ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:பஞ்சமம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
விஜ்ஞாதம் விஜிஜ்ஞாஸ்யமவிஜ்ஞாதமேத ஏவ யத்கிஞ்ச விஜ்ஞாதம் வாசஸ்தத்³ரூபம் வாக்³கி⁴ விஜ்ஞாதா வாகே³நம் தத்³பூ⁴த்வாவதி ॥ 8 ॥
விஜ்ஞாதம் விஜிஜ்ஞாஸ்யம் அவிஜ்ஞாதம் ஏத ஏவ ; தத்ர விஶேஷ: யத்கிஞ்ச விஜ்ஞாதம் விஸ்பஷ்டம் ஜ்ஞாதம் வாசஸ்தத்³ரூபம் ; தத்ர ஸ்வயமேவ ஹேதுமாஹ — வாக் ஹி விஜ்ஞாதா, ப்ரகாஶாத்மகத்வாத் ; கத²மவிஜ்ஞாதா ப⁴வேத் யா அந்யாநபி விஜ்ஞாபயதி ; ‘வாசைவ ஸம்ராட்³ப³ந்து⁴: ப்ரஜ்ஞாயதே’ (ப்³ரு. உ. 4 । 1 । 2) இதி ஹி வக்ஷ்யதி । வாக்³விஶேஷவித³ இத³ம் ப²லமுச்யதே — வாகே³வ ஏநம் யதோ²க்தவாக்³விபூ⁴திவித³ம் தத் விஜ்ஞாதம் பூ⁴த்வா அவதி பாலயதி, விஜ்ஞாதரூபேணைவாஸ்யாந்நம் போ⁴ஜ்யதாம் ப்ரதிபத்³யத இத்யர்த²: ॥

விஜ்ஞாதாதி³வாக்யமாதா³ய தத்³க³தம் விஶேஷம் த³ர்ஶயதி —

விஜ்ஞாதமிதி ।

விஜ்ஞாதம் ஸர்வம் வாசோ ரூபமிதி ப்ரதிஜ்ஞாதோ(அ)ர்த²: ஸப்தம்யர்த²: ।

ப்ரகாஶகத்வே(அ)பி கத²ம் வாசோ விஜ்ஞாதத்வமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

கத²மிதி ।

ப்ரகாஶாத்மகத்வமேவ குதோ வாச: ஸித்³த⁴மித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

வாசேதி ।

வாக்³விஶேஷஸ்தத்³விபூ⁴தி: ॥8॥ ஸந்தி³ஹ்யமாநாகாரத்வாத்ஸம்கல்பவிகல்பாத்மகத்வாதி³தி யாவத் । தஸ்மாத்ஸர்வம் விஜிஜ்ஞாஸ்யம் மநோரூபமிதி ஸம்ப³ந்த⁴: । பூர்வவத்³வாக்³விபூ⁴திவிதோ³ யதா² ப²லமுக்தம் தத்³வதி³தி யாவத் ॥9॥