ತದಾಹುರಿತ್ಯಾದೇರ್ಗತೇನ ಗ್ರಂಥೇನ ಸಂಬಂಧಂ ವಕ್ತುಂ ವೃತ್ತಂ ಕೀರ್ತಯತಿ —
ಸೂತ್ರಿತೇತಿ ।
ತಸ್ಯಾಂ ಪ್ರಮಾಣಮಾಹ —
ಯದರ್ಥೇತಿ ।
ತರ್ಹಿ ಸೂತ್ರವ್ಯಾಖ್ಯಾನೇನೈವ ಸರ್ವೋಪನಿಷದರ್ಥಸಿದ್ಧೇಸ್ತದಾಹುರಿತ್ಯಾದಿ ವೃಥೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ತಸ್ಯೇತಿ ।
ವಿದ್ಯಾಸೂತ್ರಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತುಮಿಚ್ಛಂತೀ ಶ್ರುತಿಃ ಸೂತ್ರಿತವಿದ್ಯಾವಿವಕ್ಷಿತಪ್ರಯೋಜನಾಭಿಧಾನಾಯೋಪೋದ್ಘಾತಂ ಚಿಕೀರ್ಷತಿ । ಪ್ರತಿಪಾದ್ಯಮರ್ಥಂ ಬುದ್ಧೌ ಸಂಗೃಹ್ಯ ತಾದರ್ಥ್ಯೇನಾರ್ಥಾಂತರೋಪವರ್ಣನಸ್ಯ ತಥಾತ್ವಾಚ್ಚಿಂತಾಂ ಪ್ರಕೃತಸಿದ್ಧ್ಯರ್ಥಾಮುಪೋದ್ಘಾತಂ ಪ್ರಚಕ್ಷತ ಇತಿ ನ್ಯಾಯಾದಿತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಯದ್ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಯೇತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಪ್ರಕಾಶ್ಯಂ ಚೋದ್ಯಂ ತಚ್ಛಬ್ದೇನೋಚ್ಯತೇ ಪ್ರಕೃತಸಂಬಂಧಾಸಂಭವಾದಿತ್ಯಾಹ —
ತದಿತೀತಿ ।
ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಾತ್ರಸ್ಯ ಚೋದ್ಯಕರ್ತೃತ್ವಂ ವ್ಯಾವರ್ತಯತಿ —
ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ।
ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷಯಾ ಬ್ರಹ್ಮವೇದನೇಚ್ಛಾವತ್ತ್ವಂ ವ್ಯಾವರ್ತಯಿತುಂ ತದೇವ ವಿಶೇಷಣಂ ವಿಭಜತೇ —
ಜನ್ಮೇತಿ ।
ಜನ್ಮ ಚ ಜರಾ ಚ ಮರಣಂಚ ತೇಷಾಂ ಪ್ರಬಂಧೇ ಪ್ರವಾಹೇ ಚಕ್ರವದನವರತಂ ಭ್ರಮಣೇನ ಕೃತಂ ಯದಾಯಾಸಾತ್ಮಕಂ ದುಃಖಂ ತದೇವೋದಕಂ ಯಸ್ಮಿನ್ನಪಾರೇ ಸಂಸಾರಾಖ್ಯೇ ಮಹೋದಧೌ ತತ್ರ ಪ್ಲವಭೂತಂ ತರಣಸಾಧನಮಿತಿ ಯಾವತ್ । ತತ್ತೀರಂ ತಸ್ಯ ಸಂಸಾರಸಮುದ್ರಸ್ಯ ತೀರಂ ಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ತೇಷಾಂ ವಿವಿದಿಷಾಯಾಃ ಸಾಫಲ್ಯಾರ್ಥಂ ತತ್ಪ್ರತ್ಯನೀಕೇ ಸಂಸಾರೇ ವೈರಾಗ್ಯಂ ದರ್ಶಯತಿ —
ಧರ್ಮೇತಿ ।
ನಿರ್ವೇದಸ್ಯ ನಿರಂಕುಶತ್ವಂ ವಾರಯತಿ —
ತದ್ವಿಲಕ್ಷಣೇತಿ ।
ಉತ್ತರವಾಕ್ಯಮವತಾರ್ಯ ವ್ಯಾಚಷ್ಟೇ —
