బృహదారణ్యకోపనిషద్భాష్యమ్
తృతీయోఽధ్యాయఃనవమం బ్రాహ్మణమ్
ఆనన్దగిరిటీకా (బృహదారణ్యక)
 
కతమే వసవ ఇత్యగ్నిశ్చ పృథివీ చ వాయుశ్చాన్తరిక్షం చాదిత్యశ్చ ద్యౌశ్చ చన్ద్రమాశ్చ నక్షత్రాణి చైతే వసవ ఎతేషు హీదం సర్వం హితమితి తస్మాద్వసవ ఇతి ॥ ౩ ॥
కతమే వసవ ఇతి తేషాం స్వరూపం ప్రత్యేకం పృచ్ఛ్యతే ; అగ్నిశ్చ పృథివీ చేతి — అగ్న్యాద్యా నక్షత్రాన్తా ఎతే వసవః — ప్రాణినాం కర్మఫలాశ్రయత్వేన కార్యకరణసఙ్ఘాతరూపేణ తన్నివాసత్వేన చ విపరిణమన్తః జగదిదం సర్వం వాసయన్తి వసన్తి చ ; తే యస్మాద్వాసయన్తి తస్మాద్వసవ ఇతి ॥

ఉత్తరప్రశ్నప్రపఞ్చప్రతీకం గృహీత్వా తస్య తాత్పర్యమాహ —

కతమ ఇతి ।

తేషాం వస్వాదీనాం ప్రత్యేకం వస్వాదిత్రయే ప్రతిగణమిన్ద్రే ప్రజాపతౌ చైకైకస్యేత్యర్థః ।

తేషాం వసుత్వమేతేషు హీత్యాదివాక్యావష్టమ్భేన స్పష్టయతి —

ప్రాణినామితి ।

తేషాం కర్మణస్తత్ఫలస్య చాఽఽశ్రయత్వేన తేషామేవ నివాసత్వేన చ శరీరేన్ద్రియసముదాయాకారేణ విపరిణమన్తోఽగ్న్యాదయో జగదేతద్వాసయన్తి స్వయం చ తత్ర వసన్తి తస్మాద్యుక్తం తేషాం వసుత్వమిత్యర్థః ।

వసుత్వం నిగమయతి —

తే యస్మాదితి ॥౩॥