బ్రహ్మణ్యవిద్యానివృత్తిర్విద్యాఫలమిత్యత్ర చోదయతి —
బ్రహ్మణీతి ।
న హి సర్వజ్ఞే ప్రకాశైకరసే బ్రహ్మణ్యజ్ఞానమాదిత్యే తమోవదుపపన్నమితి భావః ।
తస్యాజ్ఞాతత్వమజ్ఞత్వం వాఽఽక్షిప్యతే ? నాఽఽద్య ఇత్యాహ —
న బ్రాహ్మణీతి ।
నహి తత్త్వమసీతి విద్యావిధానం విజ్ఞాతే బ్రహ్మణి యుక్తం పిష్టపిష్టిప్రసంగాత్ । అతస్తదజ్ఞాతమేష్టవ్యమిత్యర్థః ।
బ్రహ్మాత్మైక్యజ్ఞానం శాస్త్రేణ జ్ఞాప్యతే తద్విషయం చ శ్రవణాది విధీయతే తేన తస్మిన్నజ్ఞాతత్వమేష్టవ్యమిత్యుక్తమర్థం దృష్టాన్తేన సాధయతి —
న హీతి ।
మిథ్యాజ్ఞానస్యాజ్ఞానావ్యతిరేకాద్బ్రహ్మణ్యవిద్యాధ్యారోపణాయాం శుక్తౌ రూప్యారోపణం దృష్టాన్తితమితి ద్రష్టవ్యమ్ ।
కల్పాన్తరమాలమ్బతే —
న బ్రూమ ఇతి ।
బ్రహ్మావిద్యాకర్తృ న భవతీత్యస్య యథాశ్రుతో వాఽర్థస్తదన్యస్తదాశ్రయోఽస్తీతి వా ? తత్రాఽద్యమఙ్గీకరోతి —
భవత్వితి ।
అనాదిత్వాదవిద్యాయాః కర్త్రపేక్షాభావాత్ వినా చ ద్వారం బ్రహ్మణి భ్రాన్త్యనభ్యుపగమాదిత్యర్థః ।
ద్వితీయం ప్రత్యాహ —
కిం త్వితి ।
బ్రహ్మణోఽన్యశ్చేతనో నాస్తీత్యత్ర శ్రుతిస్మృతీరుదాహరతి —
నాన్యోఽతోఽస్తీత్యాదినా ।
బ్రహ్మణోఽన్యోఽచేతనోఽపి నాస్తీత్యత్ర మన్త్రద్వయం పఠతి —
యస్త్వితి ।
బ్రహ్మణోఽన్యస్యాజ్ఞస్యాభావే దోషమాశఙ్కతే —
నన్వితి ।
కిమిదమానర్థక్యమవగతేఽనవగతే వా చోద్యతే తత్రాఽఽద్యమఙ్గీకరోతి —
బాఢమితి ।
ద్వితీయే నోపదేశానర్థక్యమవగమార్థత్వాదితి ద్రష్టవ్యమ్ ।
ఉపదేశవదవగమస్యాపి స్వప్రకాశే వస్తుని నోపయోగోఽస్తీతి శఙ్కతే —
అవగమేతి ।
అనుభవమనుసృత్య పరిహరతి —
న । అనవగమేతి ।
సా వస్తునో భిన్నా చేదద్వైతహానిరభిన్నా చేజ్జ్ఞానాధీనత్వాసిద్ధిరితి శఙ్కతే —
తన్నివృత్తేరితి ।
అనవగమనివృత్తేర్దృశ్యమానతయా స్వరూపాపలాపాయోగాత్ప్రకారాన్తరాసంభవాచ్చ పఞ్చమప్రకారత్వమేష్టవ్యమితి మత్వాఽఽహ —
న దృష్టేతి ।
దృష్టమపి యుక్తివిరోధే త్యాజ్యమిత్యాశఙ్క్యాఽఽహ —
దృశ్యమానమితి ।
దృష్టవిరుద్ధమపి కుతో నేష్యతే తత్రాఽఽహ —
న చేతి ।
అనుపపన్నత్వమఙ్గీకృత్యోక్తమ్ , తదేవ నాస్తీత్యాహ —
న చేతి ।
యుక్తివిరోధే దృష్టిరాభాసీభావతీతి శఙ్కతే —
దర్శనేతి ।
దృష్టివిరోధే యుక్తేరేవాఽభాసత్వం స్యాదితి పరిహరతి —
తత్రాపీతి ।
అనుపపన్నత్వం హి సర్వస్య దృష్టిబలాదిష్టం దృష్టస్య త్వనుపపన్నత్వే న కిఞ్చిన్నిమిత్తమస్తీత్యర్థః ।