ಕಿಮಿತ್ಯಾದಿನಾ ।
ಅಥ ಪರಾ ಯಯಾ ತದಕ್ಷರಮಧಿಗಮ್ಯತ ಇತಿ ಶ್ರುತ್ಯಂತರಮಾಶ್ರಿತ್ಯಾಽಽಹ —
ಯದ್ಯಯೇತಿ ।
ಮನುಷ್ಯಾ ಯನ್ಮನ್ಯಂತೇ ತತ್ರ ವಿರುದ್ಧಂ ವಸ್ತು ಭಾತೀತಿ ಶೇಷಃ ।
ಮನುಷ್ಯಗ್ರಹಣಸ್ಯ ಕೃತ್ಯಮಾಹ —
ಮನುಷ್ಯೇತಿ ।
ನನು ದೇವಾದೀನಾಮಪಿ ವಿದ್ಯಾಧಿಕಾರೋ ದೇವತಾಧಿಕರಣನ್ಯಾಯೇನ ವಕ್ಷ್ಯತೇ ತತ್ಕುತೋ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮೇವಾಧಿಕಾರಜ್ಞಾಪನಮಿತ್ಯತ ಆಹ —
ಮನುಷ್ಯಾ ಇತಿ ।
ವಿಶೇಷತಃ ಸರ್ವಾವಿಸಂವಾದೇನೇತಿ ಯಾವತ್ ।
ತಥಾಽಪಿ ಕಿಮಿತಿ ತೇ ಜ್ಞಾನಾನ್ಮುಕ್ತಿಂ ಸಿದ್ಧವದ್ಬ್ರುವಂತೀತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಯಥೇತಿ ।
ಉಭಯತ್ರ ಕರ್ಮಬ್ರಹ್ಮಣೋರಿತಿ ಯಾವತ್ ।
ಉತ್ತರವಾಕ್ಯಮುಪಾದತ್ತೇ —
ತತ್ರೇತಿ ।
ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ಮತಂ ತಚ್ಛಬ್ದಾರ್ಥಃ । ವಸ್ತುಶಬ್ದೇನ ಜ್ಞಾನಾತ್ಫಲಮುಚ್ಯತೇ । ಆಕ್ಷೇಪಗರ್ಭಸ್ಯ ಚೋದ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತೌ ವಿರೋಧಪ್ರತಿಭಾಸೋ ಹೇತುರಿತ್ಯತಃ ಶಬ್ದಾರ್ಥಃ ।
ತದ್ಬ್ರಹ್ಮ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಮಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಂ ವೇತಿ ಕುತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಚೋದ್ಯತೇ ತತ್ರಾಽಹ —
ಯಸ್ಯೇತಿ ।
ಪ್ರಶ್ನಾಂತರಂ ಕರೋತಿ —
ತತ್ಕಿಮಿತಿ ।
ಬ್ರಹ್ಮ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಮಜ್ಞಾಸೀದತಿರಿಕ್ತಂ ವೇತಿಪ್ರಶ್ನಸ್ಯ ಪ್ರಸಂಗಂ ದರ್ಶಯತಿ —
ಯಸ್ಮಾದಿತಿ ।
ಸರ್ವಸ್ಯ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಿಷಯೇ ಜ್ಞಾನಂ ಪ್ರಸಿದ್ಧಂ ತತ್ಕಿಂ ವಿಚಾರೇಣೇತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —
ಬ್ರಹ್ಮ ಚೇತಿ ।
ಸರ್ವಂ ಖಲ್ವಿದಂ ಬ್ರಹ್ಮೇತ್ಯಾದೌ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವಾತ್ಮತ್ವಶ್ರವಣಾದತಿರಿಕ್ತವಿಷಯಾಭಾವಾದಾತ್ಮಾನಮೇವಾವೇದಿತಿ ಪಕ್ಷಸ್ಯ ಸಾವಕಾಶತೇತ್ಯರ್ಥಃ ।
