ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஸோ ஹேயமீக்ஷாஞ்சக்ரே கத²ம் நு மாத்மந ஏவ ஜநயித்வா ஸம்ப⁴வதி ஹந்த திரோ(அ)ஸாநீதி ஸா கௌ³ரப⁴வத்³ருஷப⁴ இதரஸ்தாம் ஸமேவாப⁴வத்ததோ கா³வோ(அ)ஜாயந்த ப³ட³பே³தராப⁴வத³ஶ்வவ்ருஷ இதரோ க³ர்த³பீ⁴தரா க³ர்த³ப⁴ இதரஸ்தாம் ஸமேவாப⁴வத்தத ஏகஶப²மஜாயதாஜேதராப⁴வத்³ப³ஸ்த இதரோ(அ)விரிதரா மேஷ இதரஸ்தாம் ஸமேவாப⁴வத்ததோ(அ)ஜாவயோ(அ)ஜாயந்தைவமேவ யதி³த³ம் கிஞ்ச மிது²நமா பிபீலிகாப்⁴யஸ்தத்ஸர்வமஸ்ருஜத ॥ 4 ॥
ஸா ஶதரூபா உ ஹ இயம் — ஸேயம் து³ஹித்ருக³மநே ஸ்மார்தம் ப்ரதிஷேத⁴மநுஸ்மரந்தீ ஈக்ஷாஞ்சக்ரே । ‘கத²ம் ந்வித³மக்ருத்யம் , யந்மா மாம் ஆத்மந ஏவ ஜநயித்வா உத்பாத்³ய ஸம்ப⁴வதி உபக³ச்ச²தி ; யத்³யப்யயம் நிர்க்⁴ருண:, அஹம் ஹந்தேதா³நீம் திரோ(அ)ஸாநி ஜாத்யந்தரேண திரஸ்க்ருதா ப⁴வாநி’ இத்யேவமீக்ஷித்வா அஸௌ கௌ³ரப⁴வத் । உத்பாத்³ய ப்ராணிகர்மபி⁴ஶ்சோத்³யமாநாயா: புந: புந: ஸைவ மதி: ஶதரூபாயா மநோஶ்சாப⁴வத் । ததஶ்ச ருஷப⁴ இதர: । தாம் ஸமேவாப⁴வதி³த்யாதி³ பூர்வவத் । ததோ கா³வோ(அ)ஜாயந்த । ததா² ப³ட³பே³தராப⁴வத் அஶ்வவ்ருஷ இதர: । ததா² க³ர்த³பீ⁴தரா க³ர்த³ப⁴ இதர: । தத்ர ப³ட³பா³ஶ்வவ்ருஷாதீ³நாம் ஸங்க³மாத்தத ஏகஶப²ம் ஏககு²ரம் அஶ்வாஶ்வதரக³ர்த³பா⁴க்²யம் த்ரயமஜாயத । ததா² அஜா இதராப⁴வத் , ப³ஸ்தஶ்சா²க³ இதர: । ததா²விரிதரா, மேஷ இதர: । தாம் ஸமேவாப⁴வத் । தாம் தாமிதி வீப்ஸா । தாமஜாம் தாமவிம் சேதி ஸமப⁴வதே³வேத்யர்த²: । ததோ(அ)ஜாஶ்சாவயஶ்சாஜாவயோ(அ)ஜாயந்த । ஏவமேவ யதி³த³ம் கிஞ்ச யத்கிஞ்சேத³ம் மிது²நம் ஸ்த்ரீபும்ஸலக்ஷணம் த்³வந்த்³வம் , ஆ பிபீலிகாப்⁴ய: பிபீலிகாபி⁴: ஸஹ அநேநைவ ந்யாயேந தத்ஸர்வமஸ்ருஜத ஜக³த்ஸ்ருஷ்டவாந் ॥

’அக்ருத்யம் ஹீத³ம் யத்³து³ஹித்ருக³மநம் மாத்ருதஶ்சா(அ)(அ)பஞ்சமாத்புருஷாத்பித்ருதஶ்சா(அ)(அ)ஸப்தமாதி³’தி ஸ்ம்ருதேரிதி மத்வா(அ)(அ)ஹ —

கத²மிதி ।

தயோர்ஜாத்யந்தரக³மநம் கத²மித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

யத்³யபீதி ।

ஶதரூபாயாம் கோ³பா⁴வமாபந்நாயாம்ருஷபா⁴தி³பா⁴வோ மநோர்ப⁴வது தாவதா யதோ²க்ததோ³ஷபரிஹாரஸ்தயோர்வட³வாதி³பா⁴வே து ந காரணமஸ்தீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

உத்பாத்³யேதி ।

ததஸ்தயா கோ³பா⁴வாத³நந்தரமிதி யாவத் । க³வாம் ஜந்மார்த²ம் மித²: ஸம்ப⁴வநம் தத:ஶப்³தா³ர்த²: । தத்ர தேஷாமுத்பத்தௌ ஸத்யாமிதி யாவத் ।

வாக்யத்³வயே வீப்ஸா விவக்ஷிதேத்யாஹ —

தாமிதி ।

தாமேவாபி⁴நயதி —

தாமஜாமிதி ।

தாம் வட³வாம் தாம் க³ர்த³பீ⁴ம் சேத்யபி த்³ரஷ்டவ்யம் । ததோ மித²: ஸம்ப⁴வநாத்³யதோ²க்தாதி³தி யாவத் ।

விஶேஷாணாமாநந்த்யாத்ப்ரத்யேகமுபதே³ஶாஸம்ப⁴வம் மந்வாந: ஸம்க்ஷிப்யோபஸம்ஹரந்தி —

ஏவமேவேதி ।

தத்³விப⁴ஜதே —

இத³ம் மிது²நமிதி ।

பஶுகர்மப்ரயோகோ³ ந்யாய: ॥4॥