம குத: ஸ்ம ஜாதா
ஜீவாம கேந க்வ ச ஸம்ப்ரதிஷ்டா² ।
அதி⁴ஷ்டி²தா: கேந ஸுகே²தரேஷு
வர்தாமஹே ப்³ரஹ்மவிதோ³ வ்யவஸ்தா²ம் ॥ 1 ॥
கால: ஸ்வபா⁴வோ நியதிர்யத்³ருச்சா²
பூ⁴தாநி யோநி: புருஷ இதி சிந்த்யா ।
ஸம்யோக³ ஏஷாம் ந த்வாத்மபா⁴வா -
தா³த்மாப்யநீஶ: ஸுக²து³:க²ஹேதோ: ॥ 2 ॥
தே த்⁴யாநயோகா³நுக³தா அபஶ்யந்
தே³வாத்மஶக்திம் ஸ்வகு³ணைர்நிகூ³டா⁴ம் ।
ய: காரணாநி நிகி²லாநி தாநி
காலாத்மயுக்தாந்யதி⁴திஷ்ட²த்யேக: ॥ 3 ॥
தமேகநேமிம் த்ரிவ்ருதம் ஷோட³ஶாந்தம்
ஶதார்தா⁴ரம் விம்ஶதிப்ரத்யராபி⁴: ।
அஷ்டகை: ஷட்³பி⁴ர்விஶ்வரூபைகபாஶம்
த்ரிமார்க³பே⁴த³ம் த்³விநிமித்தைகமோஹம் ॥ 4 ॥
பஞ்சஸ்ரோதோம்பு³ம் பஞ்சயோந்யுக்³ரவக்ராம்
பஞ்சப்ராணோர்மிம் பஞ்சபு³த்³த்⁴யாதி³மூலாம் ।
பஞ்சாவர்தாம் பஞ்சது³:கௌ²க⁴வேகா³ம்
பஞ்சாஶத்³பே⁴தா³ம் பஞ்சபர்வாமதீ⁴ம: ॥ 5 ॥
ஸர்வாஜீவே ஸர்வஸம்ஸ்தே² ப்³ருஹந்தே
அஸ்மிந் ஹம்ஸோ ப்⁴ராம்யதே ப்³ரஹ்மசக்ரே ।
ப்ருத²கா³த்மாநம் ப்ரேரிதாரம் ச மத்வா
ஜுஷ்டஸ்ததஸ்தேநாம்ருதத்வமேதி ॥ 6 ॥
உத்³கீ³தமேதத்பரமம் து ப்³ரஹ்ம
தஸ்மிம்ஸ்த்ரயம் ஸுப்ரதிஷ்டா²(அ)க்ஷரம் ச ।
அத்ராந்தரம் ப்³ரஹ்மவிதோ³ விதி³த்வா
லீநா ப்³ரஹ்மணி தத்பரா யோநிமுக்தா: ॥ 7 ॥
ஸம்யுக்தமேதத் க்ஷரமக்ஷரம் ச
வ்யக்தாவ்யக்தம் ப⁴ரதே விஶ்வமீஶ: ।
அநீஶஶ்சாத்மா ப³த்⁴யதே போ⁴க்த்ரு -
பா⁴வாஜ் ஜ்ஞாத்வா தே³வம் முச்யதே ஸர்வபாஶை: ॥ 8 ॥
ஜ்ஞாஜ்ஞௌ த்³வாவஜாவீஶநீஶாவஜா
ஹ்யேகா போ⁴க்த்ருபோ⁴க்³யார்த²யுக்தா ।
அநந்தஶ்சாத்மா விஶ்வரூபோ ஹ்யகர்தா
த்ரயம் யதா³ விந்த³தே ப்³ரஹ்மமேதத் ॥ 9 ॥
க்ஷரம் ப்ரதா⁴நமம்ருதாக்ஷரம் ஹர:
க்ஷராத்மாநாவீஶதே தே³வ ஏக: ।
தஸ்யாபி⁴த்⁴யாநாத்³யோஜநாத்தத்த்வ -
பா⁴வாத் பூ⁴யஶ்சாந்தே விஶ்வமாயாநிவ்ருத்தி: ॥ 10 ॥
ஜ்ஞாத்வா தே³வம் ஸர்வபாஶாபஹாநி:
க்ஷீணை: வலேஶேர்ஜந்மம்ருத்யுப்ரஹாணி: ।
தஸ்யாபி⁴த்⁴யாநாத்த்ருதீயம் தே³ஹபே⁴தே³
விஶ்வைஶ்வர்யம் கேவல ஆப்தகாம: ॥ 11 ॥
ஏதஜ்ஜ்ஞேயம் நித்யமேவாத்மஸம்ஸ்த²ம்
நாத: பரம் வேதி³தவ்யம் ஹி கிஞ்சித் ।
போ⁴க்தா போ⁴க்³யம் ப்ரேரிதாரம் ச மத்வா
ஸர்வம் ப்ரோக்தம் த்ரிவித⁴ம் ப்³ரஹ்மமேதத் ॥ 12 ॥
வஹ்நேர்யதா² யோநிக³தஸ்ய மூர்திநர்
த்³ருஶ்யதே நைவ ச லிங்க³நாஶ: ।
ஸ பூ⁴ய ஏவேந்த⁴நயோநிக்³ருஹ்ய -
