ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:சதுர்த²ம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ப்³ரஹ்ம வா இத³மக்³ர ஆஸீத்ததா³த்மாநமேவாவேத் । அஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி । தஸ்மாத்தத்ஸர்வமப⁴வத்தத்³யோ யோ தே³வாநாம் ப்ரத்யபு³த்⁴யத ஸ ஏவ தத³ப⁴வத்தத²ர்ஷீணாம் ததா² மநுஷ்யாணாம் தத்³தை⁴தத்பஶ்யந்ருஷிர்வாமதே³வ: ப்ரதிபேதே³(அ)ஹம் மநுரப⁴வம் ஸூர்யஶ்சேதி । ததி³த³மப்யேதர்ஹி ய ஏவம் வேதா³ஹம் ப்³ரஹ்மாஸ்மீதி ஸ இத³ம் ஸர்வம் ப⁴வதி தஸ்ய ஹ ந தே³வாஶ்சநாபூ⁴த்யா ஈஶதே । ஆத்மா ஹ்யேஷாம் ஸ ப⁴வதி அத² யோ(அ)ந்யாம் தே³வதாமுபாஸ்தே(அ)ந்யோ(அ)ஸாவந்யோ(அ)ஹமஸ்மீதி ந ஸ வேத³ யதா² பஶுரேவம் ஸ தே³வாநாம் । யதா² ஹ வை ப³ஹவ: பஶவோ மநுஷ்யம் பு⁴ஞ்ஜ்யுரேவமேகைக: புருஷோ தே³வாந்பு⁴நக்த்யேகஸ்மிந்நேவ பஶாவாதீ³யமாநே(அ)ப்ரியம் ப⁴வதி கிமு ப³ஹுஷு தஸ்மாதே³ஷாம் தந்ந ப்ரியம் யதே³தந்மநுஷ்யா வித்³யு: ॥ 10 ॥
மநுஷ்யாதி⁴காராத்³வா தத்³பா⁴வீ ப்³ராஹ்மண: ஸ்யாத் ; ‘ஸர்வம் ப⁴விஷ்யந்தோ மநுஷ்யா மந்யந்தே’ இதி ஹி மநுஷ்யா: ப்ரக்ருதா: ; தேஷாம் ச அப்⁴யுத³யநி:ஶ்ரேயஸஸாத⁴நே விஶேஷதோ(அ)தி⁴கார இத்யுக்தம் , ந பரஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ நாப்யபரஸ்ய ப்ரஜாபதே: ; அதோ த்³வைதைகத்வாபரப்³ரஹ்மவித்³யயா கர்மஸஹிதயா அபரப்³ரஹ்மபா⁴வமுபஸம்பந்நோ போ⁴ஜ்யாத³பாவ்ருத்த: ஸர்வப்ராப்த்யோச்சி²ந்நகாமகர்மப³ந்த⁴ந: பரப்³ரஹ்மபா⁴வீ ப்³ரஹ்மவித்³யாஹேதோர்ப்³ரஹ்மேத்யபி⁴தீ⁴யதே ; த்³ருஷ்டஶ்ச லோகே பா⁴விநீம் வ்ருத்திமாஶ்ரித்ய ஶப்³த³ப்ரயோக³: — யதா² ‘ஓத³நம் பசதி’ இதி, ஶாஸ்த்ரே ச — ‘பரிவ்ராஜக: ஸர்வபூ⁴தாப⁴யத³க்ஷிணாம்’ ( ? ) இத்யாதி³, ததா² இஹ - இதி கேசித் — ப்³ரஹ்ம ப்³ரஹ்மபா⁴வீ புருஷோ ப்³ராஹ்மண: இதி வ்யாசக்ஷதே ॥

ஹிரண்யக³ர்ப⁴ஸ்ய நோபதே³ஶஜந்யஜ்ஞாநாத்³ப்³ரஹ்மபா⁴வ: ‘ஸஹஸித்³த⁴ம் சதுஷ்ட்யம்’ இதி ஸ்ம்ருதே: । ஸ்வாபா⁴விகஜ்ஞாநவத்த்வாத்தஸ்மாத்தத்ஸர்வமப⁴வதி³தி சோபதே³ஶாதீ⁴நதீ⁴ஸாத்⁴யோ(அ)ஸௌ ஶ்ருதௌ । ந சா(அ)(அ)ஸீதி³த்யதீதகாலாவச்சே²த³ஸ்த்ரிகாலே தஸ்மிந்யுஜ்யதே । ஸமவர்ததேதி ச ஜந்மமாத்ரம் ஶ்ரூயதே । காலாத்மகே தத்ஸம்ப³ந்த⁴ஸ்ய ஸ்வாஶ்ரயபராஹதத்வாந்மநுஷ்யாணாம் ப்ரக்ருதத்வாச்ச நாபரம் ப்³ரஹ்மேஹ ப்³ரஹ்மஶப்³த³மித்யபரிதோஷாத்³வ்ருத்திகாரமதம் ஹித்வா ப்³ரஹ்மேதி ப்³ரஹ்மபா⁴வீ புருஷோ நிர்தி³ஶ்யத இதி ப⁴ர்த்ருப்ரபஞ்சோக்திமாஶ்ரித்ய தந்மதமாஹ —

மநுஷ்யேதி ।

ததே³வ ப்ரபஞ்சயதி —

ஸர்வமித்யாதி³நா ।

த்³வைதகத்வம் ஸர்வஜக³தா³த்மகமபரம் ஹிரண்யக³ர்பா⁴க்²யம் ப்³ரஹ்ம தஸ்மிந்வித்³யா ஹிரண்யக³ர்போ⁴(அ)ஹமித்யஹங்க்³ரஹோபாஸ்திஸ்தஸ்யா ஸமுச்சிதயா தத்³பா⁴வமிஹைவோபக³தோ ஹிரண்யக³ர்ப⁴பதே³ யத்³போ⁴ஜ்யம் ததோ(அ)பி தோ³ஷத³ர்ஶநாத்³விரக்த: ஸர்வகர்மப²லப்ராப்த்யா நிவ்ருத்திகாமாதி³நிக³ட³: ஸாத்⁴யாந்தராபா⁴வாத்³வித்³யாமேவார்த²யமாநஸ்தத்³வஶாத்³ப்³ரஹ்மபா⁴வீ ஜீவோ(அ)ஸ்மிந்வாக்யே ப்³ரஹ்மஶப்³தா³ர்த² இதி ப²லிதமாஹ —

அத இதி ।

கத²ம் ப்³ரஹ்மபா⁴விநி ஜீவே ப்³ரஹ்மஶப்³த³ஸ்ய ப்ரவ்ருத்திரித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

த்³ருஷ்டஶ்சேதி ।

ஆதி³ஶப்³தே³ந “க்³ருஹஸ்த²: ஸத்³ருஶீம் பா⁴ர்யாம் விந்தே³தே”(கௌ³.த⁴.ஸூ.1.4.3)த்யாதி³ க்³ருஹ்யதே । இஹேதி ப்ரக்ருதவாக்யகத²நம் ।