ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕೋಪನಿಷದ್ಭಾಷ್ಯಮ್
ತೃತೀಯೋಽಧ್ಯಾಯಃನವಮಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮ್
ಆನಂದಗಿರಿಟೀಕಾ (ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ)
 
ಆಪ ಏವ ಯಸ್ಯಾಯತನಂ ಹೃದಯಂ ಲೋಕೋ ಮನೋಜ್ಯೋತಿರ್ಯೋ ವೈ ತಂ ಪುರುಷಂ ವಿದ್ಯಾತ್ಸರ್ವಸ್ಯಾತ್ಮನಃ ಪರಾಯಣಂ ಸ ವೈ ವೇದಿತಾ ಸ್ಯಾತ್ । ಯಾಜ್ಞವಲ್ಕ್ಯ ವೇದ ವಾ ಅಹಂ ತಂ ಪುರುಷಂ ಸರ್ವಸ್ಯಾತ್ಮನಃ ಪರಾಯಣಂ ಯಮಾತ್ಥ ಯ ಏವಾಯಮಪ್ಸು ಪುರುಷಃ ಸ ಏಷ ವದೈವ ಶಾಕಲ್ಯ ತಸ್ಯ ಕಾ ದೇವತೇತಿ ವರುಣ ಇತಿ ಹೋವಾಚ ॥ ೧೬ ॥
ಆಪ ಏವ ಯಸ್ಯ ಆಯತನಮ್ । ಸಾಧಾರಣಾಃ ಸರ್ವಾ ಆಪ ಆಯತನಮ್ ; ವಾಪೀಕೂಪತಡಾಗಾದ್ಯಾಶ್ರಯಾಸು ಅಪ್ಸು ವಿಶೇಷಾವಸ್ಥಾನಮ್ ; ತಸ್ಯ ಕಾ ದೇವತೇತಿ, ವರುಣ ಇತಿ — ವರುಣಾತ್ ಸಂಘಾತಕರ್ತ್ರ್ಯಃ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಮ್ ಆಪ ಏವ ವಾಪ್ಯಾದ್ಯಪಾಂ ನಿಷ್ಪತ್ತಿಕಾರಣಮ್ ॥

ಆಪ ಏವ ಯಸ್ಯಾಽಽಯತನಂ ಯ ಏವಾಯಮಪ್ಸು ಪುರುಷ ಇತ್ಯುಭಯತ್ರ ಸಾಮಾನ್ಯವಿಶೇಷಭಾವೋ ನ ಪ್ರತಿಭಾತೀತಿ ಶಂಕಮಾನಂ ಪ್ರತ್ಯಾಹ —

ಸಾಧರಣಾ ಇತಿ ।

ಕಥಂ ಪುನರ್ವಾಪೀಕೂಪಾದಿವಿಶೇಷಾಯತನಸ್ಯ ವರುಣೋ ದೇವತಾ ನ ಹಿ ದೇವತಾತ್ಮನೋ ವರುಣಸ್ಯ ತದಧಿಷ್ಠಾತುಸ್ತತ್ಕಾರಣತ್ವಂ ತತ್ರಾಽಽಹ —

ವರುಣಾದಿತಿ ।

ಆಪೋ ವಾಪೀಕೂಪಾದ್ಯಾಃ ಪೀತಾಃ ಸತ್ಯೋಽಧ್ಯಾತ್ಮಂ ಶರೀರೇ ಮೂತ್ರಾದಿಸಂಘಾತಂ ಕುರ್ವಂತಿ । ತಾಶ್ಚ ವರುಣಾದ್ಭವಂತಿ । ವರುಣಶಬ್ದೇನಾಽಽಪ ಏವ ರಶಿಮದ್ವಾರಾ ಭೂಮಿಂ ಪತಂತ್ಯೋಽಭಿಧೀಯಂತೇ । ತಥಾ ಚ ತಾ ಏವ ವರುಣಾತ್ಮಿಕಾ ವಾಪ್ಯಾದ್ಯಪಾಂ ಪೀಯಮಾನಾನಾಮುತ್ಪತ್ತಿಕಾರಣಮಿತಿ ಯುಕ್ತಂ ವರುಣಸ್ಯ ವಾಪೀತಡಾಗಾದ್ಯಾಯತನಂ ಪುರುಷಂ ಪ್ರತಿ ಕಾರಣತ್ವಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ॥೧೬॥