ஏவம் ச கே தே பஞ்சஜநா இத்யபேக்ஷாயாம் கிம் வாக்யஶேஷக³தா: ப்ராணாத³யோ க்³ருஹ்யந்தாமுத பஞ்சவிம்ஶதிஸ்தத்த்வாநீதி விஶயே தத்த்வாநாமப்ராமாணிகத்வாத் , ப்ராணாதீ³நாம் ச வாக்யஶேஷே ஶ்ரவணாத்தத்பரித்யாகே³ ஶ்ருதஹாந்யஶ்ருதகல்பநாப்ரஸங்கா³த்ப்ராணாத³ய ஏவ பஞ்சஜநா: । நச காண்வமாத்⁴யந்தி³நயோர்விரோதா⁴ந்ந ப்ராணாதீ³நாம் வாக்யஶேஷக³தாநாமபி க்³ரஹணமிதி ஸாம்ப்ரதம் , விரோதே⁴(அ)பி துல்யப³லதயா ஷோட³ஶிக்³ரஹணவத்³விகல்போபபத்தே: । ந சேயம் வஸ்துஸ்வரூபகதா², அபிதூபாஸநாநுஷ்டா²நவிதி⁴:, “மநஸைவாநுத்³ரஷ்டவ்யம்” (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 19) இதி விதி⁴ஶ்ரவணாத் ।

கத²ம் புந: ப்ராணாதி³ஷு ஜநஶப்³த³ப்ரயோக³ இதி ।

ஜநவாசக: ஶப்³தோ³ ஜநஶப்³த³: । பஞ்சஜநஶப்³த³ இதி யாவத் । தஸ்ய கத²ம் ப்ராணாதி³ஷ்வஜநேஷு ப்ரயோக³ இதி வ்யாக்²யேயம் । அந்யதா² து ப்ரத்யஸ்தமிதாவயவார்தே² ஸமுதா³யஶப்³தா³ர்தே² ஜநஶப்³தா³ர்தோ² நாஸ்தீத்யபர்யநுயோக³ ஏவ ।

ரூட்⁴யபரித்யாகே³நைவ வ்ருத்த்யந்தரம் த³ர்ஶயதி -

ஜநஸம்ப³ந்தா⁴ச்சேதி ।

ஜநஶப்³த³பா⁴ஜ: பஞ்சஜநஶப்³த³பா⁴ஜ: ।

நநு ஸத்யாமவயவப்ரஸித்³தௌ⁴ ஸமுபாயஶக்திகல்பநமநுபபந்நம், ஸம்ப⁴வதி ச பஞ்சவிம்ஶத்யாம் தத்த்வேஷ்வவயவப்ரஸித்³தி⁴ரித்யத ஆஹ -

ஸமாஸப³லாச்சேதி ।

ஸ்யாதே³தத் । ஸமாஸப³லாச்சேத்³ரூடி⁴ராஸ்தீ²யதே ஹந்த ந த்³ருஷ்டஸ்தர்ஹி தஸ்ய ப்ரயோகோ³(அ)ஶ்வகர்ணாதி³வத்³வ்ருக்ஷாதி³ஷு । ததா²ச லோகப்ரஸித்³த்⁴யபா⁴வாந்ந ரூடி⁴ரித்யாக்ஷிபதி -

கத²ம் புநரஸதீதி ।

ஜநேஷு தாவத்பஞ்சஜநஶப்³த³ஶ்ச ப்ரத²ம: ப்ரயோகோ³ லோகேஷு த்³ருஷ்ட இத்யஸதி ப்ரத²மப்ரயோக³ இத்யஸித்³த⁴மிதி ஸ்த²வீயஸ்தயாநபி⁴தா⁴யாப்⁴யுபேத்ய ப்ரத²மப்ரயோகா³பா⁴வம் ஸமாத⁴த்தே -

ஶக்யோத்³பி⁴தா³தி³வதி³தி ।

ஆசார்யதே³ஶீயாநாம் மதபே⁴தே³ஷ்வபி ந பஞ்சவிம்ஶதிஸ்தத்த்வாநி ஸித்⁴யந்தி ।

பரமார்த²தஸ்து பஞ்சஜநா வாக்யஶேஷக³தா ஏவேத்யாஶயவாநாஹ -

கைஶ்சித்த்விதி ।

ஶேஷமதிரோஹிதார்த²ம் ॥ 12 ॥ ॥ 13 ॥