ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ದ್ವಿತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃಚತುರ್ಥಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಸ ಯಥಾ ವೀಣಾಯೈ ವಾದ್ಯಮಾನಾಯೈ ನ ಬಾಹ್ಯಾಞ್ಶಬ್ದಾಞ್ಶಕ್ನುಯಾದ್ಗ್ರಹಣಾಯ ವೀಣಾಯೈ ತು ಗ್ರಹಣೇನ ವೀಣಾವಾದಸ್ಯ ವಾ ಶಬ್ದೋ ಗೃಹೀತಃ ॥ ೯ ॥
ತಥಾ ವೀಣಾಯೈ ವಾದ್ಯಮಾನಾಯೈ — ವೀಣಾಯಾ ವಾದ್ಯಮಾನಾಯಾಃ । ಅನೇಕದೃಷ್ಟಾಂತೋಪಾದಾನಮ್ ಇಹ ಸಾಮಾನ್ಯಬಹುತ್ವಖ್ಯಾಪನಾರ್ಥಮ್ — ಅನೇಕೇ ಹಿ ವಿಲಕ್ಷಣಾಃ ಚೇತನಾಚೇತನರೂಪಾಃ ಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಾಃ — ತೇಷಾಂ ಪಾರಂಪರ್ಯಗತ್ಯಾ ಯಥಾ ಏಕಸ್ಮಿನ್ ಮಹಾಸಾಮಾನ್ಯೇ ಅಂತರ್ಭಾವಃ ಪ್ರಜ್ಞಾನಘನೇ, ಕಥಂ ನಾಮ ಪ್ರದರ್ಶಯಿತವ್ಯ ಇತಿ ; ದುಂದುಭಿಶಂಖವೀಣಾಶಬ್ದಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಾಣಾಂ ಯಥಾ ಶಬ್ದತ್ವೇಽಂತರ್ಭಾವಃ, ಏವಂ ಸ್ಥಿತಿಕಾಲೇ ತಾವತ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಾವ್ಯತಿರೇಕಾತ್ ಬ್ರಹ್ಮೈಕತ್ವಂ ಶಕ್ಯಮವಗಂತುಮ್ ॥

ಏಕೇನೈವ ದೃಷ್ಟಾಂತೇನ ವಿವಕ್ಷಿತಾರ್ಥಸಿದ್ಧೌ ಕಿಮಿತ್ಯನೇಕದೃಷ್ಟೋಂತೋಪಾದಾನಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ಅನೇಕೇತಿ ।

ಇಹೇತಿ ಜಗದುಚ್ಯತೇ ಶ್ರುತಿರ್ವಾ ।

ಸಾಮಾನ್ಯಬಹುತ್ವಮೇವ ಸ್ಫುಟಯತಿ —

ಅನೇಕ ಇತಿ ।

ತೇಷಾಂ ಸ್ವಸ್ವಸಾಮಾನ್ಯೇಽಂತರ್ಭಾವೇಽಪಿ ಕುತೋ ಬ್ರಹ್ಮಣಿ ಪರ್ಯವಸಾನಮಿತ್ಯಾಶಂಕ್ಯಾಽಽಹ —

ತೇಷಾಮಿತಿ ।

ಕಥಮಿತ್ಯಸ್ಮಾತ್ಪೂರ್ವಂ ತಥೇತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರಃ । ಇತಿ ಮನ್ಯತೇ ಶ್ರುತಿರಿತಿ ಶೇಷಃ ।

ವಿಮತಂ ನಾಽಽತ್ಮಾತಿರೇಕಿ ತದತಿರೇಕೇಣಾಗೃಹ್ಯಮಾಣತ್ವಾದ್ಯದ್ಯದತಿರೇಕೇಣಾಗೃಹ್ಯಮಾಣಂ ತತ್ತದತಿರೇಕಿ ನ ಭವತಿ ಯಥಾ ದುಂದುಭ್ಯಾದಿಶಬ್ದಾಸ್ತತ್ಸಾಮಾನ್ಯಾತಿರೇಕೇಣಾಗೃಹ್ಯಮಾಣಾಸ್ತದತಿರೇಕೇಣ ನ ಸಂತೀತ್ಯನುಮಾನಂ ವಿವಕ್ಷನ್ನಾಹ —

ದುಂದುಭೀತಿ ।

ಶಬ್ದತ್ವೇಽಂತರ್ಭಾವಸ್ತಥಾ ಪ್ರಜ್ಞಾನಘನೇ ಸರ್ವಂ ಜಗದಂತರ್ಭವತೀತಿ ಶೇಷಃ ।

ದೃಷ್ಟಾಂತತ್ರಯಮವಷ್ಟಭ್ಯ ನಿಷ್ಟಂಕಿತಮರ್ಥಮುಪಸಂಹರತಿ —

ಏವಮಿತಿ ॥೯॥