ನನು ಕ್ರತ್ವಂಗಸ್ಯಾಶ್ವಸ್ಯಾಶ್ವಮೇಧಕ್ರತ್ವಾತ್ಮನಶ್ಚಾಗ್ನೇರುಕ್ತರೀತ್ಯಾ ಸ್ತುತತ್ವಾತ್ತದುಪಾಸ್ತೇಶ್ಚ ಪ್ರಾಗೇವೋಕ್ತತ್ವಾದೇಷ ಹ ವಾ ಅಶ್ವಮೇಧಮಿತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಂ ನೋಪಯುಜ್ಯತೇ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಕ್ರತುನಿರ್ವರ್ತಕಸ್ಯೇತಿ ।
ಉಕ್ತಂ ಚ ಚಿತ್ಯಸ್ಯಾಗ್ನೇಸ್ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಚೀ ದಿಗಿತ್ಯಾದಿನಾ ಪ್ರಜಾಪತಿತ್ವಮಿತಿ ಶೇಷಃ ।
ಅಶ್ವೋಪಾಸನಮಗ್ನ್ಯುಪಾಸನಂ ಚೈಕಮೇವೇತಿ ವಕ್ತುಮುತ್ತರಂ ವಾಕ್ಯಮಿತ್ಯಾಹ —
ತಸ್ಯೈವೇತಿ ।
ಯ ಏವಮೇತದದಿತೇರದಿತಿತ್ವಂ ವೇದೇತ್ಯಾದೌ ಪ್ರಾಗೇವ ವಿಹಿತಮುಪಾಸನಂ ಕಿಂ ಪುನರಾರಂಭೇಣೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಪೂರ್ವತ್ರೇತಿ ।
ಯದ್ಯಪಿ ವಿಧಿರದಿತಿತ್ವಂ ವೇದೇತಿ ಶ್ರುತಸ್ತಥಾಽಪಿ ಸ ಗುಣೋಪಾಸ್ತಿವಿಧಿರ್ನ ಪ್ರಧಾನವಿಧಿಃ । ಅತ್ರ ತು ಪ್ರಧಾನವಿಧಿರುಪಾಸ್ತಿಪ್ರಕರಣತ್ವಾದಪೇಕ್ಷ್ಯತೇ । ಅತೋಽಶ್ವಮೇಧಂ ವೇದೇತಿ ಪ್ರಧಾನವಿಧಿರಿತಿ ಭಾವಃ ।
ತಾತ್ಪರ್ಯಮುಕ್ತ್ವಾ ವಾಕ್ಯಮಾದಾಯಾಕ್ಷರಾಣಿ ವ್ಯಾಕರೋತಿ —
ಏಷ ಇತಿ ।
ಯಥೋಕ್ತಮಿತ್ಯುತ್ತರತ್ರ ಪ್ರಜಾಪತಿತ್ವಮನುಕೃಷ್ಯತೇ । ತಮನವರುಧ್ಯೇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರದರ್ಶ್ಯಮಾನವಿಶೇಷಣಮ್ ।
ವಿಧಿರತ್ರ ಸ್ಪಷ್ಟೋ ನ ಭವತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಅಶ್ವಮೇಧೋ ವಿಶೇಷ್ಯತ್ವೇನ ಸಂಬಧ್ಯತೇ ।
ಏವಂಶಬ್ದಾತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧಾರ್ಥತ್ವಂ ಭಾತಿ ಕುತೋ ವಿಧಿರಿತ್ಯಾಹ —
ಕಥಮಿತಿ ।
ಏಷ ಹ ವಾ ಅಶ್ವಮೇಧಂ ವೇದೇತ್ಯಾದೌ ವಿವಕ್ಷಿತಸ್ಯ ವಿಧೇರ್ಭೂಮಿಕಾಂ ಕರೋತಿ —
ತತ್ರೇತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಉಪಾಸ್ತಿವಿಧಿಪ್ರಸ್ತಾವಃ ಸಪ್ತಮ್ಯರ್ಥಃ ।
ಕಥಂ ನು ಪಶುವಿಷಯಂ ದರ್ಶನಂ ತದ್ದರ್ಶಯತಿ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ಏವಮನಂತರವಾಕ್ಯೇ ಪ್ರವೃತ್ತೇ ಸತೀತಿ ಯಾವತ್ ।
