த்ருதீயே(அ)த்⁴யாயே ஸூத்ரிதவித்³யாவித்³யயோரவித்³யா ப்ரபஞ்சிதா, ஸம்ப்ரதி வித்³யாம் ப்ரபஞ்சயிதும் சதுர்த²மத்⁴யாயமாரப⁴மாணோ வ்ருத்தம் கீர்தயதி —
ஆத்மேதி ।
கிமித்யர்தா²ந்தரேஷு ஸத்ஸ்வாத்மதத்த்வமேவாநுஸந்தா⁴தவ்யம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
தத³ந்வேஷணே சேதி ।
தஸ்யைவாந்வேஷ்டவ்யத்வே பரப்ரேமாஸ்பத³த்வேந பரமாநந்த³த்வம் ஹேத்வந்தரமாஹ —
ததே³வேதி ।
ஆத்மதத்த்வஜ்ஞாநஸ்ய ஸர்வாபத்திப²லத்வாச்ச ததே³வாந்வேஷ்டவ்யமித்யாஹ —
ஆத்மாநமிதி ।
உக்தயா பரிபாட்யா ஸித்³த⁴மர்த²ம் ஸம்க்³ருஹ்ணாதி —
ஆத்மதத்த்வமிதி ।
உக்தமர்தா²ந்தரமநுவத³தி —
யஸ்த்விதி ।
ஸோ(அ)வித்³யாவிஷய இதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।
கத²ம் பே⁴த³த்³ருஷ்டிவிஷயஸ்யாவித்³யாவிஷயத்வம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
அந்யோ(அ)ஸாவிதி ।
யோ பே⁴த³த்³ருஷ்டிபர: ஸ ந வேதே³த்யவித்³யா தத்³த்³ருஷ்டிமூலம் ஸூத்ரிதா தேந தத்³விஷயோ பே⁴த³த்³ருஷ்டிவிஷய இத்யர்த²: ।
கத²ம் யதோ²க்தௌ வித்³யாவித்³யாவிஷயாவஸம்கீர்ணாவவஸாதும் ஶக்யேதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
ஏகதே⁴தி ।
ஸப்தாந்நப்³ராஹ்மணே வ்ருத்தமர்த²ம் கத²யதி —
தத்ர சேதி ।
வித்³யாவித்³யாவிஷயயோரிதி யாவத் । ஆதி³பத³ம் ஸாத்⁴யஸாத⁴நாவாந்தரபே⁴த³ஸம்க்³ரஹார்த²ம் । யதோ²க்தோ பே⁴த³ ஏவ விஶேஷ: । தஸ்மிந்விநியோகோ³ வ்யவஸ்தா²பநம் தேநேத்யர்த²: ।
உபஸம்ஹாரப்³ராஹ்மணாந்தே வ்ருத்தமநுபா⁴ஷதே —
ஸ சேதி ।
அத²வோக்தௌ வித்³யாவித்³யாவிஷயௌ கத²மஸம்கீர்ணௌ மந்தவ்யாவித்யாஶங்க்யாஹ —
ஏகதே⁴தி ।
தத்ரோத்தரக்³ரந்த²ஸ்ய விஷயபரிஶேஷார்த²ம் புருஷவித⁴ப்³ராஹ்மணஶேஷமாரப்⁴யோக்தம் த³ர்ஶயதி —
தத்ர சேதி ।
தர்ஹி ஸமாப்தத்வாத³வித்³யாவிஷயஸ்ய கத²மவிது³ஷோ கா³ர்க்³யஸ்ய ப்ரவ்ருத்திரித்யாஶங்க்ய தத³ர்த²மவாந்தரவிபா⁴க³மநுவத³தி —
ஸ சேதி ।
தாவேவ ப்ரகாரௌ த³ர்ஶயந்நாதௌ³ ஸூக்ஷ்மம் ஶரீரமுபந்யஸ்யதி —
அந்தரிதி ।
தஸ்ய பா³ஹ்யகரணத்³வாரா ஸ்தூ²லேஷு விஷயேஷு ப்ரகாஶகத்வமம்ருதத்வம் ச வ்யுத்பாதி³தம் ।
த்³விதீயம் ப்ரகாரமாசக்ஷாண: ஸ்தூ²லம் ஶரீரம் த³ர்ஶயதி —
பா³ஹ்யஶ்சேதி ।
