ஸமாநநாமரூபத்வாச்சாவ்ருத்தாவப்யவிரோதோ⁴ த³ர்ஶநாத்ஸ்ம்ருதேஶ்ச ।

ஶங்காபதோ³த்தரத்வாத்ஸூத்ரஸ்ய ஶங்காபதா³நி பட²தி -

அதா²பி ஸ்யாதி³தி ।

அபி⁴தா⁴நாபி⁴தே⁴யாவிச்சே²தே³ ஹி ஸம்ப³ந்த⁴நித்யத்வம் ப⁴வேத் । ஏவமத்⁴யாபகாத்⁴யேத்ருபரம்பராவிச்சே²தே³ வேத³ஸ்ய நித்யத்வம் ஸ்யாத் । நிரந்வயஸ்ய து ஜக³த: ப்ரவிலயே(அ)த்யந்தாஸதஶ்சாபூர்வஸ்யோத்பாதே³(அ)பி⁴தா⁴நாபி⁴தே⁴யாவத்யந்தமுச்சி²ந்நாவிதி கிமாஶ்ரய: ஸம்ப³ந்த⁴: ஸ்யாத் । அத்⁴யாபகாத்⁴யேத்ருஸந்தாநவிச்சே²தே³ ச கிமாஶ்ரயோ வேத³: ஸ்யாத் । நச ஜீவாஸ்தத்³வாஸநாவாஸிதா: ஸந்தீதி வாச்யம் । அந்த:கரணாத்³யுபாதி⁴கல்பிதா ஹி தே தத்³விச்சே²தே³ ந ஸ்தா²துமர்ஹந்தி । நச ப்³ரஹ்மணஸ்தத்³வாஸநா, தஸ்ய வித்³யாத்மந: ஶுத்³த⁴ஸ்வபா⁴வஸ்ய தத³யோகா³த் । ப்³ரஹ்மணஶ்ச ஸ்ருஷ்ட்யாதா³வந்த:கரணாநி தத³வச்சி²ந்நாஶ்ச² ஜீவா: ப்ராது³ர்ப⁴வந்தோ ந பூர்வகர்மாவித்³யாவாஸநாவந்தோ ப⁴விதுமர்ஹந்தி, அபூர்வத்வாத் । தஸ்மாத்³விருத்³த⁴மித³ம் ஶப்³தா³ர்த²ஸம்ப³ந்த⁴வேத³நித்யத்வம் ஸ்ருஷ்டிப்ரலயாப்⁴யுபக³மேநேதி । அபி⁴தா⁴த்ருக்³ரஹணேநாத்⁴யாபகாத்⁴யேதாராவுக்தௌ ।

ஶங்காம் நிராகர்தும் ஸூத்ரமவதாரயதி -

தத்ரேத³மபி⁴தீ⁴யதே ஸமாநநாமரூபத்வாதி³தி ।

யத்³யபி மஹாப்ரலயஸமயே நாந்த:கரணாத³ய: ஸமுதா³சரத்³வ்ருத்தய: ஸந்தி ததா²பி ஸ்வகாரணே(அ)நிர்வாச்யாயாமவித்³யாயாம் லீநா: ஸூக்ஷ்மேண ஶக்திரூபேண கர்மவிக்ஷேபகாவித்³யாவாஸநாபி⁴: ஸஹாவதிஷ்ட²ந்த ஏவ । ததா² ச ஸ்ம்ருதி: - “ஆஸீதி³த³ம் தமோபூ⁴தமப்ரஜ்ஞாதமலக்ஷணம் । அப்ரதர்க்யமவிஜ்ஞேயம் ப்ரஸுப்தமிவ ஸர்வத: ॥”(ம.ஸ்ம்ரு. 1.5.) இதி । தே சாவதி⁴ம் ப்ராப்ய பரமேஶ்வரேச்சா²ப்ரசோதி³தா யதா² கூர்மதே³ஹே நிலீநாந்யங்கா³நி ததோ நி:ஸரந்தி, யதா² வா வர்ஷாபாயே ப்ராப்தம்ருத்³பா⁴வாநி மண்டூ³கஶரீராணி தத்³வாஸநாவாஸிததயா க⁴நக⁴நாக⁴நாஸாராவஸேகஸுஹிதாநி புநர்மண்டூ³கதே³ஹபா⁴வமநுப⁴வந்தி, ததா² பூர்வவாஸநாவஶாத்பூர்வஸமாநநாமரூபாண்யுத்பத்³யந்தே । ஏதது³க்தம் ப⁴வதி - யத்³யபீஶ்வராத்ப்ரப⁴வ: ஸம்ஸாரமண்ட³லஸ்ய, ததா²பீஶ்வர: ப்ராணப்⁴ருத்கர்மாவித்³யாஸஹகாரீ தத³நுரூபமேவ ஸ்ருஜதி । நச ஸர்க³ப்ரலயப்ரவாஹஸ்யாநாதி³தாமந்தரேணைதது³பபத்³யத இதி ஸர்க³ப்ரலயாப்⁴யயுபக³மே(அ)பி ஸம்ஸாராநாதி³தா ந விருத்⁴யத இதி ।

