ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
ப்ரத²மோ(அ)த்⁴யாய:பஞ்சமம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ப்ருதி²வ்யை சைநமக்³நேஶ்ச தை³வீ வாகா³விஶதி ஸா வை தை³வீ வாக்³யயா யத்³யதே³வ வத³தி தத்தத்³ப⁴வதி ॥ 18 ॥
கேசித்து பித்ருலோகதே³வலோகஜயோ(அ)பி பித்ருலோகதே³வலோகாப்⁴யாம் வ்யாவ்ருத்திரேவ ; தஸ்மாத் புத்ரகர்மாபரவித்³யாபி⁴: ஸமுச்சித்யாநுஷ்டி²தாபி⁴: த்ரிப்⁴ய ஏதேப்⁴யோ லோகேப்⁴யோ வ்யாவ்ருத்த: பரமாத்மவிஜ்ஞாநேந மோக்ஷமதி⁴க³ச்ச²தீதி பரம்பரயா மோக்ஷார்தா²ந்யேவ புத்ராதி³ஸாத⁴நாநி இச்ச²ந்தி ; தேஷாமபி முகா²பிதா⁴நாய இயமேவ ஶ்ருதிருத்தரா க்ருதஸம்ப்ரத்திகஸ்ய புத்ரிண: கர்மிண: த்ர்யந்நாத்மவித்³யாவித³: ப²லப்ரத³ர்ஶநாய ப்ரவ்ருத்தா । ந ச இத³மேவ ப²லம் மோக்ஷப²லமிதி ஶக்யம் வக்தும் , த்ர்யந்நஸம்ப³ந்தா⁴த் மேதா⁴தப:கார்யத்வாச்சாந்நாநாம் புந: புநர்ஜநயத இதி த³ர்ஶநாத் , ‘யத்³தை⁴தந்ந குர்யாத்க்ஷீயேத ஹ’ (ப்³ரு. உ. 1 । 5 । 2) இதி ச க்ஷயஶ்ரவணாத் , ஶரீரம் ஜ்யோதீரூபமிதி ச கார்யகரணத்வோபபத்தே:, ‘த்ரயம் வா இத³ம்’ (ப்³ரு. உ. 1 । 6 । 1) இதி ச நாமரூபகர்மாத்மகத்வேநோபஸம்ஹாராத் । ந ச இத³மேவ ஸாத⁴நத்ரயம் ஸம்ஹதம் ஸத் கஸ்யசிந்மோக்ஷார்த²ம் கஸ்யசித் த்ர்யந்நாத்மப²லமித்யஸ்மாதே³வ வாக்யாத³வக³ந்தும் ஶக்யம் , புத்ராதி³ஸாத⁴நாநாம் த்ர்யந்நாத்மப²லத³ர்ஶநேநைவ உபக்ஷீணத்வாத்³வாக்யஸ்ய ॥

மீமாம்ஸகபக்ஷம் நிராக்ருத்ய ப⁴ர்த்ருப்ரபஞ்சபக்ஷமுத்தா²பயதி —

கேசித்த்விதி ।

மநுஷ்யலோகஜயஸ்ததோ வ்யாவ்ருத்திர்யதே²த்யபேரர்த²: ।

புத்ராதி³ஸாத⁴நாதீ⁴நதயா லோகத்ரயவ்யாவ்ருத்தாவபி கத²ம் மோக்ஷ: ஸம்பத்³யதே ந ஹி புத்ராதீ³ந்யேவ முக்திஸாத⁴நாநி விரக்தத்வவிரோதா⁴தி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

தஸ்மாதி³தி ।

ப்ருதி²வ்யை சேத்யாத்³யோத்தரா ஶ்ருதிரேவ மீமாம்ஸகமதவத்³ப⁴ர்த்ருப்ரபஞ்சமதமபி நிராகரோதீதி தூ³ஷயதி —

தேஷாமிதி ।

கத²ம் ஸா தந்மதம் நிராகரோதீத்யாஶங்க்ய ஶ்ருதிம் விஶிநஷ்டி —

க்ருதேதி ।

த்ர்யந்நாத்மோபாஸிதுஸ்ததா³ப்திவசநவிருத்³த⁴ம் பரமதமித்யுக்தம் ததா³ப்தேரேவ முக்தித்வாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந சேதி ।

ததா²(அ)பி கத²ம் யதோ²க்தம் ப²லம் மோக்ஷோ ந ப⁴வதி தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

மேதே⁴தி ।

த்ர்யந்நாத்மநோ ஜ்ஞாநகர்மஜந்யத்வே ஹேதுமாஹ —

புந: புநரிதி ।

ஸூத்ராப்தேரமுக்தித்வே ஹேத்வந்தரமாஹ —

யத்³தே⁴தி ।

கார்யகரணவத்த்வஶ்ருதேரபி ஸூத்ரபா⁴வோ ந முக்திரித்யாஹ —

ஶரீரமிதி ।

அவித்³யாதது³த்த²த்³வைதஸ்ய த்ர்யாத்மகத்வேநோபஸம்ஹாராத்ததா³த்மஸூத்ரபா⁴வோ ப³ந்தா⁴ந்தர்பூ⁴தோ ந முக்திரிதி யுக்த்யந்தரமாஹ —

த்ரயமிதி ।

நந்வவிரக்தஸ்யாஜ்ஞஸ்ய ஸூத்ராப்திப²லமபி கர்மாதி³விரக்தஸ்ய விது³ஷோ முக்திப²லமிதி வ்யவஸ்தி²திர்நேத்யாஹ —

ந சேத³மிதி ।

ந ஹி ப்ருதி²வ்யை சேத்யாதி³வாக்யஸ்யைகஸ்ய ஸக்ருச்ச்²ருதஸ்யாநேகார்த²த்வம் । பி⁴த்³யதே ஹி ததா² வாக்யமிதி ந்யாயாதி³த்யர்த²: ।