ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:த்ருதீயம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
த்³வயா ஹ ப்ராஜாபத்யா தே³வாஶ்சாஸுராஶ்ச தத: காநீயஸா ஏவ தே³வா ஜ்யாயஸா அஸுராஸ்த ஏஷு லோகேஷ்வஸ்பர்த⁴ந்த தே ஹ தே³வா ஊசுர்ஹந்தாஸுராந்யஜ்ஞ உத்³கீ³தே²நாத்யயாமேதி ॥ 1 ॥
ப⁴வது நாம ப்ராணஸ்யோபாஸநம் , ந து விஶுத்³த்⁴யாதி³கு³ணவத்தேதி ; நநு ஸ்யாச்ச்²ருதத்வாத் ; ந ஸ்யாத் , உபாஸ்யத்வே ஸ்துத்யர்த²த்வோபபத்தே: । ந ; அவிபரீதார்த²ப்ரதிபத்தே: ஶ்ரேய:ப்ராப்த்யுபபத்தே:, லோகவத் । யோ ஹ்யவிபரீதமர்த²ம் ப்ரதிபத்³யதே லோகே, ஸ இஷ்டம் ப்ராப்நோத்யநிஷ்டாத்³வா நிவர்ததே, ந விபரீதார்த²ப்ரதிபத்த்யா ; ததே²ஹாபி ஶ்ரௌதஶப்³த³ஜநிதார்த²ப்ரதிபத்தௌ ஶ்ரேய:ப்ராப்திருபபந்நா, ந விபர்யயே । ந சோபாஸநார்த²ஶ்ருதஶப்³தோ³த்த²விஜ்ஞாநவிஷயஸ்யாயதா²ர்த²த்வே ப்ரமாணமஸ்தி । ந ச தத்³விஜ்ஞாநஸ்யாபவாத³: ஶ்ரூயதே । தத: ஶ்ரேய:ப்ராப்தித³ர்ஶநாத்³யதா²ர்த²தாம் ப்ரதிபத்³யாமஹே । விபர்யயே சாநர்த²ப்ராப்தித³ர்ஶநாத் — யோ ஹி விபர்யயேணார்த²ம் ப்ரதிபத்³யதே லோகே — புருஷம் ஸ்தா²ணுரிதி, அமித்ரம் மித்ரமிதி வா, ஸோ(அ)நர்த²ம் ப்ராப்நுவந்த்³ருஶ்யதே । ஆத்மேஶ்வரதே³வதாதீ³நாமப்யயதா²ர்தா²நாமேவ சேத்³க்³ரஹணம் ஶ்ருதித:, அநர்த²ப்ராப்த்யர்த²ம் ஶாஸ்த்ரமிதி த்⁴ருவம் ப்ராப்நுயால்லோகவதே³வ ; ந சைததி³ஷ்டம் । தஸ்மாத்³யதா²பூ⁴தாநேவாத்மேஶ்வரதே³வதாதீ³ந்க்³ராஹயத்யுபாஸநார்த²ம் ஶாஸ்த்ரம் । நாமாதௌ³ ப்³ரஹ்மத்³ருஷ்டித³ர்ஶநாத³யுக்தமிதி சேத் , ஸ்பு²டம் நாமாதே³ரப்³ரஹ்மத்வம் ; தத்ர ப்³ரஹ்மத்³ருஷ்டிம் ஸ்தா²ண்வாதா³விவ புருஷத்³ருஷ்டிம் விபரீதாம் க்³ராஹயச்சா²ஸ்த்ரம் த்³ருஶ்யதே ; தஸ்மாத்³யதா²ர்த²மேவ ஶாஸ்த்ரத: ப்ரதிபத்தே: ஶ்ரேய இத்யயுக்தமிதி சேத் , ந ; ப்ரதிமாவத்³பே⁴த³ப்ரதிபத்தே: । நாமாதா³வப்³ரஹ்மணி ப்³ரஹ்மத்³ருஷ்டிம் விபரீதாம் க்³ராஹயதி ஶாஸ்த்ரம் , ஸ்தா²ண்வாதா³விவ புருஷத்³ருஷ்டிம் — இதி நைதத்ஸாத்⁴வவோச: । கஸ்மாத் ? பே⁴தே³ந ஹி ப்³ரஹ்மணோ நாமாதி³வஸ்து ப்ரதிபந்நஸ்ய நாமாதௌ³ விதீ⁴யதே ப்³ரஹ்மத்³ருஷ்டி:, ப்ரதிமாதா³விவ விஷ்ணுத்³ருஷ்டி: । ஆலம்ப³நத்வேந ஹி நாமாதி³ப்ரதிபத்தி:, ப்ரதிமாதி³வதே³வ, ந து நாமாத்³யேவ ப்³ரஹ்மேதி । யதா² ஸ்தா²ணாவநிர்ஜ்ஞாதே, ந ஸ்தா²ணுரிதி, புருஷ ஏவாயமிதி ப்ரதிபத்³யதே விபரீதம் , ந து ததா² நாமாதௌ³ ப்³ரஹ்மத்³ருஷ்டிர்விபரீதா ॥

