ப்³ரஹ்மஸூத்ரபா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:ப்ரத²ம: பாத³:
பா⁴மதீவ்யாக்²யா
 
ஜ்யோதிஶ்சரணாபி⁴தா⁴நாத் ॥ 24 ॥
இத³மாமநந்திஅத² யத³த: பரோ தி³வோ ஜ்யோதிர்தீ³ப்யதே விஶ்வத: ப்ருஷ்டே²ஷு ஸர்வத: ப்ருஷ்டே²ஷ்வநுத்தமேஷூத்தமேஷு லோகேஷ்வித³ம் வாவ தத்³யதி³த³மஸ்மிந்நந்த: புருஷே ஜ்யோதி:’ (சா². உ. 3 । 13 । 7) இதிதத்ர ஸம்ஶய:கிமிஹ ஜ்யோதி:ஶப்³தே³நாதி³த்யாதி³கம் ஜ்யோதிரபி⁴தீ⁴யதே, கிம் வா பர ஆத்மா இதிஅர்தா²ந்தரவிஷயஸ்யாபி ப்ராணஶப்³த³ஸ்ய தல்லிங்கா³த்³ப்³ரஹ்மவிஷயத்வமுக்தம்இஹ து தல்லிங்க³மேவாஸ்தி நாஸ்தீதி விசார்யதேகிம் தாவத்ப்ராப்தம் ? ஆதி³த்யாதி³கமேவ ஜ்யோதி:ஶப்³தே³ந பரிக்³ருஹ்யத இதிகுத: ? ப்ரஸித்³தே⁴:தமோ ஜ்யோதிரிதி ஹீமௌ ஶப்³தௌ³ பரஸ்பரப்ரதித்³வந்த்³விவிஷயௌ ப்ரஸித்³தௌ⁴சக்ஷுர்வ்ருத்தேர்நிரோத⁴கம் ஶார்வராதி³கம் தம உச்யதேதஸ்யா ஏவாநுக்³ராஹகமாதி³த்யாதி³கம் ஜ்யோதி:ததா²தீ³ப்யதேஇதீயமபி ஶ்ருதிராதி³த்யாதி³விஷயா ப்ரஸித்³தா⁴ ஹி ரூபாதி³ஹீநம் ப்³ரஹ்ம தீ³ப்யத இதி முக்²யாம் ஶ்ருதிமர்ஹதித்³யுமர்யாத³த்வஶ்ருதேஶ்ச ஹி சராசரபீ³ஜஸ்ய ப்³ரஹ்மண: ஸர்வாத்மகஸ்ய த்³யௌர்மர்யாதா³ யுக்தாகார்யஸ்ய து ஜ்யோதிஷ: பரிச்சி²ந்நஸ்ய த்³யௌர்மர்யாதா³ ஸ்யாத் । ‘பரோ தி³வோ ஜ்யோதி:இதி ப்³ராஹ்மணம்நநு கார்யஸ்யாபி ஜ்யோதிஷ: ஸர்வத்ர க³ம்யமாநத்வாத்³த்³யுமர்யாதா³வத்த்வமஸமஞ்ஜஸம்அஸ்து தர்ஹ்யத்ரிவ்ருத்க்ருதம் தேஜ: ப்ரத²மஜம், அத்ரிவ்ருத்க்ருதஸ்ய தேஜஸ: ப்ரயோஜநாபா⁴வாதி³திஇத³மேவ ப்ரயோஜநம் யது³பாஸ்யத்வமிதி சேத் , ; ப்ரயோஜநாந்தரப்ரயுக்தஸ்யைவாதி³த்யாதே³ருபாஸ்யத்வத³ர்ஶநாத் , தாஸாம் த்ரிவ்ருதம் த்ரிவ்ருதமேகைகாம் கரவாணி’ (சா². உ. 6 । 3 । 