ஸ்தத்³வோப⁴யம் வை ப்ரணவேந தே³ஹே ॥ 13 ॥
ஸ்வதே³ஹமரணிம் க்ருத்வா ப்ரணவம் சோத்தராரணிம் ।
த்⁴யாநநிர்மத²நாப்⁴யாஸாதே³வம் பஶ்யந்நிகூ³ட⁴வத் ॥ 14 ॥
திலேஷு தைலம் த³தி⁴நீவ ஸர்பி -
ராப: ஸ்ரோத:ஸ்வரணீஷு சாக்³நி: ।
ஏவமாத்மா(அ)த்மநி க்³ருஹ்யதே(அ)ஸௌ
ஸத்யேநைநம் தபஸாயோ(அ)நுபஶ்யதி ॥ 15 ॥
ஸர்வவ்யாபிநமாத்மாநம் க்ஷீரே ஸர்பிரிவார்பிதம் ।
ஆத்மவித்³யாதபோமூலம் தத்³ப்³ரஹ்மோபநிஷத் பரம் ॥ 16 ॥
த்³விதீயோ(அ)த்⁴யாய:
யுஞ்ஜாந: ப்ரத²மம் மநஸ்தத்த்வாய ஸவிதா தி⁴ய: ।
அக்³நேர்ஜ்யோதிர்நிசாய்ய ப்ருதி²வ்யா அத்⁴யாப⁴ரத் ॥ 1 ॥
யுக்தேந மநஸா வயம் தே³வஸ்ய ஸவிது: ஸவே ।
ஸுவர்கே³யாய ஶக்த்யா ॥ 2 ॥
யுக்த்வாய மநஸா தே³வாந் ஸுவர்யதோ தி⁴யா தி³வம் ।
ப்³ருஹஜ்ஜ்யோதி: கரிஷ்யத: ஸவிதா ப்ரஸுவாதி தாந் ॥ 3 ॥
யுஞ்ஜதே மந உத யுஞ்ஜதே தி⁴யோ
விப்ரா விப்ரஸ்ய ப்³ருஹதோ விபஶ்சித: ।
வி ஹோத்ரா த³தே⁴ வயுநாவிதே³க
இந்மஹீ தே³வஸ்ய ஸவிது: பரிஷ்டுதி: ॥ 4 ॥
யுஜே வாம் ப்³ரஹ்ம பூர்வ்யம் நமோபி⁴ர்விஶ்லோக
ஏது பத்²யேவ ஸூரே: ।
ஶ்ருண்வந்து விஶ்வே அம்ருதஸ்ய புத்ரா ஆ யே
தா⁴மாநி தி³வ்யாநி தஸ்து²: ॥ 5 ॥
அக்³நிர்யத்ராபி⁴மத்²யதே வாயுர்யத்ராதி⁴ருத்⁴யதே ।
ஸோமோ யத்ராதிரிச்யதே தத்ர ஸஞ்ஜாயதே மந: ॥ 6 ॥
ஸவித்ரா ப்ரஸவேந ஜுஷேத ப்³ரஹ்ம பூர்வ்யம் ।
யத்ர யோநிம் க்ருணவஸே ந ஹி தே பூர்தமக்ஷிபத் ॥ 7 ॥
த்ரிருந்நதம் ஸ்தா²ப்ய ஸமம் ஶரீரம்
ஹ்ருதீ³ந்த்³ரியாணி மநஸா ஸந்நிவேஶ்ய ।
ப்³ரஹ்மோடு³பேந ப்ரதரேத வித்³வாந்
ஸ்ரோதாம்ஸி ஸர்வாணி ப⁴யாநகாநி ॥ 8 ॥
ப்ராணாந் ப்ரபீட்³யேஹ ஸம்யுக்தசேஷ்ட:
க்ஷீணே ப்ராணே நாஸிகயோச்ச்²வஸீத ।
து³ஷ்டாஶ்வயுக்தமிவ வாஹமேநம்
வித்³வாந் மநோ தா⁴ரயேதாப்ரமத்த: ॥ 9 ॥
ஸமே ஶுசௌ ஶர்கராவஹ்நிவாலிகா -
விவர்ஜிதே ஶப்³த³ஜலாஶ்ரயாதி³பி⁴: ।
மநோநுகூலே ந து சக்ஷுபீட³நே
கு³ஹாநிவாதாஶ்ரயணே ப்ரயோஜயேத் ॥ 10 ॥
நீஹாரதூ⁴மார்காநிலாநலாநாம்
க²த்³யோதவித்³யுத்ஸ்ப²டிகஶஶீநாம் ।
ஏதாநி ரூபாணி புர:ஸராணி
ப்³ரஹ்மண்யபி⁴வ்யக்திகராணி யோகே³ ॥ 11 ॥
ப்ருதி²வ்யப்தேஜோ(அ)நிலகே² ஸமுத்தி²தே
பஞ்சாத்மகே யோக³கு³ணே ப்ரவ்ருத்தே ।
ந தஸ்ய ரோகோ³ ந ஜரா ந ம்ருத்யு:
ப்ராப்தஸ்ய யோகா³க்³நிமயம் ஶரீரம் ॥ 12 ॥
லகு⁴த்வமாரோக்³யமலோலுபத்வம்