ಕಿಂಶಬ್ದಸ್ಯ ಪ್ರಶ್ನಾರ್ಥತ್ವಮುಕ್ತ್ವಾಽಽಕ್ಷೇಪಾರ್ಥಮಾಹ —
ತದ್ಯದೀತಿ ।
ಬ್ರಹ್ಮ ಹಿ ಕಿಂಚಿದಜ್ಞಾತ್ವಾ ಸರ್ವಮಭವಜ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ವಾ ? ನಾಽಽದ್ಯೋ ಬ್ರಹ್ಮವಿದ್ಯಾನರ್ಥಕ್ಯಾದಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ದ್ವಿತೀಯಮನುವದತಿ —
ಅಥೇತಿ ।
ಸ್ವರೂಪಮನ್ಯದ್ವಾ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವಾಪತ್ತಿರಿತಿ ವಿಕಲ್ಪ್ಯೋಭಯತ್ರ ಸಾಧಾರಣಂ ದೂಷಣಮಾಹ —
ವಿಜ್ಞಾನೇತಿ ।
ದ್ವಿತೀಯೇ ದೋಷಾಂತರಮಾಹ —
ಅನವಸ್ಥೇತಿ ।
ಬಹಿರೇವಾಽಽಕ್ಷೇಪಂ ಪರಿಹರತಿ —
ನ ತಾವದಿತಿ ।
ಅಜ್ಞಾತ್ವೈವ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವಭಾವೋಽಸ್ಮದಾದೇಸ್ತು ಜ್ಞಾನಾದಿತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾರ್ಥೇ ವೈರೂಪ್ಯಮ್ । ನ ಚಾಸ್ಮದಾದೇರಪಿ ತದಂತರೇಣ ತದ್ಭಾವಃ ಶಾಸ್ತ್ರಾನರ್ಥಕ್ಯಾತ್ ।
ಜ್ಞಾನಾದ್ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವಭಾವಾಪಕ್ಷೇ ಸ್ವೋಕ್ತಂ ದೋಷಮಾಕ್ಷೇಪ್ತಾ ಸ್ಮಾರಯತಿ —
ಫಲೇತಿ ।
ಸ್ವತೋಽಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಂ ಬ್ರಹ್ಮಾವಿದ್ಯಾತತ್ಕಾರ್ಯಸಂಬಂಧಾತ್ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನವದ್ಭಾತಿ ತನ್ನಿವೃತ್ತ್ಯೌಪಾಧಿಕಂ ಸರ್ವಭಾವಸ್ಯ ಸಾಧ್ಯತ್ವಂ ನ ಚಾನವಸ್ಥಾ ಜ್ಞೇಯಾಂತರಾನಂಗೀಕಾರಾನ್ನಾಪಿ[ಸ್ವ]ಕ್ರಿಯಾವಿರೋಧೋ ವಿಷಯತ್ವಮಂತರೇಣ ವಾಕ್ಯೀಯಬುದ್ಧಿವೃತ್ತೌ ಸ್ಫುರಣಾದಿತಿ ಪರಿಹರತಿ —
ನೈಕೋಽಪೀತಿ ।
ಏತೇನ ವಿದ್ಯಾವೈಯರ್ಥ್ಯಮಪಿ ಪರಿಹೃತಮಿತ್ಯಾಹ —
ಅರ್ಥೇತಿ ।
ಯದ್ಯಪಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಂ ನಿತ್ಯಸಿದ್ಧಂ ತಥಾಽಪಿ ತತ್ರಾವಿದ್ಯಾತತ್ಕಾರ್ಯಧ್ವಂಸರೂಪಸ್ಯಾರ್ಥವಿಶೇಷಸ್ಯ ಜ್ಞಾನಾದುಪಪತ್ತೇರ್ನ ತದ್ವೈಯರ್ಥ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥೯॥