அக்ஷரமம்ப³ராந்தத்⁴ருதே: ।

அக்ஷரஶப்³த³: ஸமுதா³யப்ரஸித்³த்⁴யா வர்ணேஷு ரூட⁴: । பரமாத்மநி சாவயவப்ரஸித்³த்⁴யா யௌகி³க: । அவயவப்ரஸித்³தே⁴ஶ்ச ஸமுதா³யப்ரஸித்³தி⁴ர்ப³லீயஸீதி வர்ணா ஏவாக்ஷரம் । நச வர்ணேஷ்வாகாஶஸ்யோதத்வப்ரோதத்வே நோபபத்³யேதே, ஸர்வஸ்யைவ ரூபதே⁴யஸ்யநாமதே⁴யாத்மகத்வாத் । ஸர்வம் ஹி ரூபதே⁴யம் நாமதே⁴யஸம்பி⁴ந்நமநுபூ⁴யதே, கௌ³ரயம் வ்ருக்ஷோ(அ)யமிதி । ந சோபாயத்வாத்தத்ஸம்பே⁴த³ஸம்ப⁴வ: । நஹி தூ⁴மோபாயா வஹ்நிதீ⁴ர்தூ⁴மஸம்பி⁴ந்நம் வஹ்நிமவகா³ஹதே தூ⁴மோ(அ)யம் வஹ்நிரிதி, கிந்து வையதி⁴கரண்யேந தூ⁴மாத்³வஹ்நிரிதி । ப⁴வதி து நாமதே⁴யஸம்பி⁴ந்நோ ரூபதே⁴யப்ரத்யயோ டி³த்தோ²(அ)யமிதி । அபிச ஶப்³தா³நுபாயே(அ)பி ரூபதே⁴யப்ரத்யயே லிங்கே³ந்த்³ரியஜந்மநி நாமஸம்பே⁴தோ³ த்³ருஷ்ட: । தஸ்மாந்நாமஸம்பி⁴ந்நா ப்ருதி²வ்யாத³யோ(அ)ம்ப³ராந்தா நாம்நா க்³ரதி²தாஶ்ச வித்³தா⁴ஶ்ச, நாமாநி ச ஓங்காராத்மகாநி தத்³வ்யாப்தத்வாத் । “தத்³யதா² ஶங்குநா ஸர்வாணி பர்ணாநி ஸந்த்ருண்ணாந்யேவமோங்காரேண ஸர்வா வாக்”(சா². உ. 2 । 23 । 3) இதி ஶ்ருதே: । அத ஓங்காராத்மகா: ப்ருதி²வ்யாத³யோ(அ)ம்ப³ராந்தா இதி வர்ணா ஏவாக்ஷரம் ந பரமாத்மேதி ப்ராப்தம் । ஏவம் ப்ராப்தே(அ)பி⁴தீ⁴யதே - அக்ஷரம் பரமாத்மைவ, ந து வர்ணா: । குத: । அம்ப³ராந்தத்⁴ருதே: । ந க²ல்வம்ப³ராந்தாநி ப்ருதி²வ்யாதீ³நி வர்ணா தா⁴ரயிதுமர்ஹந்தி, கிந்து பரமாத்மைவ । தேஷாம் பரமாத்மவிகாரத்வாத் । நச நாமதே⁴யாத்மகம் ரூபதே⁴யமிதி யுக்தம், ஸ்வரூபபே⁴தா³த் , உபாயபே⁴தா³த் , அர்த²க்ரியாபே⁴தா³ச்ச । ததா²ஹி - ஶப்³த³த்வஸாமாந்யாத்மகாநி ஶ்ரோத்ரக்³ராஹ்யாண்யபி⁴தே⁴யப்ரத்யயார்த²க்ரியாணி நாமதே⁴யாந்யநுபூ⁴யந்தே । ரூபதே⁴யாநி து க⁴டபடாதீ³நி க⁴டத்வபடத்வாதி³ஸாமாந்யாத்மகாநி சக்ஷுராதீ³ந்த்³ரியாக்³ராஹ்யாணி மது⁴தா⁴ரணப்ராவரணாத்³யர்த²க்ரியாணி ச பே⁴தே³நாநுபூ⁴யந்தே இதி குதோ நாமஸம்பே⁴த³: । நச டி³த்தோ²(அ)யமிதி