अद्वैतशारदा | दक्षिणाम्नाय श्रीशारदापीठम्, शृङ्गेरी

தத்³தே⁴த³ம் தர்ஹ்யவ்யாக்ருதமாஸீத்தந்நாமரூபாப்⁴யாமேவ வ்யாக்ரியதாஸௌநாமாயமித³ம்ரூப இதி ததி³த³மப்யேதர்ஹி நாமரூபாப்⁴யாமேவ வ்யாக்ரியதே(அ)ஸௌநாமாயமித³ம்ரூப இதி ஸ ஏஷ இஹ ப்ரவிஷ்ட: । ஆ நகா²க்³ரேப்⁴யோ யதா² க்ஷுர: க்ஷுரதா⁴நே(அ)வஹித: ஸ்யாத்³விஶ்வம்ப⁴ரோ வா விஶ்வம்ப⁴ரகுலாயே தம் ந பஶ்யந்தி । அக்ருத்ஸ்நோ ஹி ஸ ப்ராணந்நேவ ப்ராணோ நாம ப⁴வதி । வத³ந்வாக்பஶ்யம்ஶ்சக்ஷு: ஶ்ருண்வஞ்ஶ்ரோத்ரம் மந்வாநோ மநஸ்தாந்யஸ்யைதாநி கர்மநாமாந்யேவ । ஸ யோ(அ)த ஏகைகமுபாஸ்தே ந ஸ வேதா³க்ருத்ஸ்நோ ஹ்யேஷோ(அ)த ஏகைகேந ப⁴வத்யாத்மேத்யேவோபாஸீதாத்ர ஹ்யேதே ஸர்வ ஏகம் ப⁴வந்தி । ததே³தத்பத³நீயமஸ்ய ஸர்வஸ்ய யத³யமாத்மாநேந ஹ்யேதத்ஸர்வம் வேத³ । யதா² ஹ வை பதே³நாநுவிந்தே³தே³வம் கீர்திம் ஶ்லோகம் விந்த³தே ய ஏவம் வேத³ ॥ 7 ॥