வர்ணப்ரஸாத³: ஸ்வரஸௌஷ்ட²வம் ச ।
க³ந்த⁴: ஶுபோ⁴ மூத்ரபுரீஷமல்பம்
யோக³ப்ரவ்ருத்திம் ப்ரத²மாம் வத³ந்தி ॥ 13 ॥
யதை²வ பி³ம்ப³ம் ம்ருத³யோபலிப்தம்
தேஜோமயம் ப்⁴ராஜதே தத் ஸுதா⁴ந்தம் ।
தத்³வா(அ)(அ)த்மதத்த்வம் ப்ரஸமீக்ஷ்ய தே³ஹீ
ஏக: க்ருதார்தோ² ப⁴வதே வீதஶோக: ॥ 14 ॥
யதா³த்மதத்த்வேந து ப்³ரஹ்மதத்த்வம்
தீ³போபமேநேஹ யுக்த: ப்ரபஶ்யேத் ।
அஜம் த்⁴ருவம் ஸர்வதத்த்வைர்விஶுத்³த⁴ம்
ஜ்ஞாத்வா தே³வம் முச்யதே ஸர்வபாபை: ॥ 15 ॥
ஏஷோ ஹ தே³வ: ப்ரதி³ஶோ(அ)நு ஸர்வா: ।
பூர்வோ ஹ ஜாத: ஸ உ க³ர்பே⁴ அந்த: ।
ஸ ஏவ ஜாத: ஸ ஜநிஷ்யமாண:
ப்ரத்யங் ஜநாஸ்திஷ்ட²தி ஸர்வதோமுக²: ॥ 16 ॥
யோ தே³வோ அக்³நௌ யோ(அ)ப்ஸு
யோ விஶ்வம் பு⁴வநமாவிவேஶ ।
ய ஓஷதீ⁴ஷு யோ வநஸ்பதிஷு
தஸ்மை தே³வாய நமோ நம: ॥ 17 ॥
த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய:
ய ஏகோ ஜாலவாநீஶத ஈஶநீபி⁴:
ஸர்வாம்ல்லோகாநீஶத ஈஶநீபி⁴: ।
ய ஏவைக உத்³ப⁴வே ஸம்ப⁴வே ச
ய ஏதத்³ விது³ரம்ருதாஸ்தே ப⁴வந்தி ॥ 1 ॥
ஏகோ ஹி ருத்³ரோ ந த்³விதீயாய தஸ்து² -
ர்ய இமாம்ல்லோகாநீஶத ஈஶநீபி⁴: ।
ப்ரத்யங் ஜநாஸ்திஷ்ட²தி ஸஞ்சுகோசாந்தகாலே
ஸம்ஸ்ருஜ்ய விஶ்வா பு⁴வநாநி கோ³பா: ॥ 2 ॥
விஶ்வதஶ்சக்ஷுருத விஶ்வதோமுகோ²
விஶ்வதோபா³ஹுருத விஶ்வதஸ்பாத் ।
ஸம் பா³ஹுப்⁴யாம் த⁴மதி ஸம்பதத்ரை -
ர்த்³யாவாபூ⁴மீ ஜநயந் தே³வ ஏக: ॥ 3 ॥
யோ தே³வாநாம் ப்ரப⁴வஶ்சோத்³ப⁴வஶ்ச
விஶ்வாதி⁴போ ருத்³ரோ மஹர்ஷி: ।
ஹிரண்யக³ர்ப⁴ம் ஜநயாமாஸ பூர்வம்
ஸ நோ பு³த்³த்⁴யா ஶுப⁴யா ஸம்யுநக்து ॥ 4 ॥
யா தே ருத்³ர ஶிவா தநூரகோ⁴ரா(அ)பாபகாஶிநீ ।
தயா நஸ்தநுவா ஶந்தமயா கி³ரிஶந்தாபி⁴சாகஶீஹி ॥ 5 ॥
யாபி⁴ஷும் கி³ரிஶந்த ஹஸ்தே பி³ப⁴ர்ஷ்யஸ்தவே ।
ஶிவாம் கி³ரித்ர தாம் குரு மா ஹிம்ஸீ: புருஷம் ஜக³த் ॥ 6 ॥
தத: பரம் ப்³ரஹ்ம பரம் ப்³ருஹந்தம்
யதா²நிகாயம் ஸர்வபூ⁴தேஷு கூ³ட⁴ம் ।
விஶ்வஸ்யைகம் பரிவேஷ்டிதார -
மீஶம் தம் ஜ்ஞாத்வா(அ)ம்ருதா ப⁴வந்தி ॥ 7 ॥
வேதா³ஹமேதம் புருஷம் மஹாந்த -
மாதி³த்யவர்ணம் தமஸ: பரஸ்தாத் ।
தமேவ விதி³த்வாதிம்ருத்யுமேதி
நாந்ய: பந்தா² வித்³யதே(அ)யநாய ॥ 8 ॥
யஸ்மாத் பரம் நாபரமஸ்தி கிஞ்சித்³ய -
ஸ்மாந்நணீயோ ந ஜ்யாயோ(அ)ஸ்தி கஶ்சித் ।
வ்ருக்ஷ இவ ஸ்தப்³தோ⁴ தி³வி திஷ்ட²த்யேக -
