ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃನವಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಕತಮೇ ರುದ್ರಾ ಇತಿ ದಶೇಮೇ ಪುರುಷೇ ಪ್ರಾಣಾ ಆತ್ಮೈಕಾದಶಸ್ತೇ ಯದಾಸ್ಮಾಚ್ಛರೀರಾನ್ಮರ್ತ್ಯಾದುತ್ಕ್ರಾಮಂತ್ಯಥ ರೋದಯಂತಿ ತದ್ಯದ್ರೋದಯಂತಿ ತಸ್ಮಾದ್ರುದ್ರಾ ಇತಿ ॥ ೪ ॥
ಕತಮೇ ರುದ್ರಾ ಇತಿ । ದಶ ಇಮೇ ಪುರುಷೇ, ಕರ್ಮಬುದ್ಧೀಂದ್ರಿಯಾಣಿ ಪ್ರಾಣಾಃ, ಆತ್ಮಾ ಮನಃ ಏಕಾದಶಃ — ಏಕಾದಶಾನಾಂ ಪೂರಣಃ ; ತೇ ಏತೇ ಪ್ರಾಣಾಃ ಯದಾ ಅಸ್ಮಾಚ್ಛರೀರಾತ್ ಮರ್ತ್ಯಾತ್ ಪ್ರಾಣಿನಾಂ ಕರ್ಮಫಲೋಪಭೋಗಕ್ಷಯೇ ಉತ್ಕ್ರಾಮಂತಿ — ಅಥ ತದಾ ರೋದಯಂತಿ ತತ್ಸಂಬಂಧಿನಃ । ತತ್ ತತ್ರ ಯಸ್ಮಾದ್ರೋದಯಂತಿ ತೇ ಸಂಬಂಧಿನಃ, ತಸ್ಮಾತ್ ರುದ್ರಾ ಇತಿ ॥

ಪ್ರಾಣಶಬ್ದಾರ್ಥಮಾಹ —

ಕರ್ಮೇತಿ ।

ತೇ ಯದಾಽಸ್ಮಾದಿತ್ಯಾದಿ ವಾಕ್ಯಮನುಸೃತ್ಯ ತೇಷಾಂ ರುದ್ರತ್ವಮುಪಪಾದಯತಿ —

ತ ಏತೇ ಪ್ರಾಣಾ ಇತಿ ।

ಮರಣಕಾಲಃ ಸಪ್ತಮ್ಯರ್ಥಃ ॥೪॥