ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
த்³விதீயோ(அ)த்⁴யாய:ப்ரத²மம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
ஸ யதோ²ர்ணநாபி⁴ஸ்தந்துநோச்சரேத்³யதா²க்³நே: க்ஷுத்³ரா விஸ்பு²லிங்கா³ வ்யுச்சரந்த்யேவமேவாஸ்மாதா³த்மந: ஸர்வே ப்ராணா: ஸர்வே லோகா: ஸர்வே தே³வா: ஸர்வாணி பூ⁴தாநி வ்யுச்சரந்தி தஸ்யோபநிஷத்ஸத்யஸ்ய ஸத்யமிதி ப்ராணா வை ஸத்யம் தேஷாமேஷ ஸத்யம் ॥ 20 ॥
தத்ர த்³ருஷ்டாந்த: — ஸ யதா² லோகே ஊர்ணநாபி⁴: லூதாகீட ஏக ஏவ ப்ரஸித்³த⁴: ஸந் ஸ்வாத்மாப்ரவிப⁴க்தேந தந்துநா உச்சரேத் உத்³க³ச்சே²த் ; ந சாஸ்தி தஸ்யோத்³க³மநே ஸ்வதோ(அ)திரிக்தம் காரகாந்தரம் — யதா² ச ஏகரூபாதே³கஸ்மாத³க்³நே: க்ஷுத்³ரா அல்பா: விஸ்பு²லிங்கா³: த்ருடய: அக்³ந்யவயவா: வ்யுச்சரந்தி விவித⁴ம் நாநா வா உச்சரந்தி — யதா² இமௌ த்³ருஷ்டாந்தௌ காரகபே⁴தா³பா⁴வே(அ)பி ப்ரவ்ருத்திம் த³ர்ஶயத:, ப்ராக்ப்ரவ்ருத்தேஶ்ச ஸ்வபா⁴வத ஏகத்வம் — ஏவமேவ அஸ்மாத் ஆத்மநோ விஜ்ஞாநமயஸ்ய ப்ராக்ப்ரதிபோ³தா⁴த் யத்ஸ்வரூபம் தஸ்மாதி³த்யர்த²:, ஸர்வே ப்ராணா வாகா³த³ய:, ஸர்வே லோகா பூ⁴ராத³ய: ஸர்வாணி கர்மப²லாநி, ஸர்வே தே³வா: ப்ராணலோகாதி⁴ஷ்டா²தார: அக்³ந்யாத³ய: ஸர்வாணி பூ⁴தாநி ப்³ரஹ்மாதி³ஸ்தம்ப³பர்யந்தாநி ப்ராணிஜாதாநி, ஸர்வ ஏவ ஆத்மாந இத்யஸ்மிந்பாடே² உபாதி⁴ஸம்பர்கஜநிதப்ரபு³த்⁴யமாநவிஶேஷாத்மாந இத்யர்த²:, வ்யுச்சரந்தி । யஸ்மாதா³த்மந: ஸ்தா²வரஜங்க³மம் ஜக³தி³த³ம் அக்³நிவிஸ்பு²லிங்க³வத் வ்யுச்சரத்யநிஶம் , யஸ்மிந்நேவ ச ப்ரலீயதே ஜலபு³த்³பு³த³வத் , யதா³த்மகம் ச வர்ததே ஸ்தி²திகாலே, தஸ்ய அஸ்ய ஆத்மநோ ப்³ரஹ்மண:, உபநிஷத் — உப ஸமீபம் நிக³மயதீதி அபி⁴தா⁴யக: ஶப்³த³ உபநிஷதி³த்யுச்யதே — ஶாஸ்த்ரப்ராமாண்யாதே³தச்ச²ப்³த³க³தோ விஶேஷோ(அ)வஸீயதே உபநிக³மயித்ருத்வம் நாம ; காஸாவுபநிஷதி³த்யாஹ — ஸத்யஸ்ய ஸத்யமிதி ; ஸா ஹி ஸர்வத்ர சோபநிஷத் அலௌகிகார்த²த்வாத்³து³ர்விஜ்ஞேயார்தே²தி தத³ர்த²மாசஷ்டே — ப்ராணா வை ஸத்யம் தேஷாமேஷ ஸத்யமிதி । ஏதஸ்யைவ வாக்யஸ்ய வ்யாக்²யாநாய உத்தரம் ப்³ராஹ்மணத்³வயம் ப⁴விஷ்யதி ॥

ஸ்வாத்மாப்ரவிப⁴க்தேநேத்யுக்தமந்வயம் வ்யதிரேகத்³வாரா ஸ்போ²ரயதி —

ந சேதி ।

அஸஹாயஸ்ய காரணத்வே த்³ருஷ்டாந்தமுக்த்வா கூடஸ்த²ஸ்ய தத்³பா⁴வே த்³ருஷ்டாந்தமாஹ —

யதா²சேதி ।

மாத்⁴யந்தி³நஶ்ருதிமாஶ்ரித்யாஹ —

ஸர்வ ஏத இதி ।

தஸ்யேத்யாத்³யவதார்ய வ்யாசஷ்டே —

யஸ்மாதி³த்யாதி³நா ।

நநு ப்ரத்யக்³பூ⁴தஸ்ய ப்³ரஹ்மணோ வாசகேஷு ஶப்³தா³ந்தரேஷ்வபி ஸத்ஸு கிமித்யேதச்ச²ப்³த³விஷயமாத³ரணம் க்ரியத தத்ரா(அ)(அ)ஹ —

ஶாஸ்த்ரேதி ।

ப்³ராஹ்மணவாக்யார்தோ²(அ)பி கத²ம் நிஶ்சீயதாமித்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —

ஏதஸ்யேதி ।