ததி³த³முக்தம் -

உபபத்³யதே சாப்யுபலப்⁴யதே ச ।

ஆக³மத இதி ।

ஸ்யாதே³தத் । ப⁴வத்வநாதி³தா ஸம்ஸாரஸ்ய, ததா²பி மஹாப்ரலயாந்தரிதே குத: ஸ்மரணம் வேதா³நாமித்யத ஆஹ -

அநாதௌ³ ச ஸம்ஸாரே யதா² ஸ்வாபப்ரபோ³த⁴யோரிதி ।

யத்³யபிப்ராணமாத்ராவஶேஷதாதந்நி:ஶேஷதே ஸுஷுப்தப்ரலயாவஸ்த²யோர்விஶேஷ:, ததா²பி கர்மவிக்ஷேபஸம்ஸ்காரஸஹிதலயலக்ஷணா வித்³யாவஶேஷதாஸாம்யேந ஸ்வாபப்ரலயாவஸ்த²யோரபே⁴த³ இதி த்³ரஷ்டவ்யம் । நநு நாபர்யாயேண ஸர்வேஷாம் ஸுஷுப்தாவஸ்தா², கேஷாஞ்சித்ததா³ ப்ரபோ³தா⁴த் , தேப்⁴யஶ்ச ஸுப்தோத்தி²தாநாம் க்³ரஹணஸம்ப⁴வாத் , ப்ராயணகாலவிப்ரகர்ஷயோஶ்ச வாஸநோச்சே²த³காரணயோரபா⁴வேந ஸத்யாம் வாஸநாயாம் ஸ்மரணோபபத்தே: ஶப்³தா³ர்த²ஸம்ப³ந்த⁴வேத³வ்யஹாராநுச்சே²தோ³ யுஜ்யதே ।

மஹாப்ரலயஸ்த்வபர்யாயேண ப்ராணப்⁴ருந்மாத்ரவர்தீ, ப்ராயணகாலவிப்ரகர்ஷௌ ச தத்ர ஸம்ஸ்காரமாத்ரோச்சே²த³ஹேதூ ஸ்த இதி குத: ஸுஷுப்தவத்பூர்வப்ரபோ³த⁴வ்யவஹாரவது³த்தரப்ரபோ³த⁴வ்யவஹார இதி சோத³யதி -

ஸ்யாதே³தத் । ஸ்வாப இதி ।

பரிஹரதி -

நைஷ தோ³ஷ: । ஸத்யபி வ்யவஹாரோச்சே²தி³நீதி ।

அயமபி⁴ஸந்தி⁴: - ந தாவத்ப்ராயணகாலவிப்ரகர்ஷௌ ஸர்வஸம்ஸ்காரோச்சே²த³கௌ, பூர்வாப்⁴யஸ்தஸ்ம்ருத்யநுப³ந்தா⁴ஜ்ஜாதஸ்ய ஹர்ஷப⁴யஶோகஸம்ப்ரதிபத்தேரநுபபத்தே: । மநுஷ்யஜந்மவாஸநாநாம் சாநேகஜாத்யந்தரஸஹஸ்ரவ்யவஹிதாநாம் புநர்மநுஷ்யஜாதிஸம்வர்தகேந கர்மணாபி⁴வ்யக்த்யபா⁴வப்ரஸங்கா³த் । தஸ்மாந்நிக்ருஷ்டதி⁴யாமபி யத்ர ஸத்யபி ப்ராயணகாலவிப்ரகர்ஷாதௌ³ பூர்வவாஸநாநுவ்ருத்தி:, தத்ர கைவ கதா² பரமேஶ்வராநுக்³ரஹேண த⁴ர்மஜ்ஞாநவைராக்³யைஶ்வர்யாதிஶயஸம்பந்நாநாம் ஹிரண்யக³ர்ப⁴ப்ரப்⁴ருதீநாம் மஹாதி⁴யாம் । யதா²வா ஆ ச மநுஷ்யேப்⁴ய ஆ ச க்ருமிப்⁴யோ ஜ்ஞாநாதீ³நாமநுபூ⁴யதே நிகர்ஷ:, ஏவமா மநுஷ்யேப்⁴ய ஏவ ஆ ச ப⁴க³வதோ ஹிரண்யக³ர்ப⁴ஜ்ஜ்ஞாநாதீ³நாம் ப்ரகர்ஷோே(அ)பி ஸம்பா⁴வ்யதே । ததா²ச தத³பி⁴வத³ந்தோ வேத³ஸ்ம்ருதிவாதா³: ப்ராமாண்யமப்ரத்யூஹமஶ்நுவதே । ஏவம் சாத்ரப⁴வதாம் ஹிரண்யக³ர்பா⁴தீ³நாம் பரமேஶ்வராநுக்³ருஹீதாநாமுபபத்³யதே கல்பாந்தரஸம்ப³ந்தி⁴நிகி²லவ்யவஹாராநுஸந்தா⁴நமிதி । ஸுக³மமந்யத் ।

