அந்தர உபபத்தே: ।

நநு “அந்தஸ்தத்³த⁴ர்மோபதே³ஶாத்”(ப்³ர.ஸூ. 1-1-20) இத்யநேநைவைதத்³க³தார்த²ம் । ஸந்தி க²ல்வத்ராப்யம்ருதத்வாப⁴யத்வாத³யோ ப்³ரஹ்மத⁴ர்மா: ப்ரதிபி³ம்ப³ஜீவதே³வதாஸ்வஸம்ப⁴விந: । தஸ்மாத்³ப்³ரஹ்மத⁴ர்மோபதே³ஶாத்³ப்³ரஹ்மைவாத்ர விவக்ஷிதம் । ஸாக்ஷாச்ச ப்³ரஹ்மஶப்³தோ³பாதா³நாத் । உச்யதே - “ஏஷ த்³ருஶ்யத இத்யேதத்ப்ரத்யக்ஷே(அ)ர்தே² ப்ரயுஜ்யதே । பரோக்ஷம் ப்³ரஹ்ம ந ததா² ப்ரதிபி³ம்பே³ து யுஜ்யதே ॥ 1 ॥ உபக்ரமவஶாத்பூர்வமிதரேஷாம் ஹி வர்ணநம் । க்ருதம் ந்யாயேந யேநைவ ஸ க²ல்வத்ராநுஷஜ்யதே” ॥ 2 ॥ “ருதம் பிப³ந்தௌ” (க. உ. 1 । 3 । 1) இத்யத்ர ஹி ஜீவபரமாத்மாநௌ ப்ரத²மமவக³தாவிதி தத³நுரோதே⁴ந கு³ஹாப்ரவேஶாத³ய: பஶ்சாத³வக³தா வ்யாக்²யாதா:, தத்³வதி³ஹாபி “ய ஏஷோ(அ)க்ஷிணி புருஷோ த்³ருஶ்யதே”(சா². உ. 4 । 15 । 1) இதி ப்ரத்யக்ஷாபி⁴தா⁴நாத்ப்ரத²மமவக³தே சா²யாபுருஷே தத³நுரோதே⁴நாம்ருதத்வாப⁴யத்வாத³ய: ஸ்துத்யா கத²ஞ்சித்³வ்யாக்²யேயா: । தத்ர சாம்ருதத்வம் கதிபயக்ஷணாவஸ்தா²நாத் , அப⁴யத்வமசேதநத்வாத் , புருஷத்வம் புருஷாகாரத்வாத் , ஆத்மத்வம் கநீநிகாயதநத்வாத் , ப்³ரஹ்மரூபத்வமுக்தரூபாம்ருதத்வாதி³யோகா³த் । ஏவம் வாமநீத்வாத³யோ(அ)ப்யஸ்ய ஸ்துத்யைவ கத²ஞ்சிந்நேதவ்யா: । கம் ச க²ம் சேத்யாதி³ து வாக்யமக்³நீநாம் நாசார்யவாக்யம் நியந்துமர்ஹதி । “ஆசார்யஸ்து தே க³திம் வக்தா”(சா². உ. 4 । 14 । 1) இதி ச க³த்யந்தராபி⁴ப்ராயம், ந தூக்தபரிஶிஷ்டாபி⁴ப்ராயம் । தஸ்மாச்சா²யாபுருஷ ஏவாத்ரோபாஸ்ய இதி பூர்வ: பக்ஷ: । ஸம்ப⁴வமாத்ரேண து ஜீவதே³வதே உபந்யஸ்தே, பா³த⁴காந்தரோபத³ர்ஶநாய சைஷ த்³ருஶ்யத இத்யஸ்யாத்ராபா⁴வாத் । “அந்தஸ்தத்³த⁴ர்மோபதே³ஶா”(ப்³ர.ஸூ. 1-1-20) தி³த்யநேந நிராக்ருதத்வாத் ।

ஏவம் ப்ராப்த உச்யதே -

ய ஏஷ இதி ।

'அநிஷ்பந்நாபி⁴தா⁴நே த்³வே ஸர்வநாமபதே³ ஸதீ । ப்ராப்ய ஸம்நிஹிதஸ்யார்த²ம் ப⁴வேதாமபி⁴தா⁴த்ருணீ” ॥ ஸம்நிஹிதாஶ்ச புருஷாத்மாதி³ஶப்³தா³ஸ்தே ச ந யாவத்ஸ்வார்த²மபி⁴த³த⁴தி தாவத்ஸர்வநாமப்⁴யாம் நார்த²துஷோ(அ)ப்யபி⁴தீ⁴யத இதி குதஸ்தத³ர்த²ஸ்யாபரோக்ஷதா । புருஷாத்மஶப்³தௌ³ ச ஸர்வநாமநிரபேக்ஷௌ ஸ்வரஸதோ ஜீவே வா பரமாத்மநி வா வர்தேதே இதி । நச தயோஶ்சக்ஷுஷி ப்ரத்யக்ஷத³ர்ஶநமிதி நிரபேக்ஷபுருஷபத³ப்ரத்யாயிதார்தா²நுரோதே⁴ந ய ஏஷ இதி த்³ருஶ்யத இதி ச யதா²ஸம்ப⁴வம் வ்யாக்²யேயம் । வ்யாக்²யாதம் ச ஸித்³த⁴வது³பாதா³நம் ஶாஸ்த்ராத்³யபேக்ஷம் வித்³வத்³விஷயம் ப்ரரோசநார்த²ம் । விது³ஷ: ஶாஸ்த்ரத உபலப்³தி⁴ரேவ த்³ருட⁴தயா ப்ரத்யக்ஷவது³சபர்யதே ப்ரஶம்ஸார்த²மித்யர்த²: ।