బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
ప్రథమోఽధ్యాయఃప్రథమం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
ఓం నమో బ్రహ్మాదిభ్యో బ్రహ్మవిద్యాసమ్ప్రదాయకర్తృభ్యో వంశఋషిభ్యో నమో గురుభ్యః ।

యదవిద్యావశాద్విశ్వం దృశ్యతే రశనాహివత్ ।
యద్విద్యయా చ తద్ధానిస్తం వన్దే పురుషోత్తమమ్ ॥౧॥

నమస్త్రయ్యన్తసన్దోహసరసీరుహభానవే ।
గురవే పరపక్షౌఘధ్వాన్తధ్వంసపటీయసే ॥౨॥

భగవత్పాదాబ్జద్వన్ద్వం ద్వన్ద్వనిబర్హణమ్ ।
సురేశ్చరాదిసద్భృఙ్గైరవలమ్బితమాభజే ॥౩॥

బృహదారణ్యకే భాష్యే శిష్యోపకృతిసిద్ధయే ।
సురేశ్వరోక్తిమాశ్రిత్య క్రియతే న్యాయనిర్ణయః ॥౪॥

కాణ్వోపనిషద్వివరణవ్యాజేనాశేషామేవోపనిషదం శోధయితుకామో భగవాన్భాష్యకారో విఘ్నోపశమాదిసమర్థం శిష్టాచారప్రమాణకం పరాపరగురునమస్కారరూపం మఙ్గలమాచరతి —

ఓం నమో బ్రహ్మాదిభ్య ఇతి ।

వేదో హిరణ్యగర్భో వా బ్రహ్మ తన్నమస్కారేణ సర్వా దేవతా నమస్కృతా భవన్తి తదర్థత్వాత్తదాత్మకత్వాచ్చ ‘ఎష ఉ హ్యేవ సర్వే దేవాః’(బృ. ఉ. ౩ । ౯ । ౯) ఇతి శ్రుతేః । ఆదిపదేన పరమేష్ఠిప్రభృతయో గృహ్యన్తే । యద్యపి తేషాముక్తో బ్రహ్మాన్తర్భావస్తథాఽపి తేష్వనాదరనిరాసార్థం పృథగ్గ్రహణమ్ । చతుర్థీ నమో యోగే । నమఃశబ్దస్త్రివిధప్రహ్వీభావవిషయః ।

నను బ్రహ్మవిద్యాం వక్తుకామేన కిమిత్యేతే నమస్క్రియన్తే సైవ హి వక్తవ్యేత్యత ఆహ —

బ్రహ్మవిద్యేతి ।

ఎతేషాం తత్సంప్రదాయకర్తృత్వే వంశబ్రాహ్మణం ప్రమాణయతి —

వంశఋషిభ్య ఇతి ।

యద్యపి తత్ర పౌతిమాష్యాదయో బ్రహ్మాన్తాః సంప్రదాయకర్తారః శ్రూయన్తే తథాఽపి గురుశిష్యక్రమేణ బ్రహ్మణః ప్రాథమ్యమితి తదాదిత్వమితి భావః ।

సంప్రత్యపరగురూన్నమస్కరోతి —

నమో గురుభ్య ఇతి ।

యద్యపి బ్రహ్మవిద్యాసంప్రదాయకర్త్రన్తర్భావాదేతే ప్రాగేవ నమస్కృతాస్తథాఽపి శిష్యాణాం గురువిషయాదరాతిరేకకార్యార్థం పృథగ్గురునమస్కరణం ‘యస్య దేవే పరా భక్తిః’ (శ్వే. ఉ. ౬ । ౨౩) ఇత్యాదిశ్రుతేరితి ।