తమేతాః సప్తాక్షితయ ఉపతిష్ఠన్తే — తం కరణాత్మకం ప్రాణం శరీరేఽన్నబన్ధనం చక్షుష్యూఢమ్ ఎతాః వక్ష్యమాణాః సప్త సప్తసఙ్ఖ్యాకాః అక్షితయః, అక్షితిహేతుత్వాత్ , ఉపతిష్ఠన్తే । యద్యపి మన్త్రకరణే తిష్ఠతిరుపపూర్వః ఆత్మనేపదీ భవతి, ఇహాపి సప్త దేవతాభిధానాని మన్త్రస్థానీయాని కరణాని ; తిష్ఠతేః అతః అత్రాపి ఆత్మనేపదం న విరుద్ధమ్ । కాస్తా అక్షితయ ఇత్యుచ్యన్తే — తత్ తత్ర యా ఇమాః ప్రసిద్ధాః, అక్షన్ అక్షణి లోహిన్యః లోహితాః రాజయః రేఖాః, తాభిః ద్వారభూతాభిః ఎనం మధ్యమం ప్రాణం రుద్రః అన్వాయత్తః అనుగతః ; అథ యాః అక్షన్ అక్షణి ఆపః ధూమాదిసంయోగేనాభివ్యజ్యమానాః, తాభిః అద్భిర్ద్వారభూతాభిః పర్జన్యో దేవతాత్మా అన్వాయత్తః అనుగత ఉపతిష్ఠత ఇత్యర్థః । స చ అన్నభూతోఽక్షితిః ప్రాణస్య, ‘పర్జన్యే వర్షత్యానన్దినః ప్రాణా భవన్తి’ (ప్ర. ఉ. ౨ । ౧౦) ఇతి శ్రుత్యన్తరాత్ । యా కనీనకా దృక్శక్తిః తయా కనీనకయా ద్వారేణ ఆదిత్యో మధ్యమం ప్రాణముపతిష్ఠతే । యత్కృష్ణం చక్షుషి, తేన ఎనమగ్నిరుపతిష్ఠతే । యచ్ఛుక్లం చక్షుషి, తేన ఇన్ద్రః । అధరయా వర్తన్యా పక్ష్మణా ఎనం పృథివీ అన్వాయత్తా, అధరత్వసామాన్యాత్ । ద్యౌః ఉత్తరయా, ఊర్ధ్వత్వసామాన్యాత్ । ఎతాః సప్త అన్నభూతాః ప్రాణస్య సన్తతముపతిష్ఠన్తే — ఇత్యేవం యో వేద, తస్యైతత్ఫలమ్ — నాస్యాన్నం క్షీయతే, య ఎవం వేద ॥