தஸ்ய கயாபி வித⁴யா ஸூக்ஷ்மதே³ஹம் ப்ரத்யப்ரகாஶகத்வாத³ப்ரகாஶகத்வம் ஆக³மாபாயித்வேநாவஹேயத்வம் ஸூசயதி —
உபஜநேதி ।
யதா² க்³ருஹஸ்ய த்ருணாதி³ ப³ஹிரங்க³ம் ததா² ஸூக்ஷ்மஸ்ய தே³ஹஸ்ய ஸ்தூ²லோ தே³ஹஸ்ததா²(அ)பி த்ருணாதி³ விநா க்³ருஹஸ்ய வ்யவஹாரயோக்³யத்வவத்தஸ்யாபி ஸ்தூ²லதே³ஹம் விநா ந தத்³யோக்³யத்வமிதி மத்வா(அ)(அ)ஹ —
த்ருணேதி ।
தஸ்ய பூர்வப்ரகரணாந்தே நாமரூபே ஸத்யமித்யத்ர ப்ரஸ்துதத்வமஸ்தீத்யாஹ —
ஸத்யேதி ।
ஸர்வதா² பா³த⁴வைது⁴ர்யம் ஸத்யத்வமிதி ஶங்காம் நிரஸ்தும் விஶிநஷ்டி —
மர்த்ய இதி ।
தஸ்ய கார்யம் த³ர்ஶயதி —
தேநேதி ।
வ்ருத்தமநூத்³யாஜாதஶத்ருப்³ராஹ்மணமவதாரயதி —
ஸ ஏவேதி ।
ஆதி³த்யசந்த்³ராத³யோ பா³ஹ்யாதா⁴ரபே⁴தா³: । அநேகதா⁴த்வமதிஷ்டா²மூர்தே⁴த்யாதி³வக்ஷ்யமாணகு³ணவஶாத்³த்³ரஷ்டவ்யம் ।
கத²ம் தர்ஹி தஸ்யைகத்வம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
ப்ராண இதி ।
ப்ராணஸ்ய நாநாத்வமேகத்வம் சோக்தம் தத்ரைகத்வம் விவ்ருணோதி —
தஸ்யைவேதி ।
ப்ராணஸ்யைவ ஸ்வபா⁴வபூ⁴தோ(அ)நாத்மலக்ஷண: பிண்ட³: ஸமஷ்டிரூபோ ஹிரண்யக³ர்பா⁴தி³ஶப்³தை³ருபாதி⁴விஷயைஸ்தத்ர தத்ர ஶ்ருதிஸ்ம்ருத்யோருச்யதே । ஸ ச “அக்³நிர்மூர்தா⁴ சக்ஷுஷீ சந்த்³ரஸூர்யௌ”(மு.உ. 2-1-4) இத்யாதி³ஶ்ருதே: ஸூர்யாதி³பி⁴: ப்ரவிப⁴க்தை: கரணைருபேதோ ப⁴வதீத்யர்த²: ।
யத்³ப்³ரஹ்ம ஸமஸ்தம் வ்யஸ்தம் ச ததி³த³ம் ஹிரண்யக³ர்ப⁴மாத்ரமேவ ந தஸ்மாத³தி⁴கமஸ்தீதி ஹிரண்யக³ர்ப⁴ம் ஸ்தௌதி —
ஏகஞ்சேதி ।
ஏகத்வம் விஶதீ³க்ருத்ய ப்ராணஸ்ய நாநாத்வம் விஶத³யதி —
ப்ரத்யேகஞ்சேதி ।
கோ³த்வாதி³ஸாமாந்யதுல்யத்வம் வ்யாவர்தயதி —
சேதநாவதி³தி ।
கேவலபோ⁴க்த்ருத்வபக்ஷம் வாரயதி —
கர்த்ரிதி ।
வக்தா பூர்வபக்ஷவாதீ³தி யாவத் । தஸ்மாத³முக்²யாத்³ப்³ரஹ்மணோ விபரீதம் முக்²யம் ப்³ரஹ்ம தஸ்மிந்நாத்மத்³ருஷ்டீ ராஜா ஶ்ரோதா ஸித்³தா⁴ந்தவாதீ³த்யர்த²: ।
கிமிதி வக்த்ருஶ்ரோத்ருரூபாக்²யாயிகா ப்ரணீயதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
ஏவம் ஹீதி ।
ஏவம்ஶப்³தா³ர்த²மேவ ஸ்பு²டயதி —
பூர்வபக்ஷேதி ।
அதோ ப⁴விதவ்யமாக்²யாயிகயேதி ஶேஷ: ।
ஆக்²யாயிகாநங்கீ³காரே தோ³ஷமாஹ —
விபர்யயே ஹீதி ।
