ப்³ரஹ்மஸூத்ரபா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²: பாத³:
பா⁴மதீவ்யாக்²யா
 
அவஸ்தி²தேரிதி காஶக்ருத்ஸ்ந: ॥ 22 ॥
அஸ்யைவ பரமாத்மநோ(அ)நேநாபி விஜ்ஞாநாத்மபா⁴வேநாவஸ்தா²நாது³பபந்நமித³மபே⁴தே³நோபக்ரமணமிதி காஶக்ருத்ஸ்ந ஆசார்யோ மந்யதேததா² ப்³ராஹ்மணம்அநேந ஜீவேநாத்மநாநுப்ரவிஶ்ய நாமரூபே வ்யாகரவாணி’ (சா². உ. 6 । 3 । 2) இத்யேவம்ஜாதீயகம் பரஸ்யைவாத்மநோ ஜீவபா⁴வேநாவஸ்தா²நம் த³ர்ஶயதிமந்த்ரவர்ணஶ்சஸர்வாணி ரூபாணி விசித்ய தீ⁴ரோ நாமாநி க்ருத்வாபி⁴வத³ந்யதா³ஸ்தே’ (தை. ஆ. 3 । 12 । 7) இத்யேவம்ஜாதீயக: தேஜ:ப்ரப்⁴ருதீநாம் ஸ்ருஷ்டௌ ஜீவஸ்ய ப்ருத²க்ஸ்ருஷ்டி: ஶ்ருதா, யேந பரஸ்மாதா³த்மநோ(அ)ந்யஸ்தத்³விகாரோ ஜீவ: ஸ்யாத்காஶக்ருத்ஸ்நஸ்யாசார்யஸ்யாவிக்ருத: பரமேஶ்வரோ ஜீவ:, நாந்ய இதி மதம்ஆஶ்மரத்²யஸ்ய து யத்³யபி ஜீவஸ்ய பரஸ்மாத³நந்யத்வமபி⁴ப்ரேதம் , ததா²பிப்ரதிஜ்ஞாஸித்³தே⁴:இதி ஸாபேக்ஷத்வாபி⁴தா⁴நாத்கார்யகாரணபா⁴வ: கியாநப்யபி⁴ப்ரேத இதி க³ம்யதேஔடு³லோமிபக்ஷே புந: ஸ்பஷ்டமேவாவஸ்தா²ந்தராபேக்ஷௌ பே⁴தா³பே⁴தௌ³ க³ம்யேதேதத்ர காஶக்ருத்ஸ்நீயம் மதம் ஶ்ருத்யநுஸாரீதி க³ம்யதே, ப்ரதிபிபாத³யிஷிதார்தா²நுஸாராத்தத்த்வமஸிஇத்யாதி³ஶ்ருதிப்⁴ய:ஏவம் ஸதி தஜ்ஜ்ஞாநாத³ம்ருதத்வமவகல்பதேவிகாராத்மகத்வே ஹி ஜீவஸ்யாப்⁴யுபக³ம்யமாநே விகாரஸ்ய ப்ரக்ருதிஸம்ப³ந்தே⁴ ப்ரலயப்ரஸங்கா³ந்ந தஜ்ஜ்ஞாநாத³ம்ருதத்வமவகல்பேதஅதஶ்ச ஸ்வாஶ்ரயஸ்ய நாமரூபஸ்யாஸம்ப⁴வாது³பாத்⁴யாஶ்ரயம் நாமரூபம் ஜீவே உபசர்யதேஅத வோத்பத்திரபி ஜீவஸ்ய க்வசித³க்³நிவிஸ்பு²லிங்கோ³தா³ஹரணேந ஶ்ராவ்யமாணா உபாத்⁴யாஶ்ரயைவ வேதி³தவ்யா

ததே³வமாசார்யதே³ஶீயமதத்³வயமுக்த்வாத்ராபரிதுஷ்யந்நாசார்யமதமாஹ ஸூத்ரகார: -

அவிஸ்தி²தேரிதி காஶக்ருத்ஸ்ந: ।

ஏதத்³வ்யாசஷ்டே -

அஸ்யைவ பரமாத்மந இதி ।

ந ஜீவ ஆத்மநோ(அ)ந்ய: । நாபி தத்³விகார: கிந்த்வாத்மைவாவித்³யோபாதா⁴நகல்பிதாவச்சே²த³: । ஆகாஶ இவ க⁴டமணிகாதி³கல்பிதாவச்சே²தோ³ க⁴டாகாஶோ மணிகாகாஶோ ந து பரமாகாஶாத³ந்யஸ்தத்³விகாரோ வா । ததஶ்ச ஜீவாத்மநோபக்ரம: பராமாத்மநைவோபக்ரமஸ்தஸ்ய ததோ(அ)பே⁴தா³த் । ஸ்தூ²லத³ர்ஶிலோகப்ரதீதிஸௌகர்யாயௌபாதி⁴கேநாத்மரூபேணோபக்ரம: க்ருத: ।

