ప్రాణస్య శుద్ధత్వాద్వ్యాపకత్వాచ్చోపాస్యత్వముక్తం తస్య శుద్ధత్వం వాగాదివదసిద్ధమిత్యాశఙ్కతే —
స్యాన్మతమితి ।
శఙ్కామాక్షిప్య సమాధత్తే —
నన్విత్యాదినా ।
శవేన స్పృష్టిర్యస్యాస్తి తేన స్పృష్టేఽపరస్తస్యాశుద్ధవాగాదిసంబన్ధాదశుద్ధత్వాశఙ్కా ప్రాణస్యోన్మిషతీత్యర్థః ।
తాత్పర్యం దర్శయన్నుత్తరవాక్యముత్తరత్వేనావతారయతి —
ఆహేతి ।
నన్వత్ర ప్రాణో వోచ్యతే స్త్రీలిఙ్గేనార్థాన్తరోక్తిప్రతీతేరిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
యం ప్రాణమితి ।
తస్యామూర్తస్య పరోక్షత్వాదపరోక్షవాచీ చ కథమేతచ్ఛబ్దో యుజ్యతే తత్రాఽఽహ —
సైవేతి ।
కథం ప్రాణే దేవతాశబ్దో న హి తస్య తచ్ఛబ్దత్వం ప్రసిద్ధమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
దేవతా చేతి ।
యాగే హి దేవతా కారకత్వేన గుణభూతా ప్రసిద్ధా । తథా ప్రాణోఽపి ద్రవ్యాద్యన్యత్వే సతి విహితక్రియాగుణత్వాద్దేవతేత్యర్థః ।
ప్రాణోపాస్తేర్ద్వివిధం ఫలం పాపహానిర్దేవతాభావశ్చ తత్ర పాపహానేరేవ ప్రధానఫలస్యాత్ర శ్రవణాద్దుర్గుణవిశిష్టప్రాణోపాస్తిరిహ వివక్షితేతి వాక్యార్థమాహ —
యస్మాదితి ।
న తావత్ప్రాణదేవతాయా దూర్నామత్వం నిరూఢం తత్ర తచ్ఛబ్దప్రసిద్ధేరదర్శనాన్నాపి యౌగికం ప్రాణస్య ప్రత్యగ్వృత్తేర్దూరత్వాభావాదిత్యాక్షిపతి —
కుతః పునరితి ।
పరిహరతి —
ఆహేతి ।
కథం పాప్మసన్నిధౌ వర్తమానస్య తతో దూరత్వమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
అసంశ్లేషేతి ।
ఉపాస్తే సదా భావయతీతి యావత్ ।
బ్రహ్మజ్ఞానాదివ ప్రాణతత్త్వజ్ఞానాత్ఫలసిద్ధిసంభవే కిం సదా తద్భావనయేత్యాశఙ్క్య భావనాపర్యాయోపాసనశబ్దార్థమాహ —
ఉపాసనం నామేతి ।
దీర్ఘకాలాదరనైరన్తర్యరూపవిశేషణత్రయం వివక్షిత్వాఽఽహ —
లౌకికేతి ।
తస్య మర్యాదాం దర్శయతి —
యావదితి ।
మనుష్యోఽహమితివద్దేవోఽహమితి యస్య జీవత ఎవాభిమానాభివ్యక్తిస్తస్యైవ దేహపాతాదూర్ధ్వం తద్భావః ఫలతీత్యత్ర ప్రమాణమాహ —
దేవో భూత్వేతి ।
కా దేవతా రూపం తవేతి కిన్దేవతోఽసీతి తద్భావో భాతీత్యర్థః ॥౯॥