ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
த்³விதீயோ(அ)த்⁴யாய:ப்ரத²மம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஸ ஹோவாசாஜாதஶத்ருரேதாவந்நூ 3 இத்யேதாவத்³தீ⁴தி நைதாவதா விதி³தம் ப⁴வதீதி ஸ ஹோவாச கா³ர்க்³ய உப த்வா யாநீதி ॥ 14 ॥
தம் ததா²பூ⁴தம் ஆலக்ஷ்ய கா³ர்க்³யம் ஸ ஹோவாச அஜாதஶத்ரு: — ஏதாவந்நூ3 இதி — கிமேதாவத்³ப்³ரஹ்ம நிர்ஜ்ஞாதம் , ஆஹோஸ்வித³தி⁴கமப்யஸ்தீதி ; இதர ஆஹ — ஏதாவத்³தீ⁴தி । நைதாவதா விதி³தேந ப்³ரஹ்ம விதி³தம் ப⁴வதீத்யாஹ அஜாதஶத்ரு: — கிமர்த²ம் க³ர்விதோ(அ)ஸி ப்³ரஹ்ம தே ப்³ரவாணீதி । கிமேதாவத்³விதி³தம் விதி³தமேவ ந ப⁴வதீத்யுச்யதே ? ந, ப²லவத்³விஜ்ஞாநஶ்ரவணாத் ; ந சார்த²வாத³த்வமேவ வாக்யாநாமவக³ந்தும் ஶக்யம் ; அபூர்வவிதா⁴நபராணி ஹி வாக்யாநி ப்ரத்யுபாஸநோபதே³ஶம் லக்ஷ்யந்தே — ‘அதிஷ்டா²: ஸர்வேஷாம் பூ⁴தாநாம்’ (ப்³ரு. உ. 2 । 1 । 2) இத்யாதீ³நி ; தத³நுரூபாணி ச ப²லாநி ஸர்வத்ர ஶ்ரூயந்தே விப⁴க்தாநி ; அர்த²வாத³த்வே ஏதத³ஸமஞ்ஜஸம் । கத²ம் தர்ஹி நைதாவதா விதி³தம் ப⁴வதீதி ? நைஷ தோ³ஷ:, அதி⁴க்ருதாபேக்ஷத்வாத் — ப்³ரஹ்மோபதே³ஶார்த²ம் ஹி ஶுஶ்ரூஷவே அஜாதஶத்ரவே அமுக்²யப்³ரஹ்மவித் கா³ர்க்³ய: ப்ரவ்ருத்த: ; ஸ யுக்த ஏவ முக்²யப்³ரஹ்மவிதா³ அஜாதஶத்ருணா அமுக்²யப்³ரஹ்மவித்³கா³ர்க்³யோ வக்தும் — யந்முக்²யம் ப்³ரஹ்ம வக்தும் ப்ரவ்ருத்த: த்வம் தத் ந ஜாநீஷ இதி ; யத்³யமுக்²யப்³ரஹ்மவிஜ்ஞாநமபி ப்ரத்யாக்²யாயேத, ததா³ ஏதாவதேதி ந ப்³ரூயாத் , ந கிஞ்சிஜ்ஜ்ஞாதம் த்வயேத்யேவம் ப்³ரூயாத் ; தஸ்மாத்³ப⁴வந்தி ஏதாவந்தி அவித்³யாவிஷயே ப்³ரஹ்மாணி ; ஏதாவத்³விஜ்ஞாநத்³வாரத்வாச்ச பரப்³ரஹ்மவிஜ்ஞாநஸ்ய யுக்தமேவ வக்தும் — நைதாவதா விதி³தம் ப⁴வதீதி ; அவித்³யாவிஷயே விஜ்ஞேயத்வம் நாமரூபகர்மாத்மகத்வம் ச ஏஷாம் த்ருதீயே(அ)த்⁴யாயே ப்ரத³ர்ஶிதம் ; தஸ்மாத் ‘நைதாவதா விதி³தம் ப⁴வதி’ இதி ப்³ருவதா அதி⁴கம் ப்³ரஹ்ம ஜ்ஞாதவ்யமஸ்தீதி த³ர்ஶிதம் ப⁴வதி । தச்ச அநுபஸந்நாய ந வக்தவ்யமித்யாசாரவிதி⁴ஜ்ஞோ கா³ர்க்³ய: ஸ்வயமேவ ஆஹ — உப த்வா யாநீதி — உபக³ச்சா²நீதி — த்வாம் , யதா²ந்ய: ஶிஷ்யோ கு³ரும் ॥

விசாரார்தா² ப்லுதிரிதி கத²யதி —

கிமேதாவதி³தி ।

வாக்யார்த²ம் சோத்³யஸமாதி⁴ப்⁴யாம் ஸ்பு²டயதி —

கிமித்யாதி³நா ।

ஆதி³த்யாதே³ரவிதி³தத்வநிஷேத⁴ம் ப்ரதிஜ்ஞாய ஹேதுமாஹ —

ந ப²லவதி³தி ।

நைதாநி வாக்யாநி ப²லவத்³விஜ்ஞாநபராண்யர்த²வாத³த்வாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ந சேதி ।

ப²லவத்த்வாச்சாபூர்வவிதி⁴பராண்யேதாநி வாக்யாநீத்யாஹ —

தத³நுரூபாணீதி ।

அர்த²வாத³த்வே(அ)பி தேஷாமபூர்வார்த²த்வம் கிம் ந ஸ்யாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

அர்த²வாத³த்வ இதி ।

வாக்யாநாம் ப²லவத்³விஜ்ஞாநபரத்வமுபேத்ய நிஷேத⁴வாக்யஸ்ய க³திம் ப்ருச்ச²தி —

கத²ம் தர்ஹீதி ।

தஸ்யா(அ)(அ)நர்த²க்யம் பரிஹரதி —

நைஷ தோ³ஷ இதி ।

அதி⁴க்ருதாபேக்ஷத்வாத்³வேத³நப்ரதிஷேத⁴ஸ்யேத்யுக்தம் ஸ்பு²டயதி —

ப்³ரஹ்மேதி ।

நைதாவதேத்யவிஶேஷேணாமுக்²யப்³ரஹ்மஜ்ஞாநமபி நிஷித்³த⁴மிதி சேந்நேத்யாஹ —

யதீ³தி ।

கிஞ்ச நிஷ்காமேந சேதே³தாந்யுபாஸநாந்யநுஷ்டீ²யந்தே ததை³தேஷாம் ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநார்த²த்வாத³முக்²யப்³ரஹ்மஜ்ஞாநநிஷேத⁴மந்தரேண ந நிஷேதோ⁴பபத்திரித்யாஹ —

ஏதாவத்³விஜ்ஞாநேதி ।

ஆதி³த்யாதி³கமேவ முக்²யம் ப்³ரஹ்மேதி நிஷேதா⁴நர்த²க்யம் தத³வஸ்த²மித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

அவித்³யேதி ।

ஆதி³த்யாதே³ர்முக்²யப்³ரஹ்மத்வாஸம்ப⁴வாந்நிஷேத⁴ஸ்யோபபந்நத்வாத்தத்ஸாமர்த்²யஸித்³த⁴மர்த²முபந்யஸ்யதி —

தஸ்மாதி³தி ।

உபக³மநவாக்யமுத்தா²ப்ய வ்யாசஷ்டே —

தச்சேதி ॥14॥