ந, அர்தா²ந்தராபா⁴வாத் । ந ச ‘ஆத்மேத்யேவோபாஸீத’ (ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 7) இத்யபூர்வவிதி⁴: ; கஸ்மாத் ? ஆத்மஸ்வரூபகத²நாநாத்மப்ரதிஷேத⁴வாக்யஜநிதவிஜ்ஞாநவ்யதிரேகேணார்தா²ந்தரஸ்ய கர்தவ்யஸ்ய மாநஸஸ்ய பா³ஹ்யஸ்ய வாபா⁴வாத் । தத்ர ஹி விதே⁴: ஸாப²ல்யம் , யத்ர விதி⁴வாக்யஶ்ரவணமாத்ரஜநிதவிஜ்ஞாநவ்யதிரேகேண புருஷப்ரவ்ருத்திர்க³ம்யதே — யதா² ‘த³ர்ஶபூர்ணமாஸாப்⁴யாம் ஸ்வர்க³காமோ யஜேத’ இத்யேவமாதௌ³ । ந ஹி த³ர்ஶபூர்ணமாஸவிதி⁴வாக்யஜநிதவிஜ்ஞாநமேவ த³ர்ஶபூர்ணமாஸாநுஷ்டா²நம் । தச்சாதி⁴காராத்³யபேக்ஷாநுபா⁴வி । ந து ‘நேதி நேதி’ (ப்³ரு. உ. 2 । 3 । 6) இத்யாத்³யாத்மப்ரதிபாத³கவாக்யஜநிதவிஜ்ஞாநவ்யதிரேகேண த³ர்ஶபூர்ணமாஸாதி³வத்புருஷவ்யாபார: ஸம்ப⁴வதி ; ஸர்வவ்யாபாரோபஶமஹேதுத்வாத்தத்³வாக்யஜநிதவிஜ்ஞாநஸ்ய । ந ஹ்யுதா³ஸீநவிஜ்ஞாநம் ப்ரவ்ருத்திஜநகம் ; அப்³ரஹ்மாநாத்மவிஜ்ஞாநநிவர்தகத்வாச்ச ‘ஏகமேவாத்³விதீயம்’ (சா². உ. 6 । 2 । 1) ‘தத்த்வமஸி’ (சா². உ. 6 । 8 । 7) இத்யேவமாதி³வாக்யாநாம் । ந ச தந்நிவ்ருத்தௌ ப்ரவ்ருத்திருபபத்³யதே, விரோதா⁴த் । வாக்யஜநிதவிஜ்ஞாநமாத்ராந்நாப்³ரஹ்மாநாத்மவிஜ்ஞாநநிவ்ருத்திரிதி சேத் , ந ; ‘தத்த்வமஸி’ (சா². உ. 6 । 8 । 7) ‘நேதி நேதி’ (ப்³ரு. உ. 2 । 3 । 6) ‘ஆத்மைவேத³ம்’ (சா². உ. 7 । 25 । 2) ‘ஏகமேவாத்³விதீயம்’ (சா². உ. 6 । 2 । 1) ‘ப்³ரஹ்மைவேத³மம்ருதம்’ (மு. உ. 2 । 2 । 11) ‘நாந்யத³தோ(அ)ஸ்தி த்³ரஷ்ட்ரு’ (ப்³ரு. உ. 3 । 8 । 11) ‘ததே³வ ப்³ரஹ்ம த்வம் வித்³தி⁴’ (கே. உ. 1 । 5) இத்யாதி³வாக்யாநாம் தத்³வாதி³த்வாத் । த்³ரஷ்டவ்யவிதே⁴ர்விஷயஸமர்பகாண்யேதாநீதி சேத் , ந ; அர்தா²ந்தராபா⁴வாதி³த்யுக்தோத்தரத்வாத் — ஆத்மவஸ்துஸ்வரூபஸமர்பகைரேவ வாக்யை: ‘தத்த்வமஸி’ (சா². உ. 6 । 8 । 7) இத்யாதி³பி⁴: ஶ்ரவணகால ஏவ தத்³த³ர்ஶநஸ்ய க்ருதத்வாத்³த்³ரஷ்டவ்யவிதே⁴ர்நாநுஷ்டா²நாந்தரம் கர்தவ்யமித்யுக்தோத்தரமேதத் । ஆத்மஸ்வரூபாந்வாக்²யாநமாத்ரேணாத்மவிஜ்ஞாநே விதி⁴மந்தரேண ந ப்ரவர்தத இதி சேத் , ந ; ஆத்மவாதி³வாக்யஶ்ரவணேநாத்மவிஜ்ஞாநஸ்ய ஜநிதத்வாத் — கிம் போ⁴: க்ருதஸ்ய கரணம் । தச்ச்²ரவணே(அ)பி ந ப்ரவர்தத இதி சேத் , ந ; அநவஸ்தா²ப்ரஸங்கா³த் — யதா²த்மவாதி³வாக்யார்த²ஶ்ரவணே விதி⁴மந்தரேண ந ப்ரவர்ததே, ததா² விதி⁴வாக்யார்த²ஶ்ரவணே(அ)பி விதி⁴மந்தரேண ந ப்ரவர்திஷ்யத இதி வித்⁴யந்தராபேக்ஷா ; ததா² தத³ர்த²ஶ்ரவணே(அ)பீத்யநவஸ்தா² ப்ரஸஜ்யேத । வாக்யஜநிதாத்மஜ்ஞாநஸ்ம்ருதிஸந்ததே: ஶ்ரவணவிஜ்ஞாநமாத்ராத³ர்தா²ந்தரத்வமிதி சேத் , ந ; அர்த²ப்ராப்தத்வாத் — யதை³வாத்மப்ரதிபாத³கவாக்யஶ்ரவணாதா³த்மவிஷயம் விஜ்ஞாநமுத்பத்³யதே, ததை³வ தது³த்பத்³யமாநம் தத்³விஷயம் மித்²யாஜ்ஞாநம் நிவர்தயதே³வோத்பத்³யதே ; ஆத்மவிஷயமித்²யாஜ்ஞாநநிவ்ருத்தௌ ச தத்ப்ரப⁴வா: ஸ்ம்ருதயோ ந ப⁴வந்தி ஸ்வாபா⁴விக்யோ(அ)நாத்மவஸ்துபே⁴த³விஷயா: ; அநர்த²த்வாவக³தேஶ்ச — ஆத்மாவக³தௌ ஹி ஸத்யாம் அந்யத்³வஸ்து அநர்த²த்வேநாவக³ம்யதே, அநித்யது³:கா²ஶுத்³த்⁴யாதி³ப³ஹுதோ³ஷவத்த்வாத் ஆத்மவஸ்துநஶ்ச தத்³விலக்ஷணத்வாத் ; தஸ்மாத³நாத்மவிஜ்ஞாநஸ்ம்ருதீநாமாத்மாவக³தேரபா⁴வப்ராப்தி: ; பாரிஶேஷ்யாதா³த்மைகத்வவிஜ்ஞாநஸ்ம்ருதிஸந்ததேரர்த²த ஏவ பா⁴வாந்ந விதே⁴யத்வம் । ஶோகமோஹப⁴யாயாஸாதி³து³:க²தோ³ஷநிவர்தகத்வாச்ச தத்ஸ்ம்ருதே: — விபரீதஜ்ஞாநப்ரப⁴வோ ஹி ஶோகமோஹாதி³தோ³ஷ: ; ததா² ச ‘தத்ர கோ மோஹ:’ (ஈ. உ. 7) ‘வித்³வாந்ந பி³பே⁴தி குதஶ்சந’ (தை. உ. 2 । 9 । 1) ‘அப⁴யம் வை ஜநக ப்ராப்தோ(அ)ஸி’ (ப்³ரு. உ. 4 । 2 । 4) ‘பி⁴த்³யதே ஹ்ருத³யக்³ரந்தி²:’ (மு. உ. 2 । 2 । 8) இத்யாதி³ஶ்ருதய: । நிரோத⁴ஸ்தர்ஹ்யர்தா²ந்தரமிதி சேத் — அதா²பி ஸ்யாச்சித்தவ்ருத்திநிரோத⁴ஸ்ய வேத³வாக்யஜநிதாத்மவிஜ்ஞாநாத³ர்தா²ந்தரத்வாத் , தந்த்ராந்தரேஷு ச கர்தவ்யதயா அவக³தத்வாத்³விதே⁴யத்வமிதி சேத் — ந, மோக்ஷஸாத⁴நத்வேநாநவக³மாத் । ந ஹி வேதா³ந்தேஷு ப்³ரஹ்மாத்மவிஜ்ஞாநாத³ந்யத்பரமபுருஷார்த²ஸாத⁴நத்வேநாவக³ம்யதே — ‘ஆத்மாநமேவாவேத்தஸ்மாத்தத்ஸர்வமப⁴வத்’ ‘ப்³ரஹ்மவிதா³ப்நோதி பரம்’ (தை. உ. 2 । 1 । 1) ‘ஸ யோ ஹ வை தத்பரமம் ப்³ரஹ்ம வேத³ ப்³ரஹ்மைவ ப⁴வதி’ (மு. உ. 3 । 2 । 9) ‘ஆசார்யவாந்புருஷோ வேத³’‘தஸ்ய தாவதே³வ சிரம்’ (சா². உ. 6 । 14 । 2) ‘அப⁴யம் ஹி வை ப்³ரஹ்ம ப⁴வதி । ய ஏவம் வேத³’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 25) இத்யேவமாதி³ஶ்ருதிஶதேப்⁴ய: । அநந்யஸாத⁴நத்வாச்ச நிரோத⁴ஸ்ய — ந ஹ்யாத்மவிஜ்ஞாநதத்ஸ்ம்ருதிஸந்தாநவ்யதிரேகேண சித்தவ்ருத்திநிரோத⁴ஸ்ய ஸாத⁴நமஸ்தி । அப்⁴யுபக³ம்யேத³முக்தம் ; ந து ப்³ரஹ்மவிஜ்ஞாநவ்யதிரேகேண அந்யத் மோக்ஷஸாத⁴நமவக³ம்யதே । ஆகாங்க்ஷாபா⁴வாச்ச பா⁴வநாபா⁴வ: । யது³க்தம் ‘யஜேத’ இத்யாதௌ³ கிம் ? கேந ? கத²ம் ? இதி பா⁴வநாகாங்க்ஷாயாம் ப²லஸாத⁴நேதிகர்தவ்யதாபி⁴: ஆகாங்க்ஷாபநயநம் யதா², தத்³வதி³ஹாப்யாத்மவிஜ்ஞாநவிதா⁴வப்யுபபத்³யத இதி — தத³ஸத் ; ‘ஏகமேவாத்³விதீயம்’ (சா². உ. 6 । 2 । 1) ‘தத்த்வமஸி’ (சா². உ. 6 । 8 । 7) ‘நேதி நேதி’ (ப்³ரு. உ. 2 । 3 । 6) ‘அநந்தரமபா³ஹ்யம்’ (ப்³ரு. உ. 2 । 5 । 19) ‘அயமாத்மா ப்³ரஹ்ம’ (ப்³ரு. உ. 2 । 5 । 19) இத்யாதி³வாக்யார்த²விஜ்ஞாநஸமகாலமேவ ஸர்வாகாங்க்ஷாவிநிவ்ருத்தே: । ந ச வாக்யார்த²விஜ்ஞாநே விதி⁴ப்ரயுக்த: ப்ரவர்ததே । வித்⁴யந்தரப்ரயுக்தௌ சாநவஸ்தா²தோ³ஷமவோசாம । ந ச ‘ஏகமேவாத்³விதீயம் ப்³ரஹ்ம’ இத்யாதி³வாக்யேஷு விதி⁴ரவக³ம்யதே, ஆத்மஸ்வரூபாந்வாக்²யாநேநைவாவஸிதத்வாத் । வஸ்துஸ்வரூபாந்வாக்²யாநமாத்ரத்வாத³ப்ராமாண்யமிதி சேத் — அதா²பி ஸ்யாத் , யதா² ‘ஸோ(அ)ரோதீ³த்³யத³ரோதீ³த்தத்³ருத்³ரஸ்ய ருத்³ரத்வம்’ (தை. ஸம். 1 । 5 । 1 । 1) இத்யேவமாதௌ³ வஸ்துஸ்வரூபாந்வாக்²யாநமாத்ரத்வாத³ப்ராமாண்யம் , ஏவமாத்மார்த²வாக்யாநாமபீதி சேத் — ந, விஶேஷாத் । ந வாக்யஸ்ய வஸ்த்வந்வாக்²யாநம் க்ரியாந்வாக்²யாநம் வா ப்ராமாண்யாப்ராமாண்யகாரணம் ; கிம் தர்ஹி, நிஶ்சிதப²லவத்³விஜ்ஞாநோத்பாத³கத்வம் ; தத்³யத்ராஸ்தி தத்ப்ரமாணம் வாக்யம் ; யத்ர நாஸ்தி தத³ப்ரமாணம் । கிம் ச, போ⁴:! ப்ருச்சா²மஸ்த்வாம் — ஆத்மஸ்வரூபாந்வாக்²யாநபரேஷு வாக்யேஷு ப²லவந்நிஶ்சிதம் ச விஜ்ஞாநமுத்பத்³யதே, ந வா ? உத்பத்³யதே சேத் , கத²மப்ராமாண்யமிதி । கிம் வா ந பஶ்யஸ்யவித்³யாஶோகமோஹப⁴யாதி³ஸம்ஸாரபீ³ஜதோ³ஷநிவ்ருத்திம் விஜ்ஞாநப²லம் ? ந ஶ்ருணோஷி வா கிம் — ‘தத்ர கோ மோஹ: க: ஶோக ஏகத்வமநுபஶ்யத:’ (ஈ. உ. 7), ‘மந்த்ரவிதே³வாஸ்மி நாத்மவித்ஸோ(அ)ஹம் ப⁴க³வ: ஶோசாமி தம் மா ப⁴க³வாஞ்ஶோகஸ்ய பாரம் தாரயது’ (சா². உ. 7 । 1 । 3) இத்யேவமாத்³யுபநிஷத்³வாக்யஶதாநி ? ஏவம் வித்³யதே கிம் ‘ஸோ(அ)ரோதீ³த்’ இத்யாதி³ஷு நிஶ்சிதம் ப²லவச்ச விஜ்ஞாநம் ? ந சேத்³வித்³யதே, அஸ்த்வப்ராமாண்யம் ; தத³ப்ராமாண்யே, ப²லவந்நிஶ்சிதவிஜ்ஞாநோத்பாத³கஸ்ய கிமித்யப்ராமாண்யம் ஸ்யாத் ? தத³ப்ராமாண்யே ச த³ர்ஶபூர்ணமாஸாதி³வாக்யேஷு கோ விஶ்ரம்ப⁴: ? நநு த³ர்ஶபூர்ணமாஸாதி³வாக்யாநாம் புருஷப்ரவ்ருத்திவிஜ்ஞாநோத்பாத³கத்வாத்ப்ராமாண்யம் , ஆத்மவிஜ்ஞாநவாக்யேஷு தந்நாஸ்தீதி ; ஸத்யமேவம் ; நைஷ தோ³ஷ:, ப்ராமாண்யகாரணோபபத்தே: । ப்ராமாண்யகாரணம் ச யதோ²க்தமேவ, நாந்யத் । அலங்காரஶ்சாயம் , யத் ஸர்வப்ரவ்ருத்திபீ³ஜநிரோத⁴ப²லவத்³விஜ்ஞாநோத்பாத³கத்வம் ஆத்மப்ரதிபாத³கவாக்யாநாம் , ந அப்ராமாண்யகாரணம் । யத்தூக்தம் — ‘விஜ்ஞாய ப்ரஜ்ஞாம் குர்வீத’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 21) இத்யாதி³வசநாநாம் வாக்யார்த²விஜ்ஞாநவ்யதிரேகேணோபாஸநார்த²த்வமிதி, ஸத்யமேதத் ; கிந்து ந அபூர்வவித்⁴யர்த²தா ; பக்ஷே ப்ராப்தஸ்ய நியமார்த²தைவ । கத²ம் புநருபாஸநஸ்ய பக்ஷப்ராப்தி:, யாவதா பாரிஶேஷ்யாதா³த்மவிஜ்ஞாநஸ்ம்ருதிஸந்ததிர்நித்யைவேத்யபி⁴ஹிதம் ? பா³ட⁴ம் — யத்³யப்யேவம் , ஶரீராரம்ப⁴கஸ்ய கர்மணோ நியதப²லத்வாத் , ஸம்யக்³ஜ்ஞாநப்ராப்தாவபி அவஶ்யம்பா⁴விநீ ப்ரவ்ருத்திர்வாங்மந:காயாநாம் , லப்³த⁴வ்ருத்தே: கர்மணோ ப³லீயஸ்த்வாத் — முக்தேஷ்வாதி³ப்ரவ்ருத்திவத் ; தேந பக்ஷே ப்ராப்தம் ஜ்ஞாநப்ரவ்ருத்திதௌ³ர்ப³ல்யம் । தஸ்மாத் த்யாக³வைராக்³யாதி³ஸாத⁴நப³லாவலம்பே³ந ஆத்மவிஜ்ஞாநஸ்ம்ருதிஸந்ததிர்நியந்தவ்யா ப⁴வதி ; ந த்வபூர்வா கர்தவ்யா ; ப்ராப்தத்வாத் — இத்யவோசாம । தஸ்மாத்ப்ராப்தவிஜ்ஞாநஸ்ம்ருதிஸந்தாநநியமவித்⁴யர்தா²நி ‘விஜ்ஞாய ப்ரஜ்ஞாம் குர்வீத’ (ப்³ரு. உ. 4 । 4 । 21) இத்யாதி³வாக்யாநி, அந்யார்தா²ஸம்ப⁴வாத் । நநு அநாத்மோபாஸநமித³ம் , இதி - ஶப்³த³ப்ரயோகா³த் ; யதா² ‘ப்ரியமித்யேதது³பாஸீத’ (ப்³ரு. உ. 4 । 1 । 3) இத்யாதௌ³ ந ப்ரியாதி³கு³ணா ஏவோபாஸ்யா:, கிம் தர்ஹி, ப்ரியாதி³கு³ணவத்ப்ராணாத்³யேவோபாஸ்யம் ; ததா² இஹாபி இதி - பராத்மஶப்³த³ப்ரயோகா³த் ஆத்மகு³ணவத³நாத்மவஸ்து உபாஸ்யமிதி க³ம்யதே ; ஆத்மோபாஸ்யத்வவாக்யவைலக்ஷண்யாச்ச — பரேண ச வக்ஷ்யதி — ‘ஆத்மாநமேவ லோகமுபாஸீத’ (ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 15) இதி ; தத்ர ச வாக்யே ஆத்மைவோபாஸ்யத்வேநாபி⁴ப்ரேத:, த்³விதீயாஶ்ரவணாத் ‘ஆத்மாநமேவ’ இதி ; இஹ து ந த்³விதீயா ஶ்ரூயதே, இதி - பரஶ்ச ஆத்மஶப்³த³: — ‘ஆத்மேத்யேவோபாஸீத’ (ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 7) இதி ; அதோ ந ஆத்மோபாஸ்ய:, ஆத்மகு³ணஶ்சாந்ய: — இதி த்வவக³ம்யதே । ந, வாக்யஶேஷே ஆத்மந உபாஸ்யத்வேநாவக³மாத் ; அஸ்யைவ வாக்யஸ்ய ஶேஷே ஆத்மைவோபாஸ்யத்வேநாவக³ம்யதே — ‘ததே³தத்பத³நீயமஸ்ய ஸர்வஸ்ய, யத³யமாத்மா’, ‘அந்தரதரம் யத³யமாத்மா’ (ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 8), ‘ஆத்மாநமேவாவேத்’ (ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 10) இதி । ப்ரவிஷ்டஸ்ய த³ர்ஶநப்ரதிஷேதா⁴த³நுபாஸ்யத்வமிதி சேத் — யஸ்யாத்மந: ப்ரவேஶ உக்த:, தஸ்யைவ த³ர்ஶநம் வார்யதே — ‘தம் ந பஶ்யந்தி’ இதி ப்ரக்ருதோபாதா³நாத் ; தஸ்மாதா³த்மநோ(அ)நுபாஸ்யத்வமேவேதி சேத் — ந, அக்ருத்ஸ்நத்வதோ³ஷாத் । த³ர்ஶநப்ரதிஷேதோ⁴(அ)க்ருத்ஸ்நத்வதோ³ஷாபி⁴ப்ராயேண, ந ஆத்மோபாஸ்யத்வப்ரதிஷேதா⁴ய ; ப்ராணநாதி³க்ரியாவிஶிஷ்டத்வேந விஶேஷணாத் ; ஆத்மநஶ்சேது³பாஸ்யத்வமநபி⁴ப்ரேதம் , ப்ராணநாத்³யேகைகக்ரியாவிஶிஷ்டஸ்யாத்மநோ(அ)க்ருத்ஸ்நத்வவசநமநர்த²கம் ஸ்யாத் — ‘அக்ருத்ஸ்நோ ஹ்யேஷோ(அ)த ஏகைகேந ப⁴வதி’ இதி । அத: அநேகைகவிஶிஷ்டஸ்த்வாத்மா க்ருத்ஸ்நத்வாது³பாஸ்ய ஏவேதி ஸித்³த⁴ம் । யஸ்த்வாத்மஶப்³த³ஸ்ய இதி - பர: ப்ரயோக³:, ஆத்மஶப்³த³ப்ரத்யயயோ: ஆத்மதத்த்வஸ்ய பரமார்த²தோ(அ)விஷயத்வஜ்ஞாபநார்த²ம் ; அந்யதா² ‘ஆத்மாநமுபாஸீத’ இத்யேவமவக்ஷ்யத் ; ததா² ச அர்தா²த் ஆத்மநி ஶப்³த³ப்ரத்யயாவநுஜ்ஞாதௌ ஸ்யாதாம் ; தச்சாநிஷ்டம் — ‘நேதி நேதி’ (ப்³ரு. உ. 2 । 3 । 6) ‘விஜ்ஞாதாரமரே கேந விஜாநீயாத்’ (ப்³ரு. உ. 2 । 4 । 14), (ப்³ரு. உ. 4 । 5 । 15) ‘அவிஜ்ஞாதம் விஜ்ஞாத்ரு’ (ப்³ரு. உ. 3 । 8 । 11) ‘யதோ வாசோ நிவர்தந்தே அப்ராப்ய மநஸா ஸஹ’ (தை. உ. 2 । 9 । 1) இத்யாதி³ஶ்ருதிப்⁴ய: । யத்து ‘ஆத்மாநமேவ லோகமுபாஸீத’ (ப்³ரு. உ. 1 । 4 । 15) இதி, தத் அநாத்மோபாஸநப்ரஸங்க³நிவ்ருத்திபரத்வாத் ந வாக்யாந்தரம் ॥

