ఉత్తరగ్రన్థమవతార్య తస్య పూర్వగ్రన్థేన సంబన్ధం వక్తుం వృత్తం కీర్తయతి —

సోఽకామయతేత్యాదినా ।

అవాన్తరవ్యాపారమన్తరేణ కర్తృత్వానుపపత్తిరితి మత్వా పృచ్ఛతి —

స కిం వ్యాపార ఇతి ।

కామనాదిరూపమవాన్తరవ్యాపారముత్తరవాక్యావష్టమ్భేన దర్శయతి —

ఉచ్యత ఇతి ।

కామనాకార్యం మనఃసంయోగముపన్యస్యతి —

స ఎవమితి ।

కోఽయం మనసా సహ వాచో ద్వన్ద్వభావస్తత్రాఽఽహ —

మనసేతి ।

వాక్యార్థమేవ స్ఫుటయతి —

త్రయీవిహితమితి ।

వేదోక్తసృష్టిక్రమాలోచనం ప్రజాపతేర్నేదం ప్రథమం సంసారస్యానాదిత్వాదితి వక్తుమనుశబ్దః ।

“సోఽకామయత” ఇత్యాదౌ సర్వనామ్నోఽవ్యవహితవిరాడ్విషయత్వమాశఙ్క్య పరిహరతి —

కోఽసావిత్యాదినా ।

కథం తయా మృత్యుర్లక్ష్యతే తత్రాఽఽహ —

అశనాయేతి ।

కిమితి తర్హి పునరుక్తిరిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —

తమేవేతి ।

అన్యత్రానన్తరప్రకృతే విరాడాత్మనీతి యావత్ ।

అవాన్తరవ్యాపారాన్తరమాహ —

తదిత్యాదినా ।

ప్రసిద్ధం రేతో వ్యావర్తయతి —

జ్ఞానేతి ।

నను ప్రజాపతేర్న జ్ఞానం కర్మ వా సంభవతి । తత్రానధికారాదిత్యాశఙ్క్యాఽఽసీదిత్యస్యార్థమాహ —

జన్మాన్తరేతి ।

వాక్యస్యాపేక్షితం పూరయిత్వా వాక్యాన్తరమాదాయ వ్యాకరోతి —

తద్భావేత్యాదినా ।

నను సంవత్సరస్య ప్రాగేవ సిద్ధత్వాన్న ప్రజాపతేస్తన్నిర్మాణేన తదాత్మత్వమిత్యాశఙ్క్యోత్తరం వాక్యముపాదత్తే —

న హ పురేతి ।

తద్వ్యాచష్టే —

పూర్వమితి ।

ప్రజాపతేరాదిత్యాత్మకత్వాత్తదధీనత్వాచ్చ సంవత్సరవ్యవహారస్యాఽఽదిత్యాత్పూర్వం తద్వ్యవహారో నాఽఽసీదేవేత్యర్థః ।

కియన్తం కాలమణ్డరూపేణ గర్భో బభూవేత్యపేక్షాయామాహ —

తమిత్యాదినా ।

అవాన్తరవ్యాపారమనేకవిధమభిధాయ విరాడుత్పత్తిమాకాఙ్క్షాద్వారోపసంహరతి —

యావానిత్యాదినా ।

కేయం పూర్వమేవ గర్భతయా విద్యమానస్య విరాజః సృష్టిస్తత్రాఽఽహ —

అణ్డమితి ।

విరాడుత్పత్తిముక్త్వా శబ్దమాత్రస్య సృష్టిం వివక్షుర్భూమికాం కరోతి —

తమేవమితి ।

అయోగ్యేఽపి పుత్రభక్షణే ప్రవర్తకం దర్శయతి —

అశనాయావత్త్వాదితి ।

విరాజో భయకారణమాహ —

స్వాభావిక్యేతి ।

ఇన్ద్రియం దేవతాం చ వ్యావర్తయతి —

వాక్శబ్ద ఇతి ॥౪॥