ஜ்யோதிஶ்சரணாபி⁴தா⁴நாத் ।
இத³மாமநந்தி - “அத² யத³த: பரோ தி³வோ ஜ்யோதிர்தீ³ப்யதே விஶ்வத:ப்ருஷ்டே²ஷு ஸர்வத: ப்ருஷ்டே²ஷ்வநுத்தமேஷூத்தமேஷு லோகேஷ்வித³ம் வாவ தத்³யதி³த³மஸ்மிந்நந்த:புருஷே ஜ்யோதி:”(சா². உ. 3 । 13 । 7) இதி ।
யஜ்ஜ்யோதிரதோ தி³வோ த்³யுலோகாத்பரம் தீ³ப்யதே ப்ரகாஶதே விஶ்வத:ப்ருஷ்டே²ஷு விஶ்வேஷாமுபரி । அஸங்குசத்³வ்ருத்திரயம் விஶ்வஶப்³தோ³(அ)நவயவத்வேந ஸம்ஸாரமண்ட³லம் ப்³ரூத இதி த³ர்ஶயிதுமாஹ -
ஸர்வத:ப்ருஷ்டே²ஷூத்தமேஷு ।
ந சேத³முத்தமமாத்ரமபிது ஸர்வோத்தமமித்யாஹ -
அநுத்தமேஷு
நாஸ்த்யேப்⁴யோ(அ)ந்ய உத்தம இத்யர்த²: । “இத³ம் வாவ தத்³யதி³த³மஸ்மிந்புருஷே(அ)ந்தர்ஜ்யோதி:”(சா². உ. 3 । 13 । 7) த்வக்³ராஹ்யேண ஶாரீரேணோஷ்மணா, ஶ்ரோத்ரக்³ராஹ்யேண ச பிஹிதகர்ணேந பும்ஸா கோ⁴ஷேண லிங்கே³நாநுமீயதே । தத்ர ஶாரீரஸ்யோஷ்மணஸ்த்வசா த³ர்ஶநம் த்³ருஷ்டி:, கோ⁴ஷஸ்ய ச ஶ்ரவணம் ஶ்ருதி:, தயோஶ்ச த்³ருஷ்டிஶ்ருதீ ஜ்யோதிஷ ஏவ, தல்லிங்கே³ந தத³நுமாநாதி³தி । அத்ர ஸம்ஶய: - கிம் ஜ்யோதி:ஶப்³த³: தேஜ உத ப்³ரஹ்மேதி । கிம் தாவத்ப்ராப்தம், தேஜ இதி । குத:, கௌ³ணமுக்²யக்³ரஹணவிஷயே முக்²யக்³ரஹணஸ்ய “ஔத்ஸர்கி³கத்வாத்³வாக்யஸ்த²தேஜோலிங்கோ³பலம்ப⁴நாத் । வாக்யாந்தரேணாநியமாத்தத³ர்தா²ப்ரதிஸந்தி⁴த:” ॥ ப³லவத்³பா³த⁴கோபநிபாதேந க²ல்வாகாஶப்ராணஶப்³தௌ³ முக்²யார்த²த்வாத்ப்ரச்யாவ்யாந்யத்ர ப்ரதிஷ்டா²பிதௌ । ததி³ஹ ஜ்யோதிஷ்பத³ஸ்ய முக்²யதேஜோவசநத்வே பா³த⁴கஸ்தாவத்ஸ்வவாக்யஶேஷோ நாஸ்தி । ப்ரத்யுத தேஜோலிங்க³மேவ “தீ³ப்யதே” இதி । கோக்ஷேயஜ்யோதி:ஸாரூப்யம் ச சக்ஷுஷ்யோ ரூபவாந் ஶ்ருதோ விஶ்ருதோ ப⁴வதீத்யல்பப²லத்வம் ச ஸ்வவாக்யே ஶ்ரூயதே । ந ஜாது ஜ்வலநாபரநாமா தீ³ப்திர்விநா தேஜோ ப்³ரஹ்மணி ஸம்ப⁴வதி । ந ச கௌக்ஷேயஜ்யோதி:ஸாரூப்யம்ருதே பா³ஹ்யாத்தோஜஸோ ப்³ரஹ்மண்யஸ்தி । ந சௌஷ்ண்யகோ⁴ஷலிங்க³த³ர்ஶநஶ்ரவணமௌத³ர்யாத்தேஜஸோ(அ)ந்யத்ர ப்³ரஹ்மண்யுபபத்³யதே । நச மஹாப²லம் ப்³ரஹ்மோபாஸநமணீயஸே ப²லாய கல்பதே । ஔத³ர்யே து தேஜஸ்யத்⁴யஸ்ய பா³ஹ்யம் தேஜ உபாஸநமேதத்ப²லாநுரூபம் யுஜ்யதே । ததே³தத்தேஜோலிங்க³ம் । ஏதது³போத்³ப³லநாய ச நிரஸ்தமபி மர்யாதா³தா⁴ரப³ஹுத்வமுபந்யஸ்தம், இஹ தந்நிராஸகாரணாபா⁴வாத் । நச மர்யாதா³வத்த்வம் தேஜோராஶேர்ந ஸம்ப⁴வதி, தஸ்ய ஸௌர்யாதே³: ஸாவயவத்வேந ததே³கதே³ஶமர்யாதா³ஸம்ப⁴வாத்தஸ்ய சோபாஸ்யத்வேந விதா⁴நாத் , ப்³ரஹ்மணஸ்த்வநவயவஸ்யாவயவோபாஸநாநுபபத்தே:, அவயவகல்பநாயாஶ்ச ஸத்யாம் க³தாவநவகல்பநாத் । நச “பாதோ³(அ)ஸ்ய ஸர்வா பூ⁴தாநி த்ரிபாத³ஸ்யாம்ருதம் தி³வி” (சா². உ. 3 । 12 । 6) இதி ப்³ரஹ்மப்ரதிபாத³கம் வாக்யாந்தரம், “யத³த: பரோ தி³வோ ஜ்யோதி:” (சா². உ. 3 । 13 । 7) ஶப்³த³ம் ப்³ரஹ்மணி வ்யவஸ்தா²பயதீதி யுக்தம் । நஹி ஸம்நிதா⁴நமாத்ராத்³வாக்யாந்தரேண வாக்யாந்தரக³தா ஶ்ருதி: ஶக்யா முக்²யார்தா²ச்ச்யாவயிதும் । நச வாக்யாந்தரே(அ)தி⁴கரணத்வேந த்³யௌ: ஶ்ருதா தி³வ இதி மர்யாதா³ஶ்ருதௌ ஶக்யா ப்ரத்யபி⁴ஜ்ஞாதும் । அபிச வாக்யாந்தரஸ்யாபி ப்³ரஹ்மார்த²த்வம் ப்ரஸாத்⁴யமேவ நாத்³யாபி ஸித்⁴யதி, தத்கத²ம் தேந நியந்தும் ப்³ரஹ்மபரதயா “யத³த: பர:” இதி வாக்யம் ஶக்யம் । தஸ்மாத்தேஜ ஏவ ஜ்யோதிர்ந ப்³ரஹ்மேதி ப்ராப்தம் । தேஜ:கத²நப்ரஸ்தாவே தம:கத²நம் ப்ரதிபக்ஷோபந்யாஸேந ப்ரதிபக்ஷாந்தரே த்³ருடா⁴ ப்ரதீதிர்ப⁴வதீத்யேதத³ர்த²ம் ।
சக்ஷுர்வ்ருத்தேர்நிரோத⁴கமிதி ।
அர்தா²வரகத்வேந ।
ஆக்ஷேப்தாஹ -
நநு கார்யஸ்யாபீதி ।
ஸமாதா⁴தைகதே³ஶீ ப்³ரூதே -
அஸ்து தர்ஹீதி ।
யத்து தேஜோ(அ)ப³ந்நாப்⁴யாமஸம்ப்ருக்தம் தத³த்ரிவ்ருத்க்ருதமுச்யதே ।
ஆக்ஷேப்தா தூ³ஷயதி -
நேதி ।
நஹி தத்க்வசித³ப்யுபயுஜ்யதே; ஸர்வாஸ்வர்த²க்ரியாஸு த்ரிவத்க்ருதஸ்யைவோபயோகா³தி³த்யர்த²: ।
ஏகதே³ஶிந: ஶங்காமாஹ -
இத³மேவேதி ।
ஆக்ஷேப்தா நிராகரோதி -
ந ।
ப்ரயோஜநாந்தரேதி ।
'ஏகைகாம் த்ரிவ்ருதம் த்ரிவ்ருதம் கரவாணி” இதி தேஜ:ப்ரப்⁴ருத்யுபாஸநாமாத்ரவிஷயா ஶ்ருதிர்ந ஸங்கோசயிதும் யுக்தேத்யர்த²: ।
ஏவமேகதே³ஶிநி தூ³ஷிதே பரமஸமாதா⁴தா பூர்வபக்ஷீ ப்³ரூதே -