நார்தா²ந்தராபா⁴வாதி³தி ; ந சேதி ; கஸ்மாதி³த்யாதி³நா ; தத்ர ஹீதி ; ந ஹீதி ; தச்சேதி ; நத்விதி ; நஹீதி ; அப்³ரஹ்மேதி ; ந சேதி ; வாக்யேதி ; நேத்யாதி³நா ; த்³ரஷ்டவ்யேதி ; நேதி ; ஆத்மேதி ; ஆத்மஸ்வரூபேதி ; நா(அ)(அ)த்மவாதீ³தி ; தச்ச்²ரவணே(அ)பீதி ; நேத்யாதி³நா ; யதே²த்யாதி³நா ; வாக்யஜநிதேதி ; நேதி ; யதை³வேதி ; அநர்த²த்வேதி ; ஆத்மாவக³தாவிதி ; ஆத்மவஸ்துநஶ்சேதி ; தஸ்மாதி³தி ; ஶோகேதி ; விபரீதேதி ; ததா² சேதி ; நிரோத⁴ஸ்தர்ஹீதி ; அதா²பீதி ; தந்த்ராந்தரேஷ்விதி ; நேத்யாதி³நா ; அநந்யேதி ; அப்⁴யுபக³ம்யேதி ; ஆகாங்க்ஷேதி ; யது³க்தமிதி ; தத³ஸதி³தி ; ந சேதி ; வித்⁴யந்தரேதி ; ந சேதி ; வஸ்துஸ்வரூபேதி ; அதா²பீதி ; ந விஶேஷாதி³தி ; ந வாக்யஸ்யேதி ; கிம் தர்ஹீதி ; தத்³யத்ரேதி ; கிஞ்சேதி ; உத்பத்³யதே சேதி³தி ; கிம்வேதி ; ஏவமிதி ; ந சேதி³தி ; தத³ப்ராமாண்ய இதி ; தத³ப்ராமாண்யே சேதி ; நந்விதி ; ஆத்மேதி ; ஸத்யமிதி ; நைஷ தோ³ஷ இதி ; அலங்காரஶ்சேதி ; யத்தூக்தமிதி ; ஸத்யமிதி ; கிந்த்விதி ; பக்ஷ இதி ; கத²மிதி ; யாவதேதி ; பா³ட⁴மிதி ; யத்³யபீதி ; ஶரீரேதி ; லப்³தே⁴தி ; தேநேதி ; தஸ்மாதி³தி ; தஸ்மாதி³தி ; அந்யார்தே²தி ; அநாத்மேதி ; யதே²த்யாதி³நா ; ஆத்மேதி ; பரேணேதி ; இஹ த்விதி ; இதிபரஶ்சேதி ; அத இதி ; நேத்யாதி³நா ; அஸ்யைவேதி ; ப்ரவிஷ்டஸ்யேதி ; யஸ்யேதி ; ப்ரக்ருதேதி ; தஸ்மாதி³தி ; நேத்யாதி³நா ; த³ர்ஶநேதி ; ப்ராணநாதீ³தி ; ஆத்மநஶ்சேதி³தி ; அதோ(அ)நேகைகேதி ; யஸ்த்விதி ; அந்யதே²தி ; ததே²தி ; தச்சேதி ; யத்த்விதி ;

