ப்³ரஹ்மஸூத்ரபா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:த்ருதீய: பாத³:
பா⁴மதீவ்யாக்²யா
 
இதரபராமர்ஶாத்ஸ இதி சேந்நாஸம்ப⁴வாத் ॥ 18 ॥
யதி³ வாக்யஶேஷப³லேந த³ஹர இதி பரமேஶ்வர: பரிக்³ருஹ்யேத, அஸ்தி இதரஸ்யாபி ஜீவஸ்ய வாக்யஶேஷே பராமர்ஶ:அத² ஏஷ ஸம்ப்ரஸாதோ³(அ)ஸ்மாச்ச²ரீராத்ஸமுத்தா²ய பரம் ஜ்யோதிருபஸம்பத்³ய ஸ்வேந ரூபேணாபி⁴நிஷ்பத்³யத ஏஷ ஆத்மேதி ஹோவாச’ (சா². உ. 8 । 3 । 4) இதிஅத்ர ஹி ஸம்ப்ரஸாத³ஶப்³த³: ஶ்ருத்யந்தரே ஸுஷுப்தாவஸ்தா²யாம் த்³ருஷ்டத்வாத்தத³வஸ்தா²வந்தம் ஜீவம் ஶக்நோத்யுபஸ்தா²பயிதும் , நார்தா²ந்தரம்ததா² ஶரீரவ்யபாஶ்ரயஸ்யைவ ஜீவஸ்ய ஶரீராத்ஸமுத்தா²நம் ஸம்ப⁴வதி, தா²காஶவ்யபாஶ்ரயாணாம் வாய்வாதீ³நாமாகாஶாத்ஸமுத்தா²நம் , தத்³வத்யதா² சாத்³ருஷ்டோ(அ)பி லோகே பரமேஶ்வரவிஷய ஆகாஶஶப்³த³: பரமேஶ்வரத⁴ர்மஸமபி⁴வ்யாஹாராத் ஆகாஶோ வை நாம நாமரூபயோர்நிர்வஹிதா’ (சா². உ. 8 । 14 । 1) இத்யேவமாதௌ³ பரமேஶ்வரவிஷயோ(அ)ப்⁴யுபக³த:, ஏவம் ஜீவவிஷயோ(அ)பி ப⁴விஷ்யதிதஸ்மாதி³தரபராமர்ஶாத்த³ஹரோ(அ)ஸ்மிந்நந்தராகாஶ:இத்யத்ர ஏவ ஜீவ உச்யத இதி சேத்நைததே³வம் ஸ்யாத்கஸ்மாத் ? அஸம்ப⁴வாத் ஹி ஜீவோ பு³த்³த்⁴யாத்³யுபாதி⁴பரிச்சே²தா³பி⁴மாநீ ஸந் ஆகாஶேநோபமீயேத சோபாதி⁴த⁴ர்மாநபி⁴மந்யமாநஸ்யாபஹதபாப்மத்வாத³யோ த⁴ர்மா: ஸம்ப⁴வந்திப்ரபஞ்சிதம் சைதத்ப்ரத²மஸூத்ரேஅதிரேகாஶங்காபரிஹாராய அத்ர து புநருபந்யஸ்தம்படி²ஷ்யதி சோபரிஷ்டாத்அந்யார்த²ஶ்ச பராமர்ஶ:’ (ப்³ர. ஸூ. 1 । 3 । 20) இதி ॥ 1‍8 ॥

இதரபராமர்ஶாத்ஸ இதி சேந்நாஸம்ப⁴வாத் ।

ஸம்யக் ப்ரஸீத³த்யஸ்மிந் ஜீவோ விஷயேந்த்³ரியஸம்யோக³ஜநிதம் காலுஷ்யம் ஜஹாதீதி ஸுஷுப்தி: ஸம்ப்ரஸாதோ³ ஜீவஸ்யாவஸ்தா²பே⁴த³: ந ப்³ரஹ்மண: ததா² ஶரீராத்ஸமுத்தா²நமபி ஶரீராஶ்ரயஸ்ய ஜீவஸ்ய, நத்வநாஶ்ரயஸ்ய ப்³ரஹ்மண: । தஸ்மாத்³யதா² பூர்வோக்தைர்வாக்யஶேஷக³தைர்லிங்கை³ர்ப்³ரஹ்மாவக³ம்யதே த³ஹராகாஶ:, ஏவம் வாக்யஶேஷக³தாப்⁴யாமேவ ஸம்ப்ரஸாத³ஸமுத்தா²நாப்⁴யாம் த³ஹராகாஶோ ஜீவ: கஸ்மாந்நாவக³ம்யதே । தஸ்மாந்நாஸ்தி விநிக³மநேதி ஶங்கார்த²: । “நாஸம்ப⁴வாத்”(ப்³ர. ஸூ. 1 । 3 । 18) । ஸம்ப்ரஸாத³ஸமுத்த²நாப்⁴யாம் ஹி ஜீவபராமர்ஶோ ந ஜீவபர:, கிந்து ததீ³யதாத்த்விகரூபப்³ரஹ்மபா⁴வபர: । ததா² சைஷ பராமர்ஶோ ப்³ரஹ்மண ஏவேதி ந ஸம்ப்ரஸாத³ஸமுத்தா²நே ஜீவலிங்க³ம் , அபி து ப்³ரஹ்மண ஏவ தாத³ர்த்²யாதி³த்யக்³ரே வக்ஷ்யதே । ஆகாஶோபமாநாத³யஸ்து ப்³ரஹ்மாவ்யபி⁴சாரிணஶ்ச ப்³ரஹ்மபராஶ்சேத்யஸ்தி விநிக³மநேத்யர்த²: ॥ 18 ॥