ತಸ್ಯ ಹೈತಸ್ಯ । ತಸ್ಯೇತಿ ಪ್ರಕೃತಂ ಪ್ರಾಣಮಭಿಸಂಬಧ್ನಾತಿ । ಹ ಏತಸ್ಯೇತಿ ಮುಖ್ಯಂ ವ್ಯಪದಿಶತ್ಯಭಿನಯೇನ । ಸಾಮ್ನಃ ಸಾಮಶಬ್ದವಾಚ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರಾಣಸ್ಯ, ಯಃ ಸ್ವಂ ಧನಮ್ , ವೇದ ; ತಸ್ಯ ಹ ಕಿಂ ಸ್ಯಾತ್ ? ಭವತಿ ಹಾಸ್ಯ ಸ್ವಮ್ । ಫಲೇನ ಪ್ರಲೋಭ್ಯಾಭಿಮುಖೀಕೃತ್ಯ ಶುಶ್ರೂಷವೇ ಆಹ — ತಸ್ಯ ವೈ ಸಾಮ್ನಃ ಸ್ವರ ಏವ ಸ್ವಮ್ । ಸ್ವರ ಇತಿ ಕಂಠಗತಂ ಮಾಧುರ್ಯಮ್ , ತದೇವಾಸ್ಯ ಸ್ವಂ ವಿಭೂಷಣಮ್ ; ತೇನ ಹಿ ಭೂಷಿತಮೃದ್ಧಿಮಲ್ಲಕ್ಷ್ಯತ ಉದ್ಗಾನಮ್ ; ಯಸ್ಮಾದೇವಂ ತಸ್ಮಾತ್ ಆರ್ತ್ವಿಜ್ಯಮ್ ಋತ್ವಿಕ್ಕರ್ಮೋದ್ಗಾನಮ್ , ಕರಿಷ್ಯನ್ , ವಾಚಿ ವಿಷಯೇ, ವಾಚಿ ವಾಗಾಶ್ರಿತಮ್ , ಸ್ವರಮ್ , ಇತ್ಛೇತ ಇಚ್ಛೇತ್ , ಸಾಮ್ನೋ ಧನವತ್ತಾಂ ಸ್ವರೇಣ ಚಿಕೀರ್ಷುರುದ್ಗಾತಾ । ಇದಂ ತು ಪ್ರಾಸಂಗಿಕಂ ವಿಧೀಯತೇ ; ಸಾಮ್ನಃ ಸೌಸ್ವರ್ಯೇಣ ಸ್ವರವತ್ತ್ವಪ್ರತ್ಯಯೇ ಕರ್ತವ್ಯೇ, ಇಚ್ಛಾಮಾತ್ರೇಣ ಸೌಸ್ವರ್ಯಂ ನ ಭವತೀತಿ, ದಂತಧಾವನತೈಲಪಾನಾದಿ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಾತ್ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ । ತಯೈವಂ ಸಂಸ್ಕೃತಯಾ ವಾಚಾ ಸ್ವರಸಂಪನ್ನಯಾ ಆರ್ತ್ವಿಜ್ಯಂ ಕುರ್ಯಾತ್ । ತಸ್ಮಾತ್ — ಯಸ್ಮಾತ್ಸಾಮ್ನಃ ಸ್ವಭೂತಃ ಸ್ವರಃ ತೇನ ಸ್ವೇನ ಭೂಷಿತಂ ಸಾಮ, ಅತೋ ಯಜ್ಞೇ ಸ್ವರವಂತಮ್ ಉದ್ಗಾತಾರಮ್ , ದಿದೃಕ್ಷಂತ ಏವ ದ್ರಷ್ಟುಮಿಚ್ಛಂತ್ಯೇವ, ಧನಿನಮಿವ ಲೌಕಿಕಾಃ । ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ಹಿ ಲೋಕೇ — ಅಥೋ ಅಪಿ, ಯಸ್ಯ ಸ್ವಂ ಧನಂ ಭವತಿ, ತಂ ಧನಿನಂ ದಿದೃಕ್ಷಂತೇ — ಇತಿ । ಸಿದ್ಧಸ್ಯ ಗುಣವಿಜ್ಞಾನಫಲಸಂಬಂಧಸ್ಯೋಪಸಂಹಾರಃ ಕ್ರಿಯತೇ — ಭವತಿ ಹಾಸ್ಯ ಸ್ವಮ್ , ಯ ಏವಮೇತತ್ಸಾಮ್ನಃ ಸ್ವಂ ವೇದೇತಿ ॥