ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:த்ருதீயம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
தஸ்ய ஹைதஸ்ய ஸாம்நோ ய: ஸ்வம் வேத³ ப⁴வதி ஹாஸ்ய ஸ்வம் தஸ்ய வை ஸ்வர ஏவ ஸ்வம் தஸ்மாதா³ர்த்விஜ்யம் கரிஷ்யந்வாசி ஸ்வரமிச்சே²த தயா வாசா ஸ்வரஸம்பந்நயார்த்விஜ்யம் குர்யாத்தஸ்மாத்³யஜ்ஞே ஸ்வரவந்தம் தி³த்³ருக்ஷந்த ஏவ । அதோ² யஸ்ய ஸ்வம் ப⁴வதி ப⁴வதி ஹாஸ்ய ஸ்வம் ய ஏவமேதத்ஸாம்ந: ஸ்வம் வேத³ ॥ 25 ॥
தஸ்ய ஹைதஸ்ய । தஸ்யேதி ப்ரக்ருதம் ப்ராணமபி⁴ஸம்ப³த்⁴நாதி । ஹ ஏதஸ்யேதி முக்²யம் வ்யபதி³ஶத்யபி⁴நயேந । ஸாம்ந: ஸாமஶப்³த³வாச்யஸ்ய ப்ராணஸ்ய, ய: ஸ்வம் த⁴நம் , வேத³ ; தஸ்ய ஹ கிம் ஸ்யாத் ? ப⁴வதி ஹாஸ்ய ஸ்வம் । ப²லேந ப்ரலோப்⁴யாபி⁴முகீ²க்ருத்ய ஶுஶ்ரூஷவே ஆஹ — தஸ்ய வை ஸாம்ந: ஸ்வர ஏவ ஸ்வம் । ஸ்வர இதி கண்ட²க³தம் மாது⁴ர்யம் , ததே³வாஸ்ய ஸ்வம் விபூ⁴ஷணம் ; தேந ஹி பூ⁴ஷிதம்ருத்³தி⁴மல்லக்ஷ்யத உத்³கா³நம் ; யஸ்மாதே³வம் தஸ்மாத் ஆர்த்விஜ்யம் ருத்விக்கர்மோத்³கா³நம் , கரிஷ்யந் , வாசி விஷயே, வாசி வாகா³ஶ்ரிதம் , ஸ்வரம் , இத்சே²த இச்சே²த் , ஸாம்நோ த⁴நவத்தாம் ஸ்வரேண சிகீர்ஷுருத்³கா³தா । இத³ம் து ப்ராஸங்கி³கம் விதீ⁴யதே ; ஸாம்ந: ஸௌஸ்வர்யேண ஸ்வரவத்த்வப்ரத்யயே கர்தவ்யே, இச்சா²மாத்ரேண ஸௌஸ்வர்யம் ந ப⁴வதீதி, த³ந்ததா⁴வநதைலபாநாதி³ ஸாமர்த்²யாத்கர்தவ்யமித்யர்த²: । தயைவம் ஸம்ஸ்க்ருதயா வாசா ஸ்வரஸம்பந்நயா ஆர்த்விஜ்யம் குர்யாத் । தஸ்மாத் — யஸ்மாத்ஸாம்ந: ஸ்வபூ⁴த: ஸ்வர: தேந ஸ்வேந பூ⁴ஷிதம் ஸாம, அதோ யஜ்ஞே ஸ்வரவந்தம் உத்³கா³தாரம் , தி³த்³ருக்ஷந்த ஏவ த்³ரஷ்டுமிச்ச²ந்த்யேவ, த⁴நிநமிவ லௌகிகா: । ப்ரஸித்³த⁴ம் ஹி லோகே — அதோ² அபி, யஸ்ய ஸ்வம் த⁴நம் ப⁴வதி, தம் த⁴நிநம் தி³த்³ருக்ஷந்தே — இதி । ஸித்³த⁴ஸ்ய கு³ணவிஜ்ஞாநப²லஸம்ப³ந்த⁴ஸ்யோபஸம்ஹார: க்ரியதே — ப⁴வதி ஹாஸ்ய ஸ்வம் , ய ஏவமேதத்ஸாம்ந: ஸ்வம் வேதே³தி ॥

உத்³கீ³த²தே³வதா ப்ராண ஏவேதி நிர்தா⁴ர்ய ஸ்வஸுவர்ணப்ரதிஷ்டா²கு³ணவிதா⁴நார்த²முத்தரகண்டி³காத்ரயமவதாரயதி —

தஸ்யேத்யாதி³நா ।

கிமித்யாதௌ³ ப²லமபி⁴லப்யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

ப²லேநேதி ।

ஸௌஸ்வர்யம் ஸ்ம் பூ⁴ஷணமித்யத்ராநுப⁴வமநுகூலயதி —

தேந ஹீதி ।

கத²ம் தர்ஹி கண்ட²க³தம் மாது⁴ர்யம் ஸம்பாத³நீயமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

யஸ்மாதி³தி ।

ப்ராணோ(அ)ஹம் மமைவ கீ³திபா⁴வமாபந்நஸ்ய ஸௌஸ்வர்யம் த⁴நமிதி ப்ரக்ருதே ப்ராணவிஜ்ஞாநே கு³நவிதி⁴ர்விவக்ஷிதஶ்சேத்கிமித்யுத்³கா³துரந்யத்கர்தவ்யமுபதி³ஶ்யத இத்யாஶங்க்ய த்³ருஷ்டப²லதயேத்யாஹ —

இத³ம் த்விதி ।

அதே²ச்சா²யாம் கர்தவ்யத்வேந விஹிதாயாம் தாவந்மாத்ரே ஸித்³தே⁴(அ)பி கத²ம் ஸௌஸ்வர்யம் ஸித்⁴யேந்நஹி ஸ்வர்க³காமநாமாத்ரேண ஸ்வர்க³: ஸித்⁴யத்யத ஆஹ —

ஸாம்ந இதி ।

தஸ்ய ஸுஸ்வரத்வேந தச்ச²ப்³தி³தஸ்ய ப்ராணஸ்யோபாஸகாத்மகஸ்ய ஸ்வரவத்த்வப்ரத்யயே கார்யே ஸதி விஹிதேச்சா²மாத்ரேண ஸாம்ந: ந ஸௌஸ்வர்யம் ப⁴வதீத்யஸ்மாத்ஸாமர்த்²யாத்³த³ந்ததா⁴வநாதி³ கர்தவ்யமித்யேதத³த்ர விதி⁴த்ஸிதமிதி யோஜநா ।

ஸௌஸ்வர்யஸ்ய ஸாமபூ⁴ஷணத்வே க³மகமாஹ —

தஸ்மாதி³தி ।

த்³ருஷ்டாந்தமநந்தரவாக்யாவஷ்டம்பே⁴ந ஸ்பஷ்டயதி —

ப்ரஸித்³த⁴ம் ஹீதி ।

ப⁴வதி ஹாஸ்ய ஸ்வமிதி ப்ராகே³வோக்தத்வாத³நர்தி²கா புநருக்திரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ஸித்³த⁴ஸ்யேதி ॥25॥