அஸ்து தர்ஹி த்ரிவ்ருத்க்ருதமேவேதி ।
பா⁴கி³நீ யுக்தா ।
யத்³யப்யாதா⁴ரப³ஹுத்வஶ்ருதிர்ப்³ரஹ்மண்யபி கல்பிதோபாதி⁴நிப³ந்த⁴நா கத²ஞ்சிது³பபத்³யதே, ததா²பி யதா² கார்யே ஜ்யோதிஷ்யதிஶயேநோபபத்³யதே ந ததா²த்ரேத்யத உக்தம் -
உபபத்³யேததராமிதி ।
ப்ராக்ருதம்
ப்ரக்ருதேர்ஜாதம், கார்யமிதி யாவத் । ஏவம் ப்ராப்த உச்யதே - “ஸர்வநாமப்ரஸித்³தா⁴ர்த²ம் ப்ரஸாத்⁴யார்த²விகா⁴தக்ருத் । ப்ரஸித்³த்⁴யபேக்ஷி ஸத்பூர்வவாக்யஸ்த²மபகர்ஷதி ॥ தத்³ப³லாத்தேந நேயாநி தேஜோலிங்கா³ந்யபி த்⁴ருவம் । ப்³ரஹ்மண்யேவ ப்ரதா⁴நம் ஹி ப்³ரஹ்மச்ச²ந்தோ³ ந தத்ர து” ॥ ஔத்ஸர்கி³கம் தாவத்³யத³ப்ரஸித்³தா⁴ர்தா²நுவாத³கத்வம் யத்³விதி⁴விப⁴க்திமப்யபூர்வார்தா²வபோ³த⁴நஸ்வபா⁴வாத்ப்ரச்யாவயதி । யதா² “யஸ்யாஹிதாக்³நேரக்³நிர்க்³ருஹாந்த³ஹேத்” “யஸ்யோப⁴யம் ஹவிரார்திமார்ச்சே²த்”(தை.ப்³ரா. 3.7.1) இதி । யத்ர புநஸ்தத்ப்ரஸித்³த⁴மந்யதோ ந கத²ஞ்சிதா³ப்யதே, தத்ர வசநாநி த்வபூர்வத்வாதி³தி ஸர்வநாம்ந: ப்ரஸித்³தா⁴ர்த²த்வம் ப³லாத³பநீயதே । யதா² “யதா³க்³நேயோ(அ)ஷ்டாகபாலோ ப⁴வதி”(தை.ப்³ரா. 25.14.4) இதி । ததி³ஹ “யத³த: பரோ தி³வோ ஜ்யோதி:” (சா². உ. 3 । 13 । 7) இதி யச்ச²ப்³த³ஸாமர்த்²யாத் த்³யுமர்யாதே³நாபி ஜ்யோதிஷா ப்ரஸித்³தே⁴ந ப⁴விதவ்யம் । நச தஸ்ய ப்ரமாணாந்தரத: ப்ரஸித்³தி⁴ரஸ்தி । பூர்வவாக்யே ச த்³யுஸம்ப³ந்தி⁴தயா த்ரிபாத்³ப்³ரஹ்ம ப்ரஸித்³த⁴மிதி ப்ரஸித்³த்⁴யபேக்ஷாயாம் ததே³வ ஸம்ப³த்⁴யதே । நச ப்ரதா⁴நஸ்ய ப்ராதிபதி³கார்த²ஸ்ய தத்த்வேந ப்ரத்யபி⁴ஜ்ஞாநே தத்³விஶேஷணஸ்ய விப⁴க்த்யர்த²ஸ்யாந்யதாமாத்ரேணாந்யதா யுக்தா । ஏவம் ச தத்³வாக்யஸ்தா²நி தேஜோலிங்கா³ந்யஸமஞ்ஜஸாநீதி ப்³ரஹ்மண்யேவ க³மயிதவ்யாநி, க³மிதாநி ச பா⁴ஷ்யக்ருதா । தத்ர ஜ்யோதிர்ப்³ரஹ்மவிகார இதி ஜ்யோதிஷா ப்³ரஹ்மைவோபலக்ஷ்யதே । அத²வா ப்ரகாஶமாத்ரவசநோ ஜ்யோதி:ஶப்³த³: ப்ரகாஶஶ்ச ப்³ரஹ்மேதி ப்³ரஹ்மணி முக்²ய இதி ஜ்யோதிர்ப³ஹ்மேதி ஸித்³த⁴ம் ।