ஸ்தேநேத³ம் பூர்ணம் புருஷேண ஸர்வம் ॥ 9 ॥
ததோ யது³த்தரததம் தத³ரூபமநாமயம் ।
ய ஏதத்³விது³ரம்ருதாஸ்தே ப⁴வந்தி அதே²தரே து³:க²மேவாபியந்தி ॥ 10 ॥
ஸர்வாநந ஶிரோக்³ரீவ: ஸர்வபூ⁴தகு³ஹாஶய: ।
ஸர்வவ்யாபீ ஸ ப⁴க³வாம்ஸ்தஸ்மாத் ஸர்வக³த: ஶிவ: ॥ 11 ॥
மஹாந் ப்ரபு⁴ர்வை புருஷ: ஸத்வஸ்யைஷ ப்ரவர்தக: ।
ஸுநிர்மலாமிமாம் ப்ராப்திமீஶாநோ ஜ்யோதிரவ்யய: ॥ 12 ॥
அங்கு³ஷ்ட²மாத்ர: புருஷோ(அ)ந்தராத்மா
ஸதா³ ஜநாநாம் ஹ்ருத³யே ஸந்நிவிஷ்ட: ।
ஹ்ருதா³ மநீஷா மநஸாபி⁴க்ல்ருப்தோ
ய ஏதத்³ விது³ரம்ருதாஸ்தே ப⁴வந்தி ॥ 13 ॥
ஸஹஸ்ரஶீர்ஷா புருஷ: ஸஹஸ்ராக்ஷ: ஸஹஸ்ரபாத் ।
ஸ பூ⁴மிம் விஶ்வதோ வ்ருத்வா அத்யதிஷ்ட²த்³த³ஶாங்கு³லம் ॥ 14 ॥
புருஷ ஏவேத³ம் ஸர்வம் யத்³ பூ⁴தம் யச்ச ப⁴வ்யம் ।
உதாம்ருதத்வஸ்யேஶாநோ யத³ந்நேநாதிரோஹதி ॥ 15 ॥
ஸர்வத: பாணிபாத³ம் தத் ஸர்வதோ(அ)க்ஷிஶிரோமுக²ம் ।
ஸர்வத: ஶ்ருதிமல்லோகே ஸர்வமாவ்ருத்ய திஷ்ட²தி ॥ 16 ॥
ஸர்வேந்த்³ரியகு³ணாபா⁴ஸம் ஸர்வேந்த்³ரியவிவர்ஜிதம் ।
ஸர்வஸ்ய ப்ரபு⁴மீஶாநம் ஸர்வஸ்ய ஶரணம் ஸுஹ்ருத் ॥ 17 ॥
நவத்³வாரே புரே தே³ஹீ ஹம்ஸோ லேலாயதே ப³ஹி: ।
வஶீ ஸர்வஸ்ய லோகஸ்ய ஸ்தா²வரஸ்ய சரஸ்ய ச ॥ 18 ॥
அபாணிபாதோ³ ஜவநோ க்³ரஹீதா
பஶ்யத்யசக்ஷு: ஸ ஶ்ருணோத்யகர்ண: ।
ஸ வேத்தி வேத்³யம் ந ச தஸ்யாஸ்தி வேத்தா
தமாஹுரக்³ர்யம் புருஷம் மஹாந்தம் ॥ 19 ॥
அணோரணீயாந் மஹதோ மஹீயா -
நாத்மா கு³ஹாயாம் நிஹிதோ(அ)ஸ்ய ஜந்தோ: ।
தமக்ரது: பஶ்யதி வீதஶோகோ
தா⁴து: ப்ரஸாதா³ந்மஹிமாநமீஶம் ॥ 20 ॥
வேதா³ஹமேதமஜரம் புராணம்
ஸர்வாத்மாநம் ஸர்வக³தம் விபு⁴த்வாத் ।
ஜந்மநிரோத⁴ம் ப்ரவத³ந்தி யஸ்ய
ப்³ரஹ்மவாதி³நோ ஹி ப்ரவத³ந்தி நித்யம் ॥ 21 ॥
சதுர்தோ²(அ)த்⁴யாய:
ய ஏகோ(அ)வர்ணோ ப³ஹுதா⁴ ஶக்தியோகா³த்³
வரணாநநேகாந் நிஹிதார்தோ² த³தா⁴தி ।
விசைதி சாந்தே விஶ்வமாதௌ³ ச தே³வ:
ஸ நோ பு³த்³த்⁴யா ஶுப⁴யா ஸம்யுநக்து ॥ 1 ॥
ததே³வாக்³நிஸ்ததா³தி³த்ய -
ஸ்தத்³வாயுஸ்தது³ சந்த்³ரமா: ।
ததே³வ ஶுக்ரம் தத்³ ப்³ரஹ்ம
ததா³பஸ்தத் ப்ரஜாபதி: ॥ 2 ॥
த்வம் ஸ்த்ரீ புமாநஸி
த்வம் குமார உத வா குமாரீ ।
த்வம் ஜீர்ணோ த³ண்டே³ந வஞ்சஸி
த்வம் ஜாதோ ப⁴வஸி விஶ்வதோமுக²: ॥ 3 ॥
நீல: பதங்கோ³ ஹரிதோ லோஹிதாக்ஷ -