ஶப்³த³ஸாமாநாதி⁴கரண்யப்ரத்யய: । ந க²லு ஶப்³தா³த்மகோ(அ)யம் பிண்ட³ இத்யநுப⁴வ:, கிந்து யோ நாநாதே³ஶகாலஸம்ப்லுத: பிண்ட³: ஸோ(அ)யம் ஸம்நிஹிததே³ஶகால இத்யர்த²: । ஸம்ஜ்ஞா து க்³ருஹீதஸம்ப³ந்தை⁴ரத்யந்தாப்⁴யாஸாத்பிண்டா³பி⁴நிவேஶிந்யேவ ஸம்ஸ்காரோத்³போ³த⁴ஸம்பாதாயாதா ஸ்மர்யதே । யதா²ஹு: - “யத்ஸம்ஜ்ஞாஸ்மரணம் தத்ர ந தத³ப்யந்யஹேதுகம் । பிண்ட³ ஏவ ஹி த்³ருஷ்ட: ஸந்ஸம்ஜ்ஞாம் ஸ்மாரயிதும் க்ஷம: ॥ 1 ॥ ஸம்ஜ்ஞா ஹி ஸ்மர்யமாணாபி ப்ரத்யக்ஷத்வம் ந பா³த⁴தே । ஸம்ஜ்ஞிந: ஸா தடஸ்தா² ஹி ந ரூபாச்சா²த³நக்ஷமா” ॥ 2 ॥ இதி । நச வர்ணாதிரிக்தே ஸ்போ²டாத்மநி அலௌகிகே(அ)க்ஷரபத³ப்ரஸித்³தி⁴ரஸ்தி லோகே । ந சைஷ ப்ராமாணிக இத்யுபரிஷ்டாத்ப்ரவேத³யிஷ்யதே । நிவேதி³தம் சாஸ்மாபி⁴ஸ்தத்த்வபி³ந்தௌ³ । தஸ்மாச்ச்²ரோத்ரக்³ராஹ்யாணாம் வர்ணாநாமம்ப³ராந்தத்⁴ருதேரநுபபத்தே: ஸமுதா³யப்ரஸித்³தி⁴பா³த⁴நாவயவப்ரஸித்³த்⁴யா பரமாத்மைவாக்ஷரமிதி ஸித்³த⁴ம் । யே து ப்ரதா⁴நம் பூர்வபக்ஷயித்வாநேந ஸூத்ரேண பரமாத்மைவாக்ஷரமிதி ஸித்³தா⁴ந்தயந்தி தைரம்ப³ராந்தரத்⁴ருதேரித்யநேந கத²ம் ப்ரதா⁴நம் நிராக்ரியத இதி வாச்யம் । அத² நாதி⁴கரணத்வமாத்ரம் த்⁴ருதி: அபி து ப்ரஶாஸநாதி⁴கரணதா । ததா² ச ஶ்ருதி: - “ஏதஸ்ய வாக்ஷரஸ்ய ப்ரஶாஸநே கா³ர்கி³ ஸூர்யாசந்த்³ரமஸௌ வித்⁴ருதௌ திஷ்ட²த:” (ப்³ரு. உ. 3 । 8 । 9) இதி । ததா²ப்யம்ப³ராந்தத்⁴ருதேரித்யநர்த²கம் । ஏதாவத்³வக்தவ்யம் அக்ஷரம் ப்ரஶாஸநாதி³தி । ஏதாவதைவ ப்ரதா⁴நநிராகரணஸித்³தே⁴: । தஸ்மாத்³வர்ணாக்ஷரதாநிராக்ரியைவாஸ்யார்த²: । நச ஸ்தூ²லாதீ³நாம் வர்ணேஷ்வப்ராப்தேரஸ்தூ²லமித்யாதி³நிஷேதா⁴நுபபத்தேர்வர்ணேஷு ஶங்கைவ நாஸ்தீதி வாச்யம் । நஹ்யவஶ்யம் ப்ராப்திபூர்வகா ஏவ ப்ரதிஷேதா⁴ ப⁴வந்தி, அப்ராப்தேஷ்வபி நித்யாநுவாதா³நாம் த³ர்ஶநாத் । யதா² நாந்தரிக்ஷே ந தி³வீத்யக்³நிசயநநிஷேதா⁴நுவாத³: । தஸ்மாத் யத்கிஞ்சிதே³தத் ॥ 10 ॥