பக்ஷத்³வயே ப்ராப்தே ப்ரத²மபக்ஷம் ப்ரத்யாஹ —

நார்தா²ந்தராபா⁴வாதி³தி ।

தத்ர நஞர்த²மேவ ஸ்வயம் வ்யாசஷ்டே —

ந சேதி ।

ஶாப்³த³ஜ்ஞாநவதோ விஷயாபா⁴வாந்ந விதி⁴: ஸம்ப⁴வத்யவித்³யாதத்கார்யநிவ்ருத்தௌ ஸ்வயம் ப²லாவஸ்த²த்வாச்சேத்யர்த²: ।

ஹேதுபா⁴க³ம் ப்ரஶ்நபூர்வகம் விவ்ருணோதி —

கஸ்மாதி³த்யாதி³நா ।

ஆத்மோபதே³ஶேநாநாத்மநிஷேத⁴த்³வாரா வாக்யோத்த²ஜ்ஞாநாதிரேகேணேதி யாவத் ।

கர்தவ்யாந்தராபா⁴வே(அ)பி வாக்யஜந்யவிஜ்ஞாநமேவ விதே⁴யம் ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

தத்ர ஹீதி ।

த்³ருஷ்டாந்தே(அ)பி வாக்யோத்த²ஜ்ஞாநாதிரேகேண புருஷப்ரவ்ருத்திரஸித்³தே⁴த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந ஹீதி ।