ஸ்தடி³த்³க³ர்ப⁴ ருதவ: ஸமுத்³ரா: ।
அநாதி³மத் த்வம் விபு⁴த்வேந வர்தஸே
யதோ ஜாதாநி பு⁴வநாநி விஶ்வா ॥ 4 ॥
அஜாமேகாம் லோஹிதஶுக்லக்ருஷ்ணாம்
ப³ஹ்வீ: ப்ரஜா: ஸ்ருஜமாநாம் ஸரூபா: ।
அஜோ ஹ்யேகோ ஜுஷமாணோ(அ)நுஶேதே
ஜஹாத்யேநாம் பு⁴க்தபோ⁴கா³மஜோ(அ)ந்ய: ॥ 5 ॥
த்³வா ஸுபர்ணா ஸயுஜா ஸகா²யா
ஸமாநம் வ்ருக்ஷம் பரிஷஸ்வஜாதே ।
தயோரந்ய: பிப்பலம் ஸ்வாத்³வத்த்யந -
ஶ்நந்நந்யோ அபி⁴சாகஶீதி ॥ 6 ॥
ஸமாநே வ்ருக்ஷே புருஷோ நிமக்³நோ(அ) -
நீஶயா ஶோசதி முஹ்யமாந: ।
ஜுஷ்டம் யதா³ பஶ்யத்யந்யமீஶமஸ்ய
மஹிமாநமிதி வீதஶோக: ॥ 7 ॥
ருசோ அக்ஷரே பரமே வ்யோமந்
யஸ்மிந்தே³வா அதி⁴ விஶ்வே நிஷேது³: ।
யஸ்தம் ந வேத³ கிம்ருசா கரிஷ்யதி
ய இத்தத்³விது³ஸ்த இமே ஸமாஸதே ॥ 8 ॥
ச²ந்தா³ம்ஸி யஜ்ஞா: க்ரதவோ வ்ரதாநி
பூ⁴தம் ப⁴வ்யம் யச்ச வேதா³ வத³ந்தி ।
அஸ்மாந் மாயீ ஸ்ருஜதே விஶ்வமேத -
த்தஸ்மிம்ஶ்சாந்யோ மாயயா ஸந்நிருத்³த⁴: ॥ 9 ॥
மாயாம் து ப்ரக்ருதிம் வித்³யாந்மாயிநம் ச மஹேஶ்வரம் ।
தஸ்யவயவபூ⁴தைஸ்து வ்யாப்தம் ஸர்வமித³ம் ஜக³த் ॥ 10 ॥
யோ யோநிம் யோநிமதி⁴திஷ்ட²த்யேகோ
யஸ்மிந்நித³ । ம் ஸம் ச விசைதி ஸர்வம் ।
தமீஶாநம் வரத³ம் தே³வமீட்³யம்
நிசாய்யேமாம் ஶாந்திமத்யந்தமேதி ॥ 11 ॥
யோ தே³வாநாம் ப்ரப⁴வஶ்சோத்³ப⁴வஶ்ச
விஶ்வாதி⁴போ ருத்³ரோ மஹர்ஷி: ।
ஹிரண்யக³ர்ப⁴ம் பஶ்யத ஜாயமாநம்
ஸ நோ பு³த்³த்⁴யா ஶுப⁴யா ஸம்யுநக்து ॥ 12 ॥
யோ தே³வாநாமதி⁴போ
யஸ்மிந்ல்லோகா அதி⁴ஶ்ரிதா: ।
ய ஈஶே அஸ்ய த்³விபத³ஶ்சதுஷ்பத³:
கஸ்மை தே³வாய ஹவிஷா விதே⁴ம ॥ 13 ॥
ஸூக்ஷ்மாதிஸூக்ஷ்மம் கலிலஸ்ய மத்⁴யே
விஶ்வஸ்ய ஸ்ரஷ்டா²ரமநேகரூபம் ।
விஶ்வஸ்யைகம் பரிவேஷ்டிதாரம்
ஜ்ஞாத்வா ஶிவம் ஶாந்திமத்யந்தமேதி ॥ 14 ॥
ஸ ஏவ காலே பு⁴வநஸ்ய கோ³ப்தா
விஶ்வாதி⁴ப: ஸர்வபூ⁴தேஷு கூ³ட⁴: ।
யஸ்மிந் யுக்தா ப்³ரஹ்மர்ஷயோ தே³வதாஶ்ச
தமேவம் ஜ்ஞாத்வா ம்ருத்யுபாஶாம்ஶ்சி²நத்தி ॥ 15 ॥
க்⁴ருதாத் பரம் மண்ட³மிவாதிஸூக்ஷ்மம்
ஜ்ஞாத்வா ஶிவம் ஸர்வபூ⁴தேஷு கூ³ட⁴ம் ।
விஶ்வஸ்யைகம் பரிவேஷ்டிதாரம்
ஜ்ஞாத்வா தே³வம் முச்யதே ஸர்வபாஶை: ॥ 16 ॥
ஏஷ தே³வோ விஶ்வகர்மா மஹாத்மா
ஸதா³ ஜநாநாம் ஹ்ருத³யே ஸந்நிவிஷ்ட: ।
ஹ்ருதா³ மநீஷா மநஸாபி⁴க்ல்ருப்தோ
ய ஏதத்³ விது³ரம்ருதாஸ்தே ப⁴வந்தி ॥ 17 ॥