யதா² தர்கஶாஸ்த்ரேண ஸமர்ப்யமாணோ(அ)ர்தோ² ஜ்ஞாதும் ந ஶக்யத ஔத்ப்ரேக்ஷிகதர்காணாம் நிரங்குஶத்வாத்ததா² கேவலமர்தோ²(அ)நுக³ம்யதே ப்ரஶ்நப்ரதிவசநபா⁴வரஹிதைர்யைர்வாக்யைஸ்தை: ஸமர்ப்யமாணோ(அ)பி து³ர்விஜ்ஞேயோ(அ)ர்த²: ஸ்யாத்³யத்³யாக்²யாயிகா நாநுஶ்ரீயதே தேந ஸா ஸுக²ப்ரதிபத்த்யர்த²மநுஸர்தவ்யேத்யர்த²: ।
குதோ து³ர்விஜ்ஞேயத்வம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —
அத்யந்தேதி ।
யதோ²க்தஸ்ய வஸ்துநோ து³ர்விஜ்ஞேயத்வே ஶ்ருதிஸ்ம்ருதிஸம்வாத³ம் த³ர்ஶயதி —
ததா² சேதி ।
ஸுஸம்ஸ்க்ருதா பரிஶுத்³தா⁴ தே³வபு³த்³தி⁴: ஸாத்த்விகீ பு³த்³தி⁴: । ஸாமாந்யமாத்ரபு³த்³தி⁴ஸ்தாமஸீ ராஜஸீ ச பு³த்³தி⁴: । அதிக³ஹ்வரத்வமத்யந்தக³ம்பீ⁴ரத்வம் । ஸம்ரம்ப⁴ஸ்தாத்பர்யம் ।
ப்³ரஹ்மணோ து³ர்விஜ்ஞேயத்வே ப²லிதமாஹ —
தஸ்மாதி³தி ।
ஆக்²யாயிகாயா: ஸுக²ப்ரதிபத்த்யர்த²த்வமுக்த்வா(அ)ர்தா²ந்தரமாஹ —
ஆசாரேதி ।
உத்தமாத³த⁴மேந ப்ரணிபாதோபஸத³நாதி³த்³வாரா வித்³யா க்³ராஹ்யா । அத⁴மாத்தூத்தமேந தத்³வ்யதிரேகேண ஶ்ரத்³தா⁴தி³மாத்ரேண ஸா லப்⁴யேத்யாசாரப்ரகாரஜ்ஞாபநார்த²ஶ்சாயமாரம்ப⁴ இத்யர்த²: ।
ஆக்²யாயிகாயா யதோ²க்தே(அ)ர்தே²(அ)ந்விதத்வம் கத²யதி —
ஏவமிதி ।
வக்த்ருஶ்ரோத்ரோர்மத்⁴யே யதோ²க்தாசாரவதா ஶ்ரோத்ரா வித்³யா லப்³த⁴வ்யா । வக்த்ரா ச தாத்³ருஶேந ஸோபதே³ஷ்டவ்யேத்யேஷோ(அ)ர்தோ²(அ)ஸ்யாமாக்²யாயிகாயாமநுக³தோ க³ம்யதே । தஸ்மாதா³சாரவிஶேஷம் த³ர்ஶயிதுமேஷா(அ)(அ)க்²யாயிகா யுக்தேத்யர்த²: । ஆக³மாநுஸாரிகு³ருஸம்ப்ரதா³யாதே³வ தத்த்வதீ⁴ர்லப்⁴யதே ।
யஸ்து கேவலஸ்தர்கஸ்தத்³வஶாந்நைஷா பு³த்³தி⁴: ஸித்³த்⁴யதி । ததா² ச கேவலதர்கப்ரயுக்தா தத்த்வபு³த்³தி⁴ரிதி ஸம்பா⁴வநாநிஷாதா⁴ர்தா²(அ)க்²யாயிகேதி பக்ஷாந்தரமாஹ —
கேவலேதி ।
கேவலேந தர்கேண தத்த்வபு³த்³தி⁴ர்ந ஸித்³த்⁴யதீத்யத்ர ஶ்ருதிஸ்ம்ருதீ த³ர்ஶயதி —
நைஷேதி ।
மதிம் த³த்³யாதி³தி ஶேஷ: ।
ப்ரகாராந்தரேணா(அ)(அ)க்²யாயிகாமவதார்ய தத்ரா(அ)(அ)க்²யாயிகாநுகு³ண்யம் த³ர்ஶயதி —
ததா² ஹீதி ।
ஶ்ரத்³தா⁴ ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநே பரமம் ஸாத⁴நமித்யத்ர ப⁴க³வதோ(அ)பி ஸம்மதிமாஹ —
ஶ்ரத்³தா⁴வாநிதி ।