ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಪ್ರಾಣವಿಷಯಂ ವಾಕ್ಯಮವತಾರ್ಯ ವ್ಯಾಕರೋತಿ —

ಅಥೇತಿ ।

ಮುಖಾದೌ ಸಂಚಾರ್ಯಾ ಸಂಚರಣಾರ್ಹಾ ಹೃದಯಸಂಬಂಧಿನೀ ಯಾ ವಾಯುವೃತ್ತಿಃ, ತತ್ರ ಪ್ರಾಣಶಬ್ದಪ್ರವೃತ್ತೌ ನಿಮಿತ್ತಮಾಹ —

ಪ್ರಣಯನಾದಿತಿ ।

ಪುರತೋ ನಿಃಸರಣಾದಿತಿ ಯಾವತ್ । ಹೃದಯಾದಧೋ ದೇಶೇ ವೃತ್ತಿರಸ್ಯೇತ್ಯಧೋವೃತ್ತಿರಾನಾಭಿಸ್ಥಾನೋ ಹೃದಯಾದಾರಭ್ಯ ನಾಭಿಪರ್ಯಂತಂ ವರ್ತಮಾನ ಇತಿ ಯಾವತ್ । ವ್ಯಾಯಮನಂ ಪ್ರಾಣಾಪಾನಯೋರ್ನಿಯಮನಂ ಕರ್ಮಾಸ್ಯೇತಿ ತಥೋಕ್ತಃ । ವೀರ್ಯವತ್ಕರ್ಮಾರಣ್ಯಾಮಗ್ನ್ಯುತ್ಪಾದನಾದಿ । ಉತ್ಕರ್ಷೋ ದೇಹೇ ಪುಷ್ಟಿಃ । ಆದಿಪದೇನೋತ್ಕ್ರಾಂತಿರುಕ್ತಾ ।

ಪ್ರಾಣಶಬ್ದೇನಾನಶಬ್ದಸ್ಯ ಪುನರುಕ್ತಿಮಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಅನ ಇತ್ಯೇಷಾಮಿತಿ ।

ತಥಾಽಪಿ ತೃತೀಯಸ್ಯ ಪ್ರಾಣಶಬ್ದಸ್ಯ ತಾಭ್ಯಾಂ ಪುನರುಕ್ತಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಪ್ರಾಣ ಇತೀತಿ ।

ಸಾಧಾರಣಾಸಾಧಾರಣವೃತ್ತಿಮಾನ್ಪ್ರಾಣ ಇತ್ಯಪೌನರುಕ್ತ್ಯಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ।

ಮನಸೋ ದರ್ಶನಾದಿವದ್ವಾಚೋಽಭಿಧೇಯಪ್ರಕಾಶನವಚ್ಚ ಪ್ರಾಣಸ್ಯಾಪಿ ಕಾರ್ಯಂ ವಕ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಕರ್ಮ ಚೇತಿ ।

ಏತನ್ಮಯ ಇತ್ಯತ್ರ ಮಯಟೋ ವಿಕಾರಾರ್ಥತ್ವಂ ವೃತ್ತಸಂಕೀರ್ತನಪೂರ್ವಕಂ ಕಥಯತಿ —

ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಾನೀತಿ ।

ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕಾನಾಂ ವಾಗಾದೀನಾಮನಾರಂಭಕತ್ವಂ ವಾರಯತಿ —

ಪ್ರಾಜಾಪತ್ಯೈರಿತಿ ।

ಆರಬ್ಧಸ್ವರೂಪಂ ಪ್ರಶ್ನಪೂರ್ವಕಮನಂತರವಾಕ್ಯೇನ ನಿರ್ಧಾರಯತಿ —

ಕೋಽಸಾವಿತಿ ।

ಕಾರ್ಯಕರಣಸಂಘಾತೇ ಕಥಮಾತ್ಮಶಬ್ದಪ್ರವೃತ್ತಿರಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪತ್ವೇನೇತಿ ।

ವಾಙ್ಮಯ ಇತ್ಯಾದಿವಾಕ್ಯಸ್ಯ ಪೂರ್ವೇಣ ಪೌನರುಕ್ತ್ಯಮಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಅವಿಶೇಷೇಣೇತಿ ॥೩॥