தத³நுஷ்டா²நம் தர்ஹி வாக்யார்த²ஜ்ஞாநாதீ⁴நமிதி வ்யர்தோ² விதி⁴ஸ்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

தச்சேதி ।

அதி⁴காரோ விதி⁴புருஷஸம்ப³ந்த⁴ஸ்தத்க்ருதஜ்ஞாநாபேக்ஷமநுஷ்டா²நமித்யர்த²வாந்விதி⁴ரித்யர்த²: ।

தர்ஹி ப்ரக்ருதே(அ)பி வாக்யோத்த²ஜ்ஞாநவ்யதிரேகேண புருஷவ்யாபாரஸம்ப⁴வாத்³விதி⁴ஸாப²ல்யமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

நத்விதி ।

அத² விமதம் ப்ரவர்தகம் வைதி³கஜ்ஞாநத்வாத்³விதி⁴வாக்யோத்த²ஜ்ஞாநவதி³த்யாஶங்க்ய ப்ரவர்தகவிஷயத்வமுபாதி⁴ரித்யாஹ —

நஹீதி ।

மித்²யாஜ்ஞாநாநிவர்தகத்வமுபாத்⁴யந்தரமாஹ —

அப்³ரஹ்மேதி ।

வாக்யோத்த²ஜ்ஞாநஸ்ய தந்நிவர்தகத்வே(அ)பி ப்ரவர்தகத்வம் கிம் ந ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந சேதி ।

த்³விதீயோபாதே⁴: ஸாத⁴நவ்யாப்திம் ஶங்கதே —

வாக்யேதி ।

ப்³ரஹ்மாத்மைக்யதீ⁴பரவாக்யோத்த²விஜ்ஞாநஸ்யாஜ்ஞாநதத்கார்யத்⁴வம்ஸித்வத்⁴ரௌவ்யாந்ந ஸாத⁴நவ்யாப்திரித்யாஹ —

நேத்யாதி³நா ।

தத்³வாதி³த்வாத்³வஸ்துபரத்வாதி³தி யாவத் ।

உக்தாநாம் வாக்யாநாம் வித்⁴யபேக்ஷிதார்த²ஸமர்பகத்வேந தச்சே²ஷத்வம் ஶங்க்திதமநுபா⁴ஷதே —

த்³ரஷ்டவ்யேதி ।

ஸித்³தா⁴ந்தோபக்ரமேண ஸமாஹிதமேததி³த்யாஹ —

நேதி ।

ததே³வ ஸ்பஷ்டயதி —

ஆத்மேதி ।

பரோக்தமுத்³பா⁴வயதி —

ஆத்மஸ்வரூபேதி ।

குத்ர தர்ஹி விதி⁴ராத்மஜ்ஞாநே வா வாக்யஶ்ரவணே வா தத³ர்த²ஜ்ஞாநஸ்ம்ருதிஸந்தாநே வா சித்தவ்ருத்திநிரோதே⁴ வா ? நா(அ)(அ)த்³ய இத்யாஹ —

நா(அ)(அ)த்மவாதீ³தி ।

த்³விதீயம் ஶங்கதே —

தச்ச்²ரவணே(அ)பீதி ।

அநிஷ்டார்த²வாதி³வாக்யஸ்யாஸத்யாதி³லக்ஷணஸ்ய விதி⁴ம் விநா ஶ்ரவணாத்தத்த்வமாதே³ரபி தஸ்மாத்³ருதே ஶ்ரவணமவிருத்³த⁴மித்யபி⁴ஸந்தா⁴ய தோ³ஷாந்தரமாஹ —

நேத்யாதி³நா ।

தத்த்வமாதி³ஶ்ரவணப்ரயோஜகோ விதி⁴ராத்மநோ(அ)பி ப்ரயுங்க்தே ஶ்ரவணமிதி சேந்நைவம் ஸ க²ல்வத்⁴யயநவிதி⁴ரந்யோ வா ? ஆத்³யே தத³பேக்ஷயா ஶ்ருதஸ்ய தத்த்வமஸ்யாதே³: ஸ்வார்த²போ³தி⁴த்வம் கர்மவாக்யவதி³தி ஸ்வார்த²நிஷ்ட²த்வாவிஶேஷ:, த்³விதீயே தஸ்யாப்ரமாணத்வாத்ததீ³யஸ்வபரநிர்வாஹகத்வம் தூ³ரோத்ஸாரிதமித்யபி⁴ப்ரேத்யாநவஸ்தா²ம் விவ்ருணோதி —

யதே²த்யாதி³நா ।

த்ருதீயமாஶங்கதே —

வாக்யஜநிதேதி ।

தத: ஸா விதே⁴யேதி ஶேஷ: ।

தஸ்யா விதே⁴யத்வம் தூ³ஷயதி —

நேதி ।

அர்த²ப்ராப்திம் விவ்ருணோதி —

யதை³வேதி ।

அநாத்மஸ்ம்ருதிஹேத்வஜ்ஞாநநிவ்ருத்தௌ தத்கார்யஸ்ம்ருத்யநுபபத்தே: ஸ்வபா⁴வப³லப்ராப்தைவா(அ)(அ)த்மஸ்ம்ருதிரித்யுக்தமிதா³நீமநாத்மஸ்ம்ருதேரநர்த²த்வஸ்யாந்வயவ்யதிரேகஸித்³த⁴த்வாச்சா(அ)(அ)த்மஸ்ம்ருதி: ஸ்வபா⁴வப்ராப்தேத்யாஹ —

அநர்த²த்வேதி ।

அநாத்மநோ(அ)நர்த²த்வநிஶ்சயாச்ச ததீ³யஸ்ம்ருத்யநுபபத்தாவிதரஸ்ம்ருதிரர்த²ப்ராப்தேத்யாஹ —

ஆத்மாவக³தாவிதி ।

ஆத்மநஶ்ச பரமேஷ்டத்வாவக³மாத³ர்த²ப்ராப்தா ததீ³யஸ்ம்ருதிரித்யாஹ —

ஆத்மவஸ்துநஶ்சேதி ।

அர்த²ப்ராப்த்யா விதே⁴யத்வாபா⁴வமுபஸம்ஹரதி —

தஸ்மாதி³தி ।

அநாத்மஸ்ம்ருதிஹேத்வஜ்ஞாநாபா⁴வாதி³ஸ்தச்ச²ப்³தா³ர்த²: । அர்த²த: சிதே³கரஸாத்மஸ்வபா⁴வப³லாதி³தி யாவத் ।

த்³ருஷ்டப²லத்வாச்சா(அ)த்மஸ்ம்ருதிர்ந விதே⁴யேத்யாஹ —

ஶோகேதி ।

மித்²யாஜ்ஞாநமேவ ஸா நிவர்தயதி ந ஶோகாதீ³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

விபரீதேதி ।

ஆத்மஸ்ம்ருதே: ஶோகாதி³நிவர்தகத்வே மாநமாஹ —

ததா² சேதி ।

சதுர்த²முத்தா²பயதி —

நிரோத⁴ஸ்தர்ஹீதி ।

யதி³ வாக்யோத்த²ஜ்ஞாநாதே³ரவிதே⁴யத்வம் தர்ஹி சித்தவ்ருத்திநிரோதோ⁴ முக்திஸாத⁴நத்வேந விதீ⁴யதாம் தஸ்யோக்தஜ்ஞாநாதே³ரர்தா²ந்தரத்வாதி³த்யர்த²: ।