3) இதி சாவிஶேஷஶ்ருதே: சாத்ரிவ்ருத்க்ருதஸ்யாபி தேஜஸோ த்³யுமர்யாத³த்வம் ப்ரஸித்³த⁴ம்அஸ்து தர்ஹி த்ரிவ்ருத்க்ருதமேவ தத்தேஜோ ஜ்யோதி:ஶப்³த³ம்நநூக்தமர்வாக³பி தி³வோ(அ)வக³ம்யதே(அ)க்³ந்யாதி³கம் ஜ்யோதிரிதிநைஷ தோ³ஷ:; ஸர்வத்ராபி க³ம்யமாநஸ்ய ஜ்யோதிஷ:பரோ தி³வ:இத்யுபாஸநார்த²: ப்ரதே³ஶவிஶேஷபரிக்³ரஹோ விருத்⁴யதே து நிஷ்ப்ரதே³ஶஸ்ய ப்³ரஹ்மண: ப்ரதே³ஶவிஶேஷகல்பநா பா⁴கி³நீ । ‘ஸர்வத: ப்ருஷ்டே²ஷ்வநுத்தமேஷூத்தமேஷு லோகேஷுஇதி சாதா⁴ரப³ஹுத்வஶ்ருதி: கார்யே ஜ்யோதிஷ்யுபபத்³யதேதராம்இத³ம் வாவ தத்³யதி³த³மஸ்மிந்நந்த: புருஷே ஜ்யோதி:’ (சா². உ. 3 । 13 । 7) இதி கௌக்ஷேயே ஜ்யோதிஷி பரம் ஜ்யோதிரத்⁴யஸ்யமாநம் த்³ருஶ்யதேஸாரூப்யநிமித்தாஶ்சாத்⁴யாஸா ப⁴வந்தியதா² தஸ்ய பூ⁴ரிதி ஶிர ஏகம் ஹி ஶிர ஏகமேதத³க்ஷரம்’ (ப்³ரு. உ. 5 । 5 । 3) இதிகௌக்ஷேயஸ்ய து ஜ்யோதிஷ: ப்ரஸித்³த⁴மப்³ரஹ்மத்வம்தஸ்யைஷா த்³ருஷ்டி:’ (சா². உ. 3 । 13 । 8)தஸ்யைஷா ஶ்ருதி:இதி சௌஷ்ண்யகோ⁴ஷவிஶிஷ்டத்வஸ்ய ஶ்ரவணாத் । ‘ததே³தத்³த்³ருஷ்டம் ஶ்ருதம் சேத்யுபாஸீதஇதி ஶ்ருதே:சக்ஷுஷ்ய: ஶ்ருதோ ப⁴வதி ஏவம் வேத³’ (சா². உ. 3 । 13 । 8) இதி சால்பப²லஶ்ரவணாத³ப்³ரஹ்மத்வம்மஹதே ஹி ப²லாய ப்³ரஹ்மோபாஸநமிஷ்யதே சாந்யத³பி கிஞ்சித்ஸ்வவாக்யே ப்ராணாகாஶவஜ்ஜ்யோதிஷோ(அ)ஸ்தி ப்³ரஹ்மலிங்க³ம் பூர்வஸ்மிந்நபி வாக்யே ப்³ரஹ்ம நிர்தி³ஷ்டமஸ்தி, ‘கா³யத்ரீ வா இத³ம் ஸர்வம் பூ⁴தம்இதி ச்ச²ந்தோ³நிர்தே³ஶாத்அதா²பி கத²ஞ்சித்பூர்வஸ்மிந்வாக்யே ப்³ரஹ்ம நிர்தி³ஷ்டம் ஸ்யாத் , ஏவமபி தஸ்யேஹ ப்ரத்யபி⁴ஜ்ஞாநமஸ்திதத்ர ஹி த்ரிபாத³ஸ்யாம்ருதம் தி³வி’ (சா². உ. 3 । 12 । 6)(சா². உ. 3 । 12 । 6) இதி த்³யௌரதி⁴கரணத்வேந ஶ்ரூயதேஅத்ர புந:பரோ தி³வோ ஜ்யோதி:இதி த்³யௌர்மர்யாதா³த்வேநதஸ்மாத்ப்ராக்ருதம் ஜ்யோதிரிஹ க்³ராஹ்யமித்யேவம் ப்ராப்தே ப்³ரூம:

யஜ்ஜ்யோதிரதோ தி³வோ த்³யுலோகாத்பரம் தீ³ப்யதே ப்ரகாஶதே விஶ்வத:ப்ருஷ்டே²ஷு விஶ்வேஷாமுபரி । அஸங்குசத்³வ்ருத்திரயம் விஶ்வஶப்³தோ³(அ)நவயவத்வேந ஸம்ஸாரமண்ட³லம் ப்³ரூத இதி த³ர்ஶயிதுமாஹ -

ஸர்வத:ப்ருஷ்டே²ஷூத்தமேஷு ।

ந சேத³முத்தமமாத்ரமபிது ஸர்வோத்தமமித்யாஹ -

அநுத்தமேஷு

நாஸ்த்யேப்⁴யோ(அ)ந்ய உத்தம இத்யர்த²: । “இத³ம் வாவ தத்³யதி³த³மஸ்மிந்புருஷே(அ)ந்தர்ஜ்யோதி:”(சா². உ. 3 । 13 । 7) த்வக்³ராஹ்யேண ஶாரீரேணோஷ்மணா, ஶ்ரோத்ரக்³ராஹ்யேண ச பிஹிதகர்ணேந பும்ஸா கோ⁴ஷேண லிங்கே³நாநுமீயதே । தத்ர ஶாரீரஸ்யோஷ்மணஸ்த்வசா த³ர்ஶநம் த்³ருஷ்டி:, கோ⁴ஷஸ்ய ச ஶ்ரவணம் ஶ்ருதி:, தயோஶ்ச த்³ருஷ்டிஶ்ருதீ ஜ்யோதிஷ ஏவ, தல்லிங்கே³ந தத³நுமாநாதி³தி । அத்ர ஸம்ஶய: - கிம் ஜ்யோதி:ஶப்³த³: தேஜ உத ப்³ரஹ்மேதி । கிம் தாவத்ப்ராப்தம், தேஜ இதி । குத:, கௌ³ணமுக்²யக்³ரஹணவிஷயே முக்²யக்³ரஹணஸ்ய “ஔத்ஸர்கி³கத்வாத்³வாக்யஸ்த²தேஜோலிங்கோ³பலம்ப⁴நாத் । வாக்யாந்தரேணாநியமாத்தத³ர்தா²ப்ரதிஸந்தி⁴த:” ॥ ப³லவத்³பா³த⁴கோபநிபாதேந க²ல்வாகாஶப்ராணஶப்³தௌ³ முக்²யார்த²த்வாத்ப்ரச்யாவ்யாந்யத்ர ப்ரதிஷ்டா²பிதௌ । ததி³ஹ ஜ்யோதிஷ்பத³ஸ்ய முக்²யதேஜோவசநத்வே பா³த⁴கஸ்தாவத்ஸ்வவாக்யஶேஷோ நாஸ்தி । ப்ரத்யுத தேஜோலிங்க³மேவ “தீ³ப்யதே” இதி । கோக்ஷேயஜ்யோதி:ஸாரூப்யம் ச சக்ஷுஷ்யோ ரூபவாந் ஶ்ருதோ விஶ்ருதோ ப⁴வதீத்யல்பப²லத்வம் ச ஸ்வவாக்யே ஶ்ரூயதே । ந ஜாது ஜ்வலநாபரநாமா தீ³ப்திர்விநா தேஜோ ப்³ரஹ்மணி ஸம்ப⁴வதி । ந ச கௌக்ஷேயஜ்யோதி:ஸாரூப்யம்ருதே பா³ஹ்யாத்தோஜஸோ ப்³ரஹ்மண்யஸ்தி । ந சௌஷ்ண்யகோ⁴ஷலிங்க³த³ர்ஶநஶ்ரவணமௌத³ர்யாத்தேஜஸோ(அ)ந்யத்ர ப்³ரஹ்மண்யுபபத்³யதே । நச மஹாப²லம் ப்³ரஹ்மோபாஸநமணீயஸே ப²லாய கல்பதே । ஔத³ர்யே து தேஜஸ்யத்⁴யஸ்ய பா³ஹ்யம் தேஜ உபாஸநமேதத்ப²லாநுரூபம் யுஜ்யதே । ததே³தத்தேஜோலிங்க³ம் । ஏதது³போத்³ப³லநாய ச நிரஸ்தமபி மர்யாதா³தா⁴ரப³ஹுத்வமுபந்யஸ்தம், இஹ தந்நிராஸகாரணாபா⁴வாத் । நச மர்யாதா³வத்த்வம் தேஜோராஶேர்ந ஸம்ப⁴வதி, தஸ்ய ஸௌர்யாதே³: ஸாவயவத்வேந ததே³கதே³ஶமர்யாதா³ஸம்ப⁴வாத்தஸ்ய சோபாஸ்யத்வேந விதா⁴நாத் , ப்³ரஹ்மணஸ்த்வநவயவஸ்யாவயவோபாஸநாநுபபத்தே:, அவயவகல்பநாயாஶ்ச ஸத்யாம் க³தாவநவகல்பநாத் । நச “பாதோ³(அ)ஸ்ய ஸர்வா பூ⁴தாநி த்ரிபாத³ஸ்யாம்ருதம் தி³வி” (சா². உ. 3 । 12 । 6) இதி ப்³ரஹ்மப்ரதிபாத³கம் வாக்யாந்தரம், “யத³த: பரோ தி³வோ ஜ்யோதி:” (சா². உ. 3 । 13 । 7) ஶப்³த³ம் ப்³ரஹ்மணி வ்யவஸ்தா²பயதீதி யுக்தம் । நஹி ஸம்நிதா⁴நமாத்ராத்³வாக்யாந்தரேண வாக்யாந்தரக³தா ஶ்ருதி: ஶக்யா முக்²யார்தா²ச்ச்யாவயிதும் । நச வாக்யாந்தரே(அ)தி⁴கரணத்வேந த்³யௌ: ஶ்ருதா தி³வ இதி மர்யாதா³ஶ்ருதௌ ஶக்யா ப்ரத்யபி⁴ஜ்ஞாதும் । அபிச வாக்யாந்தரஸ்யாபி ப்³ரஹ்மார்த²த்வம் ப்ரஸாத்⁴யமேவ நாத்³யாபி ஸித்⁴யதி, தத்கத²ம் தேந நியந்தும் ப்³ரஹ்மபரதயா “யத³த: பர:” இதி வாக்யம் ஶக்யம் । தஸ்மாத்தேஜ ஏவ ஜ்யோதிர்ந ப்³ரஹ்மேதி ப்ராப்தம் । தேஜ:கத²நப்ரஸ்தாவே தம:கத²நம் ப்ரதிபக்ஷோபந்யாஸேந ப்ரதிபக்ஷாந்தரே த்³ருடா⁴ ப்ரதீதிர்ப⁴வதீத்யேதத³ர்த²ம் ।