ஸ்யாதே³தத் । அஸ்து கல்பாந்தரவ்யவஹாராநுஸந்தா⁴நம் தேஷாம் । அஸ்யாம் து ஸ்ருஷ்டாவந்ய ஏவ வேதா³:, அந்ய ஏவ சைஷாமர்தா²:, அந்ய ஏவ வர்ணாஶ்ரமா:, த⁴ர்மாச்சாநர்தோ²(அ)ர்த²ஶ்சாத⁴ர்மாத் , அநர்த²ஶ்சேப்ஸிதோ(அ)ர்த²ஶ்சாநீப்ஸித: அபூர்வத்வாத்ஸர்க³ஸ்ய । தஸ்மாத்க்ருதமத்ர கல்பாந்தரவ்யவஹாராநுஸந்தா⁴நேந, அகிஞ்சித்கரத்வாத் । ததா² ச பூர்வவ்யவஹாரோச்சே²தா³ச்ச²ப்³தா³ர்த²ஸம்ப³ந்த⁴ஶ்ச வேத³ஶ்சாநித்யௌ ப்ரஸஜ்யேயாதாமித்யத ஆஹ -

ப்ராணிநாம் ச ஸுக²ப்ராப்தய இதி ।

யதா²வஸ்துஸ்வபா⁴வஸாமர்த்²யம் ஹி ஸர்க³: ப்ரவர்ததே, நது ஸ்வபா⁴வஸாமர்த்²யமந்யத²யிதுமர்ஹதி । நஹி ஜாது ஸுக²ம் தத்த்வேந ஜிஹாஸ்யதே, து³:க²ம் சோபாதி³த்ஸ்யதே । நச ஜாது த⁴ர்மாத⁴ர்மயோ: ஸாமர்த்²யாவிபர்யயோ ப⁴வதி । நஹி ம்ருத்பிண்டா³த்பட:, க⁴டஶ்ச தந்துப்⁴யோ ஜாயதே । ததா² ஸதி வஸ்துஸாமர்த்²யநியமாபா⁴வாத்ஸர்வம் ஸர்வஸ்மாத்³ப⁴வேதி³தி பிபாஸுரபி த³ஹநமாஹ்ருத்ய பிபாஸாமுபஶமயேத் , ஶீதார்தோ வா தோயமாஹ்ருத்ய ஶீதார்திமிதி । தேந ஸ்ருஷ்ட்யந்தரே(அ)பி ப்³ரஹ்மஹத்யாதி³ரநர்த²ஹேதுரேவார்த²ஹேதுஶ்ச யாகா³தி³ரித்யாநுபூர்வ்யம் ஸித்³த⁴ம் । ஏவம் ய ஏவ வேதா³ அஸ்மிந்கல்பே த ஏவ கல்பாந்தரே, த ஏவ சைஷாமர்தா²: த ஏவ ச வர்ணாஶ்ரமா: । த்³ருஷ்டஸாத⁴ர்ம்யஸம்ப⁴வே தத்³வைத⁴ர்ம்யகல்பநமநுமாநாக³மவிருத்³த⁴ம் । “ஆக³மாஶ்சேஹ பூ⁴யாம்ஸோ பா⁴ஷ்யகாரேண த³ர்ஶிதா: । ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிபுராணாக்²யாஸ்தத்³வ்யாகோபோ(அ)ந்யதா² ப⁴வேத்” ॥

தஸ்மாத்ஸுஷ்டூ²க்தம் -

ஸமாநநாமரூபத்வாச்சாவ்ருத்தாவப்யவிரோத⁴ இதி ।

'அக்³நிர்வா அகாமயத” இதி பா⁴விநீம் வ்ருத்திமாஶ்ரித்ய யஜமாந ஏவாக்³நிருச்யதே । நஹ்யக்³நேர்தே³வதாந்தரமக்³நிரஸ்தி ॥ 30 ॥