சோத்³யமேவ விவ்ருணோதி —

அதா²பீதி ।

அர்தா²ந்தரத்வாத்தஸ்ய விதே⁴யதேதி ஶேஷ: ।

தஸ்ய முக்திஹேதுத்வேந விதே⁴யத்வே யோக³ஶாஸ்த்ரம் ஸம்வாத³யதி —

தந்த்ராந்தரேஷ்விதி ।

’அத² யோகா³நுஶாஸநமி’தி நி:ஶ்ரேயஸஹேது: ஸமாதி⁴: ஸூத்ரிதஸ்தஸ்ய ச லக்ஷணமுக்தம் ‘யோக³ஶ்சித்தவ்ருத்திநிரோத⁴’(யோ.ஸூ.1-2) இதி । தந்நிரோதா⁴வஸ்தா²யாம் சா(அ)(அ)த்மந: ஸ்வரூபப்ரதிஷ்ட²த்வம் கைவல்யமாக்²யாதம் ததா³ த்³ரஷ்டு: ஸ்வரூபே(அ)வஸ்தா²நமித்யேவம் யோக³ஶாஸ்த்ரே முக்திஹேதுத்வேநேஷ்டோ நிரோத⁴விதி⁴ரித்யர்த²: ।

யோக³ஶாஸ்த்ராத³பி ப³லவதீம் ஶ்ருதிமாஶ்ரித்யோத்தரமாஹ —

நேத்யாதி³நா ।

சித்தவ்ருத்திநிரோத⁴ஸ்ய முக்திஹேதுத்வே(அ)பி ந விதே⁴யத்வம் விதி⁴ம் விநா தத்ஸித்³தே⁴ரித்யாஹ —

அநந்யேதி ।

ந தாவத்³யதா²கத²ஞ்சிந்நிரோதோ⁴ விதே⁴ய: ஸர்வஸ்யாபி தத்ஸம்ப⁴வாத்³விதி⁴வையர்த்²யாந்நாபி ஸர்வாத்மநா தந்நிரோதோ⁴ விதே⁴யோ ஜ்ஞாநாதே³வ தத்ஸித்³தே⁴ர்வித்⁴யாநர்த²க்யாதி³த்யர்த²: ।

’நாந்ய: பந்தா² வித்³யதே’ ‘ஜ்ஞாநாதே³வ து கைவல்யமி’த்யாதி³ஶாஸ்த்ரமநுஸரந்நுபேத்யவாத³ம் த்யஜதி —

அப்⁴யுபக³ம்யேதி ।

நிரோத⁴ஸ்ய முக்திஹேதுத்வமித³மா பராம்ருஷ்டம் । யோக³ஶாஸ்த்ரமபி ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிவிரோதே⁴ ந ப்ரமாணம் । ‘ஏதேந யோக³: ப்ரயுக்த’(ப்³ர. ஸூ. 2.1.3) இதி ந்யாயாதி³தி பா⁴வ: ।

வேதா³ந்தேஷு விதே⁴யாபா⁴வோக்த்யா விதி⁴ர்நிரஸ்த: ஸம்ப்ரத்யம்ஶத்ரயவதீ பா⁴வநா தேஷ்வஸ்தீத்யுக்தம் தூ³ஷயதி —

ஆகாங்க்ஷேதி ।

ததே³வ ஸ்பு²டயிதுமுக்தமநுவத³தி —

யது³க்தமிதி ।

ஆக³மாவஷ்டம்பே⁴ந நிராசஷ்டே —

தத³ஸதி³தி ।

விதி⁴மந்தரேண வாக்யார்த²ஜ்ஞாநே ப்ரவ்ருத்த்யயோகா³த்³வைத⁴மேவ ஜ்ஞாநம் ஸர்வாகாங்க்ஷாநிவர்தகமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந சேதி ।

யதா² கர்மகாண்டே³ ஸ்வாத்⁴யாயவிதே⁴ரர்தா²வபோ³த⁴பர்யந்தத்வேந ஜ்யோதிஷ்டோமாதி³வித்⁴யர்த²ஜ்ஞாநே வித்⁴யந்தரம் நாபேக்ஷதே ததா² ஜ்ஞாநகாண்டே³(அ)பி ஸ்யாதி³த்யர்த²: ।

தத்ராபி வேத³: க்ருத்ஸ்நோ(அ)தி⁴க³ந்தவ்ய இதி வித்⁴யந்தரப்ரயுக்தமேவ வாக்யார்த²ஜ்ஞாநமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

வித்⁴யந்தரேதி ।

ஶ்ருதஹாந்யஶ்ருதகல்பநாப்ரஸம்கா³ச்ச ந விதி⁴ஶேஷத்வம் வேதா³ந்தாநாமித்யாஹ —

ந சேதி ।

வேதா³ந்த: ஸ்வார்தே² ந மாநம் ஸித்³தா⁴ர்த²வாக்யத்வாத்ஸோ(அ)ரோதீ³தி³த்யாதி³வதி³த்யநுமாநாத்தேஷாம் விதி⁴ஶேஷத்வம் ப்ராமாண்யார்த²மேஷ்டவ்யமிதி ஶங்கதே —

வஸ்துஸ்வரூபேதி ।

ததே³வாநுமாநம் ப்ரபஞ்சயதி —

அதா²பீதி ।

விதே⁴ரஶ்ருதத்வே(அ)பீதி யாவத் ।

ப²லவந்நிஶ்சிதஜ்ஞாநாஜநகத்வமுபாதி⁴ரிதி மந்வாந: ஸமாத⁴த்தே —

ந விஶேஷாதி³தி ।

நஞர்த²ம் ஸ்பஷ்டயதி —

ந வாக்யஸ்யேதி ।

விஶேஷம் வ்யாசஷ்டே —

கிம் தர்ஹீதி ।

தஸ்ய ப்ராமாண்யப்ரயோஜகத்வமந்வயவ்யதிரேகாப்⁴யாம் த³ர்ஶயதி —

தத்³யத்ரேதி ।

ஸாமாந்யந்யாயம் ப்ரக்ருதே யோஜயந்ப்ருச்ச²தி —

கிஞ்சேதி ।

கிம் தேஷு தாத்³ருக்³ஜ்ஞாநமுத்பத்³யதே ந வேதி ப்ரஶ்நார்த²: ।

த்³விதீயே(அ)நுப⁴வவிரோத⁴: ஸ்யாதி³தி மத்வா பக்ஷாந்தரமநூத்³ய ப்ரத்யாஹ —

உத்பத்³யதே சேதி³தி ।

ப்ராமாண்யே ஹேதுஸத்³பா⁴வாந்நாப்ராமாண்யமித்யர்த²: ।

நிஶ்சிதஜ்ஞாநஜநகத்வே(அ)பி ப²லவத்த்வவிஶேஷணமஸித்³த⁴மித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

கிம்வேதி ।

வித்³வத³நுப⁴வப²லஶ்ருதிஸித்³த⁴ம் விஶேஷணமிதி பா⁴வ: ।

த்³ருஷ்டாந்தம் விக⁴டயிதும் ப்ரஶ்நாந்தரம் ப்ரஸ்தௌதி —

ஏவமிதி ।

வேதா³ந்தேஷ்விவேதி யாவத் । கிம் வா நேதி ஶேஷ: ।

ஆத்³யே ஸாத்⁴யவைகல்யம் மத்வா த்³விதீயம் தூ³ஷயதி —

ந சேதி³தி ।

தர்ஹி தத்³த்³ருஷ்டாந்தேந தத்த்வமஸ்யாதே³ரபி ஸ்யாத³ப்ராமாண்யமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