சக்ஷுர்வ்ருத்தேர்நிரோத⁴கமிதி ।

அர்தா²வரகத்வேந ।

ஆக்ஷேப்தாஹ -

நநு கார்யஸ்யாபீதி ।

ஸமாதா⁴தைகதே³ஶீ ப்³ரூதே -

அஸ்து தர்ஹீதி ।

யத்து தேஜோ(அ)ப³ந்நாப்⁴யாமஸம்ப்ருக்தம் தத³த்ரிவ்ருத்க்ருதமுச்யதே ।

ஆக்ஷேப்தா தூ³ஷயதி -

நேதி ।

நஹி தத்க்வசித³ப்யுபயுஜ்யதே; ஸர்வாஸ்வர்த²க்ரியாஸு த்ரிவத்க்ருதஸ்யைவோபயோகா³தி³த்யர்த²: ।

ஏகதே³ஶிந: ஶங்காமாஹ -

இத³மேவேதி ।

ஆக்ஷேப்தா நிராகரோதி -

ந ।

ப்ரயோஜநாந்தரேதி ।

'ஏகைகாம் த்ரிவ்ருதம் த்ரிவ்ருதம் கரவாணி” இதி தேஜ:ப்ரப்⁴ருத்யுபாஸநாமாத்ரவிஷயா ஶ்ருதிர்ந ஸங்கோசயிதும் யுக்தேத்யர்த²: ।

ஏவமேகதே³ஶிநி தூ³ஷிதே பரமஸமாதா⁴தா பூர்வபக்ஷீ ப்³ரூதே -

அஸ்து தர்ஹி த்ரிவ்ருத்க்ருதமேவேதி ।

பா⁴கி³நீ யுக்தா ।

யத்³யப்யாதா⁴ரப³ஹுத்வஶ்ருதிர்ப்³ரஹ்மண்யபி கல்பிதோபாதி⁴நிப³ந்த⁴நா கத²ஞ்சிது³பபத்³யதே, ததா²பி யதா² கார்யே ஜ்யோதிஷ்யதிஶயேநோபபத்³யதே ந ததா²த்ரேத்யத உக்தம் -