யதா³(அ)தமஸ்தாந்ந தி³வா ந ராத்ரி:
ந ஸந்நசாஸச்சி²வ ஏவ கேவல: ।
தத³க்ஷரம் தத் ஸவிதுர்வரேண்யம்
ப்ரஜ்ஞா ச தஸ்மாத் ப்ரஸ்ருதா புராணீ ॥ 18 ॥
நைநமூர்த்⁴வம் ந திர்யஞ்சம்
ந மத்⁴யே ந பரிஜக்³ரப⁴த் ।
ந தஸ்ய ப்ரதிமா அஸ்தி
யஸ்ய நாம மஹத்³ யஶ: ॥ 19 ॥
ந ஸந்த்³ருஶே திஷ்ட²தி ரூபமஸ்ய
ந சக்ஷுஷா பஶ்யதி கஶ்சநைநம் ।
ஹ்ருதா³ ஹ்ருதி³ஸ்த²ம் மநஸா ய ஏந -
மேவம் விது³ரம்ருதாஸ்தே ப⁴வந்தி ॥ 20 ॥
அஜாத இத்யேவம் கஶ்சித்³பீ⁴ரு: ப்ரபத்³யதே ।
ருத்³ர யத்தே த³க்ஷிணம் முக²ம் தேந மாம் பாஹி நித்யம் ॥ 21 ॥
மா நஸ்தோகே தநயே மா ந ஆயுஷி
மா நோ கோ³ஷு மா ந அஶ்வேஷு ரீரிஷ: ।
வீராந் மா நோ ருத்³ர பா⁴மிதோ
வதீ⁴ர்ஹவிஷ்மந்த: ஸதா³மித் த்வா ஹவாமஹே ॥ 22 ॥
பஞ்சமோ(அ)த்⁴யாய:
த்³வே அக்ஷரே ப்³ரஹ்மபரே த்வநந்தே
வித்³யாவித்³யே நிஹிதே யத்ர கூ³டே⁴ ।
க்ஷரம் த்வவித்³யா ஹ்யம்ருதம் து வித்³யா
வித்³யாவித்³யே ஈஶதே யஸ்து ஸோ(அ)ந்ய: ॥ 1 ॥
யோ யோநிம் யோநிமதி⁴திஷ்ட²த்யேகோ
விஶ்வாநி ரூபாணி யோநீஶ்ச ஸர்வா: ।
ருஷிம் ப்ரஸூதம் கபிலம் யஸ்தமக்³ரே
ஜ்ஞாநைர்பி³ப⁴ர்தி ஜாயமாநம் ச பஶ்யேத் ॥ 2 ॥
ஏகைக ஜாலம் ப³ஹுதா⁴ விகுர்வ -
ந்நஸ்மிந் க்ஷேத்ரே ஸம்ஹரத்யேஷ தே³வ: ।
பூ⁴ய: ஸ்ருஷ்ட்வா பதயஸ்ததே²ஶ:
ஸர்வாதி⁴பத்யம் குருதே மஹாத்மா ॥ 3 ॥
ஸர்வா தி³ஶ ஊர்த்⁴வமத⁴ஶ்ச திர்யக்
ப்ரகாஶயந் ப்⁴ராஜதே யத்³வநட்³வாந் ।
ஏவம் ஸ தே³வோ ப⁴க³வாந் வரேண்யோ
யோநிஸ்வபா⁴வாநதி⁴திஷ்ட²த்யேக: ॥ 4 ॥
யச்ச ஸ்வபா⁴வம் பசதி விஶ்வயோநி:
பாச்யாம்ஶ்ச ஸர்வாந் பரிணாமயேத்³ ய: ।
ஸர்வமேதத்³ விஶ்வமதி⁴திஷ்ட²த்யேகோ
கு³ணாம்ஶ்ச ஸர்வாந் விநியோஜயேத்³ ய: ॥ 5 ॥
தத்³ வேத³கு³ஹ்யோபநிஷத்ஸு கூ³ட⁴ம்
தத்³ ப்³ரஹ்மா வேத³தே ப்³ரஹ்மயோநிம் ।
யே பூர்வம் தே³வா ருஷயஶ்ச தத்³ விது³ -
ஸ்தே தந்மயா அம்ருதா வை ப³பூ⁴வு: ॥ 6 ॥
கு³ணாந்வயோ ய: ப²லகர்மகர்தா
க்ருதஸ்ய தஸ்யைவ ஸ சோபபோ⁴க்தா ।
ஸ விஶ்வரூபஸ்த்ரிகு³ணஸ்த்ரிவர்த்மா
ப்ராணாதி⁴ப: ஸஞ்சரதி ஸ்வகர்மபி⁴: ॥ 7 ॥
அங்கு³ஷ்ட²மாத்ரோ ரவிதுல்யரூப:
ஸங்கல்பாஹங்காரஸமந்விதோ ய: ।
பு³த்³தே⁴ர்கு³ணேநாத்மகு³ணேந சைவ
ஆராக்³ரமாத்ரோ(அ)ப்யபரோ(அ)பி த்³ருஷ்ட: ॥ 8 ॥
பா³லாக்³ரஶதபா⁴க³ஸ்ய ஶததா⁴ கல்பிதஸ்ய ச ।
பா⁴கோ³ ஜீவ: ஸ விஜ்ஞேய: ஸ சாநந்த்யாய கல்பதே ॥ 9 ॥