தத³ப்ராமாண்ய இதி ।

விமதம் ஸ்வார்தே² மாநம் யதோ²க்தஜ்ஞாநஜநகத்வாத்³த³ர்ஶாதி³வாக்யவதி³தி பா⁴வ: ।

விபக்ஷே தோ³ஷமாஹ —

தத³ப்ராமாண்யே சேதி ।

ப்ரவர்தகஜ்ஞாநஜநகத்வமுபாதி⁴ரிதி ஶங்கதே —

நந்விதி ।

ஸாத⁴நவ்யாப்திம் து⁴நீதே —

ஆத்மேதி ।

ப்ரவர்தகதீ⁴ஜநகத்வம் த⁴ர்மிணி நாஸ்தீத்யங்கீ³கரோதி —

ஸத்யமிதி ।

தர்ஹி யதோ²க்தோபாதி⁴ஸத்³பா⁴வாத³நுமாநாநுத்தா²நமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

நைஷ தோ³ஷ இதி ।

ந ஹி ப்ரவர்தகதீ⁴ஜநகத்வம் ப்ராமாண்யே காரணம் நிஷேத⁴வாக்யேஷ்வப்ராமாண்யப்ரஸம்கா³த் । ந ச நிவர்தகதீ⁴ஜநகத்வமபி ததா²; விதா⁴வப்ராமாண்யப்ரஸம்கா³த் । நோப⁴யம் ப்ரத்யேகமுப⁴யகாரணத்வாபா⁴வேநாப்ராமாண்யாதி³தி பா⁴வ: ।

வேதா³ந்தேஷு ப்ரவர்தகதீ⁴ஜநகத்வாபா⁴வோ ந கேவலமதோ³ஷ: கிந்து கு³ண இத்யாஹ —

அலங்காரஶ்சேதி ।

’ஆத்மாநம் சேதி³’த்யாதி³ஶ்ருதே’ரேதத்³பு³த்⁴வே’த்யாதி³ஸ்ம்ருதேஶ்சா(அ)(அ)த்மஜ்ஞாநம் க்ருதக்ருத்யதாநிதா³நம் । ந ச ஜ்ஞாநஸ்ய ப்ரவர்தகத்வே தத்³யுக்தம் ப்ரவ்ருத்தீநாம் க்லேஶாக்ஷேபகத்வாத³தோ யதோ²க்தஜ்ஞாநஜநகத்வம் வாக்யாநாம் பூ⁴ஷணமேவேத்யர்த²: ।

ஶப்³தோ³த்த²ம் ஜ்ஞாநம் விதே⁴யமிதி ப்ரதிக்ஷிப்ய பூர்வோக்தபக்ஷாந்தரமநுவத³தி —

யத்தூக்தமிதி ।

உபாஸநார்த²த்வமித்யாத்மோபாஸநேந தத்ஸாக்ஷாத்காரம் பா⁴வயேதி³த்யேவமர்த²த்வமித்யர்த²: ।

அப்⁴யுபக³மவாதே³ந பரிஹரதி —

ஸத்யமிதி ।

யதோ²க்தேஷு வாக்யேஷ்வாத்மோபாஸநம் தத்ஸாக்ஷாத்காரமுத்³தி³ஶ்ய விதீ⁴யதே சேத்ப்ரக்ருதே(அ)பி வாக்யே தத்ஸம்ப⁴வாந்நாபூர்வவிதி⁴ரிதி ப்ரக்ரமோ ப⁴ஜ்யேதேத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

கிந்த்விதி ।

கத²ம் தர்ஹி வித்⁴யங்கீ³காரவாசோயுக்திரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

பக்ஷ இதி ।

யதா² பக்ஷே ப்ராப்தஸ்யாவகா⁴தஸ்ய வ்ரீஹீநவஹந்தீதி நியமரூபோ விதி⁴ரங்கீ³க்ருதஸ்ததா²(அ)(அ)த்மோபாஸநஸ்யாபி பக்ஷே ப்ராப்தஸ்ய ததே³வ கர்தவ்யம் நாநாத்மோபாஸநமிதி யோ நியமஸ்தத³ர்த²தா ப்ரக்ருதவாக்யஸ்யேதி ந ப்ரக்ரமவிரோதோ⁴(அ)ஸ்தீத்யர்த²: ।

பாக்ஷிகீம் ப்ராப்திமுக்தாமாக்ஷிபதி —

கத²மிதி ।

கா புநரத்ராநுபபத்திரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

யாவதேதி ।

ஆத்மநி வாக்யோத்தே² விஜ்ஞாநே ஸத்யநாத்மஸ்ம்ருதிஹேதூநாம் மித்²யாஜ்ஞாநாதீ³நாமபநீதத்வாத்³தே⁴த்வபா⁴வே ப²லாபா⁴வ இதி ந்யாயேந தாஸாமஸம்ப⁴வாதா³த்மஸ்ம்ருதிஸந்ததிரேவ புந: ஸதா³ ஸ்யாத்ப்ரகாராந்தராயோகா³தி³தி ஸித்³தா⁴ந்திநோக்தத்வாந்நா(அ)(அ)த்மோபாஸநஸ்ய பக்ஷே ப்ராப்திரித்யர்த²: ।

தஸ்ய நித்யப்ராப்திமுக்தாமங்கீ³கரோதி —

பா³ட⁴மிதி ।

தர்ஹி நியமவிதி⁴வாசோயுக்திரயுக்தேத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

யத்³யபீதி ।

ஆத்மநி நித்யாபரோக்ஷஸம்விதே³கதாநே ஸ்மரணம் விஸ்மரணம் வா யத்³யபி நோபபத்³யதே ததா²(அ)பி தயோஸ்தஸ்மிந்நநுப⁴வஸித்³த⁴த்வாந்நியமவிதே⁴: ஸாவகாஶத்வமித்யாஶயேநா(அ)(அ)ஹ —

ஶரீரேதி ।

அதா²(அ)(அ)ரப்³த⁴ப²லஸ்யாபி கர்மண: ஸம்யக்³ஜ்ஞாநாந்நிவ்ருத்தேர்ந விது³ஷோ வாகா³தீ³நாம் ப்ரவ்ருத்திரத ஆஹ —

லப்³தே⁴தி ।

யதா² முக்தஸ்யேஷுபாஷாணாதே³ரப்ரதிப³ந்தா⁴த்³யாவத்³வேக³ம் ப்ரவ்ருத்திரவஶ்யம்பா⁴விநீ ததா² ப்ரவ்ருத்தப²லஸ்ய கர்மணோ ஜ்ஞாநேநோபஜீவ்யதயா ததோ ப³லவத்த்வாத்தத்³வஶாத்³விது³ஷோ(அ)பி யாவத்³போ⁴க³ம் வாகா³தி³ப்ரவ்ருத்தித்⁴ரௌவ்யமித்யர்த²: ।

ஆரப்³த⁴கர்மப்ராப³ல்யே ப²லிதமாஹ —

தேநேதி ।

ஆரப்³த⁴ஸ்ய கர்மணோ யதோ²க்தேந ந்யாயேந ப்ராப³ல்யே தத்³வஶாத்க்ஷுதா⁴தி³தோ³ஷோ யதோ³த்³ப⁴வதி ததா³(அ)(அ)த்மநி விஸ்மரணாதி³ஸம்ப⁴வாத்தஜ்ஜ்ஞாநப்ராப்தே: பாக்ஷிகத்வாத³வஶ்யம்பா⁴விகர்மாபேக்ஷயா தத்³தௌ³ர்ப³ல்யம் ஸ்யாதி³த்யர்த²: ।