உக்தந்யாயேந ப்ராணோபாஸ்திமுபேத்ய ப்ராணதே³வதாம் ஶுத்³த்⁴யாதி³கு³ணவதீமாக்ஷிபதி —

ப⁴வத்விதி ।

யதா² ப்ராணஸ்யோபாஸ்தி: ஶாஸ்த்ரத்³ருஷ்டத்வாதி³ஷ்டா ததா²(அ)ஸ்ய கு³ணஸம்ப³ந்த⁴: ஶ்ருதத்வாதே³ஷ்டவ்ய உபாஸ்தாவுபாஸ்யே ச கு³ணவதி ப்ராணே ப்ராமாணிகத்வப்ராப்தேரவிஶேஷாதி³தி ஸித்³தா⁴ந்தீ ப்³ரூதே —

நந்விதி ।

ப்ராணஸ்யோபாஸ்யத்வே(அ)பி விஶுத்³த்⁴யாதி³கு³ணவாத³ஸ்ய ஸ்துத்யர்த²த்வேநார்த²வாத³த்வஸம்ப⁴வாந்ந யதோ²க்தா தே³வதா ஸ்யாதி³தி பூர்வவாத்³யாஹ —

ந ஸ்யாதி³தி।

விஶுத்³த்⁴யாதி³கு³ணவாத³ஸ்யார்த²வாத³த்வே(அ)பி நாபூ⁴தார்த²வாத³த்வமிதி பரிஹரதி —

நேதி ।

விஶுத்³த்⁴யாதி³கு³ணவிஶிஷ்டப்ராணத்³ருஷ்டேரத்ர ப²லப்ராப்தி: ஶ்ருதா ந ஸா ஜ்ஞாநஸ்ய மித்²யார்த²த்வே யுக்தா ஸம்யக்³ஜ்ஞாநாதே³வ புமர்த²ப்ராப்தே: ஸம்ப⁴வாத³த: ஸ்துதிரபி யதா²ர்தை²வேத்யர்த²: ।

லோகத்³ருஷ்டாந்தம் வ்யாசஷ்டே —

யோ ஹீதி ।

இஹேதி வேதா³க்²யதா³ர்ஷ்டாந்திகோக்தி: ।

நநு விஶுத்³த்⁴யாதி³கு³ணவதீம் தே³வதாம் வத³ந்தி வாக்யாந்யுபாஸநாவித்⁴யர்த²த்வாந்ந ஸ்வார்தே² ப்ராமாண்யம் ப்ரதிபத்³யந்தே தத்ரா(அ)ஹ —

ந சேதி ।

அந்யபராணாமபி வாக்யாநாம் மாநாந்தரஸம்வாத³விஸம்வாத³யோரஸதோ: ஸ்வார்தே² ப்ராமாண்யமநுப⁴வாநுஸாரிபி⁴ரேஷ்டவ்யமித்யர்த²: ।

நநு ப்ராணஸ்ய விஶுத்³த்⁴யாதி³வாதோ³ ந ஸ்வார்தே² மாநமந்யபரத்வாதா³தி³த்யயூபாதி³வாக்யவத³தா ஆஹ —