அத்ரைவ ஶ்ருதிம் ப்ரமாணயதி -

ததா² சேதி ।

அத² விகார: பரமாத்மநோ ஜீவ: கஸ்மாந்ந ப⁴வத்யாகாஶாதி³வதி³த்யாஹ -

ந ச தேஜ:ப்ரப்⁴ருதீநாமிதி ।

ந ஹி யதா² தேஜ:ப்ரப்⁴ருதீநாமாத்மவிகாரத்வம் ஶ்ரூயதே ஏவம் ஜீவஸ்யேதி ।

ஆசார்யத்ரயமதம் விப⁴ஜதே -

காஶக்ருத்ஸ்நஸ்யாசார்யஸ்யேதி ।

ஆத்யந்திகே ஸத்யபே⁴தே³ கார்யகாரணபா⁴வாபா⁴வாத³நாத்யந்திகோ(அ)பே⁴த³ ஆஸ்தே²ய:, ததா²ச கத²ஞ்சித்³பே⁴தோ³(அ)பீதி தமாஸ்தா²ய கார்யகாரணபா⁴வ இதி மதத்ரயமுக்த்வா காஶக்ருத்ஸ்நீயமதம் ஸாது⁴த்வேந நிர்தா⁴ரயதி -

தத்ர தேஷு மத்⁴யே । காஶக்ருத்ஸ்நீயம் மதமிதி ।

ஆத்யந்திகே ஹி ஜீவபரமாத்மநோரபே⁴தே³ தாத்த்விகே(அ)நாத்³யவித்³யோபாதி⁴கல்பிதோ பே⁴த³ஸ்தத்த்வமஸீதி ஜீவாத்மநோ ப்³ரஹ்மபா⁴வதத்த்வோபதே³ஶஶ்ரவணமநநநிதி³த்⁴யாஸநப்ரகர்ஷபர்யந்தஜந்மநா ஸாக்ஷாத்காரேண வித்³யயா ஶக்ய: ஸமூலகாஷம் கஷிதும், ரஜ்ஜ்வாமஹிவிப்⁴ரம இவ ரஜ்ஜுதத்த்வஸாக்ஷாத்காரேண, ராஜபுத்ரஸ்யேவ ச ம்லேச்ச²குலே வர்த⁴மாநஸ்யாத்மநி ஸமாரோபிதோ ம்லேச்ச²பா⁴வோ ராஜபுத்ரோ(அ)ஸீதி ஆப்தோபதே³ஶேந । ந து ம்ருத்³விகார: ஶராவாதி³: ஶதஶோ(அ)பி ம்ருந்ம்ருதி³தி சிந்த்யமாநஸ்தஜ்ஜந்மநா ம்ருத்³பா⁴வஸாக்ஷாத்காரேண ஶக்யோ நிவர்தயிதும், தத்கஸ்ய ஹேதோ:, தஸ்யாபி ம்ருதோ³ பி⁴ந்நாபி⁴ந்நஸ்ய தாத்த்விகத்வாத் , வஸ்துதஸ்து ஜ்ஞாநேநோச்சே²த்துமஶக்யத்வாத் , ஸோ(அ)யம் ப்ரதிபிபாத³யிஷிதார்தா²நுஸார: । அபி ச ஜீவஸ்யாத்மவிகாரத்வே தஸ்ய ஜ்ஞாநத்⁴யாநாதி³ஸாத⁴நாநுஷ்டா²நாத்ஸ்வப்ரக்ருதாவப்யயே ஸதி நாம்ருதத்வஸ்யாஶாஸ்தீத்யபுருஷார்த²த்வமம்ருதத்வப்ராப்திஶ்ருதிவிரோத⁴ஶ்ச ।

காஶக்ருத்ஸ்நமதே த்வேதது³ப⁴யம் நாஸ்தீத்யாஹ -

ஏவம் ச ஸதீதி ।

நநு யதி³ ஜீவோ ந விகார: கிந்து ப்³ரஹ்மைவ கத²ம் தர்ஹி தஸ்மிந்நாமரூபாஶ்ரயத்வஶ்ருதி:, கத²ஞ்ச “யதா²க்³நே: க்ஷுத்³ரா விஸ்பு²லிங்கா³” (ப்³ரு. உ. 2 । 1 । 20) இதி ப்³ரஹ்மவிகாரஶ்ருதிரித்யாஶங்காமுபஸம்ஹாரவ்யாஜேந நிராகரோதி -

அதஶ்ச ஸ்வாஶ்ரயஸ்யேதி ।

யத: ப்ரதிபிபாத³யிஷிதார்தா²நுஸாரஶ்சாம்ருதத்வப்ராப்திஶ்ச விகாரபக்ஷே ந ஸம்ப⁴வத:, அதஶ்சேதி யோஜநா ।