உக்தமங்கீ³க்ருத்ய விஶேஷத்³ருஷ்ட்யா ஸம்ஶயாநோ விசாரம் ப்ரஸ்தௌதி —
ப⁴வத்விதி ।
ஸந்தி³க்³த⁴ம் ஸப்ரயோஜநம் ச விசார்யமிதி ந்யாயேந ஸந்தே³ஹமுக்த்வா விசாரப்ரயோஜகம் ப்ரயோஜநம் ப்ருச்ச²தி —
கிஞ்சாத இதி ।
கஸ்மிந்பக்ஷே கிம் ப²லதீதி ப்ருஷ்டே ப்ரத²மபக்ஷமநூத்³ய தஸ்மிந்ப²லமாஹ —
யதீ³தி ।
யத்³விஜ்ஞாநாந்முக்திஸ்தஸ்யைவ ஜ்ஞேயதா ந ஜீவஸ்யேத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
தத்³விஜ்ஞாநாதி³தி ।
ப்³ரஹ்மஜ்ஞாநாதே³வ ஸா ந ஸம்ஸாரிஜ்ஞாநாதி³த்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
ஸ ஏவேதி ।
தத்³வித்³யா ப்³ரஹ்மவித்³யா ததே³வ ப்³ரஹ்ம ந ஸம்ஸாரீத்யாஶங்க்யா(அ)(அ)ஹ —
தத்³வித்³யைவேதி ।
ஆத்³யகல்பீயப²லஸமாப்தாவிதிஶப்³த³: ।
பக்ஷாந்தரமநூத்³ய தஸ்மிந்ப²லமாஹ —
அதே²த்யாதி³நா ।
கிமத்ர நியாமகமித்யாஶங்க்ய ப்³ரஹ்ம வா இத³மித்யாதி³ ஶாஸ்த்ரமித்யாஹ —
ஸர்வமேததி³தி ।
ப்³ரஹ்மோபநிஷத்பக்ஷே ஶாஸ்த்ரப்ராமாண்யாத்ஸர்வம் ஸமஞ்ஜஸம் சேத்ததை²வாஸ்து கிம் விசாரேணேத்யாஶங்க்ய ஜீவப்³ரஹ்மணோர்பே⁴தோ³(அ)போ⁴தோ³ வேதி விகல்ப்யா(அ)(அ)த்³யே தோ³ஷமாஹ —
கிந்த்விதி ।
அபே⁴த³பக்ஷம் தூ³ஷயதி —
ஸம்ஸாரிணஶ்சேதி ।
உபேதே³ஶாநர்த²க்யாத³பே⁴த³பக்ஷாநுபபத்திரிதி ஶேஷ: ।
விஶேஷாநுபலம்ப⁴ஸ்ய ஸம்ஶயஹேதுத்வமநுவத³தி —
யத இதி ।
பக்ஷத்³வயே ப²லப்ரதீதிம் பராம்ருஶதி —
ஏவமிதி ।
அந்வயவ்யதிரேககௌஶலம் பாண்டி³த்யம் । ஏததி³த்யைகாத்ம்யோக்தி: । மஹத்த்வம் மோஹஸ்ய விசாரோத்த²நிர்ணயம் விநா(அ)நுச்சி²ந்நத்வம் । தஸ்ய ஸ்தா²நமாலம்ப³நம் கேநாபி நோக்தம் ப்ரதிவசநம் யஸ்ய கிம் ததை³காத்ம்யமிதி ப்ரஶ்நஸ்ய தஸ்ய விஷயபூ⁴தமிதி யாவத் । ந ஹி யேந கேநசிதை³காத்ம்யம் ப்ரஷ்டும் ப்ரதிவக்தும் வா ஶக்யதே । ‘ஶ்ரவணாயாபி ப³ஹுபி⁴ர்யோ ந லப்⁴ய:’(க.உ. 1-2-7) இத்யாதி³ஶ்ருதேரித்யர்த²: ।
விசாரப்ரயோஜகமுக்த்வா தத்கார்யம் விசாரமுபஸம்ஹரதி —
அத இதி ।