ப்³ருஹதா³ரண்யகோபநிஷத்³பா⁴ஷ்யம்
த்ருதீயோ(அ)த்⁴யாய:நவமம் ப்³ராஹ்மணம்
ஆநந்த³கி³ரிடீகா (ப்³ருஹதா³ரண்யக)
 
கிந்தே³வதோ(அ)ஸ்யாம் த³க்ஷிணாயாம் தி³ஶ்யஸீதி யமதே³வத இதி ஸ யம: கஸ்மிந்ப்ரதிஷ்டி²த இதி யஜ்ஞ இதி கஸ்மிந்நு யஜ்ஞ: ப்ரதிஷ்டி²த இதி த³க்ஷிணாயாமிதி கஸ்மிந்நு த³க்ஷிணா ப்ரதிஷ்டி²தேதி ஶ்ரத்³தா⁴யாமிதி யதா³ ஹ்யேவ ஶ்ரத்³த⁴த்தே(அ)த² த³க்ஷிணாம் த³தா³தி ஶ்ரத்³தா⁴யாம் ஹ்யேவ த³க்ஷிணா ப்ரதிஷ்டி²தேதி கஸ்மிந்நு ஶ்ரத்³தா⁴ ப்ரதிஷ்டி²தேதி ஹ்ருத³ய இதி ஹோவாச ஹ்ருத³யேந ஹி ஶ்ரத்³தா⁴ம் ஜாநாதி ஹ்ருத³யே ஹ்யேவ ஶ்ரத்³தா⁴ ப்ரதிஷ்டி²தா ப⁴வதீத்யேவமேவைதத்³யாஜ்ஞவல்க்ய ॥ 21 ॥
கிந்தே³வதோ(அ)ஸ்யாம் த³க்ஷிணாயாம் தி³ஶ்யஸீதி பூர்வவத் — த³க்ஷிணாயாம் தி³ஶி கா தே³வதா தவ । யமதே³வத இதி — யமோ தே³வதா மம த³க்ஷிணாதி³க்³பூ⁴தஸ்ய । ஸ யம: கஸ்மிந்ப்ரதிஷ்டி²த இதி, யஜ்ஞ இதி — யஜ்ஞே காரணே ப்ரதிஷ்டி²தோ யம: ஸஹ தி³ஶா । கத²ம் புநர்யஜ்ஞஸ்ய கார்யம் யம இத்யுச்யதே — ருத்விக்³பி⁴ர்நிஷ்பாதி³தோ யஜ்ஞ: ; த³க்ஷிணயா யஜமாநஸ்தேப்⁴யோ யஜ்ஞம் நிஷ்க்ரீய தேந யஜ்ஞேந த³க்ஷிணாம் தி³ஶம் ஸஹ யமேநாபி⁴ஜாயதி ; தேந யஜ்ஞே யம: கார்யத்வாத்ப்ரதிஷ்டி²த: ஸஹ த³க்ஷிணயா தி³ஶா । கஸ்மிந்நு யஜ்ஞ: ப்ரதிஷ்டி²த இதி, த³க்ஷிணாயாமிதி — த³க்ஷிணயா ஸ நிஷ்க்ரீயதே ; தேந த³க்ஷிணாகார்யம் யஜ்ஞ: । கஸ்மிந்நு த³க்ஷிணா ப்ரதிஷ்டி²தேதி, ஶ்ரத்³தா⁴யாமிதி — ஶ்ரத்³தா⁴ நாம தி³த்ஸுத்வம் ஆஸ்திக்யபு³த்³தி⁴ர்ப⁴க்திஸஹிதா । கத²ம் தஸ்யாம் ப்ரதிஷ்டி²தா த³க்ஷிணா ? யஸ்மாத் யதா³ ஹ்யேவ ஶ்ரத்³த⁴த்தே அத² த³க்ஷிணாம் த³தா³தி, ந அஶ்ரத்³த³த⁴த் த³க்ஷிணாம் த³தா³தி ; தஸ்மாத் ஶ்ரத்³தா⁴யாம் ஹ்யேவ த³க்ஷிணா ப்ரதிஷ்டி²தேதி । கஸ்மிந்நு ஶ்ரத்³தா⁴ ப்ரதிஷ்டி²தேதி, ஹ்ருத³ய இதி ஹோவாச — ஹ்ருத³யஸ்ய ஹி வ்ருத்தி: ஶ்ரத்³தா⁴ யஸ்மாத் , ஹ்ருத³யேந ஹி ஶ்ரத்³தா⁴ம் ஜாநாதி ; வ்ருத்திஶ்ச வ்ருத்திமதி ப்ரதிஷ்டி²தா ப⁴வதி ; தஸ்மாத்³த்⁴ருத³யே ஹ்யேவ ஶ்ரத்³தா⁴ ப்ரதிஷ்டி²தா ப⁴வதீதி । ஏவமேவைதத்³யாஜ்ஞவல்க்ய ॥

பூர்வவதி³த்யுக்தமேவ வ்யநக்தி —

த³க்ஷிணாயாமிதி ।

யமஸ்ய யஜ்ஞகார்யத்வமப்ரஸித்³த⁴மிதி ஶங்கித்வா வ்யுத்தா²பயதி —

கத²மித்யாதி³நா ।

தஸ்ய யஜ்ஞகார்யத்வே ப²லிதமாஹ —

தேநேதி ।

யஜ்ஞஸ்ய த³க்ஷிணாயாம் ப்ரதிஷ்டி²தத்வம் ஸாத⁴யதி —

த³க்ஷிணயேதி ।

கார்யம் ச காரணே ப்ரதிஷ்டி²தமிதி ஶேஷ: ।

த³க்ஷிணாயா: ஶ்ரத்³தா⁴யாம் ப்ரதிஷ்டி²தத்வம் ப்ரகடயதி —

யஸ்மாதி³தி ।

ஹ்ருத³யே ஸா ப்ரதிஷ்டி²தேத்யத்ர ஹேதுமாஹ —

ஹ்ருத³யஸ்யேதி ।

ஹ்ருத³யவ்யாப்யத்வாச்ச ஶ்ரத்³தா⁴யாஸ்தத்ப்ரதிஷ்டி²தத்வமித்யாஹ —

ஹ்ருத³யேந ஹீதி ।

ஹ்ருத³யஸ்ய ஶ்ரத்³தா⁴ வ்ருத்திரஸ்து ததா²(அ)பி ப்ரக்ருதே கிமாயாதம் ததா³ஹ —

வ்ருத்திஶ்சேதி ॥21॥