உபபத்³யேததராமிதி ।

ப்ராக்ருதம்

ப்ரக்ருதேர்ஜாதம், கார்யமிதி யாவத் । ஏவம் ப்ராப்த உச்யதே - “ஸர்வநாமப்ரஸித்³தா⁴ர்த²ம் ப்ரஸாத்⁴யார்த²விகா⁴தக்ருத் । ப்ரஸித்³த்⁴யபேக்ஷி ஸத்பூர்வவாக்யஸ்த²மபகர்ஷதி ॥ தத்³ப³லாத்தேந நேயாநி தேஜோலிங்கா³ந்யபி த்⁴ருவம் । ப்³ரஹ்மண்யேவ ப்ரதா⁴நம் ஹி ப்³ரஹ்மச்ச²ந்தோ³ ந தத்ர து” ॥ ஔத்ஸர்கி³கம் தாவத்³யத³ப்ரஸித்³தா⁴ர்தா²நுவாத³கத்வம் யத்³விதி⁴விப⁴க்திமப்யபூர்வார்தா²வபோ³த⁴நஸ்வபா⁴வாத்ப்ரச்யாவயதி । யதா² “யஸ்யாஹிதாக்³நேரக்³நிர்க்³ருஹாந்த³ஹேத்” “யஸ்யோப⁴யம் ஹவிரார்திமார்ச்சே²த்”(தை.ப்³ரா. 3.7.1) இதி । யத்ர புநஸ்தத்ப்ரஸித்³த⁴மந்யதோ ந கத²ஞ்சிதா³ப்யதே, தத்ர வசநாநி த்வபூர்வத்வாதி³தி ஸர்வநாம்ந: ப்ரஸித்³தா⁴ர்த²த்வம் ப³லாத³பநீயதே । யதா² “யதா³க்³நேயோ(அ)ஷ்டாகபாலோ ப⁴வதி”(தை.ப்³ரா. 25.14.4) இதி । ததி³ஹ “யத³த: பரோ தி³வோ ஜ்யோதி:” (சா². உ. 3 । 13 । 7) இதி யச்ச²ப்³த³ஸாமர்த்²யாத் த்³யுமர்யாதே³நாபி ஜ்யோதிஷா ப்ரஸித்³தே⁴ந ப⁴விதவ்யம் । நச தஸ்ய ப்ரமாணாந்தரத: ப்ரஸித்³தி⁴ரஸ்தி । பூர்வவாக்யே ச த்³யுஸம்ப³ந்தி⁴தயா த்ரிபாத்³ப்³ரஹ்ம ப்ரஸித்³த⁴மிதி ப்ரஸித்³த்⁴யபேக்ஷாயாம் ததே³வ ஸம்ப³த்⁴யதே । நச ப்ரதா⁴நஸ்ய ப்ராதிபதி³கார்த²ஸ்ய தத்த்வேந ப்ரத்யபி⁴ஜ்ஞாநே தத்³விஶேஷணஸ்ய விப⁴க்த்யர்த²ஸ்யாந்யதாமாத்ரேணாந்யதா யுக்தா । ஏவம் ச தத்³வாக்யஸ்தா²நி தேஜோலிங்கா³ந்யஸமஞ்ஜஸாநீதி ப்³ரஹ்மண்யேவ க³மயிதவ்யாநி, க³மிதாநி ச பா⁴ஷ்யக்ருதா । தத்ர ஜ்யோதிர்ப்³ரஹ்மவிகார இதி ஜ்யோதிஷா ப்³ரஹ்மைவோபலக்ஷ்யதே । அத²வா ப்ரகாஶமாத்ரவசநோ ஜ்யோதி:ஶப்³த³: ப்ரகாஶஶ்ச ப்³ரஹ்மேதி ப்³ரஹ்மணி முக்²ய இதி ஜ்யோதிர்ப³ஹ்மேதி ஸித்³த⁴ம் ।