நைவ ஸ்த்ரீ ந புமாநேஷ ந சைவாயம் நபும்ஸக: ।
யத்³யச்ச²ரீரமாத³த்தே தேநே தேநே ஸ யுஜ்யதே ॥ 10 ॥
ஸங்கல்பநஸ்பர்ஶநத்³ருஷ்டிமோஹை -
ர்க்³ராஸாம்பு³வ்ருஷ்ட்யாத்மவிவ்ருத்³தி⁴ஜந்ம ।
கர்மாநுகா³ந்யநுக்ரமேண தே³ஹீ
ஸ்தா²நேஷு ரூபாண்யபி⁴ஸம்ப்ரபத்³யதே ॥ 11 ॥
ஸ்தூ²லாநி ஸூக்ஷ்மாணி ப³ஹூநி சைவ
ரூபாணி தே³ஹீ ஸ்வகு³ணைர்வ்ருணோதி ।
க்ரியாகு³ணைராத்மகு³ணைஶ்ச தேஷாம்
ஸம்யோக³ஹேதுரபரோ(அ)பி த்³ருஷ்ட: ॥ 12 ॥
அநாத்³யநந்தம் கலிலஸ்ய மத்⁴யே
விஶ்வஸ்ய ஸ்ரஷ்டா²ரமநேகரூபம் ।
விஶ்வஸ்யைகம் பரிவேஷ்டிதாரம்
ஜ்ஞாத்வா தே³வம் முச்யதே ஸர்வபாஶை: ॥ 13 ॥
பா⁴வக்³ராஹ்யமநீடா³க்²யம் பா⁴வாபா⁴வகரம் ஶிவம் ।
கலாஸர்க³கரம் தே³வம் யே விது³ஸ்தே ஜஹுஸ்தநும் ॥ 14 ॥
ஷஷ்டோ²(அ)த்⁴யாய:
ஸ்வபா⁴வமேகே கவயோ வத³ந்தி
காலம் ததா²ந்யே பரிமுஹ்யமாநா: ।
தே³வஸ்யைஷ மஹிமா து லோகே
யேநேத³ம் ப்⁴ராம்யதே ப்³ரஹ்மசக்ரம் ॥ 1 ॥
யேநாவ்ருதம் நித்யமித³ம் ஹி ஸர்வம் ஜ்ஞ:
காலகாரோ கு³ணீ ஸர்வவித்³ ய: ।
தேநேஶிதம் கர்ம விவர்ததே ஹ
ப்ருதி²வ்யப்தேஜோநிலகா²நி சிந்த்யம் ॥ 2 ॥
தத்கர்ம க்ருத்வா விநிவர்த்ய பூ⁴ய -
ஸ்தத்த்வஸ்ய தாவேந ஸமேத்ய யோக³ம் ।
ஏகேந த்³வாப்⁴யாம் த்ரிபி⁴ரஷ்டபி⁴ர்வா
காலேந சைவாத்மகு³ணைஶ்ச ஸூக்ஷ்மை: ॥ 3 ॥
ஆரப்⁴ய கர்மாணி கு³ணாந்விதாநி
பா⁴வாம்ஶ்ச ஸர்வாந் விநியோஜயேத்³ய: ।
தேஷாமபா⁴வே க்ருதகர்மநாஶ:
கர்மக்ஷயே யாதி ஸ தத்த்வதோ(அ)ந்ய: ॥ 4 ॥
ஆதி³: ஸ ஸம்யோக³நிமித்தஹேது:
பரஸ்த்ரிகாலாத³கலோ(அ)பி த்³ருஷ்ட: ।
தம் விஶ்வரூபம் ப⁴வபூ⁴தமீட்³யம்
தே³வம் ஸ்வசித்தஸ்த²முபாஸ்ய பூர்வம் ॥ 5 ॥
ஸ வ்ருக்ஷகாலாக்ருதிபி⁴: பரோ(அ)ந்யோ
யஸ்மாத் ப்ரபஞ்ச: பரிவர்ததே(அ)யம் ।
த⁴ர்மாவஹம் பாபநுத³ம் ப⁴கே³ஶம்
ஜ்ஞாத்வாத்மஸ்த²மம்ருதம் விஶ்வதா⁴ம ॥ 6 ॥
தமீஶ்வராணாம் பரமம் மஹேஶ்வரம்
தம் தே³வதாநாம் பரமம் ச தை³வதம் ।
பதிம் பதீநாம் பரமம் பரஸ்தாத்³ -
விதா³ம தே³வம் பு⁴வநேஶமீட்³யம் ॥ 7 ॥
ந தஸ்ய கார்யம் கரணம் ச வித்³யதே
ந தத்ஸமஶ்சாப்⁴யதி⁴கஶ்ச த்³ருஶ்யதே ।
பராஸ்ய ஶக்திர்விவிதை⁴வ ஶ்ரூயதே
ஸ்வாபா⁴விகீ ஜ்ஞாநப³லக்ரியா ச ॥ 8 ॥
ந தஸ்ய கஶ்சித் பதிரஸ்தி லோகே
ந சேஶிதா நைவ ச தஸ்ய லிங்க³ம் ।
ஸ காரணம் கரணாதி⁴பாதி⁴போ
