అపామర్కత్వశ్రవణాన్నాగ్నేరర్కత్వమితి శఙ్కతే —
కః పునరితి ।
ప్రకరణమాశ్రిత్య తాసామర్కత్వమౌపచారికమిత్యుత్తరమాహ —
ఉచ్యత ఇతి ।
తాస్వన్తర్హిరణ్మయమణ్డం సంబభూవేతి శ్రుతిమనుసరన్నుపచారే హేత్వన్తరమాహ —
అప్సు చేతి ।
ముఖ్యమర్కత్వమపాం వారయతి —
న పునరితి ।
నను ‘శ్రుతిలిఙ్గవాక్యప్రకరణస్థానసమాఖ్యానాం సమవాయే పారదౌర్బల్యమర్థవిప్రకర్షాత్’ (జై. సూ. ౩ । ౩ । ౧౪) ఇతిన్యాయాత్ప్రకరణాదాపో వా అర్క ఇతి వాక్యం బలవదిత్యాశఙ్క్య వాక్యసహకృతం ప్రకరణమేవ కేవలవాక్యాద్బలవదిత్యాశయవానాహ —
వక్ష్యతి చేతి ।
భూతాన్తరసహితాస్వప్సు కారణభూతాసు పృథివీద్వారా పార్థివోఽగ్నిః ప్రతిష్ఠిత ఇత్యుక్తమిదానీం పృథివీసర్గం తాభ్యో దర్శయతి —
తదిత్యాదినా ।
అప్సు భూతాన్తరసహితాసూత్పన్నాసు సతీష్వితి సప్తమ్యర్థః ।
శర ఇవ శర ఇత్యుక్తమేవ వ్యాచష్టే —
దధ్న ఇవేతి ।
సంఘాతే సహకారికారణమాహ —
తేజసేతి ।
యత్తదితి పదే నపుంసకత్వేన శ్రుతే కథం తయోః శరశబ్దేన కారణస్యోచ్ఛూనత్వవాచినా పుంల్లిఙ్గేనాన్వయస్తత్రాఽఽహ —
లిఙ్గవ్యత్యయేనేతి ।
ఉక్తానుపపత్తిద్యోతనార్థో వాశబ్దః ।
వ్యత్యయేనాన్వయమేవాభినయతి —
యోఽపామితి ।
వాక్యతాత్పర్యమాహ —
తాభ్య ఇతి ।
స్థూలప్రపఞ్చాత్మకవిరాజః సూక్ష్మప్రపఞ్చాత్మకసూత్రాదుత్పత్తిం వక్తుం పాతనికామాహ —
తస్యామితి ।
ఉక్తేఽర్థే లోకప్రసిద్ధిమనుకూలయతి —
సర్వో హీతి ।
ఇదానీం విరాడుత్పత్తిముపదిశతి —
కిం తస్యేత్యాదినా ।
అగ్నిశబ్దార్థం స్ఫుటయతి —
సోఽణ్డస్యేతి ।
తస్య ప్రథమశరీరిత్వే మానమాహ —
స వా ఇతి ॥౨॥