ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய:த்ருதீயம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
அத² ஹைநம் பு⁴ஜ்யுர்லாஹ்யாயநி: பப்ரச்ச² யாஜ்ஞவல்க்யேதி ஹோவாச । மத்³ரேஷு சரகா: பர்யவ்ரஜாம தே பதஞ்ஜலஸ்ய காப்யஸ்ய க்³ருஹாநைம தஸ்யாஸீத்³து³ஹிதா க³ந்த⁴ர்வக்³ருஹீதா தமப்ருச்சா²ம கோ(அ)ஸீதி ஸோ(அ)ப்³ரவீத்ஸுத⁴ந்வாங்கி³ரஸ இதி தம் யதா³ லோகாநாமந்தாநப்ருச்சா²மாதை²நமப்³ரூம க்வ பாரிக்ஷிதா அப⁴வந்நிதி க்வ பாரிக்ஷிதா அப⁴வந்ஸ த்வா ப்ருச்சா²மி யாஜ்ஞவல்க்ய க்வ பாரிக்ஷிதா அப⁴வந்நிதி ॥ 1 ॥
மத்³ரேஷு — மத்³ரா நாம ஜநபதா³: தேஷு, சரகா: — அத்⁴யயநார்த²ம் வ்ரதசரணாச்சரகா: அத்⁴வர்யவோ வா, பர்யவ்ரஜாம பர்யடிதவந்த: ; தே பதஞ்ஜலஸ்ய — தே வயம் பர்யடந்த:, பதஞ்ஜலஸ்ய நாமத:, காப்யஸ்ய கபிகோ³த்ரஸ்ய, க்³ருஹாந் ஐம க³தவந்த: ; தஸ்யாஸீத்³து³ஹிதா க³ந்த⁴ர்வக்³ருஹீதா — க³ந்த⁴ர்வேண அமாநுஷேண ஸத்த்வேந கேநசித் ஆவிஷ்டா ; க³ந்த⁴ர்வோ வா தி⁴ஷ்ண்யோ(அ)க்³நி: ருத்விக் தே³வதா விஶிஷ்டவிஜ்ஞாநத்வாத் அவஸீயதே ; ந ஹி ஸத்த்வமாத்ரஸ்ய ஈத்³ருஶம் விஜ்ஞாநமுபபத்³யதே । தம் ஸர்வே வயம் பரிவாரிதா: ஸந்த: அப்ருச்சா²ம — கோ(அ)ஸீதி — கஸ்த்வமஸி கிந்நாமா கிம்ஸதத்த்வ: । ஸோ(அ)ப்³ரவீத்³க³ந்த⁴ர்வ: — ஸுத⁴ந்வா நாமத:, ஆங்கி³ரஸோ கோ³த்ரத: । தம் யதா³ யஸ்மிந்காலே லோகாநாம் அந்தாந் பர்யவஸாநாநி அப்ருச்சா²ம, அத² ஏநம் க³ந்த⁴ர்வம் அப்³ரூம — பு⁴வநகோஶபரிமாணஜ்ஞாநாய ப்ரவ்ருத்தேஷு ஸர்வேஷு ஆத்மாநம் ஶ்லாக⁴யந்த: ப்ருஷ்டவந்தோ வயம் ; கத²ம் ? க்வ பாரிக்ஷிதா அப⁴வந்நிதி । ஸ ச க³ந்த⁴ர்வ: ஸர்வமஸ்மப்⁴யமப்³ரவீத் । தேந தி³வ்யேப்⁴யோ மயா லப்³த⁴ம் ஜ்ஞாநம் ; தத் தவ நாஸ்தி ; அதோ நிக்³ருஹீதோ(அ)ஸி’ — இத்யபி⁴ப்ராய: । ஸோ(அ)ஹம் வித்³யாஸம்பந்நோ லப்³தா⁴க³மோ க³ந்த⁴ர்வாத் த்வா த்வாம் ப்ருச்சா²மி யாஜ்ஞவல்க்ய — க்வ பாரிக்ஷிதா அப⁴வந் — தத் த்வம் கிம் ஜாநாஸி ? ஹே யாஜ்ஞவல்க்ய, கத²ய, ப்ருச்சா²மி — க்வ பாரிக்ஷிதா அப⁴வந்நிதி ॥

‘அக்³நிர்வை தே³வாநாம் ஹோதா’ இதி ஶ்ருதிமாஶ்ரித்யா(அ)(அ)ஹ —

ருத்விகி³தி ।

யதோ²க்தக³ந்த⁴ர்வஶப்³தா³ர்த²ஸம்க்³ரஹே லிங்க³மாஹ —

விஶிஷ்டேதி ।

தஸ்யாந்யதா²ஸித்³தி⁴ம் தூ³ஷயதி —

ந ஹீதி ।

அதை²நமித்யாதே³ரர்த²ம் விவ்ருணோதி —

பு⁴வநேதி ।

ப⁴வத்வேவம் க³ந்த⁴ர்வம் ப்ரதி ப⁴வத: ப்ரஶ்நஸ்ததா²(அ)பி கிமாயாதம் ததா³ஹ —

ஸ சேதி ।

தேந க³ந்த⁴ர்வவசநேநேதி யாவத் । தி³வ்யேப்⁴யோ க³ந்த⁴ர்வேப்⁴ய: ஸகாஶாதி³த்யேதத் ।

ஏதஜ்ஜ்ஞாநாபா⁴வே த்வஜ்ஞாநமப்ரதிபா⁴ ப்³ரஹ்மிஷ்ட²த்வப்ரதிஜ்ஞாஹாநிஶ்சேத்யாஹ —

அத இதி ।

ப்ரஷ்டுரபி⁴ப்ராயமுக்த்வா ப்ரஶ்நாக்ஷராணி வ்யாசஷ்டே —

ஸோ(அ)ஹமிதி ।

ப்ரத²மா தாவத்க்வ பாரிக்ஷிதா அப⁴வந்நித்யுக்திர்க³ந்த⁴ர்வப்ரஶ்நார்தா² । த்³விதீயா தத³நுரூபப்ரதிவசநார்தா² । யோ ஹி க்வ பாரிக்ஷிதா அப⁴வந்நிதி ப்ரஶ்நோ க³ந்த⁴ர்வம் ப்ரதி க்ருதஸ்தஸ்ய ப்ரத்யுக்திம் ஸர்வாம் ஸோ(அ)ஸ்மப்⁴யமப்³ரவீதி³தி தத்ர விவக்ஷ்யதே । த்ருதீயா து முநிம் ப்ரதி ப்ரஶ்நார்தே²தி விபா⁴க³: ॥1॥