सूत्रस्थं मुक्तशब्दं योजयति -

योऽत्रेति ।

पूर्वत्रापि वस्तुतोऽस्यैवम्भूतत्वान्न विशेषसिद्धिरित्याशङ्क्यावस्थात्रयेऽपि यथाक्रमं व्यावहारिकरूपेणासदृशत्वमाह -

पूर्वत्रेति ।

जागरिते पुत्रादावहंममाभिमानादन्धवत्परवशो भवति स्वप्ने तन्नाशदृष्ट्या वासनामयं रोदनाद्यनुभवति सुषुप्ते विशेषज्ञानशून्यश्चिद्धातुरज्ञानमात्रपरवशस्तिष्ठतीत्यवस्थात्रयेण बन्धापरनाम्ना कालुष्येण दूषितं यदात्मरूपं तेनात्मा संसारदशायामवतिष्ठते मोक्षे तु निर्मृष्टनिखिलदुःखानुषङ्गप्रद्योतमानपरिशुद्धपरमानन्दरूपेणेति विशेष इत्यर्थः ।

सूत्रावयवं शङ्कापूर्वकमादत्ते -

कथमिति ।

प्रतिज्ञातमेव प्रकटयति -

तथाहीति ।

प्रकृतोपयोगिप्रतिज्ञान्तरमाह -

तथेति ।

फलत्वादागन्तुकत्वं मुक्तेरुक्तं, तत्राह -

फलत्वेति ।

शब्दसामर्थ्यात्तदागन्तुकत्वमुक्तमनूद्य दूषयति -

यदपीति ।

हेतोरन्यथासिद्धत्वे शब्दस्य चौपचारिकत्वे मुक्तेरनागन्तुकत्वं युक्तमित्युपसंहरति -

तस्मादिति ॥ २ ॥