ததா²(அ)பி நியமவித்⁴யங்கீ³காரஸ்ய கிமாயாதம் ததா³ஹ —

தஸ்மாதி³தி ।

ஜ்ஞாநஸ்ய பக்ஷே ப்ராப்தத்வம் தச்ச²ப்³தா³ர்த²: । ஆதி³பத³ம் ப்³ரஹ்மசர்யஶமத³மாதி³ஸம்க்³ரஹார்த²ம் ।

விஜ்ஞாயேத்யாதி³வாக்யாநாம் நியமவித்⁴யர்த²த்வமுபஸம்ஹரதி —

தஸ்மாதி³தி ।

ஆதி³பதே³ந ப்ரக்ருதமபி வாக்யம் ஸம்க்³ருஹ்யதே ।

தச்ச²ப்³தா³ர்த²மேவ ஸ்பஷ்டயதி —

அந்யார்தே²தி ।

ஶாப்³த³ஜ்ஞாநாதே³வ புமர்த²ஸித்³தே⁴ஸ்தஸ்ய ததா³வ்ருத்தேஸ்த்ருதீயஜ்ஞாநஸ்ய வா விதே⁴யத்வாபா⁴வாத்³வேதா³ந்தா: ஶுத்³தே⁴ ஸித்³தே⁴(அ)ர்தே² மாநமித்யுக்தமிதா³நீமிதிஶப்³த³ப்ரயுக்தம் சோத்³யமுத்தா²பயதி —

அநாத்மேதி ।

ஆத்மஶப்³தா³தூ³ர்த்⁴வமிதிஶப்³த³ப்ரயோகா³தா³த்மஶப்³தா³ர்த²ஸ்யோபாஸ்யத்வேநாவிவக்ஷிதத்வாதா³த்மகு³ணகஸ்யாநாத்மநோ(அ)வ்யாக்ருதஶப்³தி³தஸ்ய ப்ரதா⁴நஸ்யோபாஸநமஸ்மிந்வாக்யே விவக்ஷிதமித்யர்த²: ।

உக்தமேவார்த²ம் த்³ருஷ்டாந்தேந ஸ்பஷ்டயதி —

யதே²த்யாதி³நா ।

அநாத்மோபாஸநமேவாத்ர விதி⁴த்ஸிதமித்யத்ர ஹேத்வந்தரமாஹ —

ஆத்மேதி ।

ததே³வ ப்ரபஞ்சயதி —

பரேணேதி ।

ததோ வைலக்ஷண்யம் த³ர்ஶயதி —

இஹ த்விதி ।

வைலக்ஷண்யாந்தரமாஹ —

இதிபரஶ்சேதி ।

வைலக்ஷண்யப²லமாஹ —

அத இதி ।

நாத்ராநாத்மோபாஸநம் விவக்ஷிதமிதி பரிஹரதி —

நேத்யாதி³நா ।

ஹேத்வர்த²ம் ஸ்பு²டயதி —

அஸ்யைவேதி ।

ஆத்மநஶ்சேது³பாஸ்யத்வம் ததா³ ப்ரக்ரமவிரோத⁴: ஸ்யாதி³தி ஶங்கதே —

ப்ரவிஷ்டஸ்யேதி ।

ஆத்மநோ த³ர்ஶநப்ரதிஷேத⁴ம் ப்ரகடயதி —

யஸ்யேதி ।

தஸ்யைவேதி நியமே ஹேதுமாஹ —

ப்ரக்ருதேதி ।

தச்ச²ப்³த³ஸ்ய ப்ரக்ருதபராமர்ஶித்வாத்ப்ரவிஷ்டஸ்ய ச ப்ரக்ருதத்வாத்தஸ்ய தேநோபாதா³நாதி³தி ஹேத்வர்த²: ।

பூர்வபக்ஷம் நிக³மயதி —

தஸ்மாதி³தி ।

ப்ராணநாதி³விஶிஷ்டஸ்ய பரிச்சி²ந்நத்வாத்தஸ்ய த்³ருஷ்டத்வே(அ)பி பூர்ணஸ்ய ந த்³ருஷ்டதேதி நிஷேத⁴ஶ்ருதிபர்யவஸாநாந்நோபக்ரமவிரோதோ⁴(அ)ஸ்தீதி பரிஹரதி —

நேத்யாதி³நா ।

ததே³வ விஶத³யதி —

த³ர்ஶநேதி ।

கத²மயமபி⁴ப்ராயபே⁴த³ ஶ்ருதேரவக³ம்யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

ப்ராணநாதீ³தி ।

ப்ராணந்நேவேத்யாதி³நா க்ரியாவிஶேஷவிஶிஷ்டத்வேநா(அ)(அ)த்மநோ விஶேஷணாத்தஸ்ய த்³ருஷ்டத்வே(அ)பி நாஸௌ பரிபூர்ணோ த்³ருஷ்ட: ஸ்யாதி³தி ஶ்ருதேராஶயோ லக்ஷ்யதே கேவலஸ்ய து தஸ்யோபாஸ்யத்வமபி⁴ஸம்ஹிதமக்ருத்ஸ்நத்வதோ³ஷாபா⁴வாதி³த்யர்த²: ।

உக்தமர்த²ம் வ்யதிரேகமுகே²ந ஸாத⁴யதி —

ஆத்மநஶ்சேதி³தி ।

தஸ்யாநுபாஸ்யத்வார்த²ம் தத்³வசநமர்த²வதி³த்யாஶங்க்ய தது³பாஸ்யத்வநிஷேத⁴ஸ்யா(அ)(அ)த்மோபாஸ்யத்வே பர்யவஸாநமபி⁴ப்ரேத்யா(அ)(அ)ஹ —

அதோ(அ)நேகைகேதி ।

உபக்ரமோபஸம்ஹாராப்⁴யாமுபாஸ்யத்வமாத்மநோ த³ர்ஶிதமிதா³நீமிதிஶப்³த³ப்ரயோகா³த³நாத்மோபாஸநமித³மித்யுக்தம் ப்ரத்யாஹ —

யஸ்த்விதி ।

ப்ரயோக³ஶப்³தா³து³பரிஷ்டாத்ஸஶப்³தோ³ த்³ரஷ்டவ்ய: ।

இதிஶப்³த³ஸ்ய யதோ²க்தார்த²த்வாபா⁴வே தோ³ஷமாஹ —

அந்யதே²தி ।

ந சா(அ)(அ)த்மந: ஸ்வாதந்த்ர்யேணாநுபாஸ்யத்வார்த²மிதிஶப்³தோ³(அ)ர்த²வாந்பூர்வாபரவாக்யவிரோதா⁴தி³தி த்³ரஷ்டவ்யம் ।

இதிஶப்³த³மந்தரேண வாக்யப்ரயோகே³ தோ³ஷமாஹ —

ததே²தி ।

தஸ்ய ஶப்³த³ப்ரத்யயவிஷயத்வமிஷ்டமேவேதி சேத்தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

தச்சேதி ।

ஆத்மோபாஸ்யத்வவாக்யவைலக்ஷண்யாத³நாத்மோபாஸநமேததி³த்யுக்தம் தத்³தூ³ஷயதி —

யத்த்விதி ।