ಅಥ ವಿವಕ್ಷಿತವಿಧಿಮಭಿದಧಾತಿ —
ಯಸ್ಮಾಚ್ಚೇತಿ ।
ಪ್ರಜಾಪತಿರಿತ್ಥಂ ಫಲಾವಸ್ಥಾಯಾಮಮನ್ಯತೇತ್ಯತ್ರ ಕಿಂ ಪ್ರಮಾಣಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯ ಸಂಪ್ರತಿ ತತ್ಕಾರ್ಯಭೂತಾಸು ಪ್ರಜಾಸು ತಥಾವಿಧಚೇಷ್ಟಾದೃಷ್ಟಿರಿತ್ಯಾಹ —
ಅತ ಏವೇತಿ ।
ಪ್ರೋಕ್ಷಿತಂ ಮಂತ್ರಸಂಸ್ಕೃತಂ ಪಶುಮಿತಿ ಯಾವತ್ । ಫಲಾವಸ್ಥಪ್ರಜಾಪತಿವದಿತ್ಯೇವಂಶಬ್ದಾರ್ಥಃ ।
ಉಪಾಸನವಿಧಿರುಕ್ತಃ ಸಂಪ್ರತಿ ಪ್ರತೀಕಮಾದಾಯ ತಾತ್ಪರ್ಯಮಾಹ —
ಏಷ ಇತಿ ।
ದ್ವಿವಿಧೋ ಹಿ ಕ್ರತುಃ ಕಲ್ಪಿತಪಶುಹೇತುಕೋ ಬಾಹ್ಯತದ್ಧೇತುಕಶ್ಚ । ಸ ಚ ದ್ವಿಪ್ರಕಾರೋಽಪಿ ಫಲರೂಪೇಣ ಸ್ಥಿತಃ ಸವಿತೈವೇತ್ಯುಪಾಸ್ತಿಫಲಂ ವಕ್ತುಮೇತದ್ವಾಕ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ವಿಶೇಷೋಕ್ತಿಂ ವಿನಾ ನಾಸ್ತಿ ಬುಭುತ್ಸೋಪಶಾಂತಿರಿತ್ಯಾಹ —
ಕೋಽಸಾವಿತಿ ।
ಕ್ರತುಫಲಾತ್ಮಕಃ ಸವಿತಾ ಮಣ್ದಲಂ ದೇವತಾ ವೇತಿ ಸಂದೇಹೇ ದ್ವಿತೀಯಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ತಸ್ಯೇತ್ಯಾದಿ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ತಸ್ಯಾಸ್ಯೇತಿ ।
ಆದಿತ್ಯೋದಯಾಸ್ತಮಯಾಭ್ಯಾಮಹೋರಾತ್ರದ್ವಾರಾ ಸಮ್ವತ್ಸರವ್ಯವಸ್ಥಾನಾತ್ತನ್ನಿರ್ಮಾತುಸ್ತಸ್ಯ ಯುಕ್ತಂ ತತ್ತಾದಾತ್ಮ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಕ್ರತೋರಾದಿತ್ಯತ್ವಮುಕ್ತ್ವಾ ತದಂಗಸ್ಯಾಗ್ನೇಸ್ತದ್ವಕ್ತುಮಯಮಗ್ನಿರರ್ಕ ಇತಿ ವಾಕ್ಯಂ ತಸ್ಯಾರ್ಥಮಾಹ —
ತಸ್ಯೈವೇತಿ ।
ನನು ಪೂರ್ವೋಕ್ತಸ್ಯೈವಾಗ್ನೇರಾದಿತ್ಯತ್ವಂ ಕುತೋ ನಿಯಮ್ಯತೇಽನ್ಯಶ್ಚಿತ್ಯೋಽಗ್ನಿರನ್ಯಶ್ಚಾಗ್ನಿರಾದಿತ್ಯಃ ಕಿಂ ನ ಸ್ಯಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಸ್ಯ ಚೇತಿ ।
ತಥಾಽಪಿ ಕಥಂ ತಸ್ಯೈವಾಽಽದಿತ್ಯತ್ವಂ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ತಥಾ ಚೇತಿ ।
