प्रासङ्गिके परमते पराकृते मोक्षसिद्धये जीवस्य ब्रह्मात्मत्वोपगमेऽपि तुल्याऽनुपपत्तिरिति शङ्कते -

परस्मादिति ।

तत्त्वज्ञानात्प्रागूर्ध्वं वा व्यवहाराभावो नाद्यः स्वप्नवदुपपत्तेरित्याह -

न प्रागिति ।

तत्रैव शास्त्रानुमतिमाह -

शास्त्रं चेति ।

अप्रवुद्धविषय इति च्छेदः ।

द्वितीये प्रसङ्गस्येष्टतां शास्त्रावष्टम्मेनाचष्टे -

पुनरिति ।

प्रासङ्गिकं परिहृत्य प्रकृतं निगमयति -

तदेवमिति ।

परमतं निराकृत्य पूर्वोक्तं स्वमतं प्रश्नपूर्वकं विवृणोति -

किमित्यादिना ।

गतिश्रुतीनां सगुणधीविपयत्वं विशदयति -

तथाहीति ।

ब्रह्म प्रकृत्यापि गतेरुक्तेस्तस्या युक्तं परविषयत्वमित्याशङ्क्याह -

यत्रापीति ।

सगुणविद्याविषये गतिश्रुतिमुक्त्या परविद्याविषये तदभावमाह -

नेति ।

क्रमत्वाविशेषात्तत्रापि गतिरेषैवेत्याशङ्क्याह -

यथेति ।

आप्नोतेर्गत्यर्थत्वात्परविद्याधिकारेऽपि गतिश्रुिरस्तीत्याशङ्क्याह -

ब्रह्मविदिति ।

ब्रह्मणः सर्वगतत्वं सर्वान्तरत्वं सर्वात्मत्वमित्यादिवर्णितो न्यायः ।

आप्नोतिस्तर्हि परविषये कथमित्याशङ्क्याह -

स्वरूपेति ।

इतश्च परत्रविषये नास्ति गतिरित्याह -

अपिचेति ।

तदेव दर्शयितुं विकल्पयति -

परेति ।

प्ररोचनपक्षं प्रत्याह -

तत्रेति ।

स्वसंवेद्यत्वे हेतुमाह -

अव्यवहितेनेति ।

स्वापादिव्यावृत्त्यर्थं विशिनष्टि -

विद्येति ।

अनुचिन्तनपक्षं प्रतिक्षिपति -

नचेति ।

पक्षद्वयनिरासफलं दर्शयति -

तस्मादिति ।

कथं तर्हि केषाञ्चिदाचार्याणां परविषयत्वोपगमो गतेरित्याशङ्क्य सूक्ष्मदृष्टिशून्यत्वादित्याह -

तत्रेति ।

अपसिद्धान्तं शङ्कते -

किमिति ।

सोपाधिकनिरुपाधिकत्वेन ब्रह्मणो भेदः, श्रुतिवैरूप्यात्तेन नापराद्धान्तापत्तिरित्याह -

बाढमिति ।

परापरविभागम्प्रश्नपूर्वकं विशदयति -

किमित्यादिना ।

उक्तमेवापसिद्धान्तपरिहारं चोद्यद्वारा स्फोरयति -

नन्वित्यादिना ।

परापरविभागस्य मिथ्यात्वे किं स्यादित्याशङ्क्यापरब्रह्मणो गन्तव्यत्वार्थं तदुपास्तिफलमाह -

तस्येति ।

अपरब्रह्मोपासनस्योक्तफलत्वेऽपि कथं तद्विषये गतिरित्याशङ्क्याह -

तस्य चेति ।

तस्य गन्तव्यत्वेऽपि गन्तृृत्वमात्मनो विभुत्वादयुक्तमित्याशङ्क्याह -

सर्वेति ।

अनिर्वचनीया गतिरनिर्वचनीयसगुणब्रह्मविषयैवोचितेति भावः ।

परविषये गत्यभावादपरविषये तदुपपत्तेरस्मदुक्तैव पूर्वोत्तरपक्षव्यवस्थेत्युपसंहरति -

तस्मादिति ॥ १४ ॥