ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ಪ್ರಥಮೋಽಧ್ಯಾಯಃಚತುರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಬ್ರಹ್ಮ ವಾ ಇದಮಗ್ರ ಆಸೀತ್ತದಾತ್ಮಾನಮೇವಾವೇತ್ । ಅಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ಮೀತಿ । ತಸ್ಮಾತ್ತತ್ಸರ್ವಮಭವತ್ತದ್ಯೋ ಯೋ ದೇವಾನಾಂ ಪ್ರತ್ಯಬುಧ್ಯತ ಸ ಏವ ತದಭವತ್ತಥರ್ಷೀಣಾಂ ತಥಾ ಮನುಷ್ಯಾಣಾಂ ತದ್ಧೈತತ್ಪಶ್ಯನೃಷಿರ್ವಾಮದೇವಃ ಪ್ರತಿಪೇದೇಽಹಂ ಮನುರಭವಂ ಸೂರ್ಯಶ್ಚೇತಿ । ತದಿದಮಪ್ಯೇತರ್ಹಿ ಯ ಏವಂ ವೇದಾಹಂ ಬ್ರಹ್ಮಾಸ್ಮೀತಿ ಸ ಇದಂ ಸರ್ವಂ ಭವತಿ ತಸ್ಯ ಹ ನ ದೇವಾಶ್ಚನಾಭೂತ್ಯಾ ಈಶತೇ । ಆತ್ಮಾ ಹ್ಯೇಷಾಂ ಸ ಭವತಿ ಅಥ ಯೋಽನ್ಯಾಂ ದೇವತಾಮುಪಾಸ್ತೇಽನ್ಯೋಽಸಾವನ್ಯೋಽಹಮಸ್ಮೀತಿ ನ ಸ ವೇದ ಯಥಾ ಪಶುರೇವಂ ಸ ದೇವಾನಾಮ್ । ಯಥಾ ಹ ವೈ ಬಹವಃ ಪಶವೋ ಮನುಷ್ಯಂ ಭುಂಜ್ಯುರೇವಮೇಕೈಕಃ ಪುರುಷೋ ದೇವಾನ್ಭುನಕ್ತ್ಯೇಕಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಪಶಾವಾದೀಯಮಾನೇಽಪ್ರಿಯಂ ಭವತಿ ಕಿಮು ಬಹುಷು ತಸ್ಮಾದೇಷಾಂ ತನ್ನ ಪ್ರಿಯಂ ಯದೇತನ್ಮನುಷ್ಯಾ ವಿದ್ಯುಃ ॥ ೧೦ ॥
ಬ್ರಹ್ಮ ಅಪರಮ್ , ಸರ್ವಭಾವಸ್ಯ ಸಾಧ್ಯತ್ವೋಪಪತ್ತೇಃ ; ನ ಹಿ ಪರಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮಣಃ ಸರ್ವಭಾವಾಪತ್ತಿರ್ವಿಜ್ಞಾನಸಾಧ್ಯಾ ; ವಿಜ್ಞಾನಸಾಧ್ಯಾಂ ಚ ಸರ್ವಭಾವಾಪತ್ತಿಮಾಹ — ‘ತಸ್ಮಾತ್ತತ್ಸರ್ವಮಭವತ್’ ಇತಿ ; ತಸ್ಮಾದ್ಬ್ರಹ್ಮ ವಾ ಇದಮಗ್ರ ಆಸೀದಿತ್ಯಪರಂ ಬ್ರಹ್ಮೇಹ ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ ॥

ಅತ್ರ ವೃತ್ತಿಕೃತಾಂ ಮತಾನುಸಾರೇಣ ಬ್ರಹ್ಮಶಬ್ದಾರ್ಥಮಾಹ —

ಬ್ರಹ್ಮೇತಿ ।

ತಸ್ಯ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನತ್ವಾಜ್ಞಾನೇನ ಸರ್ವಭಾವಸ್ಯ ಸಾಧ್ಯತ್ವಸಂಭವಾದಿತಿ ಹೇತುಮಾಹ —

ಸರ್ವಭಾವಸ್ಯೇತಿ ।

ಸಿದ್ಧಾಂತೇ ಯಥೋಕ್ತಹೇತ್ವನುಪಪತ್ತಿಂ ದೋಷಮಾಹ —

ನ ಹೀತಿ ।

ಸಾ ತರ್ಹಿ ವಿಜ್ಞಾನಸಾಧ್ಯಾ ಮಾ ಭೂದಿತ್ಯತ ಆಹ —

ವಿಜ್ಞಾನೇತಿ ।