ತಸ್ಯ ಪ್ರಾಚೀತ್ಯಾದಿನಾ ಲೋಕಾತ್ಮಕತ್ವಂ ಚಿತ್ಯಾಗ್ನೇರುಕ್ತಂ ತದಿಹಾಪ್ಯುಚ್ಯತೇ ತಸ್ಮಾತ್ತಸ್ಯೈವಾತ್ರಾಽಽದಿತ್ಯತ್ವಮಿಷ್ಟಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಅಗ್ನ್ಯಾದಿತ್ಯಭೇದಸ್ಯ ಲೋಕವೇದಸಿದ್ಧತ್ವಾನ್ನ ತಯೋರೇಕೇನ ಕ್ರತುನಾ ತಾದಾತ್ಮ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಾವಿತಿ ।
ಯಥಾವಿಶೇಷಿತತ್ವಮಾದಿತ್ಯರೂಪತ್ವಮ್ ।
ಕುತಸ್ತಸ್ಯ ಚಾರ್ಕಸ್ಯ ಕ್ರತುರೂಪತ್ವಂ ಸಾಧನತ್ವೇನ ಭೇದಾದಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯೋಪಚಾರಾದಿತ್ಯಾಹ —
ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಇತಿ ।
ತಥಾಽಪಿ ಕಥಮಾದಿತ್ಯಸ್ಯ ಕ್ರತುತಾದಾತ್ಮ್ಯೋಕ್ತಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಕ್ರತುಸಾಧ್ಯತ್ವಾದಿತಿ ।
ನನ್ವಾದಿತ್ಯಸ್ಯ ಕ್ರತುಫಲತ್ವೇನ ಕ್ರತುತ್ವೇ ತದ್ಧೇತೋರಗ್ನೇಸ್ತಾದಾತ್ಮ್ಯಾಯೋಗಾದುಕ್ತಮಗ್ನೇರಾದಿತ್ಯತ್ವಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಕ್ರತುಸಾಧ್ಯತ್ವಾದಿತಿ ।
ನನ್ವಾದಿತ್ಯಸ್ಯ ಕ್ರತುಫಲತ್ವೇನ ಕ್ರತುತ್ವೇ ತದ್ಧೇತೋರಗ್ನೇಸ್ತಾದಾತ್ಮ್ಯಾಯೋಗಾದಯುಕ್ತಮಗ್ನೇರಾದಿತ್ಯತ್ವಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಾವಿತಿ ।
ಕ್ರತುಫಲತ್ವಾತ್ತದಾತ್ಮಾ ಸವಿತಾ ತದ್ಧೇತುಶ್ಚಿತ್ಯೋಽಗ್ನಿಸ್ತಾವುಕ್ತವಿಭಾಗಾದ್ವ್ಯುತ್ಪಾದಿತೋಪಾಸನಾದಿವ್ಯಾಪಾರೌ ಸಂತಾವೇಕೈವ ಪ್ರಾಣಾಖ್ಯಾ ದೇವತೇತಿ ತಯೋರೈಕ್ಯೋಕ್ತಿರಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಏಕೈವೇತ್ಯುಕ್ತೇ ಪ್ರಕೃತಯೋರಗ್ನ್ಯಾದಿತ್ಯಯೋರನ್ಯತರಪರಿಶೇಷಂ ಶಂಕತೇ —
ಕಾ ಸೇತಿ ।
ಕಥಂ ದ್ವಯೋರೇಕತ್ವಮೇಕತ್ವೇ ವಾ ಕಥಂ ದ್ವಿತ್ವಂ ತತ್ರಾಽಽಹ —
ಪೂರ್ವಮಪೀತಿ ।
ಉಕ್ತೇಽರ್ಥೇ ವಾಕ್ಯೋಪಕ್ರಮಮನುಕೂಲಯತಿ —
ತಥಾ ಚೇತಿ ।
ಪುನರಿತ್ಯಾದೇರರ್ಥಂ ನಿಗಮಯತಿ —
ಸಾ ಪುನರಿತಿ ।
ನನು ಫಲಕಥನಾರ್ಥಮುಪಕ್ರಮ್ಯ ಪ್ರಾಣಾತ್ಮನಾಽಗ್ನ್ಯಾದಿತ್ಯಯೋರೇಕತ್ವಂ ವದತಾ ಪ್ರಕ್ರಾಂತಂ ವಿಸ್ಮೃತಮಿತಿ ನೇತ್ಯಾಹ —
ಯಃ ಪುನರಿತಿ ।
ಏಕತ್ವಮಭಿನ್ನತ್ವಮ್ ॥೭॥