ந சேதி ।

ஆதி³த்யயூபாதி³வாக்யார்த²ஜ்ஞாநஸ்ய ப்ரத்யக்ஷாதி³நா(அ)பவாத³வத்³விஶுத்³த்⁴யாதி³கு³ணவிஜ்ஞாநஸ்ய நாபவாத³: ஶ்ருதஸ்தஸ்மாத்³விஶுத்³த்⁴யாதி³வாத³ஸ்ய ஸ்வார்தே² மாநத்வமப்ரத்யூஹமித்யர்த²: ।

விஶுத்³த்⁴யாதி³கு³ணகப்ராணவிஜ்ஞாநாத்ப²லஶ்ரவணாத்தத்³வாத³ஸ்ய யதா²ர்த²த்வமேவேத்யுபஸம்ஹரதி —

தத இதி ।

லோகவத்³வேதே³(அ)பி ஸம்யக்³ஜ்ஞாநாதி³ஷ்டப்ராப்திரநிஷ்டபரிஹாரஶ்சேத்யந்வயமுகே²நோக்தமர்த²ம் வ்யதிரேகமுகே²நாபி ஸமர்த²யதே —

விபர்யயே சேத்யாதி³நா ।

ஶாஸ்த்ரஸ்யாநர்தா²ர்த²த்வமிஷ்டமிதி ஶங்காம் நிராசஷ்டே —

ந சேதி ।

அபௌருஷேயஸ்யாஸம்பா⁴விதஸர்வதோ³ஷஸ்யாஶேஷபுருஷார்த²ஹேதோ: ஶாஸ்த்ரஸ்யாநர்தா²ர்த²த்வமேஷ்டுமஶக்யமித்யர்த²: ।

ஶாஸ்த்ரஸ்ய யதா²பூ⁴தார்த²த்வம் நிக³மயதி —

தஸ்மாதி³தி ।

உபாஸநார்த²ம் ஜ்ஞாநார்த²ம் சேதி ஶேஷ: ।

ஶாஸ்த்ராத்³யதா²ர்த²ப்ரதிபத்தே: ஶ்ரேய:ப்ராப்திரித்யத்ர வ்யபி⁴சாரம் சோத³யதி —

நாமாதா³விதி ।

ததே³வ ஸ்பு²டயதி —

ஸ்பு²டமிதி ।

அப்³ரஹ்மணி ப்³ரஹ்மத்³ருஷ்டிரதஸ்மிம்ஸ்தத்³பு³த்³தி⁴த்வாந்மித்²யா தீ⁴: ஸா ச யாவந்நாம்நோ க³தமித்யாதி³ஶ்ருத்யா ப²லவதீ தத: ஶாஸ்த்ராத்³யதா²ர்த²ப்ரதிபத்தேரேவ ப²லமித்யயுக்தமித்யர்த²: ।

பே⁴தா³க்³ரஹபூர்வகோ(அ)ந்யஸ்யாந்யாத்மதாவபா⁴ஸோ மித்²யாஜ்ஞாநமத்ர து பே⁴தே³ பா⁴ஸமாநே(அ)ந்யத்ராந்யத்³ருஷ்டிர்விதீ⁴யதே । யதா² விஷ்ணோர்பே⁴தே³ ப்ரதிமாயாம் க்³ருஹ்யமாணே தத்ர விஷ்ணுத்³ருஷ்டி: க்ரியதே தந்நேத³ம் மித்²யாஜ்ஞாநமித்யாஹ —

நேதி ।

நஞர்த²ம் ஸ்பஷ்டயதி —

நாமாதா³விதி ।

ப்ரஶ்நபூர்வகம் ஹேதும் வ்யாசஷ்டே —

கஸ்மாதி³தி ।

ப்ரதிமாயாம் விஷ்ணுத்³ருஷ்டிம் ப்ரத்யாலம்ப³நத்வமேவ ந விஷ்ணுதாதா³த்ம்யம் நாமாதே³ஸ்து ப்³ரஹ்மதாதா³த்ம்யம் ஶ்ருதமிதி வைஷம்யமாஶங்க்ய(அ)(அ)ஹ —

ஆலம்ப³நத்வேநேதி ।

உக்தமர்த²ம் வைத⁴ர்ம்யத்³ருஷ்டாந்தேந ஸ்பஷ்டயதி —

யதே²தி ।