அத்தா சராசரக்³ரஹணாத் ।

கட²வல்லீஷு பட்²யதே - யஸ்ய ப்³ரஹ்ம ச க்ஷத்ரம் சோபே⁴ ப⁴வத ஓத³ந: । ம்ருத்யுர்யஸ்யோபஸேசநம் க இத்தா² வேத³ யத்ர ஸ இதி ।

அத்ர சாத³நீயௌதா³நோபஸேசநஸூசித: கஶ்சித³த்தா ப்ரதீயதே । அத்த்ருத்வம் ச போ⁴க்த்ருதா வா ஸம்ஹர்த்ருதா வா ஸ்யாத் । நச ப்ரஸ்துதஸ்ய பரமாத்மநோ போ⁴க்த்ருதாஸ்தி, “அநஶ்ரந்நந்யோ(அ)பி⁴சாகஶீதி”(மு. உ. 3 । 1 । 1) இதி ஶ்ருத்யா போ⁴க்த்ருதாப்ரதிஷேதா⁴த் । ஜீவாத்மநஶ்ச போ⁴க்த்ருதாவிதா⁴நாத் “தயோரந்ய: பிப்பலம் ஸ்வாத்³வத்தி”(மு. உ. 3 । 1 । 1) இதி । தத்³யதி³ போ⁴க்த்ருத்வமத்த்ருத்வம் ததோ முக்தஸம்ஶயம் ஜீவாத்மைவ ப்ரதிபத்தவ்ய: । ப்³ரஹ்மக்ஷத்ராதி³ சாஸ்ய கார்யகாரணஸங்கா⁴தோ போ⁴கா³யதநதயா வா ஸாக்ஷாத்³வா ஸம்ப⁴வதி போ⁴க்³யம் । அத² து ஸம்ஹர்த்ருதா போ⁴க்த்ருதா, ததஸ்த்ரயாணாமக்³நிஜீவபரமாத்மநாம் ப்ரஶ்நோபந்யாஸோபலப்³தே⁴: ஸம்ஹர்த்ருத்வஸ்யாவிஶேஷாத்³ப⁴வதி ஸம்ஶய: - கிமத்தா அக்³நிராஹோ ஜீவ உதாஹோ பரமாத்மேதி । தத்ரௌத³நஸ்ய போ⁴க்³யத்வேந லோகே ப்ரஸித்³தே⁴ர்போ⁴க்த்ருத்வமேவ ப்ரத²மம் பு³த்³தௌ⁴ விபரிவர்ததே, சரமம் து ஸம்ஹர்த்ருத்வமிதி போ⁴க்தைவாத்தா । ததா² ச ஜீவ ஏவ । “ந ஜாயதே ம்ரியதே”(க. உ. 1 । 2 । 18) இதி ச தஸ்யைவ ஸ்துதி: । யதி³ து ஸம்ஹாரகாலே(அ)பி ஸம்ஸ்காரமாத்ரேண தஸ்யாவஸ்தா²நாத் । து³ர்ஜ்ஞாநத்வம் ச தஸ்ய ஸூக்ஷ்மத்வாத் । தஸ்மாஜ்ஜீவ ஏவாத்தேஹோபாஸ்யத இதி ப்ராப்தம் । யதி³ து ஸம்ஹர்த்ருத்வமத்த்ருத்வம் ததா²ப்யக்³நிரத்தா, “அக்³நிரந்நாத³:”(ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 6) இதி ஶ்ருதிப்ரஸித்³தி⁴ப்⁴யாம் । ஏவம் ப்ராப்தேபி⁴தீ⁴யதேஅத்தாத்ர பரமாத்மா, குத:, சராசரக்³ரஹணாத் । “உபே⁴ யஸ்யோத³ந:” இதி “ம்ருத்யுர்யஸ்யோபஸேசநம்”(க. உ. 1 । 2 । 25) இதி ச ஶ்ரூயதே । தத்ர யதி³ ஜீவஸ்ய போ⁴கா³யதநதயா தத்ஸாத⁴நதயா ச கார்யகாரணஸங்கா⁴த: ஸ்தி²த:, ந தர்ஹ்யேத³ந: । நஹ்யோத³நோ போ⁴கா³யதநம், நாபி போ⁴க³ஸாத⁴நம், அபி து போ⁴க்³ய: । நச போ⁴கா³யதநஸ்ய போ⁴க³ஸாத⁴நஸ்ய வா போ⁴க்³யத்வம் முக்²யம் । ந சாத்ர ம்ருத்யுருபஸேசநதயா கல்ப்யதே । நச ஜீவஸ்ய கார்யகாரணஸங்கா⁴தோ ப்³ரஹ்மக்ஷத்ராதி³ரூபோ ப⁴க்ஷ்ய:, கஸ்யசித்க்ரூரஸத்த்வஸ்ய வ்யாக்⁴ராதே³: கஶ்சித்³ப⁴வேத் ந து ஸர்வதா² ஸர்வஜீவஸ்ய । தேந ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரவிஷயமபி ஸர்வஜீவஸ்யாத்த்ருத்வம் ந வ்யாப்நோதி, கிமங்க³ புநர்ம்ருத்யூபஸேசநவ்யாப்தம் சராசரம் । ந சௌத³நபதா³த்ப்ரத²மாவக³தபோ⁴க்³யத்வாநுரோதே⁴ந யதா²ஸம்ப⁴வமத்த்ருத்வம் யோஜ்யத இதி யுக்தம் । நஹ்யோத³நபத³ம் ஶ்ருத்யா போ⁴க்³யத்வமாஹ, கிந்து லக்ஷணயா । நச லாக்ஷணிகபோ⁴க்³யத்வாநுரோதே⁴ந “ம்ருத்யுர்யஸ்யோபஸேசநம்”(க. உ. 1 । 2 । 25) இதி, “ப்³ரஹ்ம ச க்ஷத்ரம் ச” இதி ச ஶ்ருதீ ஸங்கோசமர்ஹத: । நச ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரே ஏவாத்ர விவக்ஷிதே, ம்ருத்யூபஸேசநேந ப்ராணப்⁴ருந்மாத்ரோபஸ்தா²பநாத் । ப்ராணிஷு ப்ரதா⁴நத்வேந ச ப்³ரஹ்மக்ஷத்ரோபந்யாஸஸ்யோபபத்தே:, அந்யநிவ்ருத்தேரஶாப்³த³த் , வாதநர்த²த்வாச்ச । ததா²ச சராசரஸம்ஹர்த்ருத்வம் பரமாத்மந ஏவ । நாக்³நே: । நாபி ஜீவஸ்ய । ததா²ச “ந ஜாயதே ம்ரியதே வா விபஶ்சித்”(க. உ. 1 । 2 । 18) இதி ப்³ரஹ்மண: ப்ரக்ருதஸ்ய ந ஹாநம் ப⁴விஷ்யதி । “க இத்தா² வேத³ யத்ர ஸ:”(க. உ. 1 । 2 । 25) இதி ச து³ர்ஜ்ஞாநதோபபத்ஸ்யதே । ஜீவஸ்ய து ஸர்வலோகப்ரஸித்³த⁴ஸ்ய ந து³ர்ஜ்ஞாநதா । தஸ்மாத³த்தா பரமாத்மைவேதி ஸித்³த⁴ம் ॥ 9 ॥ ॥ 10 ॥