ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
த்³விதீயோ(அ)த்⁴யாய:ப்ரத²மம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஸ ஹோவாச கா³ர்க்³யோ ய ஏவாஸாவாதி³த்யே புருஷ ஏதமேவாஹம் ப்³ரஹ்மோபாஸ இதி ஸ ஹோவாசாஜாதஶத்ருர்மா மைதஸ்மிந்ஸம்வதி³ஷ்டா² அதிஷ்டா²: ஸர்வேஷாம் பூ⁴தாநாம் மூர்தா⁴ ராஜேதி வா அஹமேதமுபாஸ இதி ஸ ய ஏதமேவமுபாஸ்தே(அ)திஷ்டா²: ஸர்வேஷாம் பூ⁴தாநாம் மூர்தா⁴ ராஜா ப⁴வதி ॥ 2 ॥
ஏவம் ராஜாநம் ஶுஶ்ரூஷும் அபி⁴முகீ²பூ⁴தம் ஸ ஹோவாச கா³ர்க்³ய: — ய ஏவ அஸௌ ஆதி³த்யே சக்ஷுஷி ச ஏக: அபி⁴மாநீ சக்ஷுர்த்³வாரேண இஹ ஹ்ருதி³ ப்ரவிஷ்ட: அஹம் போ⁴க்தா கர்தா சேத்யவஸ்தி²த: — ஏதமேவ அஹம் ப்³ரஹ்ம பஶ்யாமி அஸ்மிந்கார்யகரணஸங்கா⁴தே உபாஸே ; தஸ்மாத் தமஹம் புருஷம் ப்³ரஹ்ம துப்⁴யம் ப்³ரவீமி உபாஸ்ஸ்வேதி । ஸ ஏவமுக்த: ப்ரத்யுவாச அஜாதஶத்ரு: மா மேதி ஹஸ்தேந விநிவாரயந் — ஏதஸ்மிந் ப்³ரஹ்மணி விஜ்ஞேயே மா ஸம்வதி³ஷ்டா²: ; மா மேத்யாபா³த⁴நார்த²ம் த்³விர்வசநம் — ஏவம் ஸமாநே விஜ்ஞாநவிஷய ஆவயோ: அஸ்மாநவிஜ்ஞாநவத இவ த³ர்ஶயதா பா³தி⁴தா: ஸ்யாம:, அதோ மா ஸம்வதி³ஷ்டா²: மா ஸம்வாத³ம் கார்ஷீ: அஸ்மிந்ப்³ரஹ்மணி ; அந்யச்சேஜ்ஜாநாஸி, தத்³ப்³ரஹ்ம வக்துமர்ஹஸி, ந து யந்மயா ஜ்ஞாயத ஏவ । அத² சேந்மந்யஸே — ஜாநீஷே த்வம் ப்³ரஹ்மமாத்ரம் , ந து தத்³விஶேஷேணோபாஸநப²லாநீதி — தந்ந மந்தவ்யம் ; யத: ஸர்வமேதத் அஹம் ஜாநே, யத்³ப்³ரவீஷி ; கத²ம் ? அதிஷ்டா²: அதீத்ய பூ⁴தாநி திஷ்ட²தீத்யதிஷ்டா²:, ஸர்வேஷாம் ச பூ⁴தாநாம் மூர்தா⁴ ஶிர: ராஜேதி வை — ராஜா தீ³ப்திகு³ணோபேதத்வாத் ஏதைர்விஶேஷணைர்விஶிஷ்டமேதத்³ப்³ரஹ்ம அஸ்மிந்கார்யகரணஸங்கா⁴தே கர்த்ரு போ⁴க்த்ரு சேதி அஹமேதமுபாஸ இதி ; ப²லமப்யேவம் விஶிஷ்டோபாஸகஸ்ய — ஸ ய ஏதமேவமுபாஸ்தே அதிஷ்டா²: ஸர்வேஷாம் பூ⁴தாநாம் மூர்தா⁴ ராஜா ப⁴வதி ; யதா²கு³ணோபாஸநமேவ ஹி ப²லம் ; ‘தம் யதா² யதோ²பாஸதே ததே³வ ப⁴வதி’ (ஶத. ப்³ரா. 10 । 5 । 2 । 20) இதி ஶ்ருதே: ॥

ஹ்ருதி³ ப்ரவிஷ்டோ போ⁴க்தா(அ)ஹமித்யாதி³ ப்ரத்யக்ஷம் ப்ரமாணயதி —

அஹமிதி ।

த்³ருஷ்டிப²லம் நைரந்தர்யாப்⁴யாஸம் த³ர்ஶயதி —

உபாஸ இதி ।

தாவதா மம கிமாயாதம் ததா³ஹ —

தஸ்மாதி³தி ।

மா மேதி ப்ரதீகமாதா³யாப்⁴யாஸஸ்யார்த²மாஹ —

மா மேதீதி ।

விநிவாரயந்ப்ரத்யுவாசேதி ஸம்ப³ந்த⁴: ।

ஏகஸ்ய மாஙோ நிவாரகத்வமபரஸ்ய ஸம்வாதே³ந ஸம்க³திரிதி விபா⁴கே³ ஸம்ப⁴வதி குதோ த்³விர்வசநமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

மா மேத்யாபா³த⁴நார்த²மிதி ।

ததே³வ ஸ்பு²டயதி —

ஏவமிதி ।

த்வது³க்தேந ப்ரகாரேண யோ விஜ்ஞாநவிஷயோ(அ)ர்த²ஸ்தஸ்மிந்நாவயோர்விஜ்ஞாநஸாம்யாதே³வ ஸமாநே(அ)பி விஜ்ஞாநவத்த்வே ஸத்யஸ்மாநவிஜ்ஞாநவத இவ ஸ்வீக்ருத்ய தமேவார்த²மஸ்மாந்ப்ரத்யுபதே³ஶேந ஜ்ஞாபயதா ப⁴வதா வயம் பா³தி⁴தா: ஸ்யாம இதி யோஜநா ।

ததா²(அ)பி கா³ர்க்³யஸ்ய கத²மீஷத்³பா³த⁴நம் தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

அத இதி ।

அதிஷ்டா²: ஸர்வேஷாமித்யாதி³வாக்யம் ஶங்காத்³வாரா(அ)வதார்ய வ்யாகரோதி —

அதே²த்யாதி³நா ।

ஏதம் புருஷமிதி ஶேஷ: । இதிஶப்³தோ³ கு³ணோபாஸ்திஸமாப்த்யர்த²: ।

பூர்வோக்தரீத்யா த்ரிபி⁴ர்கு³ணைர்விஶிஷ்டம் ப்³ரஹ்ம தது³பாஸகஸ்ய ப²லமபி ஜாநாமீத்யுக்த்வா ப²லவாக்யமுபாத³த்தே —

ஸ ய இதி ।

கிமிதி யதோ²க்தம் ப²லமுச்யதே தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

யதே²தி ।

மநஸி சேதி சகாராத்³பு³த்³தௌ⁴ சேத்யர்த²: ॥2॥