ந சாஸ்ய கஶ்சிஜ்ஜநிதா ந சாதி⁴ப: ॥ 9 ॥
யஸ்தந்துநாப⁴ இவ தந்துபி⁴: ப்ரதா⁴நஜை: ஸ்வபா⁴வத: ।
தே³வ ஏக: ஸ்வமாவ்ருணோதி ஸ நோ த³தா⁴து ப்³ரஹ்மாப்யயம் ॥ 10 ॥
ஏகோ தே³வ: ஸர்வபூ⁴தேஷு கூ³ட⁴:
ஸர்வவ்யாபீ ஸர்வபூ⁴தாந்தராத்மா ।
கர்மாத்⁴யக்ஷ: ஸர்வபூ⁴தாதி⁴வாஸ:
ஸாக்ஷீ சேதா கேவலோ நிர்கு³ணஶ்ச ॥ 11 ॥
ஏகோ வஶீ நிஷ்க்ரியாணாம் ப³ஹூநா -
மேகம் பீ³ஜம் ப³ஹுதா⁴ ய: கரோதி ।
தமாத்மஸ்த²ம் யே(அ)நுபஶ்யந்தி தீ⁴ரா -
ஸ்தேஷாம் ஸுக²ம் ஶாஶ்வதம் நேதரேஷாம் ॥ 12 ॥
நித்யோ நித்யாநாம் சேதநஶ்சேதநாநா -
மேகோ ப³ஹூநாம் யோ வித³தா⁴தி காமாந் ।
தத்காரணம் ஸாங்க்²யயோகா³தி⁴க³ம்யம்
ஜ்ஞாத்வா தே³வம் முச்யதே ஸர்வபாஶை: ॥ 13 ॥
ந தத்ர ஸூர்யோ பா⁴தி ந சந்த்³ரதாரகம்
நேமா வித்³யுதோ பா⁴ந்தி குதோ(அ)யமக்³நி: ।
தமேவ பா⁴ந்தமநுபா⁴தி ஸர்வம்
தஸ்ய பா⁴ஸா ஸர்வமித³ம் விபா⁴தி ॥ 14 ॥
ஏகோ ஹம்ஸ: பு⁴வநஸ்யாஸ்ய மத்⁴யே
ஸ ஏவாக்³நி: ஸலிலே ஸம்நிவிஷ்ட: ।
தமேவ விதி³த்வா அதிம்ருத்யுமேதி
நாந்ய: பந்தா² வித்³யதே(அ)யநாய ॥ 15 ॥
ஸ விஶ்வக்ருத்³ விஶ்வவிதா³த்மயோநி -
ர்ஜ்ஞ: காலகாலோ கு³ணீ ஸர்வவித்³ ய: ।
ப்ரதா⁴நக்ஷேத்ரஜ்ஞபதிர்கு³ணேஶ:
ஸம்ஸாரமோக்ஷஸ்தி²திப³ந்த⁴ஹேது: ॥ 16 ॥
ஸ தந்மயோ ஹ்யம்ருத ஈஶஸம்ஸ்தோ²
ஜ்ஞ: ஸர்வகோ³ பு⁴வநஸ்யாஸ்ய கோ³ப்தா ।
ய ஈஶே(அ)ஸ்ய ஜக³தோ நித்யமேவ
நாந்யோ ஹேதுர்வித்³யத ஈஶநாய ॥ 17 ॥
யோ ப்³ரஹ்மாணம் வித³தா⁴தி பூர்வம்
யோ வை வேதா³ம்ஶ்ச ப்ரஹிணோதி தஸ்மை ।
தம் ஹ தே³வம் ஆத்மபு³த்³தி⁴ப்ரகாஶம்
முமுக்ஷுர்வை ஶரணமஹம் ப்ரபத்³யே ॥ 18 ॥
நிஷ்கலம் நிஷ்க்ரியம் ஶாந்தம் நிரவத்³யம் நிரஞ்ஜநம் ।
அம்ருதஸ்ய பரம் ஸேதும் த³க்³தே⁴ந்த³நமிவாநலம் ॥ 19 ॥
யதா³ சர்மவதா³காஶம் வேஷ்டயிஷ்யந்தி மாநவா: ।
ததா³ தே³வமவிஜ்ஞாய து³:க²ஸ்யாந்தோ ப⁴விஷ்யதி ॥ 20 ॥
தப:ப்ரபா⁴வாத்³ தே³வப்ரஸாதா³ச்ச
ப்³ரஹ்ம ஹ ஶ்வேதாஶ்வதரோ(அ)த² வித்³வாந் ।
அத்யாஶ்ரமிப்⁴ய: பரமம் பவித்ரம்
ப்ரோவாச ஸம்யக்³ருஷிஸங்க⁴ஜுஷ்டம் ॥ 21 ॥
வேதா³ந்தே பரமம் கு³ஹ்யம் புராகல்பே ப்ரசோதி³தம் ।
நாப்ரஶாந்தாய தா³தவ்யம் நாபுத்ராயாஶிஷ்யாய வா புந: ॥ 22 ॥
யஸ்ய தே³வே பரா ப⁴க்தி: யதா² தே³வே ததா² கு³ரௌ ।
தஸ்யைதே கதி²தா ஹ்யர்தா²: ப்ரகாஶந்தே மஹாத்மந: ॥ 23 ॥
ப்ரகாஶந்தே மஹாத்மந இதி ।